Heijen

Plaats
Dorp
Gennep
Noord-Limburg
Limburg

heijen_dorpsfeest_heisa_kopie.jpg

Sinds 2009 is er in Heijen jaarlijks in het pinksterweekend het dorpsfeest Heisa, dat het dorpje - volgens de website van het feest - op zijn grondvesten doet schudden.

Sinds 2009 is er in Heijen jaarlijks in het pinksterweekend het dorpsfeest Heisa, dat het dorpje - volgens de website van het feest - op zijn grondvesten doet schudden.

Heijen

Terug naar boven

Status

- Heijen is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Gennep. T/m 1972 gemeente Bergen.

- Bij de gemeentelijke herindeling van 1973, waarbij de gemeente Ottersum in de gemeente Gennep is opgegaan, is tegelijkertijd middels een grenscorrectie, het dorp Heijen overgegaan van de gemeente Bergen naar de gemeente Gennep. De reden zal naar wij aannemen geweest zijn dat het dorp beduidend dichter bij Gennep ligt dan bij Bergen.

- Onder het dorp Heijen valt ook de buurtschap Diekendaal.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Heie.

Oudere vermeldingen
Heyen, 1271 Heiden, 2e helft 13e eeuw Heyden, 2e helft 16e eeuw Heijen.

Naamsverklaring
Betekent 'nederzetting op de heide'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De dorpskern Heijen ligt Z van Gennep, ingeklemd tussen de Maas in het W, de A77 in het Z, de N271 in het O en bedrijventerrein Hoogveld in het N. Het dorpsgebied grenst in het W aan de Maas, in het N aan Gennep, in het O aan Duitsland en in het Z aan Afferden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Heijen 58 huizen met 350 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ca. 2.100 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Reeds omstreeks 500 v.Chr. is sprake van bewoning op de Diekendaal. Huis Heijen wordt reeds in 1288 vermeld. Hier omheen heeft zich het gelijknamige dorp ontwikkeld. Het dorp komt in 1688 voor het eerst op een kaart voor, de buurtschap Diekendaal in 1682.

Van groot belang voor het begrip van de geschiedenis van het dorp en omgeving is de ontdekking in 2010 van het archief van Kasteel en Heerlijkheid Heijen in het Staatsarchief van het Duitse Münster (Westfalen). De gemeente Gennep heeft hier kopieën van verkregen. De archieven waren in de 19e eeuw door Duitse adellijke families naar Duitsland gehaald. De documenten dateren uit de 13e eeuw en later. De archieven zijn aangelegd door de Heren van Heijen en de middeleeuwse laatbank, later schepenbank van de gelijknamige heerlijkheid. De archieven bevatten niet alleen informatie over het dorp zelf, maar ook over omliggende plaatsen en zijn daarom voor de hele regio van belang. Zo hoopt men ook in Gennep hierdoor meer te weten te komen over hun historie, omdat bij de grote stadsbrand van 1597 de archieven van Gennep tot die tijd verloren zijn gegaan. Het betreft 150 oorkonden en 30.000 tot 40.000 aktes.

De documenten geven een beeld van het reilen en zeilen van het openbaar bestuur tussen 1338 en 1800. Er zit informatie in over eigendommen, pachtovereenkomsten, het jachtverkeer en het visrecht, benoemingen van pastoors en kosters, betwiste grensafbakeningen, vooral met het Opper-Gelderse gebied, over de school en de schutterij en over de mergel die uit Zuid-Limburg werd aangevoerd en kapot geslagen als middeleeuwse meststof. Het gaat dus over alle facetten van het dagelijks leven in de gemeenschappen uit die tijd. De Venrayse amateurhistoricus en paleograaf Rien van den Brand, die de archieven bij toeval ontdekte, gaat de teksten vertalen. Door de vertaling van de vaak moeilijk leesbare teksten wil Van den Brand de informatie voor iedere geïnteresseerde toegankelijk maken.

Er is een pontje geweest van Heijen over de Maas naar het Brabantse Boxmeer. In 1974, bij de start van het kanaliseren van de Maas, waardoor een aantal bochten in de rivier is afgesneden, is het pontje komen te vervallen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "In mei 2017 is op verzoek van gemeente Gennep aan diverse verenigingen gevraagd om vooruit te kijken: ‘Wat heeft Heijen nodig voor de toekomst?’. Vanuit het dorp gezien: ‘Wat is nodig om het dorp attractief en dynamisch te laten blijven, zodat mensen hier graag willen (blijven of komen) wonen?’ Vanuit deze uitwisseling ligt er nu dit Voorzieningenplan voor het dorp (2018), van waaruit activiteiten/projecten zijn geformuleerd, niet alleen gericht op de benodigde voorzieningen, lees ‘stenen’, maar ook op het gebied van samenwerking van verenigingen en het bevorderen van de leefbaarheid van ons dorp. In dit licht is dit Voorzieningenplan een prachtige aanvulling en opfrissing van het Dorpsontwikkelingsplan van 2009. In het oude plan waren ook meerdere projecten benoemd ter bevordering van de leefbaarheid. Deze projecten waren gericht op de (her)inrichting van de omgeving, maar ook op bevordering van de samenhang in het dorp.

Het merendeel van deze projecten is inmiddels gerealiseerd: 1) Mede door inspanningen van het bestuur van vereniging Hèjje Mojjer zijn o.a. de herinrichting van de Hoofdstraat met 30 km zone, het terugdringen geluidshinder door vervroegde aanpak van de A77, de herinrichting van de dorpskern door het opknappen van het kerkplein en de Nieuwwijkstraat, het opstellen van een verkeersplan (uitlichten van knelpunten zoals ‘kruising’ ingang Heijen noord, ontsluiting haven, oversteek Schaafsebosweg en de Stiemensweg) en een aanvang van woningbouw op maat gerealiseerd. Daarbij zijn er nog diverse andere zaken voorbij gekomen die - veelal samen met projectgroep BROHM - zijn opgepakt en kritisch gevolgd, zoals plannen rond bedrijventerreinen, de plannen m.b.t. de haven, het fietspad richting Afferden, de rondwegproblematiek en het steunen van inwoners bij de problematiek Hoogveld.

2) Sterk betrokken Heijenaren hebben uitstekend invulling gegeven aan projecten ter bevordering van de samenhang in het dorp: het prachtige maandblad Hejs Nejs, de goed functionerende en professionele dorpswebsite, het geweldige jaarlijkse dorpsfeest ‘Heisa’, de stimulerende activiteiten door de Promotiegroep, en het toeristisch/recreatief “He.js Ru.ndje”. 3) Van het een komt het ander. Zo is ook de Goede Doelen Week ingericht en zijn er nog nieuwe loten aan de stam van Hèjje Mojjer ontsproten: de werkgroep Historisch Heijen en de werkgroep Huuskamer. Dit Voorzieningenplan is een logisch vervolg op de projecten van het DOP van 2009 en geeft o.a. invulling aan de projecten die nog in ontwikkeling waren en zijn: het ‘eet- en huiskamerproject‘ en het tegemoetkomen aan behoeften van senioren en jongeren. Maar het geeft ook zicht op andere belangrijke zaken ter bevordering van de samenhang en leefbaarheid. Met recht “Heijen in beweging”, op weg naar een nog ‘mojjer Hèjje’! Pierre Hendriks, voorzitter van vereniging Hèjje Mojjer."

- Het dorpsgebied van Heijen is in 2018 door LLTB-regio Noord uitgekozen voor de pilot 'Keurmerk Veilig Ondernemen buitengebied' in Noord-Limburg. De pilot is bedoeld om te zien hoe het keurmerk in de praktijk functioneert. Het dorp is als pilotgebied aangewezen omdat de agrariërs er veel contact met elkaar hebben. Het dorp is feitelijk een groot agrarisch buitengebied. In het zuiden van Nederland wordt een tot drie op de vijf boeren door criminelen benaderd voor de verhuur van leegstaande loodsen, schuren of stallen. Het Keurmerk Veilig Ondernemen buitengebied is een goede manier om dat tegen te gaan. Met de pilot wil de LLTB een blauwdruk ontwikkelen om gemeenten te kunnen aanreiken voor de aanpak van de veiligheid in het buitengebied. (bron: LLTB, 19-11-2018)

- In 2018 heeft het Rijk besloten dat er geen budget is voor een ecoduct over de A77 bij Heijen, waar de jaren voordien plannen voor zijn geweest. Het ecoduct had de natuurgebieden Maasduinen, Niersdal en Zelderse Driessen moeten verbinden met het Reichswald in Duitsland.

- De gemeente heeft een centrumplan voor Heijen uitgevoerd, om de leefbaarheid van het dorp te behouden en versterken. In 2009 heeft Hèjje Mojjer een Dorpontwikkelingsplan voor het dorp gemaakt. Vervolgens zijn door de gemeente diverse bijeenkomsten georganiseerd om tot een centrumplan te komen. Het streven was onder meer om een dorpsplein bij de kerk te realiseren en woningbouw voor starters en ouderen te realiseren, inclusief ontmoetingsruimte voor ouderen. In het centrumplan is opgenomen dat de ruimte rondom de kerk wordt opgeknapt. In 2015 is een ontwerp gemaakt met betrokkenheid van direct omwonenden, het kerkbestuur en Hèije Moijer. De herinrichting van het kerkplein heeft in de zomer van 2016 plaatsgevonden. In 2013 is er uitgebreid gesproken over de keuze van de locatie voor woningbouw. Aanvankelijk was de Nieuwwijkstraat in beeld, maar na gesprekken met bewoners koos de gemeenteraad in 2014 uit drie modellen voor een bouwlocatie direct aan de Hoofdstraat. De plannen worden verder uitgewerkt met Destion. (bron: gemeente Gennep)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Het dorp heeft 3 rijksmonumenten, zijnde 1) Huis of kasteel Heijen (Hoofdstraat 42), 2) de boerderij bij het kasteel met schuren, poort en keermuur en 3) de tuinaanleg van het kasteel. Een veldschuur bij het kasteel is verbouwd tot werk- en ontspanningsplek in het groen voor verstandelijk gehandicapten. Ook is er een 'logeerhuis' voor cliënten van Dichterbij.

- Heijen heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde het trafohuisje bij Hoofdstraat 26.

- De oorspronkelijke Sint Dionysiuskerk dateert uit 1450, en is in 1945 door oorlogshandelingen deels verwoest. Het restant is in 1955 afgebroken en vervangen door de huidige Sint Dionysiuskerk (Hoefstraat 39). In de tussentijd heeft er nog een noodkerk gestaan.

- Mariakapel.

- De Gerardamolen staat in de buurtschap Diekendaal en wordt daarom aldaar beschreven.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Sinds 2016 is er regelmatig een Bootcamp in Heijen, voor jong en ouder. Bootcamp is buiten sporten in groepsverband, waarbij je hele lichaam wordt getraind op jouw eigen niveau. Daarnaast maak je kennis met gezonde (sport)voeding.

- Carnaval. - De carnavalsoptocht is op carnavalsmaandag. - Carnavalsvereniging CV De Wortelpin is opgericht in 1959. - "De Dansgarde van CV De Wortelpin is opgericht in 2004. De dansgarde omvat vier dansgroepen. De leeftijd van de leden varieert tussen de 4 en 17 jaar. We treden voornamelijk op tijdens de activiteiten van Carnavalsvereniging De Wortelpin, maar ook buiten Heijen verzorgen wij diverse optredens." - CC De Raddrèjers heeft ca. 40 leden, die zich sinds 2013 ieder jaar inzetten om een mooie praalwagen te maken voor de optocht.

- Koningsdag.

- "Heisa is onderdeel van dorpsvereniging Hejje Mojjer en is in 2009 ontstaan uit verschillende Heijse verenigingen en gemotiveerde mensen om ons dorp meer onder de aandacht te brengen. Het idee achter het geheel was om een dorpsfeest te organiseren waaraan iedereen van jong tot oud plezier zou belevn. Dankzij het enthousiasme van onze dorpelingen is dit dorpsfeest inmiddels uitgegroeid tot een meerdaags festijn dat altijd plaats vindt in het Pinksterweekend. Heisa is een evenement dat jaarlijks het dorpje Heijen op zijn grondvesten doet schudden!"

- Kermis (september).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- O van Heijen ligt het 130 ha grote Heijense Bos, een loof- en naaldbosgebied op rivierduin.

- Sinds 2017 is de gemeente Gennep een Kringloopcentrum rijker. Een kringloopcentrum met ambities! Ze beginnen met de verkoop van gebruikte goederen en beogen op termijn een volwaardig kringloopcentrum te zijn met ‘alles er op en er aan’. Zo denken ze o.a. aan de start van een Repair Café, een internetcafé, boekenuitleen, reïntegratietrajecten, inboedelservice, ophalen en brengen van spullen. Je moet echter ergens beginnen en dat is met een verkoopruimte met (klein) magazijn en dan bouwen ze het verder uit. Kringloop staat voor het geven van een 2e kans aan spullen die in principe nog goed zijn en ook een 2e kans verdienen. Denk hierbij aan huisraad, elektrische apparatuur, curiosa, kleding, schoenen, tassen etc. Is een 2e kans toch niet mogelijk, dan wordt het op een verantwoorde manier gedemonteerd en afgevoerd. Kringloop MaGe is gevestigd in Heijen, aan de Groote Heeze 34. Ze zijn na het nodige verbouwen, inrichten, schoonmaken en sorteren gestart in de linker hal van Wijnco Vloertechniek. De Kringloopwinkel is een initiatief van Stichting MaGe (spreek uit als Maazje), wat een afkorting is van Maatschappelijke Hulp Gennep.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Heijen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Heijen.

- Nieuws: - Het prachtige kleurrijke maandelijkse dorpsmagazine van Heijen, Hèjs Nèjs, is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers, vanaf nr. 1). - Nieuws van Hèjs Nèjs op Facebook.

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging De Smele.

- Dorpshuis: - Tot 1996 was er in Heijen geen gemeenschapshuis, maar alleen een horecagelegenheid met een zaal en een klein podium, waar verenigingen gebruik van maakten. Maar de ruimte was niet geschikt voor grotere evenementen en ook niet alle verenigingen konden er terecht. Daarom is in 1996 Gemeenschapshuis D'n Toomp gerealiseerd, dat geheel door vrijwillgers uit het dorp wordt beheerd. De naam is Noord-Limburgs dialect voor een driehoekig eind van iets. Het gemeenschapshuis ligt op een driehoek en ook de hoogte-constructie van het dak is een driehoek. In oktober 2018 heeft het dorp een plan gepresenteerd om het gemeenschapshuis en de school, die "in aparte gebouwen aan elkaar zitten", zodanig te verbouwen dat het één multifunctionele accommodatie (MFA) wordt, waardoor allerlei lokale instellingen makkelijker met elkaar kunnen samenwerken. Tevens kan het complex, dat ca. 45 jaar oud is, geen eenduidige uitstraling heeft en sowieso een flinke onderhoudsbeurt kan gebruiken, dan duurzaam en toekomstbestendig worden gemaakt.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Heggerank. - Peuterspeelzaal De Zonnepitjes.

- Muziek: - Fanfare EMM (Eendracht Maakt Macht) Heijen is opgericht in 1908. Naast het fanfare-orkest is er nog een slagwerkgroep. Ze hebben een eigen jeugdopleiding.

- Muziekkapel Die Original Maastaler is gespecialiseerd in Egerländer, Tsjechische en Böhmische muziek.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Heijen.

- Tennisvereniging LTC De Heikamp is opgericht in 1977.

- Gilde: - Sint Dionysiusgilde.

- Bedrijfsleven / ondernemen: - "Met de uitbreiding van de haven van bedrijventerrein Hoogveld willen provincie, gemeente en bedrijfsleven werken aan een duurzamer vrachtvervoer in de regio, door meer vervoer over water. De gemeenteraad heeft op 31 januari 2022 het Bestemmingsplan Haven Heijen vastgesteld. De binnenhaven is een onderdeel van bedrijventerrein Hoogveld. De bedrijven Teunesen Zand en Grint en AVG Beheer hebben een plan ingediend om het huidige bedrijventerrein van 27 hectare met 12 hectare uit te breiden. Daarnaast bevat het plan ca. 15 hectare aan natuurontwikkeling, inclusief Maasheggen en dassenleefgebied. Ook dragen de toegangsgeul en draaikom van ca. 14 hectare positief bij aan de hoogwaterbescherming in het gebied.

Aanvullende afspraken tussen gemeente en bedrijven: - Een bijdrage aan de hoogwaterbescherming door een waterstandsverlaging van de Maas van circa 1 tot 2 cm. - De ontwikkeling van nieuwe natuur gecombineerd met landschappelijke inpassing, Maasheggen, een vislocatie, een wandelroute etc. met een totale oppervlakte van ruim 15 hectare. - De uitbreiding van de haven en het daarmee gepaard gaande behoud van bestaande banen en bedrijvigheid. Toename van (lokale) banen (schatting toename 50-60 FTE directe werkgelegenheid en ongeveer 100 tot 150 indirecte banen). - Een alternatieve ontsluiting via een extra afslag van de Hoofdstraat naar het Hoogveld. - Het huidige viertaks kruispunt Hoofdstraat-Hoogveld-De Groote Heeze wijzigen in een drietaks kruispunt. De aansluiting richting haven op dit kruispunt vervalt. - Een verkeersveiligere fietsroute. - Landschappelijke inpassing voor een laanachtige entree van het dorp. - Zonnepanelen op de bedrijfsgebouwen op het nieuwe terrein." (bron: gemeente Gennep) Op de site Haven Heijen vind je uitvoerige achtergrondinformatie over het project.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Heijen.

Reactie toevoegen