Húns

Plaats
Dorp
Leeuwarden
Fryslân

huns_plaatsnaambord_kopie.jpg

Het kleine dorp Húns heeft maar een straatnaam. Deze is gelijk aan de plaatsnaam: Húns dus.

Het kleine dorp Húns heeft maar een straatnaam. Deze is gelijk aan de plaatsnaam: Húns dus.

huns_kerk_jd_640x480.jpg

Húns, dorpsgezicht

Húns, dorpsgezicht

huns_f.jpg

Straatje in Húns

Straatje in Húns

huns_2.jpg

Het kerkje van Húns op de terp

Het kerkje van Húns op de terp

huns_0_f.jpg

De Huinsermolen, mooi gelegen in het landschap

De Huinsermolen, mooi gelegen in het landschap

huns_2_0.jpg

De Huinsermolen, een achtkante grondzeiler uit 1829

De Huinsermolen, een achtkante grondzeiler uit 1829

Húns

Terug naar boven

Status

- Húns is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden. T/m 1983 gemeente Baarderadeel. In 1984 over naar gemeente Littenseradiel, in 2018 over naar gemeente Leeuwarden.

- Húns is in de praktijk een tweelingdorp samen met buurdorp Leons. Formeel zijn het nog wel 2 aparte dorpen met ieder een eigen postcode, postale plaatsnaam en aparte plaatsnaamborden.

- Húns heeft een dorpswapen.

- Húns en Leons hebben een gezamenlijke dorpsvlag.

- Onder het dorp valt ook de buurtschap Rewert.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Huins. De plaatsnaam is overigens sinds 1993 officieel Friestalig.

Oudere vermeldingen
1275 Hunenghe, later Hynnynghe, 1473 Hynghe, 1482 Huyns, 1505 Huns, 1529 Hoens, 18e en 19e eeuw Huyns, v/a 19e eeuw Huins, "in de wandeling Huns genoemd" en die variant staat ook op 16e-eeuwse kaarten. Er wordt soms verondersteld dat het hier gaat om dezelfde plaats die in de 10e eeuw aangeduid wordt als Huchingen, al ziet men tegelijk de mogelijkheid van een gelijkstelling met Hoekens. Dat laatste heeft naamkundig gezien de voorkeur.(1)

Naamsverklaring
Het tweede deel van de naam is het suffix ing 'behorend bij'. Het eerste komt overeen met een persoonsnaam als Huno.(2)

Bijnaam
De bijnaam van de inwoners is murden (bunzings). De naam van het dorpshuis, de Murdhoun, benadrukt de samenwerking tussen de Húnsers (murden) en Leonsers (wynhûnen = windhonden).

Terug naar boven

Ligging

Húns ligt NO van Winsum. De dorpskern grenst in het Z aan de N359 (Leeuwarden-Lemmer). Het dorpsgebied, dat nog iets verder naar het Z doorloopt, grenst in het Z aan de Boalserter Feart.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Húns 20 huizen met 117 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 50 huizen met ca. 110 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2015 is fietstunnel De Murdgong gerealiseerd, onder de N359 tussen Húns en Leons. De tweelingdorpen zijn hiermee weer met elkaar verbonden. Dit is natuurlijk voor alle inwoners van beide dorpen van belang, maar in het bijzonder voor de kinderen uit het dorp, die nu eindelijk veilig de voor hen gevaarlijke provincialeweg kunnen oversteken naar de school in Baard en naar hun vriendjes in Leons (en andersom natuurlijk). De naam van de tunnel is verzonnen door één van de inwoners.

- Kunstenares Claudy Jongstra (uit Spannum) is gespecialiseerd in vilt. In het dorp bezit ze een stuk land waar medicinale planten groeien en er is een botanische tuin om mee te experimenten en te kleuren. In het Huis van Húns geeft ze natuuronderwijs: een werkplaats die het fysieke hart was van haar project 'Farm of the World' in het kader van Culturele Hoofdstad 2018, en waar ze jongeren bij betrekt: stadskinderen die niet meer zo vaak op het platteland komen, autistische jongeren, en studenten die bij haar stage lopen. Het wordt ook een plek waar diners en debatavonden plaatsvinden. Húns als blauwdruk voor een betere wereld. Waarom niet? Claudy Jongstra hoopt het vurig. Met alle vezels in haar lichaam is ze er nagenoeg zeker van. "Want als we hier op kleine schaal iets moois neerzetten, dan werkt het overal."

- In 2004 zijn op een huiserf in Húns 31 gouden 15e- en 16e-eeuwse munten gevonden door een amateur-schatzoeker met een metaaldetector. De goed geconserveerde munten uit Engeland, Nederland, Spanje en Duitsland lagen 20 cm onder de grond verstopt. Archeologen denken dat de munten in de 2e helft van de 16e eeuw zijn begraven. Waarschijnlijk wilde de eigenaar zijn waardevolle spullen verstoppen voor de in Winsum gelegerde Spaanse soldaten.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De dorpskern rond het kaatsveld is aangemerkt als beschermd dorpsgezicht.

- Húns heeft 4 rijksmonumenten: de kerk, de kerkhofomheining, de molen, en de stelpboerderij uit 1914 in ambachtelijk-traditionele stijl, ontworpen door architect D. Meintema, op nr. 49. Deze laatste staat ten onrechte niet in de lijst onder de link, omdat hij op die pagina op de verkeerde plek staat (nl. bij Leons).

- De 13e-eeuwse Nicolaestsjerke (Nicolaaskerk) is in 2012/2013 gerestaureerd. Sinds de restauratie heeft de kerk gas, water, elektriciteit en verwarming. Hierdoor kan de kerk vaker dan voorheen en met name ook in de winter worden gebruikt voor orgelconcerten en andere culturele aktiviteiten. Bijzonder is dat men de olielampen wel heeft laten hangen en dat deze, naast de elektrische verlichting, ook in functie blijven. De kerk maakt deel uit van Ruim Geloven Mid-Fryslân.

- Huinsermolen uit 1829. De polder Huins is in 1829 opgericht en voorheen met 5 molens bemalen. Deze zijn in 1829 na de bouw van de huidige molen verkocht. De molen is tussen 1978 en 1980 gerestaureerd. In 2001 is een gemaal naast de molen geplaatst. De molen is nog wel in staat de polder te bemalen en is ook nog regelmatig in gebruik.

- De voormalige basisschool was jarenlang een bouwval en heeft meer dan 25 jaar in de steigers gestaan. In 2015 heeft Folkert van der Hoek uit Amsterdam het pand gekocht en laten restaureren door het restauratiebedrijf van zijn broer Peter uit Spannum. De inwoners zijn verheugd dat zij nu verlost zijn van deze 'rotte kies' in het dorp.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Húns en buurdorp Leons.

- Nieuws: - Nieuws uit Húns en Leons op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelang Húns-Leons heeft tot taak om te zorgen dat: dorpshuis De Murdhoun in goede staat wordt gehouden; de exploitatie ervan goed geregeld is; de contacten met de gemeente worden onderhouden.

- Dorpshuis: - Op de dorpssite staat een mooi verhaal over de geschiedenis van dorpshuis De Murdhoen in Húns. Wij citeren hier enkele kleine stukjes uit (het is wel in het Fries, maar ook niet-Friezen met enig taalgevoel komen hier vast wel uit): "In 'murdhoun' is in murd en in wynhûn tagelyk. Húnsers binne murden, Leonsers binne wynhûnen, derfandinne dit frjemde bist. Wês hoeden op de Húnser, it is in stjonkert. En fersin jo net, Leonsers binne sa mar fuort.

Yn 1701 siet yn dit pân in bakker en yn 1965 ek noch. Yn 1956 hâlde Tinga wol op mei de waarme bakkerij en krijt hy syn bôle en oare bakkersaken fan Schuurmans bakkerij fan Ljouwert. Dan is der dus net mear in bakkerij, mar noch wol in winkel. Op âldjiersjûn kalken kweajonges doe: 'Eet Schuurmans brood, dan ga je gauwer dood.' De earste bakker dêr’t wy de namme fan witte is Ale Martens van der Meer dy’t yn 1843 syn bakkerij starte. (...) De gemeente keapet de herberch en Boargemaster fan Baarderadiel Pouwel Kuiper iepenet it doarpshûs yn novimber 1979. (...) Yn 2000 nimt Doarpsbelang it sels oer. Yn 2003 is it Doarpshûs fan bûten en fan binnen wer opkrease."

- Duurzaamheid: - "De in 2015 opgerichte Coöperatie Grieneko bevordert en stimuleert de inzet van 'groene' energievormen in Baard, Easterlittens, Húns, Leons, Wiuwert, Britswert en directe omgeving. De gezamenlijke aanpak is gericht op: minder gasverbruik; minder elektriciteitsverbruik; meer comfort in huis. Wat zijn de doelen: leden adviseren over besparing energieverbruik; oplossingen zoeken voor duurzame productie van energie; bundeling van vragen en activiteiten op het gebied van duurzaamheid. Wat willen we bereiken en hoe doen we dat: een leefbare wereld ook voor je kinderen en kleinkinderen; zoveel mogelijk besparen op gebruik van energie in huis met behoud van comfort; dit kan door het aanpassen van gewoontes en voorzieningen aan de eigen woning; bouwkundige voorzieningen; toepassing van energiebesparende technologie; eigen productie van energie door bijvoorbeeld het gebruik van zonnepanelen; huis aan huis inventarisatie van ideeën over energiebesparing en toepassing van duurzame energie; regionale productie van duurzame energie."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Húns.

Reactie toevoegen