Status

- Heesch is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Bernheze. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1993. Het dorp is de hoofdplaats van de gemeente.

- Wapen van de voormalige gemeente Heesch.

- Onder het dorp Heesch vallen ook de buurtschappen Berkt, Wijst en Zoggel.

Naam

Oudere vermeldingen
1191 Heze.

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Krullendonk. Deze naam verwijst naar de vanouds lokaal belangrijke bedrijfstak varkenshouderij.

Ligging

Het dorp Heesch grenst in het W aan Vinkel, in het NW aan Geffen, in het N aan de A59 en Oss, in het O aan Nistelrode en Vliegveld Nistelrode en in het Z aan Loosbroek, en ligt O van Rosmalen en 's-Hertogenbosch, ZW van Berghem, direct W van Knooppunt Paalgraven (A50/A59), WZW van Schaijk, NW van Uden en N van Veghel. Het dorp ligt uiterst N in het dorpsgebied.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Heesch 275 huizen met 1.862 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 173/1.196 en de - toen nog - buurtschappen Vinkel (deels) 68/442, Loosbroek 11/74 en Wijst 23/150. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 5.500 huizen met ca. 13.000 inwoners.

Geschiedenis

Opkomst en ondergang tweede parochie
"Er zijn meerdere keren ideeën geweest om in Heesch een tweede parochie naast de Petruskerk op te richten. Zo wilden in 1932 de Paters van de H.H. Harten uit Ginneken een parochie beginnen ten oosten van de Nistelrodeseweg. Er was toestemming van het Bisdom, maar uiteindelijk ging dit toch niet door. Daarna komen de Carmelieten uit Oss in beeld, dit ketst echter ook af, deze keer omdat hun hoofdbestuur wil dat er een klooster gebouwd wordt of een kerk op een kilometer van het klooster in Oss. Daarna duurt het tot 1959 voordat er weer concreet gesproken wordt over een nieuwe parochie, deze keer door Mgr. van Helvoirt; de directeur van het bisschoppelijk bouwbureau, het kerkbestuur en het gemeentebestuur. De Sint Petrus Kerk was te klein geworden om alle bezoekers te kunnen onderbrengen, daarom werden er elke zondag ook missen gevierd in de hal van de Heilig Hartschool.

Na een aantal onderhandelingen wordt in 1962 besloten tot oprichting van een nieuwe parochie, met als grens de lijn Schoonstraat - Kloosterstraat. De kerk zou komen te staan in de nieuw te bouwen wijk Heelwijk en zou een deel van de gelovigen van de Sint Petruskerk overnemen. De parochie kwam steeds verder van de grond zodat uiteindelijk op 21 november 1965 de kerkbijeenkomsten in gemeenschapshuis De Pas gehouden konden worden. Kort daarna, op 18 december, wordt bouwpastoor Scheepens officieel geïnstalleerd. In februari kan met de bouw begonnen worden en op 21 december 1968 wordt de nieuwe Emmauskerk officieel ingezegend door Mgr. van Laarhoven, vicaris-generaal van het bisdom. Vanwege het teruglopende aantal kerkgangers wordt in 1995 besloten om beide parochies samen te voegen tot de Petrus-Emmaus Parochie. De Emmauskerk wordt onttrokken aan de eredienst en maakt plaats voor de nieuwbouw van woonzorgcomplex Heelwijk-Emmaus." (bron: Geloofsgemeenschap Petrus-Emmaus Heesch)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de volgende instantie en site:

- Op de site van Heemkundekring De Elf Rotten is al veel informatie over de geschiedenis van Heesch te vinden. Heemschuur Maasland wordt beheerd door de heemkundekring. Het is een heemkundig museum met collecties archeologie, huishoudelijke gebruiksvoorwerpen, landbouwwerktuigen en ambachtelijk gereedschap, Brabantse mutsen en poffers en paramenten. Schoonstraat 35. Tel. 0412-457320. De Bibliotheekcommissie houdt zich bezig met het inventariseren, catalogiseren en archiveren van de tijdschriften, boeken en publicaties van de heemkundekring. Het lenen is voor leden van de heemkundekring kosteloos. Je kunt na afspraak met het secretariaat de bibliotheek bezoeken, of binnenlopen tijdens de openingstijden van de Heemschuur. De Fotowerkgroep houdt zich bezig met het inventariseren, catalogiseren en archiveren van foto's uit het heden en verleden van het dorp e.o. Het belangrijkste project op dit moment is het inscannen en van tekst voorzien van nieuw binnengekregen foto's. Oude foto's van het dorp kun je vinden in de Fotobank van HKK De Elf Rotten.

- Verhalen over de geschiedenis van Heesch op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Recente ontwikkelingen

- NW van buurtschap Zoggel, aan de A59, beoogt de komende jaren het nieuwe Regionaal Bedrijventerrein (RBT) Heesch-West te worden gerealiseerd. Het terrein wordt gezamenlijk ontwikkeld door de gemeenten Bernheze, Oss en 's-Hertogenbosch. Nog een pagina over de ontwikkeling van dit bedrijventerrein. Fontys-lector en vastgoedexpert Cees-Jan Pen stelt in september 2018 dat overwogen moet worden om de plannen voor dit bedrijventerrein af te blazen. Voor nadere informatie zie het artikel onder de link en deze video. In oktober 2019 stelt de Commissie voor de Milieueffectrapportage (MER) dat die rapportage voor dit plan niet duidelijk maakt of er alternatieve indelingen van het bedrijventerrein mogelijk zijn met minder milieueffecten. Ook voor de windturbines die de gemeenten hier willen plaatsen, zijn de locatiekeuze en de onderzochte varianten wat de commissie betreft onvoldoende onderbouwd. Er zal dus gewerkt moeten gaan worden aan een herziene versie van de MER.

Bezienswaardigheden

- Heesch heeft 6 rijksmonumenten.

- In 1868 komt er een nieuwe RK Petrus' Banden kerk in Heesch, als opvolger van de vorige kerk uit de 15e eeuw. Bij de bevrijding in 1944 raakt de kerk zwaar beschadigd. Maar die schade wordt gelukkig hersteld. Dat geldt niet voor de schade als gevolg van de brand in juni 1961: "Ondanks dat er nadrukkelijk niet met vuur gewerkt zou zijn is er brand ontstaan. Hoe is niet bekend. Een sigarettenpeuk? Een stukje glas dat als brandglas heeft gewerkt? Het gevolg was in ieder geval dat de schitterende kerk op 30 juni 1961 in een zware rook op ging. Kapelaan Burghout heeft met behulp van een aantal broeders nog enkele kostbaarheden in veiligheid weten te brengen, maar de hitte was al snel te groot, en binnen een half uur was het hele dak door de brand weggevreten. Van de kerk brandde alleen de torenspits en het buitendak af, het interieur en de binnengewelven bleven gespaard. Een restauratie was prima mogelijk geweest, maar in die tijd was neogotiek niet populair meer, en dus was het snel gebeurd. Even verderop werd een nieuwe Petruskerk gebouwd", zo lezen wij op de site van de huidige geloofsgemeenschap.

De kerk wordt afgebroken, van 1962 tot 1969 kerkt men in een noodkerk en in laatstgenoemd jaar verrijst een nieuwe kerk, na de fusie met de Emmausparochie in 1995 - waarbij de Emmauskerk uit 1968 wordt gesloopt - omgedoopt tot Petrus-Emmauskerk. - Beschrijving van de lotgevallen van de Petrus' Bandenkerk. Bij de grote reorganisatie van het Bisdom, op basis van het bisschoppelijk beleidsplan "Groeien in geloof, geloven in groei", zijn in 2015 de parochies: Petrus-Emmaus (Heesch), H.Maria Magdalena (Geffen), H. Lambertus (Nistelrode), H. Lambertus (Vorstenbosch), Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans (Vinkel) en H. Johannes' Onthoofding (Nuland) samengevoegd tot één nieuwe parochie met de naam De Goede Herder. De voormalige parochies worden sindsdien geloofsgemeenschappen genoemd, in dit geval dus Geloofsgemeenschap Petrus-Emmaus.

- Mariakapel.

- Gevelstenen in Heesch.

Jaarlijkse evenementen

- Heerlijk Heesch (weekend in mei) is een bijzonder culinair evenement dat zorgt voor versterking van de gastronomische contacten tussen restaurateurs onderling, relaties en gasten, waarbij ‘ontmoeten’ centraal staat. Het evenement wil zijn bezoekers op een culinaire manier verrassen en op een ontspannen wijze laten kennismaken met wat restaurateurs uit het dorp en omgeving te bieden hebben. Het geeft je gelegenheid om in een gezellige informele ambiance te netwerken, te genieten, te ontdekken, te proeven en te ervaren. Naar keuze op zaterdag, of op zondag met het hele gezin.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Heesch, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Heesch (online te bestellen).

Links

- Voortgezet onderwijs: - Het Hooghuis Heesch is een school voor vmbo (theoretische en gemengde leerweg) en mavo. Ze streven naar kwalitatief goed onderwijs en uitstekende resultaten. Een school waar door iedereen (leerlingen, ouders en personeel) “eruit gehaald wordt, wat erin zit”. Een school waar de leerling gekend is, waar je je veilig kunt voelen, waar werk gemaakt wordt van maatwerk. Maatwerk in de breedste zin van het woord. Er wordt op deze locatie niet alleen gewerkt en geleerd om na 4 jaar de school te verlaten met een diploma, maar ze geven hun leerlingen ook een goed gevulde 'rugzak' mee. In die rugzak nemen zij onder andere hun persoonlijke groei, hun sociale en culturele vaardigheden, hun creativiteit, hun kritisch denken en andere 21e-eeuwse vaardigheden mee, waardoor zij nog beter voorbereid zijn op het zelf regie kunnen voeren op hun toekomst.

- Muziek: - De in 1906 opgerichte Fanfare Aurora is een echte Heesche vereniging die ambitie, betrokkenheid, gezelligheid en natuurlijk muzikaliteit hoog in het vaandel heeft staan. De no-nonsens sfeer en sociale cohesie zorgen er voor dat de muzikanten en vrijwilligers één geheel vormen, ondanks de zeven* geledingen waaruit Aurora bestaat. De muzikanten hebben een sterke repetitie-drive, wat resulteert in prachtige en veelzijdige concerten (binnen en buiten de dorpsgrenzen) voor het trouwe publiek. Ze besteden veel aandacht aan de opleiding van de (jonge) leden, met als doel om het muzikale niveau waarop Aurora al jaren musiceert te handhaven. Jong geleerd is immers oud gedaan! * Fanfareorkest, Malletband, Aurora Con Brio, Jeugdorkest, Jeugdmalletband, Hofkapel De Dors(t)vlegels, en Jeugdhofkapel De Vlegels.

- Sport: - Mixed Hockey Club Heesch.

- Welzijn: - Dorpsplein Heesch is in 2016 opgericht door en voor de inwoners van dit dorp. Begin 2017 is het Dorpsplein voor haar werkzaamheden onderscheiden met het ‘Kern met pit’-certificaat van de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij. Het Dorpsplein richt zich op de volgende activiteiten: Een wekelijks inloopspreekuur voor al je vragen op het gebied van zorg en welzijn, werk en inkomen en vrijwilligerswerk; Het geven van informatie tijdens voorlichtingsbijeenkomsten; Actieve dagbesteding op woensdagmiddag in de Pas voor mensen met beginnende dementie (indicatie is niet nodig); Ontmoeting en elkaar leren kennen tijdens activiteiten in verschillende buurten, in samenwerking met buurtambassadeurs; Ondersteuning van inwoners bij het gebruik van de websites de Sociale Wegwijzer en SamSam; Bijhouden van een weekkalender van vaste activiteiten in het dorp; De Sociale Wegwijzer; de digitale vraagbaak voor het dorp mee ontwikkelen en actualiseren. Het inloopspreekuur is iedere donderdagochtend in het café van de Pas tussen 9.30 en 11.30 uur. Heb je vragen? De gastvrouwen en gastheren helpen je graag verder op weg. Maar je bent ook van harte welkom als je zin hebt in een praatje. De koffie staat klaar!