Ganzedijk is een buurtschap van het dorp Finsterwolde, en heeft een eigen 'bebouwde kom' en daarom blauwe plaatsnaamborden
In de loop der jaren is bijna alle bedrijvigheid uit Ganzedijk verdwenen. Maar Udema's Molen, zoals deze sinds 2013 officieel heet, staat er gelukkig nog!
Ganzedijk stond sinds 2008 op de nominatie om geheel te worden gesloopt, maar gelukkig is in 2010 besloten om het plaatsje toch maar ingrijpend te renoveren, en nu kan het er weer jaren tegenaan. (© Google)
- Ganzedijk is een buurtschap* in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Oldambt. T/m 1989 gemeente Finsterwolde. In 1990 over naar gemeente Reiderland, in 2010 over naar gemeente Oldambt.
* Hoewel het plaatsje soms ook een dorp wordt genoemd, lijkt ons gezien de grootte of beter gezegd kleinte van de plaats, in relatie tot het ontbreken van een kern en enige voorziening, de kwalificatie 'buurtschap' het meest passend.
- De buurtschap Ganzedijk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Finsterwolde.
- Ganzedijk heeft officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) en heeft dus een bebouwde kom, maar heeft geen eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek, voor de postadressen ligt de buurtschap daarom 'in' Finsterwolde.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1843 Ganzedijk, 1877 Ganzendijk.
Naamsverklaring
Samengesteld uit de woorden gans 'zwemvogel' en dijk 'waterkering'.(1)
De buurtschap Ganzedijk ligt rond de gelijknamige weg, de Nuusweg en de H.R. Remmersweg, NO van het dorp Finsterwolde, ZW van buurtschap Hongerige Wolf.
Terug naar bovenDe buurtschap Ganzedijk telt ca. 80 woningen met ca. 200 inwoners.
Terug naar bovenGanzedijk van de kaart?
In 2008 onthullen woningbouwvereniging Acanthus en de gemeente Reiderland plannen om de hele nederzetting Ganzedijk te slopen. De inwoners verzetten zich hier fel tegen en worden daarmee het symbool voor de aankomende krimp op de Nederlandse woningmarkt. Alle betrokkenen willen hetzelfde: sociale en fysieke verloedering van Oost-Groningen voorkomen. Over de manier waarop: ingrijpend terugsnoeien tot de oude lintbebouwing of goed verzorgen van alle bestaande woningen, lopen de opvattingen aanvankelijk ver uiteen. In Oost-Groningen staan veel kleine, goedkope woningen van een bescheiden kwaliteit. Vaak zijn het sociale huurwoningen die in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw zijn gebouwd. Een woonkamer van 3 bij 6 meter, een klein keukentje, 2 slaapkamertjes waar net een tweepersoonsbed in kan. De energierekening hoger dan de huur- of hypotheeklast. Op veel plaatsen in Nederland zijn ze al gesloopt, maar dan komt er iets voor terug. In Ganzedijk kan dat aanvankelijk niet, want niemand wil er bouwen.
Nee, toch maar niet!
Na protesten van de inwoners (en overweldigende landelijke aandacht in de media), is er toch een plan gekomen dat uitgaat van behoud van de buurtschap. Kern van het plan is:
- De meeste huurwoningen krijgen van woningcorporatie Acantus een stevige opknapbeurt, waardoor ze zeker weer 10 jaar mee kunnen.
- Binnen die termijn wordt zo’n 20 procent van de woningen, ook van particulieren, gesloopt (o.a. de huurwoningen aan de Nuusweg).
- De lintbebouwing langs de buitengrenzen van het dorp wordt versterkt.
- Wie dat wil, kan in Ganzedijk blijven wonen, maar niet per se in zijn eigen huis.
- De bewoners zien bij nader inzien toch af van zelfbeheer; ze hebben liever dat gemeente en corporaties gewoon hun eigen werk doen.
- Voor de bewoners is een eigen ontmoetingsplek cruciaal voor de vitaliteit van de buurtschap.
- Er komt onderzoek naar de haalbaarheid van een dorpshuis.
De definitieve stand van zaken anno 2011
In 2010 presenteren de provincie, gemeente en Acantus het toekomstplan voor de buurtschap, dat tot stand is gekomen in samenwerking met het Comité Ganzedijk Blijft!. Uitvoering heeft plaatsgevonden in 2010 en 2011, in overleg met vereniging Dorpsbelangen Ganzedijk en Hongerige Wolf. In totaal zijn 30 woningen gerenoveerd, waarvan 25 huur- en 5 koopwoningen. Er zijn 12 woningen afgebroken. Dit was nodig omdat door bevolkingsdaling de vraag naar huizen kleiner is dan het aanbod. Maar daar komt wel iets voor terug. Stedenbouwkundige Piet Ziel heeft een plan gemaakt voor een vlindertuin aan de J.P. Nuusweg. Ook heeft de buurtschap een bos met wandelpad gekregen. - Anno 2011 is Ganzedijk grotendeels gerenoveerd en bloeit het dorpje weer helemaal op.
- Bestemmingsplan Finsterwolde / Drieborg / Ganzedijk / Hongerige Wolf.
- Bewonersonderzoek Ganzedijk (2009).
- In 2011 is het SEV-rapport Lessen uit Ganzedijk verschenen, waarin de renovatie en revitalisering van de buurtschap wordt geëvalueerd, opdat andere 'krimpkernen' waar een soortgelijke problematiek speelt, daar hun voordeel mee kunnen doen.
Terug naar boven- Koren- en pelmolen Udema's Molen dateert uit 1868 en is de opvolger van een oudere molen die hier tot 1854 heeft gestaan. Na enkele restauraties is de molen thans op vrijwillige basis in gebruik, ook voor het opleiden van nieuwe vrijwillige molenaars. De molen is eigendom van de gemeente Oldambt. De molen heeft in het verleden verschillende (informele) namen gehad. Rentema's molen, Gerda's Molen en als laatste Molen De Hoop. Maar die laatste naam is niet bijster origineel (zo heten bijna alle molens), en in deze streek is het gangbaar om de molen naar zijn eigenaar of molenaar te noemen, vandaar dat de molen in 2013 zijn definieve naam heeft gekregen: Udema's Molen, naar de laatste beroepsmolenaar die hier geweest is.
De naam is onthuld door Auky en Femmy, wier vader molenaar was op de molen. Grootvader Udema was molenaar op een korenmolen in de Kroonpolder. Deze is tijdens de bevrijding in 1945 door oorlogshandelingen vernield. Om die reden besluit de familie het bedrijf een paar kilometer verder, op Ganzedijk, voort te zetten. Tot in de jaren zestig staat Udema's zoon aan het roer. Net als bij vele collega's werd er steeds minder gemalen en verschoof het accent meer naar de handel. In het inmiddels verdwenen huis werd een winkel gedreven waar de buurt voor van alles terechtkon. Bij de onthulling van de naam vertelden de genoemde dochters Udema dat ze een geweldige jeugd in en om de molen hebben gehad. Het streekje bruiste toen immers nog van de activiteiten: er was een smederij, café, schoenlapper, loswal en nog meer bedrijvigheid. Inmiddels is dat allemaal verdwenen. Alleen de molen is nog over...
- Rijksmonument de Grote Slapersluis is in 2012 gerestaureerd.
Terug naar boven- Ringsteken met paarden (mei).
- Ganzedijker Markt (juli).
Terug naar boven- Filmbeelden van iemand die op de fiets Ganzedijk verkent.
- Virtuele wandeling door Ganzedijk in tekst en beeld.
- Schoolfoto's van Ganzedijkers van ca. 1915 tot ca. 1956.
Reactie toevoegen