Haastrecht

Plaats
Dorp
Krimpenerwaard
Krimpenerwaard Lopikerwaard Groene Hart
Zuid-Holland

haastrecht_plaatsnaambord_kopie.jpg

Haastrecht is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de gemeente en grotendeels streek Krimpenerwaard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1984. In 1985 over naar gemeente Vlist, in 2015 over naar gemeente Krimpenerwaard.

Haastrecht is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de gemeente en grotendeels streek Krimpenerwaard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1984. In 1985 over naar gemeente Vlist, in 2015 over naar gemeente Krimpenerwaard.

gemeente_haastrecht_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Haastrecht annno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Haastrecht annno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

haastrecht_boezemmolen_nr._6_kopie.jpg

Vanuit Haastrecht richting Vlist zie je in de verte Boezemmolen nr. 6 al opdoemen. Deze molen is als enige van een reeks van zeven molens overgebleven en kan hier nog als laatste getuigen van de eeuwenlange polderbemalingshistorie.

Vanuit Haastrecht richting Vlist zie je in de verte Boezemmolen nr. 6 al opdoemen. Deze molen is als enige van een reeks van zeven molens overgebleven en kan hier nog als laatste getuigen van de eeuwenlange polderbemalingshistorie.

Haastrecht (2).jpg

De Hervormde kerk van Haastrecht

De Hervormde kerk van Haastrecht

Haastrecht.jpg

De Veerstraat in Haastrecht

De Veerstraat in Haastrecht

haastrecht_2_0.jpg

Haastrecht, aan het riviertje de Vlist

Haastrecht, aan het riviertje de Vlist

haastrecht_0.jpg

Museum Bisdom van Vliet in Haastrecht

Museum Bisdom van Vliet in Haastrecht

haastrecht_3.jpg

Haastrecht, dorpsgezicht, met o.a. Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht

Haastrecht, dorpsgezicht, met o.a. Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht

Haastrecht

Terug naar boven

Status

- Haastrecht is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de gemeente en grotendeels* streek Krimpenerwaard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1984. In 1985 over naar gemeente Vlist, in 2015 over naar gemeente Krimpenerwaard.
* Alleen het deel Z van de Hollandse IJssel en W van de Vlist valt onder deze streek. Het deel O van de Vlist ligt in de Lopikerwaard.

- Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Beneden-Haastrecht, Bilwijk (deels, slechts 2 panden), Boven-Haastrecht, Hoenkoop (deels), Rozendaal, Stein en Stolwijkersluis (voor een klein deel). Dit zijn in totaal 7 buurtschappen.

- Haastrecht wordt tegenwoordig doorsneden door de Hollandse IJssel (oorspronkelijk lag het alleen ten zuiden daarvan). Het dorp heeft zich namelijk uitgebreid N van deze rivier in de polder Stein (zelfstandige gemeente t/m 1870). De nieuwbouwwijken van het dorp in Stein zijn verdeeld in Stein-West en Stein-Oost. Stein is oorspronkelijk een buurtschap, gelegen rond de Steinsedijk. De bebouwing aan de N kant van die dijk is nog altijd als buurtschap te beschouwen. De uitbreiding van het dorp N van de IJssel op grondgebied van de voormalige gemeente Stein, Z van de Steinsedijk, is onderdeel van de dorpskern en dus niet van de buurtschap.

- Verder kent het dorp de wijken:
Achterpoort, 1950, genoemd naar de hoeve Agterpoort. Een echte poort heeft het dorp echter nooit gehad. Het heeft meer te maken met het woord poorters, wachters, bewakers van de weg naar Vlist;
Bergvliet, O van de Bergvliet;
Galgoord, O van het oude dorp, tussen de Hollandse IJssel en de Provincialeweg naar Oudewater. Nu een industrieterrein, in vroeger eeuwen had het terrein een ‘misdadig doel’;
Hofkamp, 1963, O van de weg naar Vlist. Hier zijn restanten gevonden van een kasteel van Heer Jan van Arkel. De naam is verbonden aan de vroegere polder de Grote Hofkamp. Deze polder werd in 1486 omgevormd tot extra boezem (een hoge boezem).

- Wapen van de voormalige gemeente Haastrecht.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1108 kopie 12e eeuw Havekesdret, 1155 Havekesdreht, 1333 Haestrecht.

Naamsverklaring
- Samengesteld uit de persoonsnaam Haveke (vergelijk Axwijk, Haasdal) en drecht ‘veer, vaarwater’.(1)

- In (2) vinden wij nog een aardige anekdote over de naamsoorsprong: “Eenige eeuwen geleden had de baljuw eenen criminelen gevangen gekregen, en wel juist omtrent de tijd van den hooibouw, als wanneer de Regters, welke boeren waren, hunne handen vol werk hadden; evenwel hadden zij zoo veel tijd uitgespaard als noodig was, om het vonnis des doods over den misdadiger uit te spreken, dan nu ontbrak het weder aan tijd, om dat vonnis ten uitvoer te brengen, en om het uit te stellen en den gevangenen tot nadere gelegenheid te bewaren, daartegen deed zich weder eene zwarigheid op, namelijk de kosten, welke daarmede gepaard gingen.

Dit alles in aanmerking genomen zijnde, werd besloten den gevangene voor te slaan, om staande den tijd dat hij naar den dood moest wachten, zich bij zijne vrienden en bekenden te gaan ophouden, ten einde behoorlijk afscheid van hen te nemen, en dan op zekeren bepaalden tijd weder te komen, om opgehangen te worden (want volgens het geslagene vonnis zoude hij met den koorde worden gestraft); de gevangene zeide dit voorstel wel te willen aannemen, doch bragt zijne Regters onder het oog, dat hij geen geld had, en zijne familie hem niet konde onderhouden, dat hij derhalve ligtelijk genoodzaakt zoude kunnen worden, om weder te stelen, en dan gevaar liep elders in handen der justitie te komen, waardoor hij zijn thans gegeven woord van eer, van te zullen wederkomen, om opgehangen te worden, niet zoude kunnen gestand doen.

De Regters deze aanmerking gegrond vindende, lagen onder elkander iets voor den gevangenen uit, genoeg om reis- en kostgeld te hebben. De suppliant deze penningen ontvangen hebbende, vertrok; doch vergat, zoo als men denken kon, op den bepaalden dag weder te komen, waartoe op dien dag intusschen alle de noodige toebereidselen gemaakt waren.

Omtrent één jaar daarna, viel andermaal eene criminele gevangene in hunne handen (het was nu eene vrouw) en wel, gevallig juist weder in den tijd der drukte van hunne bezigheden, waarom zij besloten ten einde niet weder bedrogen te worden, de misdadige onverwijld, zonder vorm van proces op te hangen, hetwelk dan ook geschiedde; dan weinige dagen daarna ontdekte men, dat men veel te overijld was te werk gegaan, want dat de vrouw onschuldig was, waarom Haastrecht niet alleen zijn halsregt zoude verloren hebben, maar ook zoude het toen tot schande den naam van Haast Regt, dat is Overhaast Regt gegeven zijn. Het is echter veel waarschijnlijker, dat deze plaats zijnen naam ontleend heeft van een veer, dat aldaar over den IJssel moet geweest zijn.”

Terug naar boven

Ligging

Haastrecht ligt ZO van Gouda, oorspronkelijk en nu nog grotendeels Z van de Hollandse IJssel, daar waar de Vlist in de Hollandse IJssel uitkomt.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 had de gemeente 221 huizen met 1.470 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 133/784 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Boven-Haastrecht 60/481, Beneden-Haastrecht 21/160 en Vliet (die gedeeltelijk toen nog een zelfstandige gemeente was, zie hierna) 7/45.

- Per 1 januari 1846 is de gemeente Vliet opgegaan in de gemeente Haastrecht. Volgens de volkstelling van 1839 betrof dat 41 personen en 9 panden (Hogendijk 1-8 en de watermolen op nr. 9).
Reden: de gemeente Vliet was te klein om nog zelfstandig te kunnen voortbestaan. (1006)

Grenscorrecties:
Per 1 februari 1964 afgestaan aan de gemeente Gouda 17 hectare met 38 huizen en 123 inwoners. Het betrof het oostelijke gedeelte van de buurtschap Stolwijkersluis en een stukje van het westelijke gedeelte van de buurtschap Beneden-Haastrecht (naar het oosten toe gezien: tot en met de molen). De betrokken panden waren Goudseweg 1-19, Provincialeweg West 64, Stolwijkersluis 4-12, 19 en 21 en Zuider IJsseldijk 2-38 (alleen de even nummers).
Redenen: Stolwijkersluis was verdeeld over drie gemeenten en dat vond men niet wenselijk. Gouda wilde laad- en loswalruimte aan de Z oever van de IJssel. Gouda wilde ook alle Gouwenaren binnen haar gemeentegrenzen. En was van oordeel dat de inwoners van Stolwijkersluis georiënteerd zijn op Gouda en daar dus bijhoren.

Overigens is de procedure om Stolwijkersluis bij de gemeente Gouda te krijgen reeds gestart in 1947! Toen ging het om 370 inwoners en 85 hectare. In 1951 was er nog sprake van 300 inwoners en 64 hectare. Als compensatie voor het verlies van het Haastrechtse gedeelte van Stolwijkersluis aan Gouda en de buurtschap Bilwijk / polder Laag Bilwijk aan Stolwijk (zie hierna) heeft de gemeente Haastrecht een gedeelte van de polder Stein van Reeuwijk gekregen (zie verderop in deze paragraaf). Een andere beoogde compensatie, Hekendorp, is niet doorgegaan (Hekendorp ging naar de in 1964 ingestelde gemeente Driebruggen en in 1989 naar de gemeente Oudewater).

Over Stolwijkersluis kwam een amendement van Geertsema en een subamendement van Schep. Dit zorgde ervoor dat het voorgestelde deel van Stolwijkersluis dat naar Gouda zou gaan, werd ingekort. Haastrecht verloor uiteindelijk alleen dat gedeelte van Stolwijkersluis dat echt van belang was voor Gouda (namelijk de rotonde en het uitgangspunt dat alle Gouwenaren binnen de gemeentegrenzen van Gouda zouden komen). Dat verklaart het verschil in verlies in hectaren.

Wat ook een rol speelde in de discussie, was de geplande nieuwe provinciale weg door de Krimpener- en Lopikerwaard ter hoogte van Bilwijk (dit is niet doorgegaan). Verder was men natuurlijk bang dat de Krimpenerwaard haar landschappelijke waarde zou verliezen als Gouda daar zou gaan bouwen. Mede daarom vonden de tegenstanders de Hollandse IJssel een prima gemeentegrens. In Haastrecht ging men niet erg eenduidig met deze redenering om. Zij ging immers zelf wél de IJssel over om in het bezit te komen van een deel van de polder Stein...
Overigens hebben met name Gouderak en Haastrecht de argumenten van Gouda als onjuist of niet terzake doend becommentarieerd. (1007)

Per 1 februari 1964 afgestaan aan de gemeente Stolwijk 149 hectare met 7 woningen, 8 gezinnen (er woonden 2 gezinnen samen in 1 woning, niet ongebruikelijk in die tijd) en 36 inwoners. Het betrof de panden Bilwijkerweg 1-6 en Groeneweg 123, oftewel de buurtschap Bilwijk, gelegen in de polder Laag Bilwijk.
Reden: de bewoners van de buurtschap Bilwijk zijn georiënteerd op Stolwijk en daar hoort ook de polder bij met als begrenzing: ten N de Schenkeldijk en ten O de Bergvliet (overigens is deze naam bij de herindelingen van 1985 genoemd als gemeentenaam in plaats van Vlist, maar de minister vond dat niet erg passen: er is in deze omgeving in de verste verte geen ‘berg’ te bekennen). Haastrecht was niet blij met deze grenscorrectie en wilde als compensatie een deel van de gemeente Hekendorp (wat niet is doorgegaan: de gemeente Hekendorp is in 1964 grotendeels opgegaan in de toen opgerichte gemeente Driebruggen en voor een klein deel in de gemeenten Reeuwijk en Oudewater). (1007)

Per 1 februari 1964 overgenomen van de gemeente Reeuwijk 424 hectare met 66 huizen en 373 inwoners. Onder de overgekomen panden bevonden zich een stoomgemaal, een spuithuis, een arrestantenlokaal, een huisje van de NS, een café, 37 boerderijen en de woningen aan Stein, Jaagpad en Steinsedijk. Het gebied betrof de buurtschap Stein en een deel van de polder Stein (tot aan de spoorlijn).
Reden: de inwoners van Stein zijn geheel georiënteerd op Haastrecht. Verder was het handig als de brug voor de bediening en het onderhoud ook onder één gemeente zou vallen.
Was er in de voorstellen uit 1948 nog sprake van ongeveer 70 hectare en 300 inwoners, in 1951 sprak men al van 400 hectare en 340 inwoners. In het overzicht van de gebiedsovergang uit 1961 wordt gesproken over 400 hectare en 380 inwoners. (1007)

Per 1 september 1970 afgestaan aan de gemeente Oudewater 120 hectare met 8 boerderijen en 64 inwoners. Het betrof de buurtschap Vliet, gelegen aan de Hollandse IJssel en de polder Vliet en Dijkveld (met als W grens de Schoolvliet, O grens de oude provinciegrens, N grens de Hollandse IJssel en Z grens de Hoenkoopse Buurtweg).
Reden: Oudewater moest uitgroeien tot een volwaardige gemeente (tegelijkertijd is de gemeente Oudewater overigens overgegaan van de provincie Zuid-Holland naar de provincie Utrecht. Zie verder bij Oudewater). Vergrotingen en verschuivingen ten spijt, blijft Oudewater toch altijd wat excentrisch liggen en voor een plaats met een regiofunctie zijn de toegangswegen ook niet echt optimaal, zo wordt in de archiefstukken over de herindelingen geconcludeerd. (1007)

- Per 1 januari 1985 is de gemeente Haastrecht opgeheven en als volgt opgedeeld:
naar de (nieuwe) gemeente Vlist: 1.808 hectare met 1.427 huizen en 4.360 inwoners;
naar de gemeente Gouda: 9 hectare met 3 huizen en 11 inwoners. Het betrof een gedeelte van de buurtschap Stolwijkersluis, O van de rotonde. Reden: om technische redenen is de grens die eerst langs de N rand van de Zuider IJsseldijk lag, verschoven naar de N rand van de Provincialeweg S28. Hierdoor liggen nu alle woningen aan de Zuider IJsseldijk op Gouds grondgebied. De gemeente Haastrecht heeft nog het voorstel gedaan de grens weer te trekken door de Hollandse IJssel. Maar dat is dus niet doorgegaan;
naar de gemeente Gouda: een stukje land ten N van de Hollandse IJssel. Het betrof een deel van de Willenskade. Reden: om technische redenen is de hele Willenskade in Gouds bezit gekomen.

- Tegenwoordig heeft Haastrecht ca. 1.800 huizen met ca. 4.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De oorspronkelijke naam van Haastrecht is Havekesdreht. De naam wordt voor het eerst vermeld in 1108. Op 9 augustus van dat jaar is in een document sprake van Frederik van Havekesdreht, die in het bezit is van “een huis en 50 morgens lands”. In de volgende eeuwen heetten de toenmalige bezitters “Heer van Haastrecht en van de Vlist”. De nederzetting ontstond rond 1100 op de plaats waar de Vlist uitmondt in de Hollandse IJssel. Bij deze nederzetting werd later een kasteel gebouwd. Op een plek ter hoogte van het pand Prins Bernhardlaan 21-23, werden in 1963 de fundamenten van een 14e-eeuws kasteel blootgelegd.

Over de status van het dorp is in het verleden nogal wat te doen geweest. Volgens sommige bronnen heeft het dorp in 1396 stadsrechten gekregen. Andere bronnen melden dat de plaats in 1397 van Hertog Albrecht van Beieren het privilege van tolvrijheid heeft gekregen. In 1515 besloot het gerechtshof dat Haastrecht gerechtigd was binnen haar grenzen eigen rechtspraak te plegen. Daarmee werd het stadsrecht min of meer bevestigd. Formele stadsrechten zijn echter nimmer verleend. Het dorp heeft in 1983 het 750-jarig bestaan gevierd. Hierbij werd verwezen naar het jaar 1233, toen ene Folpert II van Leerdam Heer van Haastrecht was.

Haastrecht had een belangrijke functie in het postvervoer. Het was een knooppunt van de lijnen Gorinchem-Alphen aan den Rijn en de lijn Utrecht-Rotterdam. De knooppuntfunctie betekende ook handel, dat was dan ook een extra bron van inkomsten en dus welvaart. Die handel is ook nog te zien in de straatnamen Grote Haven en Kleine Haven. Overgehouden aan een kortstondige tolvrije verbinding van Lek naar IJssel over de Vlist. Burennijd van Dordrecht gooide roet in het eten. Er kwam wel een sluis maar één met een behoorlijke beperking.

De brug over de Hollandse IJssel is er ook niet zomaar gekomen. Karel de Stoute heeft het oorspronkelijke veer vervangen door een brug. Er was toen nog geen brug bij Stolwijkersluis. In 1457 kreeg Gouda de rechten op de brug in Haastrecht. Veertien jaar later is die brug verplaatst naar Stolwijkersluis, dat was wat handiger want dichterbij voor de Gouwenaren. Dus toen kwam er weer een veer in het dorp. Het aanleggen van een brug werd door Gouda verboden!

Tot in de tweede helft van de 19e eeuw was de werking van eb en vloed in Haastrecht merkbaar. Met de bouw van de schutsluis bij Gouda in 1860 was dit over. Tot zeker in de jaren vijftig van de 20e eeuw was er nog sprake van beroepsvaart op de Hollandse IJssel. Lange tijd werd er nog met zeilschepen gevaren. Als er niet genoeg wind stond, werd het schip getrokken of geboomd.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 2003 opgerichte Historische Vereniging Haastrecht. De vereniging geeft 4x per jaar een periodiek uit: de Havekedrechter, met resultaten van onderzoeken naar en beschrijvingen van de geschiedenis van het dorp. De vereniging stelt zich ook ten doel de historische waarden in en om het dorp te behouden, en kan desgewenst voor groepen ook een rondleiding door het historische dorp verzorgen. De vereniging heeft ca. 370 leden. Nieuwe leden zijn uiteraard van harte welkom. Het lidmaatschap kost slechts € 15,-- per jaar. Cor van Someren stond aan de wieg van de historische vereniging. Hij heeft tientallen publicaties over het dorp en de wijdere omgeving op zijn naam staan. Een overzicht daarvan vind je onder de link.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Haastrecht heeft 68 rijksmonumenten.

- In 2014 is de oude kern van Haastrecht aangewezen tot beschermd dorpsgezicht. Het is bijzonder als voorbeeld van een dijk- en damnederzetting van middeleeuwse oorsprong, met tegenwoordig een vooral 17e- tot vroeg 20-eeuwse bebouwing. De historische structuur van het gebied is nog zeer goed herkenbaar. De oude, monumentale bebouwing is goed bewaard gebleven. Beeldbepalend zijn de aan de dorpskom grenzende boezemstructuren. Onder de bescherming valt ook de bijzonder gave buitenplaats met overtuin Bisdom van Vliet in landschappelijke stijl. Historische nederzetting, buitenplaats en boezemsystemen vormen met elkaar een uniek en waardevol geheel.

- De RK Barnabaskerk is als alternatief voor de 17e-eeuwse schuurkerk ontworpen door architect Van Vogelpoel en gerealiseerd in 1853-1854. Het is een zaalkerk met een smaller polygonaal (veelhoekig afgesloten) koor. De bouwstijl is neoclassicistisch met een barok-inslag in de voorgevel. (124)

- De Hervormde kerk van Haastrecht is een pseudobasiliek (zie ook RK Sint Bartholomeuskerk Schoonhoven) die in 1624 werd gebouwd op de fundamenten van de ten tijde van de Reformatie verwoeste middeleeuwse kerk. Bij de herbouw zijn het koor en de omgang niet opnieuw opgetrokken. De omtrek die is te zien in de bestrating en een zuil met koolbladkapiteel op zijn oorspronkelijke plek, maar nu buiten, herinneren eraan. De kerk is enkele malen verwoest en twee keer, in 1896 en 1964, afgebrand.

De toren zoals deze er nu bijstaat, getuigt van alle fasen uit de geschiedenis van het godshuis. De onderbouw is Romaans van aard en werd zonder twijfel omstreeks 1300 gebouwd. De geleding daarop is een eeuw jonger en bezit vormen die gotisch mogen worden genoemd. Deze geleding sluit, met de tamelijk gestrenge wijze waarop de dubbele reeks spaarvelden is aangebracht, aan bij die daaronder en geeft de romp van de toren een aanzien dat zeldzaam is in de omgeving. De houten bekroning is een ontwerp in renaissancevormen van tegen 1900. De 18e-eeuwse koepel met lantaarn, die door deze bekroning is vervangen en nog van foto’s bekend is, overleefde de brand van 1896 niet. (124)

- Rechts naast de Hervormde kerk vind je het 18e-eeuwse brandspuithuisje.

- "De Gereformeerde (PKN) kerk (Hoogstraat 134) staat een beetje verscholen achter de bijzalen, maar het (klokkenloze) kerktorentje maakt toch duidelijk dat hier een kerk staat. In mei 1960 is de eerste steen van het kerkgebouw gelegd door de toenmalige predikant, Ds. Lensink. In de hal van de kerk is de steen met inscriptie nog te zien. Misschien heb je de Gereformeerde kerk van Moordrecht wel eens bekeken en is het je opgevallen hoezeer die op de onze lijkt. Dat klopt, want beide kerken zijn gebouwd door de firma Vink uit Moordrecht. De kerkzaal is van het eenvoudige rechthoekige zaaltype. De kerk heeft weinig decoratie. Des te opvallender zijn de glas-in-loodramen: de benedenramen bevatten eenvoudige voorstellingen van bijbelse gelijkenissen; de bovenramen zijn enkel gekleurd. Het ruwe leisteen kruis voorin de kerk is gemaakt door een gemeentelid, kunstenares mevr. Groen. De laatste jaren heeft het interieur van de kerk een vernieuwing ondergaan: een nieuwe balustrade voor het orgel; frisse kleuren, en een ruimer liturgisch centrum. Daarnaast is de gehele benedenverdieping van het verenigingsgebouw gerenoveerd, waarbij alleen de buitenmuren zijn blijven staan." (bron: Gereformeerde Kerk Haastrecht)

- Hervormde Evangelisatie Haastrecht.

- De Haastrechtse Molen ligt sinds de grenscorrecties in deze regio op grondgebied van de gemeente Gouda, valt daarmee sinds die tijd onder de buurtschap Stolwijkersluis en wordt aldaar beschreven.

- Kapel Maria ter Weghe, O.L. Vrouw van Haastrecht.

- Gevelstenen in Haastrecht.

- Het voormalige raadhuis (adres?, red.) met trapgevel dateert uit 1618. Het raadhuis is voorzien van een celruimte, waarin de kleine crimineel tijdelijk werd gehuisvest. Grotere ‘vissen’ werden overgebracht naar Gouda, waar Vrouwe Justitia over hen oordeelde. Tot 1618 had het dorp geen raadhuis. De baljuw van Schoonhoven was eveneens baljuw van Haastrecht. De herberg was de lokaliteit waar de lokale bestuurskwesties werden besproken. Aan de gevel bevindt zich het bronzen beeldje De Schaatsenrijder.

- De karakteristieke ophaalbrug over de Hollandse IJssel is gebouwd in 1883 en in 2002 gerenoveerd. Tot 1965 moest er tol worden betaald om deze brug te mogen oversteken.

- De laatste telg uit het regentengeslacht Bisdom van Vliet stierf in 1923. Haar wens om hun huis na haar dood als geheel te conserveren met inrichting en aankleding, is uitgevoerd. Museum Bisdom van Vliet vormt daardoor een bijzonder geheel van laat 19e-eeuwse woon- en interieurkunst. De artistieke waarde van de aldus bewaarde kunst- en gebruiksvoorwerpen (schilderijen, glas, kristal, meubels, tapijten, zilverwerk, wandbekleding, plafonds) legt niet alleen in kwaliteit en variëteit een interieur in ‘gestolde’ vorm vast, ze is bovendien evident in sfeer en mate van volledigheid voor wat geldt als woonomgeving van een Hollandse regentenfamilie op het fin de siècle.

- Naast Museum Bisdom van Vliet is het Hooghstate Museum (kunst) gevestigd.

- Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht (Hoogstraat 31) is in 1872 gebouwd om onder zeeniveau te kunnen blijven wonen en werken. Het veenweidegebied van West-Nederland is qua waterhuishouding een omgekeerde wereld; de meeste huizen liggen er lager dan de rivieren. Dat is niet altijd zo geweest. Duizend jaar geleden lag alle land nog boven de afwaterende stromen. Hoe heeft dat gebied zo ver kunnen zinken? Welke problemen gaf dat voor de waterhuishouding? Welke vernuftige oplossingen hebben de mensen door de eeuwen bedacht om het water de baas te blijven? En wat is er nodig om in de toekomst de voeten droog te houden? Maquettes, films, kaarten en originele machines in Gemaal De Hooge Boezem geven op aanschouwelijke wijze een antwoord op al die vragen.

Het gemaal heeft tot begin jaren negentig van de 20e eeuw dienst gedaan bij de afwatering van vooral de Lopikerwaard. Nadat een nieuw gemaal deze functie had overgenomen, dreigde het oude gemaal te worden gesloopt. Gelukkig heeft Stichting Gemaal De Hooge Boezem het in eigendom kunnen verwerven. De stiching houdt met een 70-tal vrijwilligers het gemaal draaiend. Het complex omvat het gemaalgebouw en de tegenover gelegen voormalige machinistenwoning. De reguliere openingstijden van het gemaal zijn van 1 april t/m 31 oktober van dinsdag t/m vrijdag tussen 13 en 16 uur en zaterdag tussen 11 en 16 uur. Groepen zijn - op afspraak - het gehele jaar welkom. Het gemaal is er ook voor scholen: het gemaal biedt speciale lesprogramma’s aan voor schoolklassen. - Geschiedenis van De Hooge Boezem achter Haastrecht.

- Vanuit het dorp richting Vlist zie je in de verte Boezemmolen nr. 6 (Oost Vlisterdijk 1) al opdoemen. Vóór de restauratie van 2010 ook wel De Peperbus genoemd. In 1914 is de flesvormige molen ontdaan van kap, staart, wiekenkruis en gaande werk. Stoomgemalen hadden de taken van de toentertijd zeven molens die langs de Vlist stonden overgenomen. In 2010 heeft de molen zijn wieken teruggekregen. De molen maakt deel uit van het cultuurhistorisch en waterstaatkundig waardevolle complex de Hooge Boezem achter Haastrecht, dat bekend is als de oudste tweetrapsbemaling van Nederland. Deze molen is als enige van een reeks van zeven molens overgebleven en kan hier nog als laatste getuigen van de eeuwenlange polderbemalingshistorie van de Krimpenerwaard en Lopikerwaard. Als je hier om je heen kijkt, zie je nog een heel klein en fraai beschilderd molentje. - Nieuws van Boezemmolen nr. 6 op Facebook. Zie ook aldaar in de rechterkolom de link naar de site van de molen. De molen is doorgaans op zaterdagen te bezoeken, en op afspraak (tel. 0182-393521).

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- De Haastrechtse Kring is opgericht in 1967 met als doel om cultuur in de breedste zin van het woord voor iedereen toegankelijk te maken. De Kring organiseert inmiddels dus al meer dan 50 jaar door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten in het dorp op het gebied van muziek, architectuur, kunst en literatuur. Onder de link kun je vinden wat er de komende tijd te doen is.

- Stichting Agratisch Vermaak organiseert ieder jaar een evenement met een agrarisch tintje.

- Koningsdag.

- Jaarmarkt op de laatste zaterdag van mei.

- Kermis in de 2e week van juni.

- "De Haastrechtloop (juni, in 2019 voor de 7e keer) is een prestatieloop over een uniek parcours. Het parcours loopt over fietspaden dwars door de Haastrechtse natuur en langs natuurgebied de Hooge Boezem. Het mooie aan dit evenement is dat er elk jaar een prachtige hardloopambiance heerst, waar ieder op zijn eigen niveau kan presteren. Voor de een betekent dit een geweldige tijd neerzetten en voor de ander is het uitlopen van de 5 of 10 kilometer al een prestatie op zich. Naast de 5 en de 10 kilometer organiseren we sinds 2018 ook een Kidsrun. Dit is een run van 1 km, waarbij alle kinderen worden gezien als winnaar. De Haastrechtloop is in een paar jaar uitgegroeid tot een niet meer weg te denken jaarlijks terugkerend evenement. Bij de laatste edities waren er bijna 500 inschrijvingen. We hopen de komende jaren nog meer lopers naar ons mooie dorp Haastrecht te lokken om de sfeer te beleven en een sportieve prestatie neer te zetten. Wat ook een mooi gegeven is, is dat er elk jaar een deel van de opbrengst geschonken wordt aan een goed doel."

- De Wielerronde van Haastrecht wordt gehouden op een zaterdag in augustus. De veteranen (veertigplussers) rijden 60 kilometer, de amateurs en de sportklasse A-renners rijden een traject van 80 kilometer. Nadere informatie bij A. Versteeg, tel. 0182-501210.

- Huttendorp Haastrecht (augustus) is een speelweek voor iedereen die op de basisschool zit, vanaf het moment dat ze komend schooljaar naar groep 3 gaan t/m de huidige groep 8.

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van de reeds in 1884 opgerichte Haastrechtse IJsclub.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Nieuws van Ondernemersvereniging Haastrecht (OVH).

- Wandelroute Trage Tocht Haastrecht (15 km) is echt een wandeling voor wandelaars die het geen probleem vinden om over een hek te klimmen, over een smal overstapje langs een watergang te stappen of over een smal pad op een flink begroeide houtkade te lopen. Ook na regenval is het flink soppen in de weilanden. Over een oude Tiendweg lopen we Haastrecht uit en dwars door de weilanden ervaren we de weidsheid van de Hollandse polderluchten. De route volgt enkele kilometers lang de ruige Bergvlietse houtkade, begroeid met elzen en essen. De kade ligt op de kop van de lange cope-ontginningen vanuit Vlist. Halverwege deze kade bestaat de mogelijkheid om buiten het broedseizoen via het Kraamvrouwenpad de route in te korten, maar we missen dan de horeca in Vlist. Na het vervolg van de houtkade komen we via het Geerpad in Vlist bij de Vlist. We volgen het slingerende riviertje even om vervolgens weer door de polder door te steken naar het Schutterspad, onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie. Het laatste deel van de tocht gaat over halfverharde paden opnieuw langs de Vlist en langs het nieuwe natte natuurgebied Hooge Boezem met de prachtige Boezemmolen nr. 6 als toegift.

- Cultureel Centrum Concordia is gevestigd in een prachtig monumentaal pand uit 1901. Vanouds het bruisende middelpunt van het verenigingsleven van Haastrecht, is het tegenwoordig een theater met o.a. concerten, films en toneel. - Geschiedenis van gebouw Concordia.

- Openluchtzwembad De Loete beschikt o.a. over een diep bad van 25 bij 17 meter met een trimbaan en 2 duikplanken, een ondiep bad met een 48 meter lange glijbaan, een peuterbad, en rondom een zonneweide.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Haastrecht, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Haastrecht (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Onderwijs: - Basisschool St. Catharina. - Dalton Basisschool Vlisterstroom.

- Muziek: - Muziekvereniging Concordia omvat een harmonieorkest, een leerlingenorkest, een startersorkest, een slagwerkgroep en AMV groepen. Concordia is een actieve vereniging, die op vele festiviteiten in en rondom Haastrecht en Vlist zijn vrolijke, muzikale klanken laat horen. Vind je het leuk om met een gezellige groep mensen muziek te maken? Als je nog geen instrument kunt bespelen is dat geen probleem. Neem muziekles bij de gediplomeerde leraren en leer spelen op een (blaas)instrument naar keuze. De vereniging biedt de mogelijkheid om muzieklessen te volgen voor slagwerk, blokfluit, houtblaasinstrumenten en koperblaasinstrumenten.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Haastrecht. - Volleybalclub.

- Zorg: - In woonzorgcentrum De Liezeborgh woon je zelfstandig in een huurappartement of beschermd in een woongroep voor ouderen met dementie of lichamelijke beperkingen. In de woongroep is 24 uur per dag zorg beschikbaar.

- Veiligheid: - Brandweer Haastrecht.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Haastrecht, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen