Glane

Plaats
Dorp
Losser
Twente
Overijssel

Glane

Terug naar boven

Status

- Glane is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Losser.

- Onder het dorp valt ook de buurtschap Glane-Beekhoek.

Terug naar boven

Naam

In het Nedersaksisch
De Glaan.

Oudere vemeldingen
Volgens (1) komt de plaatsnaam Glane in 1846 al voor, hoewel deze pas in 1909 formeel wordt toegekend (zie verder bij Geschiedenis).

Naamsverklaring
Glane was oorspronkelijk een waternaam, nu Glanerbeek (ook Mulderinkbeek geheten), met de betekenis 'de heldere', verwant met het Oudnoorse glana 'helder' en met glanzend. Het dorp ligt ter hoogte van de monding van de Glanerbeek in de Dinkel. Ter plaatse was ook een klooster van die naam (dat officieel klooster Maria Vlucht heette). Vergelijk ook Geleen.(2)

Terug naar boven

Ligging

Glane ligt Z van Losser, ZW van Overdinkel, NO van Glanerbrug en grenst in het Z aan Duitsland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 wordt Glane niet apart vermeld, het grondgebied behoorde destijds nog toe aan de buurtschap Losser. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners, waarvan ca. 300 binnen de bebouwde kom.

Terug naar boven

Geschiedenis

Evenals het naburige Overdinkel is Glane laat ontstaan in het zuiden van de gemeente Losser. Tot de opening van de tramlijn Oldenzaal-Gronau in 1903 bestaat de woningbouw in het ‘Hooge Veld’ slechts uit een aantal verspreide boerderijen die door slecht begaanbare zandwegen verbonden zijn met de dorpen Losser en Glanerbrug. Door de halte aan de tramlijn, oorspronkelijk Glanerbeek geheten, krijgt het gebied voor het eerst een goede ontsluiting richting Oldenzaal en Gronau. Langzaam ontwikkelt zich nabij de halte en in ‘de Beekhoek’, nabij de gemeentegrens met de gemeente Lonneker, enige bebouwing. De kern van Glane ontwikkelt zich als - evenals in het nabijgelegen Overdinkel - gezinnen uit Noord-Nederland zich er vestigen om in het nabijgelegen Duitse Gronau in de textielindustrie te gaan werken.

In 1909 besluit de toenmalige burgemeester van Losser, G.J.M. Eenhuis, dat deze buurt voor de Volkstelling van 31 december van dat jaar als aparte wijk gezien moet worden, waartoe het een naam moet krijgen. Deze wordt vastgesteld op ‘Glane’, naar de Glanerbeek die ten noorden van de tramhalte in de Dinkel vloeit. In de daaropvolgende jaren volgt de verharding van de weg van Losser tot de grens nabij Glane, in de jaren twintig wordt deze aan Duitse zijde verlengd tot het centrum van Gronau. In 1936 wordt de tramlijn Oldenzaal - Gronau gesloten voor het reizigersvervoer en in datzelfde jaar wordt de school in de Beekhoek gesloten. Een jaar later wordt de tramlijn ook voor goederenvervoer gesloten, waarna deze wordt opgebroken.

Na de Tweede Wereldoorlog wordt Glane in 1948 door de bouw van een RK kerk een dorp, maar de grootte neemt sindsdien nauwelijks toe en blijft meer op een buurtschap lijken. Sindsdien vindt langs de Gronausestraat, ter hoogte van de grensovergang enige vorm van verdichting plaats. In de jaren negentig wordt met het plan ‘Meulderinksesch’ voor het eerst afgeweken van de lintbebouwing. (© Andreas Bartelink)

Tweede Wereldoorlog
Op 15 februari 1945 wordt Glane getroffen door oorlogsgeweld. Ca. 35 brisantbommen, afgeworpen door Engelse of Amerikaanse vliegtuigen, vallen in de nabijheid van de percelen G 62 tot G 113, volgens de adresseringen in die tijd, en dompelen het dorp in diepe rouw. 2 inwoners van het dorp en 1 inwoner van Hengelo komen hierbij om het leven, verder vallen er nog 7 gewonden. Diverse woningen in de buurt van de gebombardeerde percelen werden min of meer ernstig beschadigd, waarvan ca. 25 verwoest of totaal onbewoonbaar. Een van de getroffen huizengroepjes, buurtschap De Put aan de Hoge Veldweg, aan de Duitse grens (zie dit kaartje voor de locatie), is na de boimbardementen niet herbouwd. In het voorjaar, wanneer de akkers daar worden omgeploegd, komt daarbij nog altijd puin naar boven.

Voetbalvereniging GSV (Glaner Sportvereniging) is opgericht in 1940 en wegens teruglopend ledental in 1999, vlak voor het 60-jarig jubileum dus, opgeheven. Voor de geschiedenis van de vereniging zie de 5e reactie onder de link.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Glane, kun je terecht bij de Historische Kring Losser.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "In Glane leven veel wensen en ideeën. Bijvoorbeeld wensen voor een ommetje met een nieuwe brug over de Dinkel. Wensen voor uitbreiding en renovatie van Dorpshuis De Glaan en ideeën voor een natuurlijke speelplek in het Dinkeldal en het uitbreiden van de parkeercapaciteit. En het blijft niet bij ideeën alleen: Glane doet! Met mekaar, voor mekaar. Dat is wat dit dorp kenmerkt. Samen werken aan een duurzame toekomst voor het dorp. Maar er speelt meer. Ook in de omgeving van het dorp, dus buiten de kern, liggen kansen om duurzaam te ontwikkelen. Zo werkt Waterschap Vechtstromen bijvoorbeeld aan de planvorming voor de herinrichting van de Dinkel en de Glanerbeek. En het recreatieve netwerk van Noordoost Twente biedt prachtige kansen voor het dorp met betrekking tot levendigheid, leefbaarheid en (grens)beleving.

Om al deze wensen, ideeën en kansen voor de kern en het buitengebied op elkaar af te stemmen en de juiste keuzes te maken is een totaalvisie voor het dorp én omgeving opgesteld. Een Kwaliteitsimpuls die breder kijkt dan alleen naar de afzonderlijke projecten en die breder kijkt dan de kern op zich. Alle wensen en ideeën die in de afgelopen 10 jaar de revue passeerden, bijvoorbeeld in documenten als Dorpsplan Plus en Kies je Kans, zijn meegenomen bij het opstellen van deze visie. Sommige oude ideeën vielen af en andere nieuwe wensen of concrete projecten zijn toegevoegd. Door de stand van zaken op te maken en een visie op te stellen is helder geworden waar we met z’n allen naar toe willen en kan sturing worden gegeven aan de ontwikkeling van Glane.

De visie die is beschreven in dit document is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen Dorpsraad Glane en gemeente Losser. In een aantal overleggen zijn de wensen, ideeën en de visie besproken. Voor de Dorpsraad was het daarbij belangrijk om niet alleen te praten over een visie voor de toekomst maar juist ook acties voor de korte termijn uit te zetten. De overleggen hadden het doel om te komen tot een integrale (uitvoeringsgerichte) visie. Daartoe hebben er ook thematische bijeenkomsten plaatsgevonden, bijvoorbeeld over het onderwerp verkeer en parkeren. Vanwege de aanstaande herinrichting van de Dinkel en de Glanerbeek is ook Waterschap Vechtstromen nauw betrokken geweest bij het opstellen van de visie.

Meerdere malen zijn de inrichtingsplannen voor het Dinkeldal en de visie voor het dorp op elkaar afgestemd. Daarnaast hebben ook Staatsbosbeheer en Routebureau Twente hun bijdrage geleverd in het proces, als eigenaar van het perceel ten zuiden van Gronausestraat 441 en als adviseur routenetwerken. Op 25 november 2019 is de visie gepresenteerd aan de inwoners. Na afloop van de presentatie zijn er reactieformulieren ingevuld en ingeleverd. Relevante binnengekomen reacties aangaande de visie voor Glane zijn in dit document verwerkt. De reacties die betrekking hadden op andere onderwerpen (bijvoorbeeld de herinrichting van de Dinkel) zijn doorgezet naar derden die deze in behandeling nemen.

Het visiedocument 'Kwaliteitsimpuls Glane' is een belangrijk document dat een kader biedt voor o.a. inwoners, overheid en ondernemers om met elkaar samen te werken en alle ontwikkelingen goed op elkaar af te stemmen in de komende jaren. Dit document moet worden opgevat als een richtinggevende visie voor het uitwerken van concrete inrichtingsmaatregelen. De uiteindelijke realisering ervan is afhankelijk van draagvlak bij eigenaren, gebruikers en bewoners én
van de financiering door de partijen die zijn betrokken bij de verschillende deelprojecten. De visie vormt mede input voor de Omgevingsvisie die in het kader van de nieuwe Omgevingswet wordt opgesteld. Een omgevingsvisie is een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving.

Daarnaast werkt de gemeente met diverse partners (waaronder waterschap, dorpsraad en routebureau) aan een gezamenlijk uitvoeringsprogramma betaande uit verschillende projecten. Projecten voor korte, middellange en lange termijn worden hierin benoemd. Afhankelijk van aard en omvang wordt samen bepaald welke partij ‘trekker’ wordt van een bepaald onderdeel." Aldus de inleiding van de nota 'Kwaliteitsimpuls Glane - visie op een uniek grensdorp in het prachtige landschap van Noordoost Twente' (2020).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Glane heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de Mariakapel op Gronausestraat 319. "De kapel staat tegen de voortuin van de familie Wolters en wordt daarom ook wel aangeduid als Kapel Wolters. De kapel bestaat uit een van Ossestenen gemetselde muur, waarin een nis is uitgespaard. Deze stenen zijn bijzonder omdat ze gebakken zijn in de steenfabriek van Osse in Losser, terwijl het formaat van de stenen met 7x20x10 cm groter is dan de gangbare bakstenen. Deze steenfabriek heeft destijds de stenen gebakken voor de H. Blasiuskerk in Beckum, waar pastoor C.E. Osse van 1907 tot 1940 parochieherder was geweest. Een pastoor, die met naam en faam bekend stond en die geboortig afkomstig was van genoemde steenfabriek. De stenen die na de bouw van de kerk in Beckum waren overgebleven, zijn (waarschijnlijk) geschonken aan de parochie Maria Geboorte te Losser met de bedoeling er o.a. Mariakapellen van te bouwen.

In de nis stond aanvankelijk een Jezusbeeld, dat werd gestolen. In 1988 hebben inwoners het geheel grondig opgeknapt. Er is een beeld geplaatst, dat Maria met kind voorstelde en dat afgeschermd was met een glasplaat. Alle moeite ten spijt hebben onverlaten ook dit beeld weggenomen. In 2007 is een nieuw eikenhouten Mariabeeld met rozenkrans geplaatst, dat is vervaardigd door Joop Dunhof uit Glane. Rond het kapelletje zijn rododendrons gepoot, terwijl het kapelletje met paaltjes is afgescheiden van het nabij gelegen boerenerf. Om bij het kapelletje te komen is een paadje van basaltkeitjes aangelegd. Op 20 mei 2007 heeft pastor B.H.M. Reerink met assistentie van misdienaars en de kleinkinderen van Joop Dunhof na een feestelijke Mariaviering in de St. Martinuskerk te Losser het Mariabeeld ingewijd." (bron: boek 'Mariakapellen en landkruisen in Twente')

- De voormalige RK kerk gewijd aan het H. Sacrament (Gronausestraat 330) dateert uit 1951 en is ontworpen door architect C.A. Hardeman. Deze hulpkerk is in 1994 buiten gebruik gesteld en tegenwoordig in gebruik als woning.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het Dinkeldal is aangewezen als Natura 2000-gebied. Dat betekent dat Waterschap Vechtstromen maatregelen moet nemen om de natuur in stand te houden. Voor het deel tussen de Duitse grens bij Glane en de Hoofdstraat bij Losser is in afstemming met de Provincie Overijssel, gemeente Losser, Waterschap Vechtstromen en Staatsbosbeheer een concept schetsontwerp gemaakt. De Dinkel gaat hier deels weer meanderen en er komt ruimte voor water en natuur. Anno 2017 is in dit kader de visie 'Kwaliteitsimpuls Glane aan de Dinkel' in ontwikkeling. (bron: Waterschap Vechtstromen, 11-5-2017)

- Van de Goormatenweg tot aan de Duitse grens, ter hoogte van Glane, ligt parallel langs de Dinkel het prachtige Lagapad, dat in 2003 in het kader van de LandesGartenschau is aangelegd. Het pad, samen met de Dinkel, maakt dat je op intense manier van dit natuurgebied kunt genieten, een schilderachtig panorama. Het is een zeer drukbezocht pad, met vrij uitzicht over de akkers en weiden en een prachtige open horizon met o.a. op de achtergrond het Rotermansbos. Het Lagapad is tevens een verbindigsfietspad tussen Losser en Gronau. De Dinkel vormt hier de grens tussen Glane en Overdinkel. Het pad ligt direct naast de Dinkel. Door de in de vorige alinea beschreven plannen om de Dinkel hier weer te laten meanderen, zou volgens omwonenden het uitzicht op de Dinkel vanaf het Lagapad verdwijnen, omdat als onderdeel van de plannen dat pad beoogt te worden verlegd. Een toelichting op deze materie en de bezwaren vind je op deze site over het Lagapad.

- "Het eerste deel van de herinrichting van de Glanerbeek is in november 2020 gestart. Het betreft het deel tussen de Gronausestraat en de Glanergrensweg in Glane. Op deze plek wordt een nieuw beektraject aangelegd. De beek gaat van een rechte naar een meanderende beek. De stroming van het water wordt hiermee verbeterd en er ontstaat meer ruimte om bijvoorbeeld bij hevige regenbuien het water tijdelijk op te slaan. De uitvoering is in handen van Negam uit Oldenzaal. De Glanerbeek ligt in het stroomgebied van het Dinkeldal. De Dinkel is een unieke grensoverschrijdende rivier en is belangrijk voor de afvoer van water uit Nederland én Duitsland. Samen met onze gebiedspartners werken wij vanuit de Natura2000 en Kaderrichtlijn Water opgaven aan een natuurlijke en klimaatbestendige rivier." (bron: Waterschap Vechtstromen, november 2020)

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Glane.

- Nieuws: - Nieuws uit Glane op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Glane heeft als doelstelling het behartigen van het algemeen belang van de inwoners van het werkgebied bij de besluitvorming van gemeente, provincie of nationale overheid en andere daarvoor in aanmerking komende organisaties. De stichting beoogt dit doel te bereiken door onder meer: het onderhouden van contacten met bewoners, bewonersgroepen en overheden door middel van het houden van openbare vergaderingen waarbij de inwoners van het werkgebied hun visie op het te voeren beleid geven; inwoners van het werkgebied van relevante informatie voorzien door middel van onder andere een dorpsblad, website, openbare vergaderingen en het organiseren van themabijeenkomsten; het mobiliseren en kanaliseren van de inspraakmogelijkheden van de inwoners alsmede het voeren van bezwaar- en/of beroepsprocedures teneinde op te komen voor het algemeen belang van de inwoners van het werkgebied; overleg te voeren met bestuurders en ambtenaren. De Dorpsraad bestuurt de stichting, bepaalt het beleid en draagt de eindverantwoordelijkheid voor het realiseren van het doel van de stichting.

Na een intensieve voorbereiding heeft Dorpsraad Glane in 2018 drie thema’s vastgesteld die voor de middellange termijn (3 tot 5 jaar) aandacht behoeven: Infrastructuur Hierbij gaat het om de verkeerssituaties in en rond het dorp (o.a. de drempels aan de Gronausestraat), en de herinrichting van de Dinkel en de Glanerbeek (het overleg met het Waterschap). Leefbaarheid. Welke behoeften bestaan er bij de inwoners, hoe kunnen we de onderlinge binding bevorderen, en wat kunnen we doen om het dorp wat op te knappen? Wat kunnen we doen aan de onveiligheid en het milieu in en rond het dorp? Communicatie. Het opzetten van een goed functionerende website en het aanleggen van een elektronische adressenlijst van de dorpsbewoners heeft prioriteit, en is onmisbaar voor een goede communicatie met en binnen de dorpsgemeenschap. Daarnaast wordt gewerkt aan verbetering in de communicatie met de gemeente Losser en de omliggende Dorpsraden. De Dorpsraad telt 9 leden, die ieder in een van de bovengenoemde thema’s actief zijn."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Glaan. In het dorpshuis van Glane is elke woensdagavond een country linedanceavond. De linedancers zouden hun groep graag uitbreiden, het liefst met mensen die enige danservaring hebben. De groep bestaat anno 2019 al 20 jaar. Wie een keer wil meedansen, is welkom op woensdag om 19.30 uur in het dorpshuis. Meer informatie bij A. Koch, tel. 06-40122008.

- Sport: - Schuttersvereniging SV Concordia is opgericht in 1925.

- Dartvereniging Black Widdows.

Reacties

(3)

De opmerking dat de NH kerk aan de grens gesloopt is, is 'onzin' omdat er in Glane nooit een hervormde kerk is geweest.

Red.:
Dank voor uw reactie. Aangezien u het zo stellig stelt, gaan wij ervan uit dat u het zeker weet. Wij hebben deze gegevens overigens van Reliwiki gehaald, zie http://www.reliwiki.nl/index.php?title=Glane,_bij_grensovergang_-_Hervor... Die informatie klopt dan kennelijk niet. We hebben het weggehaald.
Overigens stelt ook de lokale dorpssite dat er aan de Nederlandse kant van de grens een Hervormde kerk is geweest. Zie www.glane.eu

inzake De Put: twee weblinks welke in combinatie mogelijk een antwoord geven
1. https://www.routeyou.com/nl-nl/location/view/47914662/bombardement-van-g... => huizen aan de Hoge Veldweg
2. https://www.stamboomforum.nl/genealogie/2/18317/1 gebombardeerde huizen worden gekoppeld aan buurtschapsnaam "(de) Put"
Hoogstwaarschijnlijk betreft het door Visser gebouwde woningen aan Gronausestraat gezien het "bouwverbod" dat erop ligt wegens mogelijk nog aanwezige niet ontplofte bommen (Historisch Vooronderzoek Niet-gesprongen explosieven Overijssel PAS Cluster 2 RO-170164 versie 1.0 18 juli 2017)

Overigens is het de vraag of de Put wel een buurtschap is, of een plaatselijke buurtnaam voor een huizengroep in of aan het dorp Glane
met vriendelijke groeten,

paul

Beste Mevrouw, Weet u misschien iets over een bombardement waarbij diverse huizen in de buurtschap de Put werden getroffen? Ergens in 1944. mijn ouders woonden indertijd in de buurtschap.

Margaretha Tiehuis - 26 dec 2011 om 19:32
Profielafbeelding

Hallo Margaretha,

In het boek:"In Losser is niets gebeurd..." door J.J. Luizink, uitgave van de Stichtin Historische Kring Losser, staat op blz. 182 en 183, Bommen op de Glane.

Op de atlas is het al moeilijk genoeg om dit kerkdorp te vinden, maar uitgerekend hier sloeg op donderdag 15 februari 1945 het oorlogsgeweld toe. Omstreeks 14.00 uur vielen er een 35-tal brisantbommen, afgeworpen door Engelse of Amerikaanse vliegtuigen en dompelden Glane in diepe rouw. Deze bommen vielen in de nabijheid van de percelen G 62 tot G 113.

Dank voor de tip en de links Paul! Ik heb het stukje over De Put onder Status verwijderd, en geconcludeerd dat het kennelijk het huizengroepje aan de Hoge Veldweg aan de Duitse grens is geweest, dat na de bombardementen niet is herbouwd. Daarmee is wat men destijds kennelijk als buurtschap De Put beschouwde, dus verdwenen en daarmee die plaatsnaam ook. Vandaar dat er niets meer over te vinden is. Ik heb onder Geschiedenis bij het oorlogsverhaal een zinsnede over De Put toegevoegd (jij ziet dat over een dag, omdat mijn site naar de bezoekers maar 1x per dag wordt ververst, om het dataverkeer in de hand te houden).

Reactie toevoegen