Hollum

Plaats
Dorp
Ameland
Waddengebied
Fryslân

hollum_plaatsnaambord_kopie.jpg

Hollum is een dorp in de provincie Fryslân, in de regio Waddengebied, op het eiland en in de gemeente Ameland. Hier kom je het dorp in een zeer groene omgeving binnen. Gelukkig blijven het plaatsnaambord en het 30-km-zonebord door snoeien goed zichtbaar.

Hollum is een dorp in de provincie Fryslân, in de regio Waddengebied, op het eiland en in de gemeente Ameland. Hier kom je het dorp in een zeer groene omgeving binnen. Gelukkig blijven het plaatsnaambord en het 30-km-zonebord door snoeien goed zichtbaar.

Hollum

Terug naar boven

Status

Hollum is een dorp in de provincie Fryslân, in de regio Waddengebied, op het eiland en in de gemeente Ameland.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1485 Hollum, 1486 Hallum, Hoelem.

Naamsverklaring
Zie bij Hallum.

Terug naar boven

Ligging

Hollum ligt in het uiterste W van Ameland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Hollum 204 huizen met 1.075 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 500 huizen met ca. 1.300 inwoners en is daarmee het grootste dorp van Ameland.

Terug naar boven

Geschiedenis

- In Museum Sorgdrager komen de cultuur, historie en gebruiken van Ameland op heel bijzondere wijze bij elkaar. Bezoek het museum en ontdek de geschiedenis van de walvisvaart, snuffel in het open depot, en geniet van de bijzondere Amelander meubelkunst. In elke ruimte van het museum is iets bijzonders te ontdekken. Met de podcatcher als gids dwaal je door de tijd, luister je naar de verhalen bij de objecten en waan je je in een andere wereld. Vanuit het museum worden cultuurhistorische rondleidingen door Hollum georganiseerd met bijzondere verhalen over de Amelander gebruiken, tradities en historie. Groepen kunnen de rondleiding boeken met een eigen gids en in de vakanties staan er rondleidingen gepland op vaste dagen en tijden.

- "Maritiem Centrum Abraham Fock in Hollum is een uitdagend, interactief centrum waar alles draait om navigeren, reddingen, strandingen en natuurlijk de paardenreddingboot. Navigeer door het centrum en door de tijd aan de hand van sterren, kompas en kustlijnen. Neem deel aan een heuse reddingsactie, beleef de tijd van weleer in de oude Commissiekamer en wees getuige van bijzondere (kapiteins)verhalen. Test je maritieme kennis op de displays, kom in de wereld van radioverbindingen en communiceer zelf. Heel bijzonder is de brug, waar je je even een heuse kapitein van de veerboot waant. Je belandt hier in een hele nieuwe andere wereld. De brug is een unieke belevenis en geeft een bijzonder inkijkje in de wereld van het navigeren. Ook vind je hier de uitvalsbasis van de paardenreddingboot. Ongeveer veertien maal per jaar worden er demonstraties gehouden die starten bij het centrum. Tien paarden trekken met veel geweld de reddingboot naar zee. Wie het nog nooit gezien heeft moet het beslist eens meebeleven. De lancering vindt plaats op het strand ten zuidwesten van Hollum. Met een (school)groep het centrum bezoeken? Vraag naar de mogelijkheden van een rondleiding en laat je verrassen met boeiende en spannende verhalen."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Na een conflict met de biergroothandel moest hotel-café De Welvaart, een van de oudste etablissementen van het eiland, in 2011 de deuren sluiten. Sindsdien staat het leeg. Anno 2017 wordt onderzocht of het een doorstart kan maken. Het pand telt 2 appartementjes, 2 hotelkamers en een café.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Hollum heeft 53 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) kerk van Hollum (Oosterlaan 2) dateert uit de 15e eeuw en was oorspronkelijk gewijd aan Sint Magnus. De laatgotische eenbeukige kerk met steunberen en vijfzijdig gesloten koor verrees op de plaats van een oudere kerk, waarbij de kloostermoppen zijn hergebruikt. De grote zadeldaktoren van drie geledingen is geïnspireerd op de torens van de Martinikerk in Bolsward en de Sint Vituskerk in Stiens. Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf. De preekstoel en het doophek dateren uit de 17e eeuw en de drie kaarsenkronen uit 1775. Er is een scheepmodel van een driemaster uit Canada. Het orgel uit 1894 is gemaakt door Bakker & Timmenga als eenklaviersorgel. In 1978 is door de firma Reil een tweede klavier toegevoegd. - Verslag van opgravingen in de kerk in 1970/1971.

- De Verwachting (Molenweg 8) is een achtkante windmolen. De stellingmolen heeft als functie korenmolen en mosterdmolen en is maalvaardig. Op de plaats van deze molen stond een voorganger uit 1840, die in 1949 is gesloopt. In 1991 is een molen uit Brucht op deze plaats herbouwd. In 1994 is de molen officieel geopend. De molen heeft de status gemeentelijk monument en is eigendom van de gemeente Ameland.

- Vuurtoren Bornrif* in Hollum is in 1880 gebouwd in opdracht van Koning Willem III. De toren is ontworpen door Quirinus Harder en is gebouwd door gieterij Nering Bögel in Deventer. De afzonderlijke segmenten zijn naar Ameland verscheept en ter plaatse op elkaar geplaatst. Na de Tweede Wereldoorlog komt er een nieuw, zwakker licht op de toren. Hierdoor kreeg de toren de bijnaam 'schemerlamp'. In 1952 is er een nieuw, sterker licht geplaatst. Dit licht heeft een sterkte van 4.400.000 candela. Sinds eind 2004 is de toren eigendom van de gemeente Ameland en sinds 2005 is de toren weer voor toeristen toegankelijk. De toren wordt als expositieruimte gebruikt. Bovenin is een werkkamer ingericht zoals deze vroeger door de vuurtorenwachter werd gebruikt. De vuurtoren is 55 meter hoog en telt 15 verdiepingen. De trap naar boven heeft 236 treden, exclusief de treden naar de top. Het optiek is afkomstig van de voormalige vuurtoren te Ouddorp.
* Deze naam heeft de toren pas in de jaren tachtig van de 20e eeuw gekregen.

- Gevelstenen in Hollum.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Sanering op Ameland klaar: tijd voor natuurontwikkeling. De bodemsanering van de 3 voormalige stortlocaties in de Hollumerduinen N van Hollum is afgerond. De vervuilde grond is naar de vaste wal getransporteerd voor verwerking. De bodemsanering was een gezamenlijk project van het Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat. Nu de vervuiling is verwijderd, start de 2e fase, namelijk de herinrichting van het gebied. Deze is gebaseerd op het Natuurherstelplan dat de provincie Fryslân als voorwaarde heeft gesteld. Op verzoek van het Rijk wordt de begeleiding van het natuurherstel uitgevoerd door Natuurcentrum Ameland.

Natte duinvalleien. De meest westelijke locatie zal in de oorspronkelijke situatie worden teruggebracht. Dus met helmgras en de bekende fietsenstalling. De andere 2 voormalige stortlocaties worden als kalkrijke natte duinvalleien ingericht. Dit past bij de doelstellingen zoals opgenomen in het Natura2000 Beheerplan Duinen Ameland.Natuurontwikkeling. Kalkrijke natte duinvalleien zijn namelijk zeldzaam geworden door de aanleg van stuifdijken in de jaren '60. ‘Daardoor is veel dynamiek en natuur verloren gegaan’, weet ecoloog Johan Krol van het Natuurcentrum. ‘We hebben de duinen ooit een tijd vastgelegd. De zee komt dan niet meer op het land en dat zorgde voor minder variatie in de natuur. Tegenwoordig worden de buitenste duinen dynamisch onderhouden.’

Groenknolorchis. Natte, kalkrijke duinvalleien trekken bijzondere dieren en planten aan. ‘Voor de planten kun je denken aan parnassia, geelhartjes en de groenknolorchis. Maar dan moet je wel even geduld hebben. Mogelijk dat je deze soorten pas na 10 jaar ziet.’ Rugstreeppad. Krol heeft er zelf hoogstpersoonlijk voor gezorgd dat de rugstreeppad optimaal kan profiteren van de schone en heldere zoetwaterplasjes: ‘Ik heb 10 exemplaren uitgegraven, in het gebied waar de saneringswerkzaamheden waren. En ze iets verderop gebracht. Die komen straks uit de winterslaap en zullen hier gelijk van profiteren.’ Oeverzwaluw. Ook op andere manieren wordt er bij de herinrichting van de Hollumerduinen bij Hollum rekening gehouden met de natuur. Zo blijven enkele afgegraven wanden steil. De verwachting is dat dit een goede broedlocatie kan zijn voor oeverzwaluwen. Waterveiligheid. Door de ontgravingen moest er zand uit de duinen worden afgevoerd. Om te voldoen aan de beschermingsnorm tegen hoogwater is het ontstane tekort met Noordzeezand aangevuld. Hiervoor had Rijkswaterstaat sinds 2019 op het strand al een extra zandvoorraad beschikbaar, waarmee de buitenste duinen zijn verstevigd. Het oorspronkelijk zandvolume blijft dus behouden." (bron: Rijkswaterstaat, januari 2021)

- Overzicht van waargenomen dier- en/of plantensoorten in Hollum (tip: als je onder de tab 'Waarnemingen' weinig of geen resultaten ziet, leg de datum dan een stuk, bijvoorbeeld een jaar, terug).

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hollum, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Hollum (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Hollum.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelang Hollum is in 1948 opgericht, nadat de Hollumer VVV was opgegaan in VVV Ameland, met als doel de (economische) belangen van het dorp te behartigen. Ameland was tijdens de oorlog verboden voor bezoekers. Na deze duistere periode is door de vereniging ontzettend veel werk verricht om het toerisme weer van de grond te krijgen. Zo zijn er schelpenpaden aangelegd, een tentenkamp opgericht, voorzieningen aangebracht t.b.v. de baders zoals badhokjes en reddingsmateriaal, en er zijn strandfeesten georganiseerd. Tijdens de jaarvergaderingen werden allerlei zaken die in de dorpsgemeenschap speelden besproken en veel problemen konden door de vereniging worden opgelost.

Inmiddels ca. 70 jaar verder is de vereniging nog altijd springlevend en worden nog steeds allerlei activiteiten in het dorp georganiseerd, zoals Koningsdag met feestelijke optocht en spelletjes, de intocht van Sint Nicolaas, de braderieën, een lampionoptocht en de Kermis. Ook zorgt Dorpsbelang voor een aantal activiteiten met koopavonden in Hollum en plaatst zij rond de kerstdagen kerstbomen in het dorp. Regelmatig heeft het bestuur overleg met diverse (overheids) instanties en andere verenigingen en uiteraard wordt er ook jaarlijks een ledenvergadering gehouden waar eenieder zijn zegje kan doen.

- Onderwijs: - Openbare Basisschool De Schakel in Hollum heeft ca. 50 leerlingen. De school is gehuisvest in een modern gebouw. De binnenkant straalt warmte en gezelligheid uit. De school heeft een aantrekkelijk plein met ruim voldoende speelmogelijkheden. - "De Koningin Wilhelminaschool is een christelijke basisschool. Dat betekent dat wat we doen geïnspireerd wordt door het geloof, met de bijbel als leidraad. Vanuit die visie proberen we recht te doen aan elk individu. Het omgaan met elkaar, normen en waarden, respect voor een ander, regels en afspraken vinden wij heel belangrijk. Wij willen hiermee bereiken dat de kinderen zelfvertrouwen en positief gedrag ontwikkelen. Dat een kind zich emotioneel en verstandelijk kan ontwikkelen via een ononderbroken leer- en ontwikkelingsproces, waarbij het kennis kan verwerven die het nodig heeft om een zelfstandig, sociaal en kritisch denkend mens te worden in onze maatschappij."

- Muziek: - Met Dweilorkest De Hollumer Gromkes, ruim 20 enthousiaste mannen met een breed repertoire aan zowel Nederlands- als Engelstalige nummers, is het gegarandeerd feest. Bij de oprichting in 1991 had bijna niemand van de leden ooit een instrument bespeeld. Ook het noten lezen was voor een groot deel onbekend terrein. Vandaag de dag is het noordelijkste dweilorkest van Nederland niet meer weg te denken bij tal van evenementen op Ameland. Ze spelen ook regelmatig over de eilandgrenzen. De naam Gromkes vindt zijn oorsprong in de Amelander geschiedenis, waar inwoners van elk dorp een bij-/scheldnaam kregen toebedeeld. In Hollum was vroeger een visafslag. ‘Grom’ betekent visafval en zodoende werden de inwoners van dit dorp 'Gromkes' genoemd.

- Sport: - Sportvereniging SC Amelandia is een zogeheten omnivereniging, wat wil zeggen dat je bij hen voor verschillende sporten terecht kunt, namelijk voetbal, zaalvoetbal, volleybal, tennis en badminton.

- Zorg: - Zorgcentrum De Stelp in Hollum wordt afgebroken. In het dorp komt een nieuw woonzorgcomplex, met 20 woningen voor ouderen die weinig zorg nodig hebben, 20 voor ouderen die hele dagen zorg nodig hebben, en 20 voor ouderen die intensieve zorg nodig hebben. Bij de uitwerking van de nieuwbouwplannen voor 'De Stelp 2.0' zijn diverse mogelijke locaties onderzocht. De voorkeur van het college is het terrein nabij de sporthal en ontmoetingscentrum Ons Hol aan de Oranjeweg. Aan de Oranjeweg zijn onder meer sportclub Amelandia en het Sociaal-Cultureel Werk gevestigd, waaronder een kinderopvang en een peuterspeelzaal. Alle bestaande functies blijven gehandhaafd. De locatie was in beeld voor de tijdelijke huisvesting van bewoners van De Stelp, maar blijkt ook een goed alternatief voor de definitieve nieuwbouw van De Stelp 2.0. Lagere kosten en een aantrekkelijke mix van sport, welzijn en zorg zijn de belangrijkste voordelen van de alternatieve locatie.

“Dat nieuwbouw niet goedkoop zou zijn wisten we”, zegt Durk Kooistra, bestuursadviseur bij de KwadrantGroep en Thuiszorg het Friese Land. “Maar de kosten werden in het oorspronkelijke plan zo hoog dat je je moet afvragen of het nog wel in het belang van de Amelanders is.” Vooral de tijdelijke huisvesting van bewoners van De Stelp bleek kostbaar: zo’n twee miljoen euro. “Dat geld is straks ook echt verdwenen”, zegt Kooistra. “We zouden dat veel liever investeren in de zorg zelf. Daar komt bij dat een tijdelijke huisvesting veel vraagt van de bewoners; zij moeten twee keer verhuizen en twee keer wennen in een nieuwe omgeving. Dat is niet ideaal”, aldus Kooistra. De alternatieve locatie in Hollum lijkt in goede aarde te vallen bij de medewerkers, de betrokken zorgpartijen en de verenigingen. De uitgangspunten van de gemeentelijke visie op ouderenzorg - zo compleet mogelijk zorg op het eiland - blijven onveranderd van kracht. “Complete zorg mag geld kosten,” aldus wethouder IJnsen, “maar het is onze taak om de kosten voor de gemeenschap zo veel mogelijk te beheersen.” Op 28 mei 2018 behandelt de gemeenteraad de plannen voor de nieuwe locatie. (bron: gemeente Ameland)

- Veiligheid: - Brandweer Hollum.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hollum.

Reactie toevoegen