Status

- Engwierum is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Noardeast-Fryslân. T/m 1983 gemeente Oostdongeradeel. In 1984 over naar gemeente Dongeradeel, in 2019 over naar gemeente Noardeast-Fryslân.

- Onder het dorp Engwierum vallen ook het grootste deel van de buurtschap Dokkumer Nieuwe Zijlen en de buurtschappen Mûnebuorren en Nijlân.

Naam

In het Fries
Ingwierrum.

Ligging

Engwierum ligt O van Dokkum, N van Kollum, ZO van Ee.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Engwierum 92 huizen met 681 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 230 huizen met ca. 570 inwoners.

Bezienswaardigheden

- Engwierum heeft 7 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) kerk van Engwierum (Tsjerkepaed 1) is een in 1746 gebouwde kerk als vervanger van de oude middeleeuwse kerk, die omstreeks 1725 is afgebroken. Men veronderstelt dat het oude kerkje te klein was geworden, want het inwonertal was inmiddels fors toegenomen. Dit kwam mede door de bouw van het sluizencomplex te Dokkumer Nieuwe Zijlen in 1729, de inpoldering en de intensievere scheepvaart. De nieuwe kerk is tegen de bestaande middeleeuwse toren, die was blijven staan, aan gebouwd. De toren dateert uit de 13e eeuw. De kerk staat op een terp en wordt omringd door een kerkhof. Boven de ingang bevindt zich een stichtingssteen, waarin het bouwjaar 1746 wordt genoemd. In de kerk bevinden zich nog enkele grafzerken, die afkomstig zijn uit de oude kerk. Uit 1746 dateert ook de door Jurjen Stelmaker uit Dokkum gemaakte preekstoel. De preekstoel is versierd met symbolen voor de hoop (anker), voorzichtigheid (slang), geloof (kruis), liefde (vlammend hart) en overwinning (lauwerkrans). Op de hoeken bevinden zich de vier symbolen van de evangelisten Mattheus (engel), Marcus (leeuw) Lucas (os) en Johannes (arend). De vorm, een vaas- of tulpmodel, is uniek in Friesland.

Er zijn ook nog twee gebrandschilderde ramen uit 1746 bewaard gebleven. De ramen zijn vervaardigd door de broers Ype en Jurjen Staak uit Sneek. Op de ramen staan onder meer de wapens van de provincie Friesland en van de Friese stadhouder Willem IV van Oranje-Nassau. Het in empirestijl gebouwde orgel dateert uit 1820 en is gemaakt door de Leeuwarder firma Van Dam. Opvallend is de lage middentoren van het vijfdelige orgel. Boven de ingang van de kerk is een stichtingssteen geplaatst met het opschrift: "De gunst van armen en rijken vertoonde nimmer zich so sterk als in de bouw van dese kerk door algemene liefdesblijken. Toen leide Piebe Talmaas hand den eersten steen van haere muuren. Zij moest den roest des tijds verduren met Leeraars van gesond verstand. Den 14 Juny 1746." Deze familie Talma heeft lange tijd banden gehad met het kerkelijk leven in het dorp en heeft die nog altijd. Er is nog altijd een Talma lid van vereniging 'De Commune'. De kerk valt tegenwoordig onder de Protestantse Gemeente te Engwierum.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Engwierum (online te bestellen).

Links

- Algemeen: - Site van en over Engwierum.

- Belangenorganisatie: - "Vereniging Dorpsbelangen Engwierum en omstreken is opgericht in 1949. De vereniging maakt zich sterk voor de belangen van het dorp en buurtschap Dokkumer Nieuwe Zijlen en hun inwoners, die bijna allemaal lid zijn van de vereniging. Het bevorderen van de leefbaarheid heeft voor de vereniging de hoogste prioriteit. Belangrijke punten daarbij zijn: het behouden van bestaande voorzieningen; het realiseren van nieuwe voorzieningen; het bevorderen van de gemeenschapszin; het verhogen van de verkeersveiligheid; het verfraaien van het dorpsbeeld; het promoten van ons dorp en onze buurtschap als een prima woonplek; het onderhouden van contacten met overheden en andere instanties; het onderhouden van contacten met omringende dorpen."

- Dorpshuis: - Sinds 2009 heeft het dorp Engwierum de beschikking over het moderne dorpshuis It Dykshûs, met vele faciliteiten. De zaal is geschikt voor maximaal 120 personen maar ook deelbaar voor kleinere groepen. Het dorpshuis beschikt over een eigen technische installatie en de zaal/toneel beschikt over alle elektrische voorzieningen. De bar/keuken heeft ruime mogelijkheden voor het verzorgen van een hapje en een drankje. Activiteiten en mogelijkheden: de zaterdagmiddagsoos, het Dykshûs is open voor een hapje en een drankje; ruimte voor een vergadering of etentje; kaart- of biljartavond; kleine of grote bijeenkomst; de zaal met het podium kan gebruikt worden voor toneeluitvoeringen, een bandje of concertuitvoering; een feest, voor het dorp of als verhuurbare ruimte; oud en nieuw viering, reünie en zumba dansen; het geven van cursussen, workshops of presentaties.

- Onderwijs: - Basisschool De Springplanke in Engwierum is gehuisvest in een modern, open schoolgebouw met frisse kleuren. De Springplanke is een school waar ouders, leerkrachten en kinderen samen werken aan de eigentijdse ontwikkeling van de school. De Springplanke is een school die het onderwijs afstemt op de ontwikkeling van de kinderen.

- Muziek: - In 2011 ontvangt Fanfare Euphonia uit Engwierum een brief van Fanfare Melodia Oranje uit buurdorp Ee. Vanwege een teruglopend ledenaantal lijkt het het korps uit Ee een idee om samen te gaan werken en op die manier de fanfaremuziek voor de beide dorpen te behouden. Ook Euphonia heeft te maken met een kleiner wordende bezetting en beide verenigingen besluiten een samenwerkingsperiode te houden. Dit bevalt goed en na ruim twee jaar besluiten de verenigingen verder te gaan als één nieuwe vereniging, onder een nieuwe naam: op 15 november 2013 is de Lauwers Fanfare een feit. De nieuwe vereniging heeft al diverse successen behaald, waaronder de hoogste eer op het Federatiefestival Dongeradeel Oost. Tevens is Lauwers Fanfare succesvol geweest op het bondsconcours en bij de Nederlandse Fanfarekampioenschappen. De fanfare laat graag van zich horen bij gelegenheden in de dorpen, bij het jaarlijkse kerstconcert en op concoursen.

- Gospelgroep The Freedomsingers is een zangkoor met combo (pianiste, fluitiste, drummer en 2 gitaristen). De groep verleent medewerking aan kerkdiensten, jeugddiensten, diverse avonden en bijeenkomsten. Het repertoire, met voornamelijk Engelstalige gospel, is er op gericht het evangelie te brengen aan jong en ouder.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Oostergo is opgericht in 1964. De vereniging is gehuisvest in Ee, en is er ook voor voetballiefhebbers uit de buurdorpen Engwierum en Oostrum.

- Zorg: - Zorgboerderij Vento Verde.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Engwierum en - idem kerk.