Herten

Plaats
Dorp
Roermond
Roerstreek
Limburg

LB gemeente Herten in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Herten in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Herten in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Herten

Terug naar boven

Status

- Herten is een dorp* in de provincie Limburg, in de regio Roerstreek, gemeente Roermond. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1990.

* Hoewel Herten tegenwoordig aan de plaats Roermond is vastgegroeid en daarom in toenemende mate als wijk van Roermond wordt beschouwd (getuige bijvoorbeeld de term Wijkraad i.p.v. Dorpsraad), heeft het nog wél een eigen bebouwde kom met blauwe plaatsnaamborden (komborden) én een eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek en de gemeentelijke basisregistratie BAG, dus in die zin is het nog altijd een formele woonplaats, en de kern ligt wel tegen Roermond aan maar er niet in. Gezien al deze factoren is deze kern daarmee nog altijd een dorp en geen wijk. Althans volgens ónze logica...

- Wapen van de voormalige gemeente Herten.

- Onder het dorp Herten vallen voor de postadressen ook de dorpen Merum en Ool en de buurtschap Aan de Rijksweg. De eerstgenoemde twee hebben een eigen bebouwde kom (dus met officiële blauwe plaatsnaamborden / komborden), Aan de Rijksweg had dat tot enkele jaren geleden ook, maar heeft tegenwoordig witte borden en valt nu binnen de bebouwde kom van Merum.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Herte.

Oudere vermeldingen
Midden 11e eeuw kopie 18e eeuw Hercena, Hertra, 1138 Herta, 1165 Hertam, 1178 Herthenam, 1213 Herthen, 1220 Hertene, 1328 Herthen, Hertthen, 1365 Ruerharten, 1662 Hartten.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. Men heeft de naam wel verbonden met het Indo-Europese Karitanâ*, bij de wortel (a)kar-* 'schitterend, uitbuigend'. Ook is verwantschap geopperd met het Germaanse haruth-* 'bosgebied', met onverschoven Pregermaanse t. De veronderstelling dat in deze plaatsnaam een Germaanse godinnennaam Ertha schuilt, berust op fantasie. Herten bij Recklinghausen (Duitsland), ca. 1080 Hertene, ca. 1150 de Herte, wordt verklaard als 'plaats waar herten voorkomen'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Herten ligt direct ZW van Roermond en grenst in het N en W aan de Maas.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente 128 huizen met 752 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 21/153 (= huizen/inwoners) en de - toen nog - buurtschappen Merum 51/304, Ool 53/273, Offerkamp 1/7, Het Zand 1/10 en Nieuwhuis 1/5. Opvallend is dat de toenmalige buurtschappen - tegenwoordig dorpen - Merum en Ool in die tijd groter zijn dan het dorp Herten. Tegenwoordig heeft het postale dorpsgebied ca. 3.000 huizen met ca. 7.600 inwoners, waarvan ca. 300 inwoners in het dorp Ool, en het restant ongeveer gelijkelijk verdeeld over de hoofdplaats en het dorp Merum (waar voor de statistieken ook de recent gerealiseerde wijk Oolderveste toe gerekend wordt).

Terug naar boven

Geschiedenis

Deze nederzetting wordt voor het eerst schriftelijk vermeld in 968. Later hoorde het dorpn, samen met Merum, tot de heerlijkheid Dalenbroek. Deze grote heerlijkheid wordt omstreeks 1472 opgesplitst, waarbij het grootste deel aan het Hertogdom Gulik komt, waarbij Herten (en Maasniel) min of meer zelfstandig als Dalenbroek verdergaan. Vanaf 1464 is Godard van Vlodrop heer over Herten. Het dorp hoorde bij het Overkwartier of Opper-Gelre en was dus achtereenvolgens Spaans en - na 1716 - Oostenrijks. In de Franse tijd hoorde het bij het departement van de Nedermaas.

In 1853 vestigen de Paters Passionisten uit Ere, Henegouwen (België) zich in Herten. Reeds kort daarna, in 1873, verhuizen zij naar een klooster te Kortrijk.

Herten is tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen. Later zorgt de grindwinning voor het ontstaan van grote plassen, met name de Oolderplas, waardoor de kern Ool op een schiereiland komt te liggen. Ondertussen ontwikkelt het dorp zich meer en meer tot een forensendorp van Roermond.

- Elementen uit de geschiedenis van Herten en Merum, door Jan Ruiten.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Tussen Herten en Merum is de woonwijk Oolderveste gerealiseerd, met 875 woningen, die in een aantal jaren tot 2010 zijn gebouwd. Voor de statistieken wordt de wijk tot laatstgenoemd dorp gerekend. De wijk is verdeeld in vier gebieden: Het Ommeland, De Veste, Bos en Lommer en Wonen aan het water.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Herten heeft 1 rijksmonument, zijnde het vrijstaande pompgebouw met ketelhuis voor de drinkwatervoorziening (Roermondsestraat 18), gebouwd in 1896. De toegepaste bouwstijl is traditionalistisch. Oorspronkelijk bestond het gebouw uit twee vrijstaande gebouwen in elkaars verlengde. In de jaren vijftig van de 20e eeuw is een tussenbouw gerealiseerd, waardoor het pomphuis werd verbonden met het ketelhuis. Van het interieur is onder meer het volgende van belang. In het pompgebouw de oorspronkelijke waterpompinstallatie; de lage houten lambrisering en stenen plint; stalen dakspanten met in ruitmotief aangebrachte delen van het dakbeschot. In de naoorlogse tussenbouw worden de zijwanden gevormd door de oorspronkelijke buitengevel van het pompgebouw en het ketelhuis. Deze gevels zijn grotendeels in tact.

- Herten heeft 11 gemeentelijke monumenten.

- Omstreeks 1400 wordt voor het eerst melding gemaakt van een kerk in Herten. Het was een eenbeukig romaans kerkgebouw, dat een toren van drie geledingen bezat. Het kerkje is in 1883 gesloopt en vervangen door een neogotische kruisbasiliek. In januari 1945 is deze kerk door de Duitsers opgeblazen. In 1951 is de ruïne gesloopt en in 1953 wordt de huidige kerk gebouwd, ontworpen door Hendrik Valk. De RK Sint Michaëlkerk (Julianaplein 18) is een driebeukige bakstenen kruisbasiliek met voorgebouwde westtoren in een naar gotiek neigende stijl. Het interieur, overwelfd met een kruisgewelf, is uitgevoerd in schoon metselwerk. De toren is gedekt met een ingesnoerde naaldspits. Het christocentrische karakter van de kerk werd benadrukt door het altaar niet in het koor, maar in de viering van de kerk te plaatsen. In de kerk bevinden zich kunstwerken van Charles Eyck en Jac Maris. Ook bevindt zich in de kerk een beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Rust.

- De Jacobuskapel (bij Hertenerweg 5) dateert uit 2008. Het is een sierlijk wegkapelletje, langs de Pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. Het bevat een Jacobusbeeldje met achtergrondschildering.

- Voormalig raadhuis (Schoolstraat 8) uit 1851, met voorgevel uit 1905.

- Voormalig raadhuis (Julianaplein 9) uit 1959, ontworpen door architect J.P.J. Margry.

- De Radio- en televisietoren Roermond of Zendmast Roermond in Herten dateert uit 1957. Het is een toren voor de verzending van radio- en televisiesignalen. De toren inclusief mast heeft tegenwoordig een hoogte van 157 meter (tot 2007: 177 meter) en is opgetrokken in gewapend beton. Hij staat Op de Meuleberg en is eigendom van Alticom. De toren is van hetzelfde type als die in Markelo en deels ook hetzelfde type als in IJsselstein en Smilde.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Herten, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - "Wat leeft er onder de inwoners? Hoe zou de verkeerssituatie er over vijf jaar uit moeten zien? Aan wat voor voorzieningen hebben de inwoners behoefte? Hoe verhogen we de veiligheid op straat? Met dat soort zaken houdt Wijkraad Herten* zich sinds 2004 bezig. De wijkraad vormt een schakel tussen de gemeente Roermond en inwoners van de kernen Herten, Merum, Ool, Molenveld, Musschenberg, Aan de Rijksweg en Oolderveste. Zij adviseren het college van burgemeester en wethouders (gevraagd en ongevraagd) over allerlei zaken die voor deze kernen van belang zijn. Dit gebeurt onder andere op basis van informatie die zij ontvangen van de gemeente (bijvoorbeeld in de vorm van beleidsplannen) of infrastructurele ingrepen. Ook hebben zij regelmatig contact met raadsleden en ambtenaren. Als ogen en oren van de genoemde kernen peilen zij tegelijkertijd de mening van de inwoners. Enquêtes en de jaarlijkse publieksbijeenkomst van de Wijkraad zijn belangrijke instrumenten om dit te achterhalen.
(* Die wat ons betreft eigenlijk Dorpsraad zou moeten heten, omdat deze kern geen wijk is maar een dorp. Dat komt omdat steden nogal snel de neiging hebben om, nogal 'technocratisch', al hun kernen, ook hun dorpen, als wijken te bestempelen, maar dat doet volgens ons geen recht aan de cultuurhistorische, geografische en maatschappelijke realiteit, waarvoor zie ook het hoofdstuk Status, red.)

Omdat de Wijkraad geen vereniging maar een stichting is, bestaat er geen verplichting tot een jaarvergadering teneinde verantwoording af te leggen aan leden. Toch wil het bestuur jaarlijks verantwoording afleggen over het gevoerde beleid en wil zij eveneens met de ‘deelnemers’ van gedachte wisselen over haar activiteiten voor het komende jaar. Het bestuur realiseert zich dat haar acties en inzet op de brede steun van de gemeenschap moet kunnen rekenen. Zij nodigt daartoe alle betrokken partijen jaarlijks uit voor een jaarvergadering en publiceert een jaarplan. Hierin wordt teruggekeken naar het gevoerde beleid en activiteiten en de plannen voor het komende jaar vastgelegd."

- Onderwijs en kinderopvang: - "Openbare basisschool De Stapsteen in Herten valt onder Stichting Swalm & Roer en ligt op de grens van de oude dorpskern en nieuwbouwwijk Oolderveste. De school telt in schooljaar 2017-2018 ruim 485 leerlingen verdeeld over 21 groepen, 34 medewerkers in vaste dienst, 15 vrijwilligers en heeft een eigen schoolbibliotheek. De Stapsteen is een van de opleidingsscholen voor studenten van de Nieuwste Pabo in Sittard en neemt deel aan het project Leerlandschap. In de schoolplanperiode 2015-2019 werken wij toe naar gepersonaliseerd leren en onderwijs op maat, waarbij wij gebruik maken van elkaars talenten en de (nieuwe) ICT-mogelijkheden. Meer informatie hierover is te vinden in het Schoolplan & Jaarplan.

Op De Stapsteen in Herten is ieder kind en iedere leerkracht welkom, ongeacht zijn of haar sociale, culturele of levensbeschouwelijke achtergrond. De Stapsteen leert kinderen van jongs af aan respect te hebben voor elkaar mening of overtuiging. Er wordt actief aandacht besteed aan de overeenkomsten en verschillen tussen kinderen, zonder voorkeur voor één bepaalde opvatting. De Stapsteen heeft aandacht voor én biedt ruimte aan ieder kind én iedere leerkracht. Het karakter van De Stapsteen wordt voor een belangrijk deel bepaald door de kernwaarden van het openbaar onderwijs. Die kernwaarden maken de openbare school tot hét onderwijs van deze tijd.

Ieder kind is welkom. Op De Stapsteen in Herten spelen levensovertuiging, etniciteit of seksuele geaardheid geen rol bij toelating. Wederzijds respect. Op De Stapsteen is er respect voor ieders mening en wordt de diversiteit aan opvattingen aangegrepen om van elkaar te leren. Waarden en normen. Op De Stapsteen worden de normen en waarden van de Nederlandse samenleving gerespecteerd. Deze verworvenheden geven ruimte voor opvattingen van minderheden. School en de samenleving. De Stapsteen heeft een open karakter. De school betrekt de omgeving actief bij haar activiteiten en neemt op haar beurt actief deel aan de omgeving. Levensbeschouwing en godsdienst. De Stapsteen biedt ruimte voor levensbeschouwing en godsdienst, omdat deze onlosmakelijk verbonden zijn aan de samenleving. Iedereen benoembaar. Elke leerkracht is benoembaar, ongeacht zijn of haar seksuele voorkeur, geloofsovertuiging, politieke opvatting of afkomst."

Openbare basisschool De Stapsteen in Herten en Scholengemeenschap Sint Ursula in Roermond zijn voor de periode 2019-2022 erkend als Apple Distinguished Schools. Beide scholen hebben dit te danken aan de innovatieve manier van werken, met de iPad als didactisch leermiddel. Een Apple Distinguished School is een unieke certificering voor PO- en VO scholen. Het is een bijzondere en selecte wereldwijde groep van innovatieve scholen. Er zijn op dit moment vier scholen (Openbare basisschool De Stapsteen als enige PO-school en drie VO-scholen) in Nederland die dit predicaat toegekend hebben gekregen. Het Apple Distinguished Program, (waar de Apple Distinguished Schools een onderdeel van zijn) is exclusief voor scholen die voldoen aan Apple's strenge criteria voor onderwijsinnovatie, leiderschap en educatieve excellentie. Door het gebruik van deze technologie staat de creatieve verwerking van kennis voorop. Arno Frencken, directeur van De Stapsteen: "Juf Liesbeth Heijman heeft – als coördinator Onderwijs & Innovatie en ICT op De Stapsteen - de school in dit hele traject bgeleid. Wij zijn trots op de prestaties van het team, maar zonder juf Liesbeth was dit succes niet mogelijk geweest." De school is in 2019 gestart met de pilot digitaal rapportfolio.

- Stichting Kinderopvang Roermond, Echt-Susteren en Maasgouw heeft in/naast het gebouw van De Stapsteen in Herten een voorschoolse opvang, tussenschoolse opvang, naschoolse opvang en peuterspeelzaal.

- "Basisschool de Hubertusschool in Herten is allereerst een leergemeenschap; een plek waar kinderen van alles kunnen, willen en moeten leren; elementaire vaardigheden als lezen, schrijven en rekenen. Maar ook kennis van de wereld om ons heen (natuuronderwijs, geschiedenis, aardrijkskunde), sport, creativiteit en catechese vinden we belangrijk. Ons onderwijs is er op gericht om de individuele ontwikkeling van ieder kind te stimuleren. Voorts willen we kinderen zo goed mogelijk voorbereiden op een, bij hun mogelijkheden passende, vorm van voortgezet onderwijs. Daarnaast vormen we als school een sociale leefgemeenschap, waar we aan kinderen de mogelijkheid bieden in veiligheid hun zelfvertrouwen te ontwikkelen. We leren hen vaardigheden en attitudes aan, die zij nodig hebben op weg naar volwassenheid; goed kunnen samenwerken en het nemen van verantwoordelijkheid.

De Hubertusschool in Herten is een veilige en kindvriendelijke omgeving waarin leerlingen, leerkrachten en ouders naar behoren kunnen en durven functioneren. Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf en de ander is onze drijfveer. Dit doen we in een pedagogisch klimaat, waarin we elkaar respecteren, accepteren en de ruimte geven. Alle partijen voelen zich nauw betrokken bij datgene wat er op school gebeurt. Vanuit die betrokkenheid wordt door leerkrachten met ouders en kinderen op een constructieve manier samengewerkt. Vanuit de verschillende perspectieven draagt elke partij met zorg en toewijding haar deel van de verantwoordelijkheid. Zelfvertrouwen is een basiskenmerk dat hierbij aansluit. Het weerspiegelt de verwachtingen die een kind van zijn of haar eigen kunnen heeft. Dit komt niet zozeer voort uit wat een kind feitelijk kan, maar uit zijn beleving of voorstelling daarvan. Dit wordt mede bepaald door de mate waarin het zich geaccepteerd voelt door anderen.

Samenwerken, samen spelen en leren, is ons motto en duidelijk herkenbaar in het logo van de school. Het duidt op ontwikkeling van socialiteit. Sociale activiteiten vormen in onze visie de bron van ontwikkeling en leren; tijdens gezamenlijke activiteiten leren kinderen van de voorbeelden in handelingen, taal of oplossingen voor problemen die ze van anderen zien. Hierdoor ontstaat synergie; een proces waarbij een kind tot meer in staat is dan wanneer het iets in zijn eentje doet. Vanuit onze katholieke identiteit willen we dat kinderen zich de kernwaarden die wij fundamenteel achten, eigen kunnen maken en volop kansen krijgen om hun eigen identiteit te vormen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Herten Brummeberg en - idem kerkpad.

Reactie toevoegen