Headammen

Plaats
Buurtschap
Smallingerland
Fryslân

headammen_jan_durkspolder_kano_en_windmotor.jpg

Vroege kanoër (feb. 2016) en Amerikaanse windmotor in de Jan Durkspolder, N van de Oudegase buurtschap Headammen (© www.afanja.nl)

Vroege kanoër (feb. 2016) en Amerikaanse windmotor in de Jan Durkspolder, N van de Oudegase buurtschap Headammen (© www.afanja.nl)

headammen_jan_durkspolder_schaatsers_en_windmotor.jpg

Een jaar later, eind januari 2017, is de Jan Durkspolder, N van Headammen, bevroren en wordt er volop geschaatst, zij het voor maar een paar dagen, want toen trad de dooi weer in en was het voorlopig weer gebeurd.

Een jaar later, eind januari 2017, is de Jan Durkspolder, N van Headammen, bevroren en wordt er volop geschaatst, zij het voor maar een paar dagen, want toen trad de dooi weer in en was het voorlopig weer gebeurd.

headammen_waterriet_herstel.jpg

In het Z van de Alde Feanen, nabij de buurtschap Headammen, is in 2016 gewerkt aan herstel van het waterriet

In het Z van de Alde Feanen, nabij de buurtschap Headammen, is in 2016 gewerkt aan herstel van het waterriet

headammen_waterriet_herstel_kraan.jpg

Met groot materieel is houtopslag verwijderd, nabij Headammen in de Alde Feanen, om het waterriet weer een betere 'biotoop' te geven.

Met groot materieel is houtopslag verwijderd, nabij Headammen in de Alde Feanen, om het waterriet weer een betere 'biotoop' te geven.

headammen_jan_durkspolder_ganzen.jpg

'Vliegshow' van ganzen in de Jan Durkspolder bij Headammen, april 2016

'Vliegshow' van ganzen in de Jan Durkspolder bij Headammen, april 2016

headammen_brandganzen_jan_durkspolder.jpg

Honderden brandganzen bij elkaar is altijd een mooi gezicht om te zien, in de lucht of op de grond, zoals hier in de Jan Durkspolder bij buurtschap Headammen.

Honderden brandganzen bij elkaar is altijd een mooi gezicht om te zien, in de lucht of op de grond, zoals hier in de Jan Durkspolder bij buurtschap Headammen.

headammen_jan_durkspolder_uitkijktoren_kopie.jpg

Vanuit deze uitkijktoren in de Jan Durkspolder N van buurtschap Headammen kun je de flora en fauna in de omgeving goed bekijken

Vanuit deze uitkijktoren in de Jan Durkspolder N van buurtschap Headammen kun je de flora en fauna in de omgeving goed bekijken

headammen_jan_durkspolder_lepelaars.jpg

Vanuit de vogelkijkhut bij de buurtschap Headammen kun je in de Jan Durkspolder, mits je een goede verrekijker hebt of zoomfunctie op je fototoestel, o.a. lepelaars waarnemen.

Vanuit de vogelkijkhut bij de buurtschap Headammen kun je in de Jan Durkspolder, mits je een goede verrekijker hebt of zoomfunctie op je fototoestel, o.a. lepelaars waarnemen.

headammen_boerenzwaluwen.jpg

Ook boerenzwaluwen kun je 'spotten' in de Jan Durkspolder bij de buurtschap Headammen

Ook boerenzwaluwen kun je 'spotten' in de Jan Durkspolder bij de buurtschap Headammen

Headammen

Terug naar boven

Status

- Headammen is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland.

- De buurtschap Headammen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Oudega.

- De buurtschap staat niet (meer) als zodanig in recente atlassen en heeft ook geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de straatnaambordjes Headammen kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Hooidammen. De straatnaam ter plekke is in het Fries, Headammen dus, en de buurtschappen in deze gemeente die wél plaatsnaamborden hebben zijn ook allemaal - alleen - in het Fries (met name It Súd, It Utein, Middelbuorren en Noarderein), dus houden wij ook in dit geval voor de plaatsnaam ook maar de Friese spelling aan. Dat is wel zo consequent. Een richtingbordje in de buurt verwijst overigens wel naar de plaats(naam) Hooidammen. Daar is de gemeente dan niet consequent in.

Oudere vermeldingen
Vroeger, zeker vanaf de 16e eeuw, heette deze weg de Hooiweg.

Naamgeving
De boeren van Oudega haalden vroeger langs deze weg het hooi uit hun veel westelijker gelegen hooilanden naar huis en moesten dan een water passeren. Daarin lag - onder water - een dam, zodat men naar de andere kant kon rijden. Die dam komt ook op de kaart uit rond 1700 voor als Hoydam. De plek wordt een buurtschap als er bij de latere brug enkele huizen worden gebouwd.

Naamsverklaring
Het tweede element van de naam is het meervoud van dam, hier 'doorwaadbare plaats', het eerste is hooi, 'gedroogd gras'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Headammen ligt rond de gelijknamige weg, ZW van Oudega. Z van deze weg ligt de Wide Ie (NL: Wijde Ee). W van de weg, bij de Hooidambrug, begint de Headamsleat (NL: Hooidamsloot), die naar het N loopt richting Earnewâld. De weg vormt de Z begrenzing van de Jan Durkspolder.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 wordt de buurtschap Headammen niet (apart) vermeld. Tegenwoordig omvat de buurtschap een handvol panden plus een 20-tal woonarken, totaal dus ca. 25 'wooneenheden' met ca. 50 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Café Liemburg
Vroeger stond bij de brug Café Liemburg. Als de boeren terugkwamen van het hooi halen uit de Hege Warren, gingen ze hier even een drankje doen. Het café is in ca. 1954 afgebroken.

Hooidammentocht
"Een heel apart gebeuren was de Hooidammentocht van Drachten naar de Hooidammen / Headammen aan de Wijde Ee. Deze tocht van 20 km (vice versa) werd door Politie Personeelsvereniging Smallingerland georganiseerd voor de jeugd tot 15 jaar. Het initiatief ontstond tijdens een koffiepauze op dinsdagochtend 15 januari 1963. Enkele agenten waren van mening dat er in die strenge winter voor de jeugd best een veilige tocht gehouden kon worden. Tot dan toe waren de banen die winter door de vele sneeuw moeilijk schoon te houden. De wakkere agenten namen zelf het initiatief in handen en schreven voor donderdag 17 januari - één dag voor de Elfstedentocht - een toertocht uit. Met man en macht werd de baan in orde gebracht.

Op de dag zelf werd in groepen gereden onder begeleiding van een onderwijzer(es), politieagent c.q. een echtgeno(o)te. Op het keerpunt bij hotel Ie Sicht op de Headammen ontvingen de kinderen een beker 'poeiermolke', waarna de terugtocht werd aanvaard met een oostelijke tegenwind. De jongste deelnemer was de 5-jarige Hilbert van der Duim - inderdaad: de latere wereldkampioen - die samen met zijn drie jaar oudere broertje Jan de tocht reed. Na afloop kregen de kinderen een diploma uitgereikt. De Friese Koerier meldde: “Met man en macht moest er gewerkt worden om de lawine van jongens en meisjes weer uit het politiebureau te krijgen. Dat zag er toen nog erger uit dan De Groene Weide na afloop van de Elfstedentocht. Deze 1e editie trok 1600 deelnemers.

Ook de tweede editie in 1970, die 1700 deelnemers trok, werd georganiseerd door Politie Personeelsvereniging Smallingerland. Maar ditmaal maakte de in 1966 uit zijn slaap herrezen IJWC Smallingerland de baan tussen Drachten en Headammen in orde. Opnieuw kregen de kinderen bij Ie Sicht een kop 'poeiermolke'. Bij het uitreiken van de diloma’s werd de politie geassisteerd door een zevental vrouwelijke ambtenaren van het gemeentehuis. De laatste Hooidammentocht - inmiddels Hooidammenrace geheten - vond plaats in 1986. Hoewel het aantal deelnemers (400) aanzienlijk lager was dan bij vorige edities, was de politie destijds van plan bij volgende gelegenheden deze tocht opnieuw te organiseren. Dat is er evenwel nooit meer van gekomen." (bron: Schaatshistorie.nl)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Begin 2015 is ontdekt dat otters hier met gevaar voor hun leven de weg oversteken. Daarom zijn er waarschuwingsborden geplaatst.

- In 2012 zijn de damwanden van de Headammen vervangen, omdat ze in slechte staat verkeerden.

- In 2011 is de Hooidamsbrug gedemonteerd, gerenoveerd en weer teruggeplaatst. In de tussentijd heeft er tijdelijk een pontonbrug gelegen, waardoor het verkeer er toch overheen kon, en middels het aan de kant varen van de pontonbrug kon ook de scheepvaart er op die manier door.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Amerikaanse windmotor in de Jan Durkspolder.

- Elektrisch gemaal.

- Dankzij het feit dat de rietgedekte woonboerderij met zwembad op Headammen 8 in 2012 te koop heeft gestaan, kun je er hier een dronevideo van bekijken.

- In oktober 2020 is een van de woonarken in de buurtschap in de verkoop gezet. Deze werd door Makelaardij Mid-Fryslân als volgt aangeprezen: "Een unieke locatie, dat geldt zeker voor deze recreatie-plek op Headammen 311. Deze locatie biedt u veel mogelijkheden: een recreatieverblijf met ’s zomers de bedrijvigheid van watersport voor de deur, een tuin met schaduw en zon en uw sloep of zeilboot ligt klaar aan de steiger! Dit alles aan de rand van Nationaal park de Âlde Feanen, het prachtige natuurgebied om in te varen ligt aan uw voeten. Door de ligging van de ark ten opzichte van het perceel en de vele raampartijen wordt optimaal gebruik gemaakt van het prachtige uitzicht over de (Drachtster) Wijde Ee en richting it Grietmansrak. Dit water is onderdeel van het wedstrijdwater bij de jaarlijkse SKS-skûtsjewedstrijd op de Veenhoop.

De eenvoudige woonark met betonnen ark is gebouwd in 1963 en beschikt naast een woonkamer met openslaande deuren over een aparte keuken en 3 slaapkamers. Alle slaapkamers beschikken over een eigen wastafel en een vaste kast. Tenslotte zit achterin nog een inpandige berging waarin een douchegelegenheid kan worden gecreëerd. Rondom de ark zitten 3 terrassen en een looppad om de gehele opbouw van de ark. De ruime tuin naast de ark heeft een struiken-/bomenwal aan de wegzijde, die zorgt voor beschutting en privacy. Aan de wegzijde is eigen parkeerruimte voor meerdere auto’s. De totale perceelgrootte bedraagt 640 m2. De ligplaatsvergunning en huur van het water gaat via de Provincie Fryslân. Een heerlijke en goed bereikbare plek om tot rust te komen, daarnaast een prima uitvalsbasis om van Fryslân te genieten of actief met watersport bezig te zijn. Het kan hier allemaal. Waar gaat u voor kiezen? Indeling: Begane grond: entree, hal, meterkast, woonkamer met openslaande deuren, keuken, toilet, kast, 3 slaapkamers met vaste kasten en wastafel, inpandige berging. De woonark wordt inclusief inventaris en stoffering verkocht." De vraagprijs was 395.000 euro. Dat is een koopje, want de woonark op nr. 318 is ook recent verkocht, en die had een vraagprijs van 485.000 euro. Maar die staat dan ook op een perceel van 1100 m2, en die op nr. 311 staat op een perceel van 'slechts' 640 m2.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Fiets- en voetveer Grietman (april t/m september) van Headammen naar De Veenhoop v.v., over het Grytman Rak en de Headamsleat.

- De Jan Durkspolder N van de buurtschap is een natuurgebied dat goed te overzien is o.a. vanuit vogelkijkhutten en een uitkijktoren. In de winter zijn de ondergelopen polders bij Headammen een geliefd gebied bij schaatsers.

- N van de buurtschap staat uitkijktoren Romsicht, van waaruit je een prachtig uitzicht hebt op de Jan Durkspolder en de Alde Feanen. De toren is over het fietspad zowel vanuit Headammen als vanuit het N hiervan gelegen Earnewâld te bereiken.

Terug naar boven

Beeld

- Verschillende weblog-artikelen met foto's van o.a. flora en fauna in Headammen en omgeving, door weblogger Afanja.

- Verschillende weblog-artikelen met foto's van o.a. flora en fauna in de Jan Durkspolder en omgeving, door weblogger Afanja.

Reactie toevoegen