Status

- Gameren is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Bommelerwaard, gemeente Zaltbommel. Het was een zelfstandige gemeente t/m 30-6-1955.

- Wapen van de voormalige gemeente Gameren.

- Dit dorp en het kleinere buurdorp Nieuwaal werken op veel gebieden samen en delen veel voorzieningen en gemeenschappelijke instellingen en evenementen. Er wordt in de praktijk dan ook gesproken van een tweelingdorp Gameren-Nieuwaal. Officieel, d.w.z. voor bijv. de postadressen en de plaatsnaamborden, zijn het nog wel aparte woonplaatsen.

Ligging

Het dorp Gameren ligt aan de Z oever van de rivier de Waal, W van de stad Zaltbommel, Z van het dorp Haaften, ZW van het dorp Waardenburg, NW van het dorp Bruchem en N van het dorp Kerkwijk.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Gameren 219 huizen met 1.368 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 160/1.042 (= huizen/inwoners) en het dorp Nieuwaal 59/326. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.000 huizen met ca. 2.400 inwoners.

Geschiedenis

Kerkelijk
Hoewel Gameren tot de laatste dorpen in de Bommelerwaard behoorde die (in 1642) een eigen predikant kreeg, was de Reformatie al veel eerder tot het dorp doorgedrongen. In september 1571 werd het dorp nog bezocht door vertegenwoordigers van het bisdom ‘s-Hertogenbosch en deed de laatste pastoor, Jan Storm, verslag van de situatie in de katholieke parochie. In 1572 veroverde Dirck van Haeften, de vroegere heer van het dorp, Zaltbommel voor de Prins van Oranje; twee jaar later verdedigde hij de stad met succes tegen de Spanjaarden. Waarschijnlijk zijn de inwoners van het dorp in de daaropvolgende jaren overgegaan tot het protestantse geloof. De eigendommen van de katholieke parochie, kerk, pastorie en landerijen gingen over naar de Hervormde Gemeente. Vermoedelijk hebben in de eerste tientallen jaren na de overgang predikanten uit Zaltbommel en andere dorpen de diensten in het dorp verzorgd.

Recente ontwikkelingen

- Op de plaats van het bedrijf A2 Logistics in Gameren wordt vanaf 2012 een groot woningbouwplan gerealiseerd: Park Waelstroom. Een deel van de gemeenteraad had moeite met het plan omdat het zo omvangrijk is en omdat er geen woningen in de sociale sector gebouwd worden. De meerderheid van de raad maakte na discussie de keuze voor woningbouw in plaats van - ook in de toekomst - bedrijven. A2 Logistics is verhuisd naar bedrijventerrein De Wildeman.

- Bestemmingsplan Gameren.

Bezienswaardigheden

- Gameren heeft 5 rijksmonumenten.

- De huidige Hervormde (PKN) kerk (Delkant 1) van de Hervormde Gemeente Gameren dateert uit 1954. Het is een belangrijke kleine wederopbouwkerk. De vorige kerk is op 22 april 1945 door oorlogsgeweld verloren gegaan. - Geschiedenis van de lokale Hervormde Gemeente en haar kerken. In 2009 heeft de Hervormde Gemeente haar nieuwe verenigingsgebouw, kerkelijk centrum Elim (Delkant 5a), in gebruik genomen. Dit pand vervangt het oude verenigingsgebouw aan de Schoolstraat. Dat pand was oorspronkelijk een kleuterschool en was sinds 1978 in gebruik bij de Hervormde Gemeente. In het kerkelijk centrum vinden de reguliere activiteiten van de gemeente plaats. Daarnaast is het het gebouw te huur voor verjaardagen en recepties in besloten kring. Een gedeelte van het gebouw is ingericht als mortuarium.

- Kerk De Oude Hof (Oudenhof 2) is - vermoedelijk in 2014 - nieuw gebouwd voor de lokale Hersteld Hervormde Gemeente. De kerk bevindt zich in nieuwbouwplan Schoolstraat-Oost. Het is een verzorgde 'refodome' met toren. De kerk biedt plaats aan ca. 350 personen. Verder beschikt de kerk over zes zalen voor o.a. vergaderingen en catechisatie. Het is mogelijk om d.m.v. paneelwanden twee zalen bij de kerkzaal te trekken zodat er meer zitplaatsen ontstaan. Gedetailleerde informatie over de kerk vind je op de site van ontwerper Van Beijnum Architecten. Het orgel is in 1958 gebouwd door de firma Flentrop. Het is afkomstig uit de Hervormde Opstandingskerk te Den Helder. De laatste dienst in deze kerk vond plaats in 2010, waarna het orgel in 2012 werd gedemonteerd en opgeslagen. Het 25 stemmen tellende orgel is door de Hersteld Hervormde Gemeente Gameren via een orgelmaker aangeschaft en geheel nagezien en waar nodig hersteld. De orgelkas is crèmekleurig overgeschilderd.

Jaarlijkse evenementen

- Oranjevereniging Gameren - Nieuwaal organiseert een reeks evenementen en activiteiten gedurende een week rond Koningsdag.

- Sinterklaasintocht.

Landschap, natuur en recreatie

- Klompenpad Nywelepad (14 km, desgewenst in te korten tot 10 km) voert je door de dorpen Nieuwaal en Gameren en hun buitengebieden. Tip van mensen die de route hebben gewandeld; print het kaartje onder de link uit en neem die mee als je de route gaat wandelen, voor extra oriëntatie onderweg.

- Van oorsprong is het huidige natuurgebied De Lieskampen (gelegen ZW van Gameren, tussen de Zeedijk in het W, de N322 in het N en de Jan Stuversdreef in het Z) een stuk land in de komgronden van de Bommelerwaard. Deze gronden zijn de laagst gelegen delen tussen de rivieren. Ze stonden dan ook een groot deel van het jaar onder water. Deze stukken land waren in gebruik als griend, eendenkooi, of als hooiland. In de directe omgeving van wat we nu De Lieskampen noemen waren drie eendenkooien te vinden. Langs De Lieskampen ligt het afwateringskanaal de Capreton. Dit gegraven water moest er voor zorgen dat de omliggende stukken land hun water kwijt konden. Het is logisch een dergelijk kanaal aan te leggen in een laaggelegen deel. Het water stroomt er van nature naar toe.

De Lieskampen zoals het er nu uit ziet, is aangelegd na de ruilverkavelingen in de jaren zeventig. Het is een gebied dat onder invloed staat van kwelwater zoals dat in de tijd van voor de ruilverkavelingen in een groot deel van de Bommelerwaard het geval was. Na het uitruilen van grond is de waterhuishouding in de Bommelerwaard minder onder invloed van de rivier komen te staan. Goede afwatering is beter mogelijk geworden door de schaalvergroting in de landbouw. In De Lieskampen wordt het waterpeil hoger gehouden dan in de omgeving. Hierdoor is de eendenkooi in het gebied niet drooggevallen en krijgen bijzondere kwelminnende planten een kans. In het natuurgebied kom je onder andere dotterbloem en waterviolier tegen. De Lieskampen is voor de helft toegankelijk. Het toegankelijke deel heeft vele functies. Er is een visvijver, er zijn wandelroutes uitgezet en je kunt er paardrijden. In een deel van het gebied mogen honden loslopen. De omgeving van De Lieskampen is nog volop in ontwikkeling. Het gebied is aangemerkt als 'natte parel' in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en onderdeel van Ecologische Verbindingszone de Capreton. Deze zone moet De Lieskampen verbinden met de Meidijkse Wielen. (bron: Natuurwacht Bommelerwaard)

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Gameren, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Fotoreportage van Gameren door Kees Wittenbols uit Breda.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Gameren (online te bestellen).

Links

- Onderwijs: - "De School met de Bijbel ligt in het groen van de Delkant tussen historische gebouwen. We hebben een nostalgisch gebouw met een mooie speelplaats. De leerlingenzorg staat bij ons hoog in het vaandel. Op dit moment zitten er ongeveer 275 leerlingen bij ons op school, verdeeld over 11 groepen. Daarnaast hebben we drie Voorschoolgroepen, met ongeveer 45 peuters. De ‘Vereeniging tot Stichting en Instandhouding van eene School met den Bijbel te Gameren' is opgericht in 1906. De officiële acte, ondertekend door hare majesteit koningin Wilhelmina, ligt nog als bewijs op school. In 1908 startte men aan de zuidoostelijke kant van de Grote Del de bouw van onze school. De school bestond toen uit drie lokalen en een onderwijzerswoning. In 1910 werd de school al uitgebreid met een lokaal en een bestuurskamer. Zo is de school steeds groter geworden. Op dit moment beschikt de school over 13 lokalen, een gemeenschapsruimte, een personeels-/bestuurskamer, een directiekamer, 3 gesprekskamers, een computerlokaal en een kleutergymlokaal."

- Muziek: - Fanfarecombinatie Prinses Juliana-Concordia uit Gameren en Nederhemert is ontstaan door het samenvoegen van beide verenigingen in 1969. De vereniging telt bijna 100 actieve leden. Het A-orkest is een groot orkest bestaande uit ca. 60 muzikanten. De opleiding van de ruim 30 leerlingen wordt met 3 vakdocenten volledig verzorgd binnen de eigen vereniging. Daarnaast heeft de vereniging sinds 2008 een eigen opleidingsorkest, genaamd Désibel. Bij Désibel krijgen leerlingen de kans om hun talenten verder te ontwikkelen en vooral plezier te beleven aan het samen muziek maken.

- "De Klaitrappers is een leuke club mensen uit de Bommelerwaard die van een stukje muziek en een feestje houdt." Aldus hun eigen omschrijving. Ze treden op bij allerlei evenementen in het dorp en elders in de regio, zoals Braderie en Avondvierdaagse.

- Sport: - Voetbalvereniging GVV '63. - GVV '63 Dames.

- Paardensportvereniging De Bommelerwaard is opgericht in 1954. Sinds 2005 beschikken ze over een moderne buitenaccommodatie in Gameren. De vereniging stelt zich ten doel het paardrijden te promoten en de rijkunst te bevorderen. Hierbij gaan ze uit van de aanleg en het eigen niveau van paard en ruiter. Voorop staat het welbevinden van het paard en het plezier in de omgang van paard en ruiter samen. Samen kunnen ze de ervaringen in het omgaan met de paarden delen en zich zodoende ontwikkelen tot een betere ruiter en paardenhouder.

- Zorg: - Woonzorgcentrum 't Slot, onderdeel van Stichting Habion, is in 2009 gereed gekomen.

- Veiligheid: - "De vrijwillige brandweerpost Gameren is 1 van 6 posten in de Bommelerwaard. De 19 enthousiaste vrijwilligers staan 24/7 paraat voor jouw veiligheid. De samenstelling van het korps is vrij uniek te noemen. Want een groot aantal leden is zelfstandig ondernemer en hun bedrijven zijn in het verzorgingsgebied gevestigd. Bijna alle leden zijn werkzaam bij bedrijven in de Bommelerwaard. Dit betekent dat deze post een unieke positie heeft ten opzichte van andere posten door het hoge opkomstpercentage tijdens vooral de dagsituatie. Ons korps wordt relatief vaak opgeroepen voor bijstand aan andere korpsen, wat mede wordt veroorzaakt door de grote dagbezetting. Ook is er geen gebrek aan vrijwilligers. Meestal is er een wachtlijst met aspirant kandidaten.

Het verzorgingsgebied zijn de kerkdorpen Bruchem, Gameren, Kerkwijk en Nieuwaal. Dit gebied heeft een oppervlakte van ca. 30 km2. Het korps behoort net als alle andere brandweerkorpsen in de Bommelerwaard tot de brandweerregio Gelderland-Zuid. Deze is gevestigd in Nijmegen. De regio Gelderland-Zuid heeft iedere gemeentelijke brandweer bepaalde taken toegewezen. De taak van ons korps in dit verband is het leveren van gediplomeerde en geoefende gaspakdragers."