- Elp is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Midden-Drenthe. T/m 1997 gemeente Westerbork.
- Onder het dorp Elp valt ook de buurtschap Zuidveld.
Terug naar bovenElp ligt NO van Westerbork, ZW van Schoonloo.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Elp 37 huizen met 243 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 150 huizen met ca. 350 inwoners.
Terug naar bovenElp pilot voor verantwoord uitbreiden kleine kern
"De dorpen in Midden-Drenthe zijn vrij oorspronkelijk in structuur en architectuur. De ontstaanswijze van de dorpen en hun nauwe relatie met het landschap is goed herkenbaar. Het beleid voor de uitbreiding van de dorpen tot nu toe was conserverend en controlerend. De enkele uitbreidingen die er gemaakt werden waren vaak van pragmatische aard en zelden een versterking van de Drentse identiteit. Ondertussen groeide wel de vraag van de bewoners naar uitbreiding en particulier initiatief. In het project ‘Op dorpse schaal’ wordt voor het eerst een nieuwe participatieve werkwijze toegepast bij het aanwijzen van toekomstige in- en uitbreidingslocaties voor woningbouw in zand- en veendorpen. Binnen deze locaties mogen particulieren woningen bouwen aan de hand van vastgestelde spelregels.
De spelregels bestaan uit vaste kaders en flexibele bouwstenen. Binnen bepaalde kaders kunnen een aantal bouwstenen worden toegepast. De bouwstenen bieden mogelijkheden voor de ontwikkeling van een dorp. Afhankelijk van de initiatiefnemende partijen en de omstandigheden zijn deze inzetbaar. Een eindbeeld van het dorp is op deze manier niet voorspelbaar. Wel het behoud en de versterking van de kwaliteiten en de identiteit van het dorp. De toename van het aantal woningen vindt geleidelijk plaats doordat er jaarlijks een limiet aan wordt gesteld. Nadat het dorp Elp als pilot voor dit concept heeft gediend, is er een modelaanpak ontwikkelt volgens de principes van ‘Op dorpse schaal’, met de bedoeling deze aanpak toe te passen voor alle zand- en veendorpen in de provincie Drenthe. Opdrachtgever: gemeente Midden-Drenthe. De studie is in 2005 afgerond." (bron: DAAD Architecten)
Terug naar bovenRijksmonumenten
- Elp heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de 18e-eeuwse boerderijen op Hogebrinksweg 1 en 3 en buitenplaats De Zandhof/De Steinhof op Smalbroeksweg 3.
Toneel
De toneelverening van Elp is in 1945 direct na het einde van de oorlog opgericht. Als regisseur werd Gerrit Kuipers (bekend Drents schrijver) aangetrokken. Hij was het die de naam E.L.P.E.R. bedacht (Eendrachtig Leren Praten En Redeneren). Ieder jaar werd er gedurende twee avonden een toneelstuk opgevoerd; op de zaterdagavond voor de ouderen en voor de jeugd op de zondagavond. Toen de toneelvereniging haar 25 jarig jubileum vierde, werd er besloten om voor dat jaar een revue op te voeren, wat een groot succes bleek. De belangstelling voor een revue was zo groot dat besloten werd hiermee door te gaan. De jaren daarop werden in een seizoen wel tien optredens verzorgd. Tot op heden is de E.L.P.E.R. nog steeds populair in de wijde omgeving. Jaarlijiks brengt E.L.P.E.R. een nieuw stuk op de planken gedurende alle weekenden in de maand februari, in de nieuwe zaal van Hotel De Koekoekshof. De revuegroep bestaat uit 7 spelers en 6 mensen achter de gordijnen. Het repertoire wordt door eigen mensen geschreven. Ook de kleding en de decors worden door eigen mensen gemaakt.
Dorpsfeest
1x in de 5 jaar is er Dorpsfeest in Elp en Zuidveld. De laatste keer was in 2019, dus de eerstvolgende keer is in 2024.
Schaatsen
Als het kwik weer onder nul daalt, gaat bij de bestuursleden van IJsvereniging Elp het bloed weer sneller stromen, want wat is er mooier dan baantjes trekken op natuurijs. In de nieuwsberichten op de dorpswebsite (waarvoor zie het kopje Links) kun je lezen wanneer de ijsbaan is geopend, of je komt gewoon even kijken bij de ijsbaan of het al zo ver is. De ijsbaan ligt midden in het dorp, bij de Westerborkerstraat / Hogebrinksweg. Bij schaats-ijs is de ijsbaan de gehele dag geopend, in de avonduren is de ijsbaan verlicht. Ook wordt er voor jong en ouder een prikslee- en spelmiddag georganiseerd met een ouderwetse koek&zopie kraam op het ijs. De contributie bedraagt € 6,- per jaar per gezin.
Wandelen
"Denk er aan dat Knapzakroute Elp op sommige plekken modderig kan zijn; goeie wandelschoenen zijn geen overbodige luxe. De route is 15 kilometer lang en kan niet gemakkelijk in twee delen gelopen worden. Een aangelijnde hond kan mee, maar niet over het Elper Westerveld. Een alternatief wordt aangegeven. De start is in het dorp.
Meer dan honderd jaar geleden ontdekten kunstenaars het authentieke dorp Elp. Deze twee schilders, Roessingh en Dozy, gingen er zelfs wonen. Er is wel veel veranderd, maar tijdens de wandeling zul je zien dat er nog veel van het oude overgebleven is. Het dorp wordt in schriftelijke bronnen al in het jaar 1000 vermeld, maar mogelijk is het al veel ouder. Vanaf het startpunt wandel je eerst een stukje naar het zuiden en even later weer naar het noorden. Eens heeft op het sportveld een mooie rietgedekte korenmolen gestaan die helaas verdwenen is. Gelukkig is er door Roessingh een schilderij van gemaakt (zie het PDF-boekje). Deze molen stond in 1920 nog aan de rand van een uitgebreid heideveld. Roessingh liet in 1909 zijn huis aan Smalbroeksweg bouwen en noemde het De Zandhof. Twee jaar later liet Dozy er schuin tegenover ook een huis bouwen en gaf het de naam Het Heidehuis.
De route gaat verder over een heideveld. Aan het eind hiervan kom je op een verharde weg. Links hiervan waren vroeger natte hooilanden, nu veelal mais en aardappelen. Het bijzondere is dat het water in het zuidelijke deel afwatert op de Westerborkerstroom en uiteindelijk bij Meppel in de Drentse Hoofdvaart uitkomt. Daarentegen gaat het water aan de noordkant via het Amerdiep en alle andere namen van De Drentsche Aa naar het Lauwersmeer. Later loop je over de Oelmersweg, waar vroeger turf gestoken is. Verder onderweg kom je langs enkele veentjes. Een paar zijn pingo’s. Voor meer informatie hierover moet je eens voor de aardigheid kijken op de Knapzaksite bij het Knapzak ABC of als je online de wandeling loopt op de blauw gedrukte woorden klikken. Je krijgt dan een verhaal over het ontstaan van een pingo.
Nadat je de Schoonloërweg overgestoken bent, loop je een heel stuk langs het Elpermeer, ook wel Zwatte Water genoemd. Het gebied waar je hierna komt, is nog steeds nattig. En heeft de naam Stroetma. Dit is een Drents woord voor een laag nat terrein in een heideveld. Je loopt hier langs de Elperstroom. Langs de zandpaden liggen houtwallen met oude, knoestige eiken. Langs de Elperstroom zie je voornamelijk elzen. In het PDF-boekje wordt een mooi verhaal verteld over het gebied waar je als laatste langs loopt voordat je weer in Elp aangekomen bent. Het verhaal gaat over een overleden persoon, ene heer Koekoek. Als je het gelezen hebt, begrijp je waarom het startpunt de naam De Koekoekshof draagt. Wil je meer weten van de omgeving en van de dorpen, download dan de route via de link aan het begin van dit item. Je kunt de routes online lopen (als je bereik hebt), met GPX, de route uitprinten waar de routetekst bij staat of het PDF-boekje met routeinformatie en kaarten downloaden." (bron: BOKD)
Elperstroom
O van Elp loopt het watertje de Elperstroom. Sinds 2009 is het beekdal een Natura 2000-gebied, wat wil zeggen dat het vanwege bijzondere natuurwaarden op Europees niveau beschermd wordt. In het beekdal komen bloemrijke, vochtige graslanden voor, die een goede voedingsbodem zijn voor bijzondere planten, vogels en vlinders, zoals de zilveren maanvlinder, die van specifieke planten afhankelijk is en nog maar op 15 plekken in ons land voorkomt. Een belangrijke oorzaak hiervan is de verdroging van de grond. Beekdal Elperstroom is daarentegen vrij vochtig. Het gebied is bovendien bloemrijk en dat zorgt er volgens Staatsbosbeheer voor dat de vlinder zich zo goed voelt in het gebied. Het is overigens het enige gebied in Drenthe waar deze zeldzame vlinder voorkomt. De waterhuishouding is de afgelopen jaren door ingrepen veranderd en voor de natuur verbeterd. De diepe ontwatering is daarmee een halt toegeroepen en de grondwaterstand is verhoogd. Daarnaast heeft de bovenloop van de beek haar kronkelende loop weer teruggekregen. Een boeiend gebied waar oude en nieuwe natuur elkaar in het landschap ontmoeten. Het gebied, dat wordt beheerd door Staatsbosbeheer, is alleen toegankelijk onder beleiding van een boswachter.
Natuurgebied achter de Radio Sterrenwacht
- 360 graden panoramafoto van het natuurgebied achter de Radio Sterrenwacht N van Zwiggelte, tussen Elp en Grolloo.
Opheffen weg De Zwatte?
Boswachter Evert Thomas ijvert er voor dat de weg De Zwatte bij Elp wordt opgeheven. De reden is het grote aantal dieren dat daar wordt doodgereden. "Die weg is niet noodzakelijk als verbindingsweg en vormt een risico voor alle dieren die daar leven." Volgens Thomas worden er vooral adders, hagedissen en hazelwormen doodgereden. "Ik woon hier al 30 jaar. En in al die jaren heb ik van alles gevonden." Speciale tunnels aanleggen werkt niet voor alle dieren, zegt Thomas. "Voor amfibieën en dassen zou dat kunnen werken. Maar adders en hagedissen zijn geen dieren die door tunnels gaan. Die willen in het zonnetje zitten. Zo'n weg is dan heel aantrekkelijk, want het asfalt is lekker warm." En daarom moet de weg dus dicht.
"We willen gemotoriseerd verkeer daar weg hebben", vertelt de boswachter. "We hebben een andere ingang beschikbaar, vanaf Schoonloo. Daar steken geen reptielen over. Deze weg is eigenlijk alleen een weg voor recreanten die een parkeerplaats zoeken." Thomas heeft goede hoop dat de weg wordt opgeheven. "In ons team is het ook al aan de orde geweest en we zijn met gemeenten om tafel geweest. Ik geloof dat we met alle partijen wel een oplossing kunnen vinden." Het zou niet de eerste keer zijn dat een weg wordt opgeheven. "Tussen Grolloo en Elp lag ook een weg door het veen, dat was een groot aaneengesloten natuurgebied. In 1993 of 1994 hebben we daar een houten brug aangelegd. Ik vind dat nu een van de mooiste plekken van Drenthe." (2017)
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Elp, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Elp en Zuidveld.
- Belangenorganisatie: - "Dorpsbelangen Elp - Zuidveld behartigt de belangen, wensen en behoeften van alle dorpsbewoners met als doel een goede leefbaarheid voor de bewoners van onze kernen te bevorderen. Dorpsbelangen is een stichtig waar van alle verenigingen een afgevaardigde zitting heeft in het algemeen bestuur en die gezamenlijk vanuit een helikopterview de diversiteit en voortgang van activiteiten bewaakt, stimuleert en faciliteert. Periodiek komt het bestuur bijeen, de acitivteiten worden dan teruggekoppeld en wordt er verslag gedaan van overkoepelende activiteiten, zoals de toekomst van het dorphuis, de aansluiting bij ideeën en activiteiten, de agenda van de gemeente, Stichting Welzijn Drenthe en het overkoepelend dorpenoverleg. Daarnaast houdt het dagelijks bestuur maandelijks een inloopavond. Inwoners kunnen daar terecht met hun vragen, wensen, behoeften, op- en aanmerkingen en ideeën."
Reactie toevoegen