De oude, oorspronkelijke dorpskern van Geulle, met o.a. de imposante Sint Martinuskerk en het voormalige gemeentehuis, heet tegenwoordig, samen met de ZW ervan gelegen vroegere buurtschap Aan de Maas, 'Geulle aan de Maas'.
De richtingborden voor de brug maken het er niet duidelijker op; linksaf ga je naar Westbroek en Bunde, naar rechts ga je, over de brug, naar de oude dorpskern van Geulle, die nu Geulle aan de Maas heet. Zet dát dan op het bord i.p.v. 'Geulle-dorp'...
De oude dorpskern van Geulle, W van het Julianakanaal, wordt tegenwoordig Oud Geulle genoemd en, samen met de ZW ervan gelegen vroegere buurtschap 'Aan de Maas', 'Geulle aan de Maas'. Z van die kern, Z van Kasteel Geulle, ligt Café Auwt Gäöl (Oud Geulle).
Geulle aan de Maas, kapelletje aan de weg Geulderlei
Geulle aan de Maas, hoeve
Geulle aan de Maas, Sint Martinuskerk, kapelletje
Geulle aan de Maas, voorburcht Kasteel Geulle
Geulle aan de Maas, binnentuin voorburcht Kasteel Geulle
- Geulle aan de Maas is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Meerssen. T/m 1981 gemeente Geulle.
- Het dorp Geulle aan de Maas heeft geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom 'in' Geulle.
- Binnen de bebouwde kom van Geulle aan de Maas geldt een 30 km-zone.
Terug naar bovenNaamgeving
Deze plaatsnaam betreft 1): de oude, oorspronkelijke dorpskern Geulle, die men na de bouw van de nieuwe dorpskern op de plek van de oude buurtschap Hulsen, O van het Julianakanaal, ter onderscheiding Oud-Geulle is gaan noemen. En 2): de vroegere buurtschap Aan de Maas ZW hiervan. Tegenwoordig beschouwt men deze kernen, blijkens de huidige blauwe plaatsnaamborden (komborden) ter plekke, gezamenlijk als één plaats 'Geulle aan de Maas'.
Het dorp Geulle aan de Maas ligt Z van het dorp Meers, ZZW van het dorp Stein, ZW van het dorp Elsloo, WZW van het dorp Beek, W van de A2 en het dorp Geverik, NW van de 'nieuwe' dorpskern Geulle, WNW van het dorp Moorveld, NW van het dorp Ulestraten, NNW van het dorp Meerssen, N van het dorp Bunde, NO van het dorp Itteren, O van de plaatsen Uikhoven en Rekem in België en ZW van de plaatsen Boorsem en Maasmechelen in België, en grenst in het O aan het Julianakanaal en in het W de Maas, met daarachter België.
De dorpskern van Geulle aan de Maas ligt rond de wegen Kerkplein, Kommelderweg, Kuiperstraat, Kaakvoetpad, Lange Weertjesstraat, en - van hieruit gezien - het begin van de weg Aan de Maas. ZW hiervan ligt de vroegere buurtschap Aan de Maas, aan de gelijknamige, doodlopende weg. Z van de dorpskern, buiten de bebouwde kom, ligt Kasteel Geulle met direct Z daarvan nog een kerntje, met o.a. Café Oud Geulle / Awt Gäöl.
Terug naar bovenIn 1840 heeft dit gebied 38 huizen met 187 inwoners. Tegenwoordig heeft de oude dorpskern van Geulle aan de Maas ca. 40 huizen, het buurtje Z van Kasteel Geulle 8 huizen, en de bebouwing aan de weg Aan de Maas buiten de dorpskern 34 huizen. Totaal dus ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.
Terug naar bovenWat tegenwoordig Oud Geulle heet, en blijkens de komborden ter plekke samen met de vroegere buurtschap Aan de Maas ZW daarvan tegenwoordig 'Geulle aan de Maas' heet, is de oude, oorspronkelijke dorpskern Geulle. In 1934 is dit gebied afgesneden van het O daarvan gelegen overige gebied van de gemeente Geulle, middels het in dat jaar gereed gekomen Julianakanaal. Voor verdere gegevens over de geschiedenis en de toelichting daarop middels kaartmateriaal, zie de beschrijvingen op de pagina van Geulle.
- T.g.v. het 50-jarig bestaan van de buurtvereniging in 2003 is het boekje 'Buurtvereniging Aan de Maas, Geulle 1953-2003' verschenen (auteur: Hub. Janssen, 64 pag.). Met veel z/w foto's.
Terug naar boven- In Geulle aan de Maas was de Maasdijk op enkele plekken niet stabiel genoeg. Bij hoogwater kon op sommige stukken water door de dijk gaan stromen (zogeheten 'piping'). Deze stukken zijn steviger gemaakt door de dijk te verbreden met klei. Waar verbreding niet mogelijk was, zoals bij de Oude Broekgraaf, is een damwand geplaatst. De bovenkant van de dijk is gelijkgetrokken en er is een grasmat op de dijk aangelegd om de grond beter vast te houden. De kwelkom bij de Oude Broekgraaf is gedicht en de beek is verbreed voor opvang van het kwelwater. Het project dijkversterking Aan de Maas is in 2015 gereed gekomen.
- Rochus Ekhart heeft in 2014 eigenhandig zijn huis gebouwd (Aan de Maas 12d). Bijzonder hieraan is dat het geheel bestaat uit complete boomstammen. Onder de link vind je een fotoreportage van het gehele bouwproject. Zie ook de L1-Óngerwaeg-reportage met de bouwer.
Terug naar boven- Sint Martinuskerk Geulle aan de Maas. Omstreeks 1300 is hier al zeker een zelfstandige St. Martinusparochie en in die tijd heeft de gemeente natuurlijk ook al een kerk of tenminste kapel gehad. Een paar gebouwen zullen elkaar hebben opgevolgd. Uit waarschijnlijk de 14e eeuw stamt de nog altijd bestaande westtoren. Deze is opgetrokken uit een ‘gietwerk’ van keien (dus kistwerk, een zeer oude methode waarbij de ruimte tussen twee dunne wanden wordt opgevuld met puin en ander inferieur geacht materiaal) en bekleed met mergel. In het muurwerk van de derde bouwlaag zijn spitsbogige spaarvelden met rechthoekige galmgaten zichtbaar. De toren heeft in 1626 een nieuwe versie van het kerkgebouw aan zijn zijde gekregen. De herbouw wordt ondernomen door Wolter en Conrad Ulrich van Hoensbroeck. Een aan de westzijde van de toren ingemetselde steen herinnert ons daaraan. Wolter sterft in 1630 en hij krijgt een rijk gedecoreerde grafsteen die nog in de kerk te vinden is. Van 1680 tot 1820 doet de St. Martinus dienst als simultaankerk voor katholieken en protestanten.
In 1920 wordt het godshuis grondig verbouwd. Dwars door de oude kerk bouwt men een nieuwe. De toren en het oude driezijdig gesloten koor - als kapel - blijven behouden, zich nu aan weerszijden van het schip bevindend. Tijdens de nieuwbouw metselt men een loden koker in achter de eerste steen, die getuigt van de activiteiten. In 1977 is er gerestaureerd. Binnen vinden we nog meer producten van kunstnijverheid uit oude tijden. Zo zijn in het oude koor nog kleine fijn gesneden consoles te vinden. Te Geulle bezit men ook wezenlijke delen van een 17e-eeuwse preekstoel met gesneden panelen. Deze 5 panelen, Martinus en de 4 evangelisten Johannes, Mattheus, Marcus en Lucas, zijn nu opgenomen in de altaartafel. De communiebank en de twee herenbanken zijn omstreeks 1800 gemaakt voor de Onze Lieve Vrouwe in ’t Zand in Roermond, van waar ze afkomstig zijn. Het Binvignat-orgel is van 1818.(8805) - Videoreportage over de Sint Martinuskerk te Geulle aan de Maas (38 min.).
- De Antoniuskapel aan het Kerkplein in Geulle aan de Maas is in 1908 gesticht door het toenmalige hoofd der lagere school, dhr. L. Janssen, en is gefinancierd door de parochianen van de Martinusparochie. In 1982 is de kapel door de hele buurt opgeknapt, en in 1998 is de kapel opnieuw gerenoveerd. De kapel dient als rustaltaar bij de jaarlijkse processie.
- De Mariakapel aan de Geulderlei is in 1889 gesticht door de jonkheid van buurtschap Westbroek (die toen nog niet door het Julianakanaal van de kapel gescheiden werd). De jonkheid stichtte de kapel in samenwerking met pater Van de Berg en de kasteelvrouwe van het nabijgelegen 17e-eeuwse Kasteel Geulle, mevrouw Vijgen. De kapel dient als rustaltaar voor de processie en is in 1983 en in 2006 gerestaureerd.
- Een andere blikvanger in Geulle aan de Maas, naast de kerk en de kapellen, is natuurlijk wat er vandaag de dag nog resteert van het omgrachte Kasteel Geulle (ca. 1620). Hier is namelijk alleen de voorburcht met hoeve nog van over. Het kasteel is in 1847 afgebroken. Het herenhuis was om een rechthoekige binnenplaats gebouwd. De geheel omgrachte bouwhoeve lag vroeger in U-vorm naar het herenhuis toegekeerd. De oostelijke vleugel en de toren, die op de zuidoostelijke hoek stond, zijn verdwenen. De schietspleten in de boerderij zijn aan de westzijde op één na verdwenen door het aanbrengen van vensters na 1865.
- Vroeger stond bij vrijwel iedere Zuid-Limburgse boerderij een bakhuis. Al vanaf de 9e eeuw werden hierin door de boeren zelf brood en vlaaien gebakken. Als de professionele bakker zijn intrede doet en broodbakken beroepswerk wordt, raken veel bakhuizen in verval. Geulle kent nog ca. 29 bewaard gebleven bakhuisjes. Zo'n aantal in één dorp is vermoedelijk uniek in ons land! In 2016 is de restauratie van het oudste bakhuis van Geulle aan de Maas feestelijk afgerond. Het bakhuis ligt aan een wandelpad in de Kuiperstraat en is eigendom van de familie Severeijns. Door de restauratie is het bakhuis behoed voor verder verval en in oude glorie hersteld. Een informatiebord op het bakhuis vertelt de voorbijganger wat er zo bijzonder aan is. Vermoedelijk is het dit bakhuis waar Guido van Uden in 2021 een restaurant in is begonnen.
Terug naar boven- 1x in de 4 jaar is er in Geulle aan de Maas een Sacramentsprocessie. De eerstvolgende keer is in 2019.
Terug naar boven- Het veerpontje van Geulle aan de Maas over de Maas naar Uikhoven (België) is een schakel in de toeristische fietsroute langs Maaslandse musea in de beide Limburgen. De kabelveerpont, waarbij de kabel hoog boven de rivier was gespannen, is in 2012 vervangen door een vrijvarende pont. Het pontje is een groot succes. Op zomerse dagen vervoert het soms 600 mensen op een dag. Veel mensen trekken de Belgische grens over om daar fietstochten te maken. De Belgen hebben namelijk een netwerk voor toeristische fietsers van 500 km lengte, waarvan 200 autovrij. Alle knooppunten zijn genummerd zodat je alleen maar een paar getallen hoeft te noteren om de weg niet kwijt te raken. Ook in ons land worden steeds meer van dit soort genummerde fietsroutes aangelegd.
- De aanvankelijke weerstand in Geulle aan de Maas en Voulwames tegen de uitvoeringswijze van de delfstoffenwinning, is veranderd in enthousiasme over het resultaat van de rivierverruiming en de natuurontwikkeling. De inwoners vreesden ernstige overlast na wijziging van het oorspronkelijke plan om in deze omgeving een voordepot en een werkhaven aan te leggen voor de opslag en het transport van zand en grind. Het toutvenant (zand en grind) werd in plaats daarvan naar het voordepot in Itteren getransporteerd. Dat betekende vele honderden vrachtwagentransporten per dag. Door extra maatregelen, zoals een verdiept aangelegde werkweg, geluidswallen en sproei-installaties bleef de overlast uit. Ter plekke is de rivier verbreed en krijgt een groot, nieuw natuurgebied gestalte. In 2015 is het project gereed gekomen. Zie ook de kaart van de herinrichting van de Maas in deze omgeving. - Videoreportage over de Maaswerken in deze omgeving. - Nog een videoreportage over de werkzaamheden bij Geulle in het kader van de Grensmaas-werken (2014).
- Project Grensmaas biedt niet alleen hoogwaterbescherming en natuurontwikkeling, maar levert ook bijna 22 kilometer op aan nieuwe fietspaden in RivierPark Maasvallei. In 2019 heeft Geulle aan de Maas een nieuw, geasfalteerd fietspad gekregen, dat recreanten langs de nieuwe Grensmaasnatuur voert en de verbinding legt met het RivierPark Maasvallei aan de Vlaamse Maasoever. Het fietspad is aangelegd langs de voormalige dekgrondberging, waar nu de nieuwe natuur ontluikt. Het fietspad leidt van Geulle tot aan Elsloo en sluit daar aan op fietspaden die het Consortium eerder heeft aangelegd.
Terug naar boven- Documentaire over Geulle aan de Maas anno 2013.
- L1 Óngerwaeg-reportage over de uit Thailand afkomstige Mana en haar dochter in Geulle aan de Maas (2017).
Terug naar boven- Belangenvereniging: - Stichting Leefbaar Geulle aan de Maas is opgericht in 2001 en heeft ten doel het behartigen van het algemeen belang van de inwoners, grondeigenaren en grondgebruikers in en buiten de directe omgeving van dit dorp.
- Buurtvereniging: - Vroeger werden alle buurtfestiviteiten door de Jonkheid georganiseerd. In 1953 is de Jonkheid omgedoopt tot Buurtvereniging Aan de Maas. In de beginperiode verzorgde de buurtvereniging hoofdzakelijk de versiering voor de processie. Na de processie was het grote kermis in het dorp. Deze tijd is nu voorbij. Van oudsher is het huidige Geulle aan de Maas een gemeenschap met veel cohesie tussen de bewoners. Het feit dat "de Maaslengers" in het verleden elkaar verschillende malen hard nodig hebben gehad, als de Maas wat meer ruimte dan gewenst wilde innemen, heeft daar natuurlijk aan bijgedragen. Maar ook het feit dat bepaalde families uitgebreid wortel hebben geschoten aan de Maas, zorgt voor een belangrijk deel voor het "ons-kent-ons gevoel".
In de loop der jaren is daarin natuurlijk wel verandering gekomen. (Veelal) jonge Maaslanders vertrekken en daarvoor in de plaats komen meestal mensen van buiten, de 'blanke allochtonen' van Geulle Aan de Maas. Het doel van Buurtvereniging Aan de Maas is de saamhorigheid van de oorspronkelijke bewoners zoveel mogelijk in stand te houden en de nieuwe bewoners zo snel en zo goed mogelijk in deze gezellige gemeenschap op te nemen. Het opbouwen van een fijn sociaal netwerk met zorg voor elkaar, maar zonder bemoeizucht is voor de buurtvereniging een belangrijk doel. Om dit netwerk op te bouwen en in stand te houden organiseren ze door het jaar heen een aantal activiteiten, waarbij ze elkaar in ongedwongen sfeer kunnen ontmoeten en zo elkaar beter kunnen leren kennen. Zoals: Een buurtfeest voor alle inwoners. Elke twee jaar een uitstapje naar een leuke, mooie en gezellige locatie. Sinterklaas komt ieder jaar de kleintjes verrassen. De paashaas kan het ook niet laten om ieder jaar wat eitjes te verstoppen voor de jongere jeugd. En met de Kerst wordt er voor een presentje gezorgd.
Het bestuur besteedt ook aanndacht aan het lief en leed van de individuele leden. Dat wil zeggen mensen die iets leuks te vieren hebben daarmee geluk wensen en mensen die vervelende ervaringen hebben laten voelen dat ze niet alleen zijn, maar dat ze meeleven en helpen waar dat kan. Vermeldenswaard is ook nog dat ze elke 4 jaar namens het kerkbestuur van de St. Martinuskerk de Sacramentsprocessie in Geulle aan de Maas organiseren (de eerstvolgende keer is in 2019). Best veel werk, maar erg leuk, gezellig en bandverstevigend. Om nieuwe bewoners op de hoogte te brengen van het bestaan van de buurtvereniging en ze uit te nodigen lid te worden, worden ze door het bestuur bezocht en getrakteerd op een lekkere vlaai.
Naast al deze activiteiten stelt de vereniging zich tot doel om de leefomgeving in Geulle aan de Maas prettig te houden. Denk hierbij aan de speeltuin, het onderhouden van kapelletjes en het bootje, dat in vroeger jaren dienst deed als verzorgingsbootje bij overstromingen, versieringen tijdens feestdagen etc. Ca. 55 leden/gezinnen zijn aangesloten bij de vereniging.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Geulle aan de Maas.
Reactie toevoegen