Gelkenes is een buurtschap en bedrijventerrein in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gem. Molenlanden. T/m 1985 gem. Groot-Ammers. In 1986 over naar gem. Liesveld, in 2013 over naar gem. Molenwaard, in 2019 over naar gem. Molenlanden.
De plaatsnaam Gelkenes is helaas niet echt gangbaar meer. Maar op de veerpont Schoonhoven-Gelkenes wordt hij gelukkig nog wel gebruikt.
De buurtschap Gelkenes, met rechtsboven de buurtschap Liesveld, met de begraafplaats van Groot-Ammers
Ieder huis in Gelkenes heeft zijn eigen dam of trap bij de dijk
Gelkenes, op deze kaart, uit 1898, is goed te zien dat de Polder Gelkenes het gebied tussen Lek, Nieuwpoort, Graafland en Groot-Ammers (inclusief dat dorp) besloeg.
- Gelkenes is een buurtschap, polder en bedrijventerrein in de provincie Zuid-Holland, in de streek Alblasserwaard, gemeente Molenlanden. T/m 1985 gemeente Groot-Ammers. In 1986 over naar gemeente Liesveld, in 2013 over naar gemeente Molenwaard, in 2019 over naar gemeente Molenlanden.
- De buurtschap Gelkenes valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Groot-Ammers.
- Het bedrijventerrein heeft een eigen bebouwde kom, met blauwe komborden genaamd Groot-Ammers, want onder die plaats valt het immers, met wit bedrijventerreinbord Gelkenes eronder. Keurig!
Terug naar bovenOudere vermeldingen
1253 kopie 1562 Gelkenisse, 1333 Ghelickennisse, ca. 1368 Geelkenesse.
Naamsverklaring
Betekent nisse = nes 'in water uitstekende punt land, landtong' van de persoon Gelicke, waarvoor vergelijk Gieltjesdorp.(1)
De buurtschap ligt NO van het dorp Groot-Ammers en W van de stad Nieuwpoort, rond de Lekdijk, die ter plekke in het W Gelkenes heet en in het O Schoonhovenseveer. Z van deze dijk ligt het bedrijventerrein. Buurtschap en bedrijventerrein liggen in de vroegere Polder Gelkenes, die tegenwoordig Polder Liesveld heet, en die in het Z grenst aan de eveneens Groot-Ammerse buurtschap Graafland.
Terug naar bovenIn de Volkstelling van 1840 wordt de buurtschap niet apart geteld. In dat jaar wordt het samen geteld met Groot-Ammers (in tegenstelling tot de buurtschappen Graafland en Achterland, die wél apart worden geteld). De CBS-buurt Gelkenes (zie de 2e rij in deze tabel en de kaart aldaar) heeft tegenwoordig ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners. Deze 'buurt' omvat het hele buitengebied O van het dorp Groot-Ammers, incl. de bebouwing rond de weg Liesveld, die een aparte gelijknamige buurtschap is.
Terug naar bovenDe Polder Gelkenes is waarschijnlijk al voor 1200 ontgonnen. Op de actuele kaart gezien, grensde de polder in het N aan de Lek, in het O aan Nieuwpoort, in het Z aan de buurtschap en polder Graafland en in het W aan de Ammerse Boezem. In het uiterste W van de polder is het dorp Ammers, later Groot-Ammers, ontstaan. Direct O van Groot-Ammers is kasteel Liesveld gebouwd, waaromheen de buurtschap Liesveld is ontstaan.
De buurtschap Gelkenes ligt in het N als een lintbebouwing aan de Lekdijk. De gemeente Groot-Ammers omvatte Z van de polder respectievelijk nog de polders Graafland en Achterland (op de gemeentekaart uit 1866 onderaan de pagina van Groot-Ammers is dat nog goed te zien). Tegenwoordig heet het hele gebied van de voormalige gemeente Groot-Ammers Polder Liesveld.
- In het boekje Groot-Ammers in oude ansichten deel 1 vind je in de inleiding e.e.a. over de geschiedenis van Gelkenes.
- Pagina over Groot-Ammers en Gelkenes op de site van Historische Kring Nieuwpoort.
Terug naar bovenBedrijventerrein
Het in de afgelopen decennia ontwikkelde bedrijventerrein Gelkenes omvat ca. 130 bedrijven met in totaal ca. 1.400 medewerkers op een oppervlakte van 80 hectare. Het bedrijventerrein zorgt hiermee voor meer dan een kwart van de werkgelegenheid in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, aldus het hierna gelinkte glasvezel-artikel. Het bedrijventerrein is recentelijk uitgebreid met bedrijfsverzamelgebouw Waterloop. Op het bedrijventerrein bevindt zich ook de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Gelkenes. - In 2016 heeft het bedrijventerrein een glasvezelverbinding gekregen. Vooral voor grote bestanden en het toemende thuiswerken is een snelle internetverbinding van belang. Tevens kan en gaat het terrein hierdoor hoogwaardig beveiligd worden. Glasvezel is nodig voor het snel verzenden en streamen van de beelden naar de centrale uitleesruimte in Gorinchem.
- In 2015 is de Lekdijk ter hoogte van Gelkenes en Langerak over een lengte van 3,2 km versterkt. Hierbij is gebruik gemaakt van een innovatieve methode, namelijk 'waterontspanningsbronnen'. Een primeur voor Nederland. Deze aanpak houdt in dat er om de 20 meter een pijp van zo'n 20 cm doorsnede de dijk in gaat, recht naar beneden. Deze pijpen, die reiken tot aan het grondwater, vangen bij extreem hoge waterstanden het water af dat onder de dijk terechtkomt. Dit water komt via de pijpen in een verzamelleiding terecht. Deze loost het water op sloten en andere watergangen. Dit voorkomt dat de dijk kan gaan schuiven, als gevolg van de druk van het water in de rivier en door het water dat onder de dijk gedrukt wordt. Deze methode is sneller, goedkoper en geeft minder overlast (van o.a. trillingen) dan de klassieke damwanden-methode. (bron: zie de link)
Terug naar boven- Al in de 13e eeuw is hier sprake van een veerbootje naar Schoonhoven v.v. Uiteraard is de vloot sindsdien flink gemoderniseerd. - Geschiedenis veerdienst Schoonhoven - Gelkenes. - Site van de veerdienst Schoonhoven met o.a. de dienstregeling.
Terug naar boven- Oude kaarten van de Polder Gelkenes (uit resp. 1767 en 1858).
Terug naar boven- Zorg: - Zorgboerderij De Vinkenstee biedt dagbesteding, 24-uurs opvang, logeeropvang / respijtzorg en vakantie-opvang. Andere vormen van opvang zijn altijd bespreekbaar. De dagbesteding wordt zoveel als mogelijk is naar interesse en mogelijkheden van de ouderen zelf ingevuld. Bij mooi weer is er ook volop gelegenheid tot tuinieren.
Reactie toevoegen