Kaart van Eemland (= het groene deel, plus Amersfoort in het centrum ervan) anno ca. 1755, uitgegeven door Isaak Tirion. De geografische streek Eemland loopt van Eemnes in het NW tot Renswoude in het ZO.
- Eemland is een streek in het noordoosten van de provincie Utrecht.
- De streek Eemland omvat de gemeenten Eemnes, Baarn, Soest, Bunschoten, Amersfoort, Leusden en Woudenberg. Ook Renswoude viel vanouds onder deze streek, en geografisch gezien verandert dat natuurlijk niet, maar maatschappelijk wel; tegenwoordig krijgen streken of althans streeknamen steeds vaker - tevens - de betekenis van intergemeentelijk samenwerkingsverband, en in die zin hoort Renswoude er dan niet meer bij, omdat zij samenwerkingsverbanden heeft met buurgemeente Veenendaal. En Eemnes heeft samenwerkingsverbanden met de Gooise buurgemeenten Blaricum en Laren.
- De gemeenten in deze streek werkten voorheen op een aantal gebieden samen in het samenwerkingsverband Gewest Eemland. Dit gremium bestaat niet meer. Vanaf 2015 werkten de Eemlandse gemeenten (behalve Soest) samen middels het instituut Servicebureau Gemeenten (SBG), met name op het gebied van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) (HH, wonen, rollen en vervoer). Dit orgaan is per 1-1-2016 opgeheven. De genoemde taken zijn sindsdien in een zogeheten 'gastheerstructuur' ondergebracht bij de gemeente Amersfoort.
Terug naar bovenNaamgeving
De streek Eemland is genoemd naar de ligging rond de rivier de Eem.
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Eemland, kun je terecht bij de volgende instanties en publicaties:
- Archief Eemland is hét historisch informatiecentrum voor deze regio. Start je onderzoek online en kom langs voor advies, inspiratie en activiteiten. Het raadplegen van hun omvangrijke grote collectie cultuurhistorische bronnen over de geschiedenis van de regio is gratis. Het Archief is gevestigd in het Eemhuis op het Eemplein in Amersfoort.
- Het gebied waarin Stichting Tussen Vecht en Eem (TVE) actief is, omvat de hele streek 't Gooi als uitloper van de Utrechtse Heuvelrug en de noordelijke delen van de Vechtstreek en Eemland ten westen van de Eem. Doelen van de stichting zijn: het wekken van belangstelling voor en het bevorderen van onderzoek naar de historie van de genoemde regio en het verbreiden van deze regionale geschiedenis; het behoud van cultuurhistorische en karakteristieke waarden; het stimuleren van samenwerking van aangesloten organisaties en andere instellingen op historisch en aanverwant gebied. Dit doen zij o.a. door: het uitgeven van het Tijdschrift Tussen Vecht en Eem; het organiseren van activiteiten en bijeenkomsten zoals de Open Dagen; het doen van onderzoek naar nog onderbelichte thema’s door het instellen van werkgroepen. De werkzaamheden van specifieke werkgroepen kunnen leiden tot incidentele publicaties en/of tentoonstellingen; het functioneren als een netwerkorganisatie die lokale en regionale organisaties op historisch gebied in onze regio verbindt en kennis met elkaar deelt.
- Het boek Paleogeografie en bewoningsdynamiek tussen Vecht en Eem (Sander Koopman en Anton Cruysheer) is via de link ook online te lezen.
- Geschiedenis van Eemland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Terug naar boven- "Realisatiefase wandelroutenetwerk Utrecht-Oost van start. Diverse bestaande wandelroutes op de Utrechtse Heuvelrug, regio Amersfoort / Eemland en delen van de Gelderse Vallei worden bij voorkeur onderdeel van een uniform bewegwijzerd wandelroutenetwerk. 13 gemeenten en de provincie Utrecht gaan op korte termijn samen een overeenkomst sluiten voor de realisatie hiervan. Het nieuwe wandelroutenetwerk verbindt straks natuur- en recreatiegebieden, steden en dorpen via de bestaande wandelpaden aan elkaar. Het netwerk wordt gemarkeerd met knooppuntnummers; een landelijk beproefd systeem en vergelijkbaar met de bekende fietsknooppunten. Het beoogde wandelnetwerk in Utrecht-Oost zal naar schatting een lengte hebben van in totaal 865 kilometer.
Voor de realisatie betaalt de provincie Utrecht 75% van de kosten. De overige 25% van de aanleg, alsmede het toekomstig beheer en onderhoud van de bewegwijzering, wordt gefinancierd door de deelnemende gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, De Bilt, Eemnes, Leusden, Renswoude, Rhenen, Soest, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Woudenberg en Zeist. Routebureau Utrecht heeft een globale verkenning uitgevoerd naar de wandelmogelijkheden. Hier waren diverse organisaties, waaronder het Utrechts Particulier Grondbezit (UPG), bij betrokken. Met het sluiten van de overeenkomst door provincie Utrecht en gemeenten, kan het project de uitvoerende fase in." (bron: Provincie Utrecht, februari 2021)
- "In de in juli 2020 verschenen wandelgids 'Het Vallei en Eempad' (240 pag.) staat de in de streken Eemland en Gelderse Vallei gelegen rivier de Eem centraal, met haar stroom aan verhalen, beelden en grote variatie aan landschappen. Het routeboek in de wandelknooppuntenreeks is mede tot stand gekomen door de provincie Utrecht. De rivier de Eem is rijk aan natuur- en cultuurhistorische waarden en is de enige rivier die ontspringt in Nederland en uitmondt in het buitenwater. Het doel van dit boek, zo schrijft auteur Fokko Bosker, is om de rivier vooral beleefbaar en inzichtelijk te maken voor bewoners en streekbezoekers. De provincie Utrecht juicht initiatieven toe die een bijdrage leveren aan de beleving van natuur, landschap en de wandelrecreatie. De gids omvat veel beeldmateriaal en er is speciaal aandacht voor de recente natuurontwikkelingen.
Dit nieuwe wandelpad koppelt de gebieden Eemland en Gelderse Vallei aan de zijkanten van de Veluwe en Utrechtse Heuvelrug. In totaal voert de route, voor zover mogelijk onverhard, over ruim 400 kilometer aan paden, landwegen en lanen. De route is opgedeeld in dagetappes van grofweg 15 kilometer, die bereikbaar zijn met openbaar vervoer. Het wandelboek bevat ook enkele losse rondwandelingen vanuit de kernen Amersfoort, Leusden, Soestdijk/Soest, Baarn, Eemnes en Bunschoten-Spakenburg. De gids heeft een handzaam formaat en is voorzien van goed kaartmateriaal." (bron: Provincie Utrecht, juli 2020)
- IVN Eemland organiseert vele activiteiten binnen de grenzen van Soest, Soesterberg, Baarn, Eemnes en Bunschoten, zoals wandelingen en excursies begeleid door natuurgidsen, de natuurgidsenopleiding en diverse cursussen voor iedereen met interesse in de natuur. De 16 werkgroepen zijn actief op vele gebieden. Zij organiseren niet alleen wandelingen, cursussen en excursies maar zetten ook natuurpaden uit, beschermen weidevogels, beheren nestkasten, inventariseren vogels, vlinders en libellen etc. De werkgroep Scholen verzorgt lessen en veldwerk voor scholieren van het basisonderwijs, zoals slootlessen en herfstlessen. Het werkgebied van deze IVN-afdeling strekt zich uit van de bossen en stuifduinen ten zuiden van Soest tot en met de Eempolders bij Baarn, Eemnes en Bunschoten. De natuur in deze regio is bijzonder en afwisselend, een gebied met in het midden de Eem, de enige rivier in Nederland die binnen de landsgrenzen begint en eindigt.
- De Eem is een rivier in het noorden van de provincie Utrecht, in de streek Eemland, met een lengte van bijna 18 kilometer. De oude (Latijnse) naam van de rivier is Hemus. Deze naam werd voor het eerst gebruikt in een document uit het jaar 777. De Eem wordt gevoed door het Valleikanaal en een aantal Veluwse beken, waarvan de Heiligenbergerbeek, de Barneveldse en de Lunterse Beek de belangrijkste zijn. Deze komen bij Amersfoort samen. De rivier loopt vervolgens oostelijk van Soest, Baarn en Eemnes, door de Eemvallei naar het Eemmeer (vroeger Zuiderzee, later IJsselmeer).
De Eem is verantwoordelijk voor het grootste deel van de afwatering van de Gelderse Vallei. De Eempolders zijn landschappelijk van grote waarde. De plaatsen Eemnes, Eemdijk en Eembrugge ontlenen hun naam aan de rivier de Eem, evenals Amersfoort (de Amer is een oude benaming voor de Eem). Door bodemdaling als gevolg van ontwatering is de rivier hoger komen te liggen dan het omliggende land. Bij lage waterstanden in de zomer wordt er water vanuit de Nederrijn via het Valleikanaal in de Eem gepompt.
"De rivier de Eem is de ruggengraat van de regio Amersfoort. Toch is er maar een enkeling mee bekend. Er loopt geen pad langs de Eem en de rivier ligt op veel plaatsen verborgen in het landschap. Slechts een boot tussen de weilanden verraadt dan haar bestaan. Het boek 'De Eem / verborgen rivier' volgt de Eem vanaf de samenvloeiingen uit de Gelderse Vallei door Eemland tot de monding in het Eemmeer. De Eem is slechts 18 kilometer lang maar dient wel duizend doelen, aldus beheerder Wim Jollie. Hij is een van de twintig personages in het boek, want het verhaal van de Eem is ook het verhaal van haar gebruikers. Van rattenvanger tot boer en van brugwachter tot schaapherder. De bijbehorende dvd voert je mee van voor de Koppelpoort tot na het Raboes. Ruim vijftig jaar eerder is de Eem ook gefilmd, toen door de eigenaar van de Zweminrichting daar. Ook die film staat op de dvd, die zodoende een halve eeuw historie overbrugt. De auteurs, marktonderzoeker Koos Termorshuizen en wetenschapsjournalist Jos Wassink. roeien bij de Amersfoortse roeivereniging Hemus. Zo kwamen zij in contact met de Eem. Uit wandelingen en gesprekken met aanwonenden ontstond het idee voor het boek."
- Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland is een 479 ha groot natuur- en recreatiegebied in grotendeels de provincie Utrecht, deels in de provincie Gelderland. Het omvat delen van de buitengebieden van de gemeenten Eemnes, Baarn, Soest, Bunschoten, Amersfoort (alle provincie Utrecht) en Nijkerk (provincie Gelderland). Het Utrechtse deel betreft de Eempolders (de polders rond de rivier de Eem), het Gelderse deel betreft de polder Arkemheen, die binnen het Nationaal Landschap een aparte status heeft als Natura 2000-gebied. In het westen begint het gebied direct ten oosten van de bebouwing van Eemnes (O van de Wakkerendijk). - Fotoreportage van dit Nationaal Landschap van fotograaf Martin Stevens. - Nadere informatie over het gedeelte Eemland van dit Nationaal Landschap op de site van beheerder Natuurmonumenten.
- "De laaggelegen buitengebieden van de gemeenten Amersfoort, Baarn, Blaricum, Bunschoten-Spakenburg, Eemnes en Soest aan weerszijden van het riviertje de Eem vormen met elkaar de ca. 67 km2 grote Eemvallei. Dit imposante weide- en natuurgebied is rijk aan natuur- en cultuurhistorische waarden en kenmerkt zich vooral door haar zeer open landschappelijke karakter. In het noordelijk gedeelte wordt het beeld bepaald door uitgestrekte graslanden op vlakke veengronden met veel slootjes tussen de lange, smalle kavels. De horizon is er ver weg en wordt gevormd door dijken en het open water van het Eemmeer. Het zuidelijk gedeelte dat op zandgrond is gelegen, is minder weids. Een levendig element in de Eemvallei is de Eem, de enige in Nederland ontspringende rivier, die zich als een blauwe ader door het landschap slingert.
De uiterwaarden langs de Eem met net over de zomerdijken de zogeheten 'wielen' die door dijkdoorbraken zijn ontstaan, zijn fraaie landschapselementen. Ook de fauna is in de Eemvallei rijk vertegenwoordigd. De sterk bedreigde grutto's nemen in tegenstelling tot de rest van Nederland in aantal toe. Wulpen worden er steeds vaker gesignaleerd en de laatste tijd zelfs weer kemphanen. Sommige soorten zoals de kleine en wilde zwaan komen vanuit Siberië en Nova Zembla hier overwinteren. Honderdduizenden Europese vogels vinden hier hun leefgebied. Niet alleen vogels, ook minder opvallende dieren als de zeldzame rugstreeppad beschouwt het Amersfoortse deel van de Eemvallei als zijn leefgebied.
In het zandgebied in het zuidelijk deel van de polder Zeldert bij Hoogland / Amersfoort hebben de beplantingen langs de percelen een geheel eigen milieu gevormd. In de elzensingels en rijen knotwilgen leeft een kenmerkende flora en fauna. Veel voorkomende planten zijn hop, dagkoekoeksbloem, bitterzoet, rankende helmbloem en verscheidene soorten bramen. Er leven veel soorten insecten en allerlei zoogdieren, zoals egel, bosspitsmuis, rosse woelmuis, aardmuis, dwergmuis, wezel en bunzing. Opvallend is de soortenrijkdom aan zangvogels waaronder tuinfluiter, matkopmees, grote lijster, zwartkop, braamsluiper, steenuil en grasmus.
Rondom Hoogland en ten noordoosten van Soest is het landschap kleinschalig en besloten door de beplantingen en houtsingels langs de wegen en de blokvormige percelen. De singels dienden vroeger als veekering, als geriefhout en als brandhout. Door de opkomst van het prikkeldraad, moderne bouwmaterialen en andere brandstoffen verdwenen veelal ook de houtsingels. Om dit gebied in oude luister te herstellen, wordt in het kader van de landinrichting aan de boeren subsidie verstrekt voor de aanleg van nieuwe beplantingen.
Het Staatsnatuurmonument 'Eemmeer' ligt in Eemnes. Het is een zeer markant onderdeel van het Eemvallei-natuurschoon. Adembenemende natuur, dat in ieder seizoen voor verrassingen zorgt. Ook het eeuwenoude slagenlandschap in Bunschoten-Spakenburg is een stukje cultuurhistorie. De sloten zijn er superschoon waardoor een bijzondere vis als de kleine modderkruiper zich er thuis voelt.
In Nederland neemt de Eemvallei botanisch maar vooral ornithologisch een bijzonder belangrijke plaats in. Er groeien buiten de reeds genoemde, nog plantensoorten als het hazepootje, de egelboterbloem, het paarbladig fonteinkruid en de kale jonker. In de sloten tref je valeriaan, zwanebloem, dotterbloem, kattestaart, gele lis, lisdodde, hemelsleutel, pijlkruid en zulte aan.
In Soest heeft de Eemvallei een bijzondere uitstraling. Er zijn hier en daar zelfs mogelijkheden om af en toe bij de Eem te komen waarbij je dan zicht hebt op het Amersfoortse deel. Het Blaricumse deel met de Stichtse Brug als decor is ook heel speciaal. De blik op het Eemmeer dat eens deel uitmaakte van de Zuiderzee, waar menige roerdomp vanuit een rietkraag over het water staart en waar 's avonds de opkomende nevel de slapende Eemvallei toedekt, zal het gevoel naar boven brengen dat dit gebied nooit mag worden opgegeven."
Aldus Stichting Behoud de Eemvallei, die zich al sinds haar oprichting in 2000 inzet voor behoud van het landschap in deze regio en dus ook tegen aantasting daarvan. Enkele voorbeelden van wat de stichting in de loop der jaren zoal bereikt heeft: "Zo heeft de stichting in Baarn kunnen voorkomen dat het weide-/natuurgebied de Eemerwaard werd opgeofferd aan woningbouw. Bovendien wilde men in Baarn een 53 meter hoge communicatiemast aan de rand van de Eemvallei neerzetten. Ook dit kon door de stichting worden verijdeld. De zendmast is nu geplaatst op het terrein van het hoofdbureau van politie in Baarn. In het Amersfoortse deel van de Eemvallei zou een groot ziekenhuiscomplex moeten worden gebouwd. Uiteindelijk werd daarvoor, na een gezamenlijke actie, door de gemeente Amersfoort een betere locatie gevonden, buiten de Eemvallei.
Na duizenden door de stichting gecoördineerde bezwaren en jarenlange inzet van de stichting zag de Provincie Utrecht in 2004 af van twaalf in haar Ontwerp-Streekplan voorgestelde torenhoge windturbines in de Eemvallei. Een tweedeling van de Eemvallei, een afgrijselijke horizonvervuiling en de dood van duizenden beschermde vogels werden daarmee voorkomen. Dat is wat de stichting wil; een ongeschonden Eemvallei waarop we trots kunnen zijn.
Het natuurschoon in de Eemvallei wordt bedreigd en staat onder druk van (trein)verkeer, recreatie en bedrijfsactiviteiten. De gevleugelde woorden "Al het waardevolle is kwetsbaar" zullen ons wakker moeten schudden. De unieke waarden in de Eemvallei verdienen het om behouden en beschermd te worden. Daar wordt men zich gelukkig wel steeds sterker van bewust."
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Eemland (online te bestellen).
Terug naar boven- Sport: - KNBB district Eemland en Flevoland (biljarten).
- Persoonlijke ontwikkeling: - Humanistisch Verbond afdeling Eemland heeft verschillende activiteiten voor zijn leden. De leden ontvangen drie à vier keer per jaar een nieuwsbrief met informatie. Voor leden en niet-leden is er regelmatig een Humanistisch Café met een actueel onderwerp. Hiervoor wordt een inleider/spreker uitgenodigd en er is volop gelegenheid mee te praten en te discussiëren. Ook worden voor leden regelmatig cursussen aangeboden. De afdeling participeert in het Amersfoorts Platform voor Levensbeschouwingen en Religies.
- JCI* Eemland is een vereniging van en voor jonge mannen en vrouwen die zich willen inzetten voor positieve verandering in de maatschappij. Met diverse projecten steunen zij in de loop der jaren uiteenlopende goede doelen. De vereniging is in 1971 opgerichtern heeft ca. 30 leden, uit verschillende beroepsgroepen. Als lid van JCI ben je betrokken bij (regionale) projecten waarbij je je zowel maatschappelijk als persoonlijk ontwikkelt.
* = Junior Chamber International.
- Zorg: - "Ieder mens heeft recht op een prettig leven. Een eigen woon- en werkplek waar je thuis bent. Vooruitzichten op een leuke, zinvolle dag. Een dag waar je anderen ontmoet. Zelf inhoud en vorm geven aan je leven. Natuurlijk is dat niet anders als je een beperking hebt. Daarom ondersteunt Sherpa mensen met een beperking op het gebied van wonen, werken, leren en vrije tijd in de regio's Gooi en Vechtstreek, Eemland en Utrecht-West. Met ongeveer 1.400 medewerkers en 600 vrijwilligers levert Sherpa diensten aan zo’n 1.400 cliënten met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Een team van deskundigen biedt de begeleiding en ondersteuning die cliënten nodig hebben om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving. Zij stellen het unieke in ieder mens centraal en werken professioneel, betrokken en in samenspraak met de cliënt en diens omgeving." Sherpa Vrije Tijd organiseert door het jaar heen allerlei activiteiten voor de cliënten van Sherpa.
Reactie toevoegen