Dronryp

Plaats
Dorp
Waadhoeke
Fryslân

Dronrijp.JPG

Dronryp is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Waadhoeke. T/m 2017 gemeente Menameradiel.

Dronryp is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Waadhoeke. T/m 2017 gemeente Menameradiel.

dronryp_collage.jpg

Dronryp, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Dronryp, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Dronrijp..JPG

Dronryp heeft voor een deel een beschermd dorpsgezicht

Dronryp heeft voor een deel een beschermd dorpsgezicht

Dronrijp (2).JPG

D' Alde Wite, zoals men de kerk in Dronryp noemt

D' Alde Wite, zoals men de kerk in Dronryp noemt

Dronrijp. (2).JPG

We kijken nog even om naar het mooie Dronryp

We kijken nog even om naar het mooie Dronryp

Dronryp

Terug naar boven

Status

- Dronryp is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Waadhoeke. T/m 2017 gemeente Menameradiel.

- Onder het dorp Dronryp vallen ook de buurtschappen Hatsum, Kingmatille (deels).

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Dronrijp. Overigens zijn de plaatsnamen in de gemeente Menameradiel sinds 2010 officieel Friestalig. Sinds 2016 is ook de naam van het NS-station alhier Friestalig.

In de volksmond
Lokaal wordt het dorp kortweg De Ryp genoemd.

Oudere vermeldingen
1132 vervalst 2e helft 13e eeuw Dennigrip, 1243? en 1469 Dronryp, 1245 kopie 13e eeuw Drenningrip, 1399 Dronrijp, Drunryp, 1400 Op die Ryp.

Naamsverklaring
Betekent rijp 'rand, oever', het eerste deel misschien Drenninga*, een afleiding met het suffix -ing- van de persoonsnaam Drenno* met als betekenis 'de lieden van Drenno'*.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Oksedoarp (Ossendorp).

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Dronryp ligt Z van de A31 en het dorp Berltsum, ZW van het dorp Menaam, WZW van het dorp Marsum, W van de stad Leeuwarden, WZW van de dorpen Deinum en Blessum, NW van de dorpen Hilaard, Húns en Leons, NNO van de dorpen Baaium en Winsum, NO van de dorpen Wjelsryp en Tzum, O van het dorp Zweins en de stad Franeker, OZO van de dorpen Schalsum en Peins en ZO van de dorpen Slappeterp en Ried.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Dronryp 196 huizen met 1.408 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.400 huizen met ca. 3.350 inwoners en is daarmee het grootste dorp van de voormalige gemeente Menameradiel.

Terug naar boven

Geschiedenis

Dronryp heeft een rijke historie. De Hearewei getuigt hier onder andere van. In totaal stonden in en rondom het dorp 10 stinzen. Alleen Schatzenburg bestaat nog. De meeste stinzen zijn op enig moment afgebroken en vervangen door statige boerderijen.

Archeologie
Archeologen hebben in 2012 in een terp aan de Longbuorren, ten zuiden van Dronryp, een 2000 jaar oude dobbe gevonden. In de dobbe, 3 meter diep en met een doorsnee van 25 meter, werd regenwater voor vee opgevangen. Het is de oudste en grootste drenkplaats die tot nu toe in Noord-Nederland is gevonden. De archeologen hebben er handgemaakt aardewerk gevonden, en onder meer voorwerpen gemaakt van de kaak en de wervel van een walvis. De walvisbotten zijn waarschijnlijk langs de kust verzameld.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De brug over het Van Harinxmakanaal in Dronryp was ruim 75 jaar oud en verkeerde in slechte staat. Daarom mocht verkeer met een totaalgewicht boven de 30.000 kg sinds 2014 niet meer over de brug rijden. Dit verkeer werd omgeleid via de N384 en N359. Ook mocht de brug niet bediend worden boven windkracht 6. Hiervoor waren windmeters op de brug geplaatst. Pleziervaart werd zoveel mogelijk geclusterd doorgelaten. In 2019 is de brug vervangen door een nieuw exemplaar. De nieuwe brug heeft een doorvaartbreedte van 17 meter voor het beweegbare deel. De doorvaarthoogte is 5,5 meter. Op deze manier kunnen grotere binnenvaartschepen (van klasse V) nu ook gebruik maken van het kanaal en blijft het dorp goed bereikbaar. De nieuwe brug kan weer decennia mee. Inwoners hebben bezwaar gemaakt tegen de uitvoering van de brug. De hellingshoeken en de hoogte van de nieuwe brug vond men problematisch. Dorpsbelang vreesde dat de brug een onneembare hobbel zou worden voor fietsers. Kinderen, ouderen en ook mensen in een rolstoel zouden de brug 'amper' over kunnen komen. De rechter vond dat wel meevallen. In het kort geding dat de omwonenden hadden aangespannen, geeft hij toe dat het even doortrappen is maar hij noemt de hellingspercentages 'aanvaardbaar comfortabel'.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Dronryp heeft 41 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) Salviuskerk (bijgenaamd: d'Alde Wite = de oude witte) in Dronryp (Tsjerkebuorren 1) was oorspronkelijk gewijd aan Sint-Salvius. De romaanse kerk, gebouwd in de 12e eeuw, is in 1504 verbouwd, waarbij met name het koor en de zuidmuur een gotisch karakter kregen. De eenbeukige kerk is gedekt door een houten tongewelf. De toren is in 1544 gebouwd met daarin een door Geert van Wou gegoten klok uit 1493. De zuidingang heeft een fronton met een doodshoofd tussen twee obelisken. Naast de ingang bevindt zich een memoriesteen ter nagedachtenis van Eise Eisinga. De fronton boven de oostingang heeft drie beelden van de deugden, zoals Caritas.

Opvallend is de gave protestantse indeling met de 7 herenbanken, de meer dan 40 vaak rijk gebeeldhouwde grafzerken, een doopvont met heel apart beeldhouwwerk en de bijzondere ingangspoorten. Het orgel uit 1653 is gemaakt door de gebroeders Arnoldus en Tobias Bader. Het is het oudste kerkorgel van Friesland. Het is tevens het enige geheel oorspronkelijk bewaard gebleven Bader-orgel in Nederland. Het orgel is in de 19e eeuw gerestaureerd door Willem Hardorff en in de 20e eeuw door Bakker & Timmenga. De kerk valt tegenwoordig onder de Protestantse Gemeente Dronrijp e.o.

- De RK kerk Maria Geboorte (Dûbelestreek 14) is in 1839 gebouwd, naar ontwerp van architect A. van der Moer. Dronryp kent sinds 1699 een rooms katholieke statie met een eigen pastoor. De diensten vonden aanvankelijk plaats in een schuilkerk aan de Molepôle. In 1839 is de huidige kerk gebouwd als een zogeheten Waterstaatskerk, met een driebeukig schip, gescheiden door Toscaanse zuilen, onder architectuur van A. van der Moer. In 1939 is de ingangspartij veranderd: o.a. verlenging van het schip en de bouw van de huidige toren in de stijl van de Delftse school, naar ontwerp van de Amsterdamse architect J.M. van Hardeveld. In dezelfde tijd is ook de - eveneens door Van Hardeveld ontworpen - nieuwe pastorie aan de zuidzijde gebouwd. Kerk en pastorie zijn beide een rijksmonument.

- De voormalige Gereformeerde (PKN) Rehobothkerk (Hearewei 15) dateert uit 1908. Zaalkerk met charmante voorgevel. Door de fusie tot PKN is de kerk in 2006 aan de eredienst onttrokken. Men kerkt sindsdien alleen nog in de Salviuskerk.

- De voormalige Nederlands Hervormde Evangelisatie (Puoldyk 2) dateert uit 1925, is ook nog in gebruik geweest als jeugdcentrum en is tegenwoordig een woonhuis.

- Molen De Puollen / De Poelen (Puoldyk 69) is een grondzeiler, in 1850 gebouwd voor de bemaling van de 365 ha grote Oosterpolder, die tegenwoordig deel uitmaakt van polder De Poelen. Lange tijd verkeerde de molen in vervallen toestand. In 1984/1985 is hij gerestaureerd. Hij is niet meer aangesloten op de Friese boezem, maar wel maalvaardig in circuit. De wipstok van de molen is aan het uiteinde versierd met een eenhoorn. De molen is eigendom van Stichting Molens in Menaldumadeel en kan worden bezichtigd wanneer hij draait. - Nieuws van Molen De Puollen op Facebook.

- Molen Kingmatille wordt beschreven op de pagina van buurtschap Kingmatille. - De Hatsumermolen wordt beschreven op de pagina van buurtschap Hatsum.

- Gevelstenen in Dronryp.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Rypster Merke of 'Kermis van Dronryp' (mei of juni) is hét jaarlijkse dorpsfeest, en de grootste dorpskermis van Noord-Nederland naar aantal bezoekers. Het omvat o.a. een kermis, sport- en spelactiviteiten, en gedurende meerdere avonden live bands. De kermis duurt normaal gesproken drie dagen. 1x in de 5 jaar (voor het laatst in 2017) duurt het vier dagen, om het jubileum te vieren van VvV Sjirk de Wal, die de kermis organiseert. Het centrum van het dorp wordt ieder jaar gevuld met gemiddeld zo'n 25 tot 30 attracties. De kermis trekt duizenden bezoekers uit de wijde omtrek. De bezoekers komen zowel voor de kermisattracties als voor de feesten die gedurende de kermis worden gehouden.

- Iepenloftspul (juni).

- "Het Skots & Skeef Festival (op een zaterdag eind augustus, in 2020 voor de 6e keer) is een ware beleving van live muziek door bands uit binnen- en buitenland, verschillende activiteiten en Foods & Drinks uit verschillende culturen en DJ's uit de omgeving. Skots & Skeef Festival is er voor jong en ouder! Stichting Skots en Skeef is een non-profit organisatie die in het leven is geroepen voor maatschappelijke doeleinden in en rondom Dronryp. Het doel van de stichting is om sport, clubs en verenigingen financieel te stimuleren. Deze stimulans kan worden aangevraagd door het desbetreffende maatschappelijke doel dat een kapitaalinjectie nodig heeft. Het bedrag wordt vrijgemaakt uit de 'winst' van het Skots & Skeef Festival."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Dronryp, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Dronryp.

- Nieuws: - Nieuws uit Dronryp op Facebook.

- Onderwijs: - Basisschool De Romte. - Basisschool Sint Radbodus. - Basisschool It Anker.

- Muziek: - Fanfare Kunst & Genoegen is opgericht in 1932 en heeft ca. 35 leden en ca. 15 leerlingen. In 2012 heeft het korps het 80-jarig bestaan gevierd. Meine Faas is ruim 2 jaar bezig geweest om de geschiedenis van de vereniging op papier te zetten. Alle notulen heeft hij doorgeworsteld. Met de hand geschreven, soms nauwelijks te ontcijferen jaarverslagen. De activiteiten en voorvallen met daarbij foto’s uit de geschiedenis van het korps zijn gepubliceerd in het boek '80 jaarverslagen, Kunst en Genoegen, de muziekvereniging van Dronrijp'. Het boek is in februari 2014 verschenen.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Dronryp.

- Het eerste deel van de naam van de in 1893 opgerichte VvV Sjirk de Wal staat voor 'Vereniging voor Volksvermaak'. Deze club bestaat uit twee onderdelen, namelijk een vereniging die zich voornamelijk bezighoudt met het kaatsen (waar je lid van kunt worden) en een stichting die de kermis en nog enkele andere activiteiten organiseert (waar je donateur van kunt worden). VvV Sjirk de Wal organiseert jaarlijks een groot aantal kaatswedstrijden in Dronryp en is aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Kaatsbond (KNKB). Wedstrijden kunnen gespeeld worden op diverse niveaus, namelijk: KNKB - federatie - leden - recreatief voor heren, dames en jeugd. Daarnaast wordt er jaarlijks een kaatskompetitie gehouden voor de diverse categorieën. Uiteraard zijn er trainingen voor de jeugd waarbij gebruik wordt gemaakt van moderne trainingsmiddelen, zoals een kaatskanon. De trainingen staan onder leiding van gediplomeerde trainers. Tevens wordt er elk jaar een kaatskamp georganiseerd voor de jeugd.

Het tweede deel van de naam van deze club is vernoemd naar Sjirk de Wal, die in 1852 in Jelsum is geboren. Op 4-jarige leeftijd verhuist hij met zijn zijn ouders en zussen naar Dronryp. Hoeveel prijzen Sjirk heeft gewonnen is niet precies bekend, maar in 1895 wordt gemeld dat hij dan al 176 keer in de prijzen is gevallen. De P.C. is 7 keer door hem gewonnen; in 1877, 1878, 1880, 1881, 1883, 1885 en 1886. In 1885 wordt hij tot koning gekroond. Sjirk de Wal is een der beste kaatsers aller tijden geweest. Bij het kaatsen stond hij meestal voorin het perk. Vaak werd hij uitgesloten wegens 'meerdere bekwaamheid', wat betekent dat hij te goed was om mee te mogen doen. Als in 1893 in het dorp de kaatsvereniging wordt opgericht, hoeft men dan ook niet lang na te denken over de naam. In 1899 verhuist Sjirk naar Duitsland. Als de Bondswedstrijd op Pinkstermaandag 1901 in het dorp wordt gehouden, is Sjirk als erelid en eregast van de kaatsvereniging met de trein uit Duitsland overgekomen. Op het station te Hatsum staat het muziekkorps bij zijn aankomst te spelen.

- Zorg en Woonzorg: - Op een voorheen braakliggend terrein aan De Terp in Dronryp is medio 2021 het nieuwe gezondheidscentrum van het dorp gerealiseerd. In het pand zijn de huisartsen, apotheek, fysiotherapie, consultatiebureau, thuiszorg, verloskundigen, diëtiste, logopedie en het Gebiedsteam van de gemeente Waadhoeke samengebracht.

- In 2021 is een woonzorgcomplex met 27 appartementen van twee bouwlagen gerealiseerd, eveneens aan De Terp in Dronryp. Er is meer ruimte gekomen tussen deze nieuwbouw en het Skilpaed dan in de oorspronkelijke plannen uit 2015. Een aantal aanwonenden kreeg hierdoor de mogelijkheid de tuin te vergroten.

- Fidesta Sinnemahuys (Hearewei 95) is het negende Fidesta huis en heeft in juni 2021 de deuren geopend. Er zijn 18 appartementen voor wonen met zorg, 2 appartementen voor tijdelijk verblijf met zorg en je kunt er ook terecht voor dagbesteding. "U woont graag zo lang mogelijk zelfstandig, maar u voelt zich thuis niet meer prettig en veilig. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat u geestelijk en/of lichamelijk achteruit gaat, u zich alleen voelt en u heeft behoefte heeft aan zorg, veiligheid, aandacht en welzijn. Ook voor een partner of andere mantelzorgers kan de zorg te zwaar worden. Thuis gaat het eigenlijk niet meer, maar u bent te goed voor een verpleeghuis. Wonen in Fidesta Sinnemahuys in Dronryp is dan een uitkomst. U woont er met plezier in uw eigen appartement zoals u gewend bent. Met zoveel mogelijk eigen regie, maar dan wel in een beschutte en kleinschalige woonomgeving en er is dag en nacht iemand aanwezig (24-uurs toezicht). U krijgt hulp bij de lichte tot matige zorg die u nodig heeft. Echt persoonlijk, dat is wat Fidesta Sinnemahuys kenmerkt. Dat zie en voel je in alles wat er gebeurt: er is tijd en aandacht voor elkaar, even een arm om de schouder, samen boodschappen en activiteiten doen, vers koken en lekker naar buiten en de wind door de haren. Door het intensieve contact zien medewerkers wat bewoners nodig hebben. De lijnen zijn kort, waardoor snel beslissingen kunnen worden genomen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Dronryp Hervormd en - idem RK.

Reactie toevoegen