Holten

Plaats
Dorp
Rijssen-Holten
TwenteSalland
Overijssel

gemeente_holten_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Holten anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Holten anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Holten

Terug naar boven

Status

- Holten is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Rijssen-Holten. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2000.

- Wapen van de voormalige gemeente Holten.

- Holten behoort sinds 1995 bestuurlijk tot de Regio Twente. Historisch en geografisch gezien is het echter Salland. Zo praat men Sallands dialect en ligt N van het dorp de Sallandse Heuvelrug.

- Het dorp en de voormalige gemeente Holten omvat verder nog de buurtschappen Beuseberg, Borkeld (deels), Dijkerhoek, Espelo, Helhuizen (deels) Holterbroek, Lichtenberg (deels), Look en Neerdorp. In totaal zijn dit 9 buurtschappen.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
Hooltn.

Oudere vermeldingen
1237 Holten, 1325-1336 Holttoen.

Naamsverklaring
Wel verklaard als een datief meervoud van holt 'hoogopgaand loofbos', betekent '(nederzetting) in het bos'. Op basis van de variant Holttoen is gedacht aan een samenstelling met tûn, tuin 'omheinde ruimte'. Nederzettingsnamen op tûn zijn echter zeldzaam in Nederland.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Keunedarp, omdat de keun (varken) Holten groot heeft gemaakt.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Holten ligt O van het dorp Lettele, OZO van het dorp Diepenveen, ZO van de dorpen Okkenbroek, Nieuw-Heeten, Heeten, Mariënheem en Raalte, ZZO van de dorpen Haarle en Luttenberg, ZZW van het dorp Hellendoorn, ZW van het dorp Nijverdal, WZW van de stad Rijssen en het dorp Enter, NW van het dorp Markelo en de stad Goor, N van de stad Lochem, NNO van het dorp Laren, NO van het dorp Harfsen en ONO van de dorpen Bathmen, Colmschate, Schalkhaar en Epse en de stad Deventer.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Holten 447 huizen met 2.619 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 86/483 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Neerdorp 92/512, Dijkerhoek 52/328, Espelo 35/220, Beuzeberg 84/515, Look 64/368 en De Borkelt 34/193. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 4.000 huizen met ca. 9.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Canon van Holten.

- Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze voormalig gemeente, kun je terecht bij Oudheidkamer Hoolt'n. In het Kader van het 30 jarig bestaan van de stichting is het boek 'Verdwenen boerderijen uit het kerkdorp Holten' uitgegeven. Het boek is samengesteld door Henk Grobben en Johan Jansen en kost € 20,00. Het boek kent twee delen; het eerste deel beschrijft de geschiedenis van het dorp en de buutschappen. Het tweede deel gaat over de uit het dorp verdwenen boerderijen. Onder de stichting zijn ook een Werkgroep Heemkunde en een Werkgroep Genealogie actief. Voor de Werkgroep Genealogie zie onderaan deze pagina, hoofdstuk Links > Genealogie.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Holten heeft 8 rijksmonumenten.

- Holten heeft 33 gemeentelijke monumenten.

- "Het kerkgebouw, in 1348 voor het eerst genoemd als kapel, heeft in de loop der tijden vanzelfsprekend heel wat veranderingen ondergaan. Tot midden 18e eeuw zijn hierover echter geen concrete gegevens voorhanden. Wel is bekend dat in 1620 het eerste uurwerk is geplaatst. En oude rekeningen en geschriften kunnen we concluderen dat de kerk in 1761 niet alleen is gerenoveerd, maar ook is vergroot. Een verwoestende brand in 1829 heeft een groot deel van het dorp Holten, waaronder het kerkgebouw, in de as gelegd. De welvaart was toen - na de Franse tijd - enorm teruggelopen, zodat het de grootste moeite kostte niet alleen de huizen, maar ook de kerk weer op te bouwen. Koning Willem I heeft toen de helpende hand geboden: de regering stelde ƒ 12.000,– beschikbaar voor de wederopbouw van de kerk. Ook de provincie Overijssel schonk een bijdrage van ƒ 2.450,–. Met nog wat leningen, de verhuur van zitplaatsen en een bijdrage van de marke (ƒ 1.500,-) kon de bouwsom van ƒ 16.450,- bij elkaar worden gesprokkeld.

In 1832 is de huidige Hervormde kerk van Holten (Kerkplein 1) in gebruik genomen. De klokken kwamen pas in 1840 (in januari 2021 waren de kerkklokken even de tel kwijt ;-) ). De toren, sinds de Franse tijd eigendom van de burgerlijke gemeente, die tot dan toe een zadeldak had gehad, kreeg in 1870 een torenspits. In 1881 vond een restauratie van de gehele toren plaats. Ruim dertig jaar later (1913) is de kerk voorzien van een nieuw dak, een nieuw plafond en een grotere consistoriekamer. Bovendien kreeg het gehele interieur een oud-eiken kleur en kwamen er bijbelteksten langs de wanden. De totale kosten voor deze opknapbeurt bedroegen ƒ 2.075. De restauratie van het interieur in 1956 stond in het teken van de stijl van de jaren vijftig: sober en zakelijk, wars van franje en versiering. De muren zijn toen opnieuw gepleisterd, waardoor de bijbelteksten - helaas - zijn verdwenen. Ook kwam toen het liturgisch centrum met daarop het doopvont en de avondmaalstafel. De preekstoel is aan deze nieuwe stijl aangepast. Kosten: ƒ 75.000,-. In 1976 is een restauratie nodig, omdat de brandbeveiliging via de nooduitgangen niet meer aan de wettelijke eisen voldoet. Verder wordt het liturgisch centrum vergroot, zodat ook de opstelling van een koor mogelijk wordt. Op de plaats van de eerste banken komen 150 stoelen te staan.

Vanwege vermolmde en verrotte balkeinden in de dakconstructie wordt in 1991 een dakreparatie uitgevoerd. En in 1993 is de toren nog eens onderhanden genomen. De ruimte die tot na de Tweede Wereldoorlog als gevangenis dienst heeft gedaan, is daarbij intact gebleven en kan eventueel woden bezichtigd. De laatste, grote restauratie heeft plaatsgevonden in 1994. Hierbij is de houten vloer vervangen door een betonnen vloer. Wel is de ronde opstelling van de banken dezelfde gebleven. Evenals de oude zijn de nieuwe banken voorzien van een deurtje en ze zijn ook weer schuin oplopend geplaatst, zodat het oorspronkelijke karakter van de kerk niet is aangetast. Ook is toen een nieuwe verwarming aangelegd. Voordat de nieuwe vloer werd gestort, hebben amateurarcheologen de gelegenheid gehad een proefsleuf in de ondergrond te graven. Daarbij zijn de oudste fundamenten (van 1348) ontdekt. De totale verbouwingskosten bedroegen ruim vijf ton." (bron: Hervormde Gemeente Holten)

- Molen De Hegeman staat in buurtschap Dijkerhoek en wordt daarom aldaar beschreven.

ANWB-paddenstoel
"In 2021 heeft de gemeente Rijssen-Holten een zeldzame ANWB-paddenstoel op de Holterberg als gemeentelijk monument aangewezen. Bond Heemschut had daarvoor een verzoek ingediend. De gemeente is tot de slotsom gekomen dat deze paddenstoel inderdaad cultuurhistorische erfgoed is en daarom bescherming verdient. In het begin van de 20e eeuw groeide het fietstoerisme. De ANWB-paddenstoelen waren daarom belangrijke schakels in de bewegwijzering van fietspaden. Na de Tweede Wereldoorlog liet de ANWB een steviger model paddenstoel plaatsen, naar een ontwerp van A.G.M. Boost. Deze betonnen paddenstoel kreeg verticale zijvlakken. Na enkele jaren bleek dat de plaatsnamen op deze paddenstoel minder goed leesbaar waren. Ook kostte het verwisselen van de platen op de zijvlakken meer tijd. Rond 1955 greep men daarom weer terug op het oude model paddenstoel met schuine zijden. De meeste Boost-paddenstoelen zijn inmiddels vervangen. De paddenstoel bíj Holten, die geplaatst is na de Tweede Wereldoorlog, is nog ontworpen door Boost en daarom zeldzaam. Bij Haarle (gem. Hellendoorn) staat ook nog zo’n exemplaar. Heemschut heeft de gemeente Hellendoorn gesuggereerd ook deze paddenstoel te beschermen. Heemschut prijst de gemeenten, die deze ANWB-paddenstoelen willen beschermen en verwijst naar het beleid van de gemeente Vlieland, die in 2021 alle ANWB-paddenstoelen op het eiland (waaronder waarschijnlijk een Boost-paddenstoel) via Marktplaats te koop heeft aangeboden." (bron: Erfgoedvereniging Heemschut)

- Gevelstenen in Holten.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Fienpreuvers.

- Keunefeesten (september).

- Diepe Hel Holterbergloop (op een zaterdag in oktober).

- "De Holtense Kwis is een gezellig team-evenement aan het einde van het jaar in Holten. Een spel voor iedereen die van gezelligheid houdt."

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je in Holten schaatsen op de ijsbaan van de in 1930 opgerichte IJsclub De Noordpool. "In 1975 werd, na de aanleg van de weg Nieuw-Heeten - Laren (S14), die dwars door onze ijsbaan kwam te lopen, de baan verlegd van oost-west naar noord-zuid, en tevens vergroot naar 1.20 ha, groot genoeg voor een 400 meter baan. De aanleg werd verricht door de Ned. Heidemij, in opdracht van de Provincie. De grond aankoop werd geregeld via de ruilverkaveling, waar we dan ook nog jaarlijks een bedrag aan betalen. Overigens zijn we erg blij dat wij als vereniging kunnen zeggen dat de hele accomodatie die de Noordpool ter beschikking heeft, zowel grond als gebouwen, eigendom van de vereniging is. Wij zijn dus niet afhankelijk van provinciale of gemeentelijke instellingen. Een van de bekendste Holtense schaatsers is natuurlijk Olympisch Kampioen 1500 m Mark Tuitert. Hij is ook op De Noordpool begonnen. In 1991 had de plaatselijke krant al een vooruitziende blik, want onder een foto in de krant stond de tekst: "Februari 1991, een kampioen is geboren. Mark Tuitert wint de Holtense Schoolkampioenschappen.""

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 1938 stichtte Piet Bos op de Holterberg het natuurhistorisch museum Piet Bos. In die dagen waren de diorama's al vermaard: de dieren die op de Holterberg leven werden in een natuurlijk biotoop geplaatst. Piet Bos was een geboren verteller, prepareerde zelf de dieren, en wist op een unieke wijze datgene wat hij buiten gezien had op de bezoekers over te brengen. Tegenwoordig heet het Natuurdiorama Holterberg, maar de doelstelling is hetzelfde gebleven: binnen laten zien wat er buiten gebeurt. Diorama's spreekt zowel ouderen als jongeren aan. Geluiden versterken de indruk dat men er helemaal 'bij' is. Zo brult het edelhert in een Veluws landschap, krijsen de meeuwen boven de zeehonden op een zandbank in de Waddenzee, en gakkeren de invallende ganzen in een IJssellandschap. Regelmatig worden demonstraties verzorgd, zoals het prepareren van een zoogdier of vogel. Ook het uit elkaar pluizen van uilenbraakballen roept veel vragen en reacties op.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Holten, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Holten (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - "HoltensNieuws.nl is de grootste onafhankelijke en niet-commerciële nieuwssite in Holten met dagelijks nieuws, de Smidsbelt Webcam, historie en ruim 50.000 foto's." - Nieuws van Holtensnieuws.nl op Facebook.

- Kulturhus: - "Het Kulturhus is hét bruisende middelpunt van Holten. Hier kom je voor een hapje en een drankje, een theatershow of film, een muziekles, de bibliotheek of voor een mooie expositie. Dit culturele en maatschappelijke aanbod voor ons dorp willen we behouden. Dat doen we met gemeentelijke subsidie en eigen inkomsten uit evenementen en verhuur. Maar alleen daarmee redden we het niet. We hebben ook jouw steun nodig! Wil je dat het huidige aanbod behouden blijft of zelfs kan uitbreiden? Word dan Noaber. Dit kan al vanaf € 25,- per jaar. Dit krijg je als Noaber. Als Noaber krijg je natuurlijk ook wat terug. Zo ontvang je jaarlijks gratis ticket voor een theater- of filmvoorstelling naar keuze. Ook krijg je minimaal één keer per jaar last minute korting op een theatervoorstelling. Doe je ook mee? Meld je dan nu aan!"

- Zorg: - Zorgboerderij Het Nös.

- Duurzaamheid: - "Stichting Duurzaam Holten, een vrijwilligersorganisatie zonder winstoogmerk, is al sinds 2011 jaar actief in het stimuleren van het gebruik van zonnepanelen (PV) voor het opwekken van duurzame energie. Sinds die tijd is er sprake van een succesvolle samenwerking met het bedrijf Independent Solar Systems uit Deventer. Meer dan 160 huishoudens in onze gemeente hebben inmiddels gebruik gemaakt van de gunstige voorwaarden die geboden worden. Ongeveer 2400 zonnepanelen zijn geplaatst, die bij elkaar jaarlijks meer dan 540000 Kwh aan elektriciteit opwekken! Wanneer je geïnteresseerd bent in de plaatsing van zonnepanelen op je dak, is het zeker de moeite waard om te kijken naar de gegevens van ons recent vernieuwde collectieve contract; alle informatie staat transparant op onze website. Wanneer het voor jou niet mogelijk is om zonnepanelen op je dak te plaatsen, kun je toch besparen op je energierekening door lid te worden van de coöperatie Opgewekt Rijssen, eveneens een vrijwilligersorganisatie zonder winstoogmerk, waar wij mee samenwerken. Beide organisaties kunnen je onafhankelijk advies geven welke keuze voor jou het meest aantrekkelijk is.

Het zonnepanelenproject gaf ons als stichting een vliegende start. Het leverde meer vrijwilligers op, waardoor we weer nieuwe initiatieven konden opstarten. In datzelfde jaar organiseerden we het eerste Streek- en Duurzaamheid evenement in het centrum van Holten. het was een doorslaand succes, met twee keer per jaar zo’n 400 bezoekers. Bezoekers wilden zich vooral laten informeren over de nieuwste duurzame ontwikkelingen op gebied van wonen, bouwen, energiebesparing en mobiliteit, maar ook over gezondheid en lokaal geproduceerde gezonde voeding. Bij elke markt hadden we een thema. Voorbeelden: een energiehuis, zonneauto van Universiteit Twente, smoothie bike en de nieuwste elektrische (en waterstof)auto’s. Ook werkten we nauw samen met onder meer de Woonweter van de gemeente en de energiecoaches van Duurzaam Thuis Twente. In 2016 vierden we ons lustrum en vond de 10e editie van dit Streekevenement plaats.

Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 organiseerden wij tijdens de markt een Groene Kwis. Alle politieke partijen uit de gemeente waren hierbij vertegenwoordigd. Vanaf 2018 hebben we geen streekmarkt meer georganiseerd, omdat we ons willen richten op andere activiteiten. Denk aan filmavonden, (online) columns, onderzoek naar de mogelijkheden van gezamenlijke duurzame energie-opwekking en bekostiging en projecten om meer huishoudens in ons dorp duurzamer te maken. Heb je ideeën voor een duurzamer Holten of wil je actief meewerken? Laat het ons weten via info@duurzaamHolten.nl."

- "In 2015 is in samenwerking tussen De Gevulde Waterkruik en Duurzaam Holten een zogeheten Calabash Tank gebouwd. Bedoeld als watervoorziening van de Tuin van Duurzaam Holten aan de Industriestraat. Zeker tijdens de afgelopen warme en droge zomers heeft het zijn dienst meer dan bewezen. Nu de Tuin plaats moet maken voor woningen, is de tank verplaatst naar de Holterberg. Daar was tijdens de bouw al rekening mee gehouden. De watertank is op een zogeheten Stelcon plaat geplaatst, zodat het met behulp van een shovel en een dieplader vervoerd kon worden. De eigenaar van restaurant WOODY’s op De Holterberg bleek enthousiast voor een duurzame toekomst én voor samenwerking met Afrikaanse landen. En zo heeft de Calabash Tank een nieuwe plek gekregen naast de paarden paddock op de Holterberg. De tank word daar gevuld door regenwater van het dak en dient om de paarden drinken te geven. De tank is opgeknapt en beschilderd en er is een informatiepaneel bij geplaatst, waaop wandelaars en bezoekers kunnen lezen over drinkwater in Afrika en over onze doelen en activiteiten voor een duurzaam dorp. De drinkwatertank deed en doet ook dienst als voorbeeldmodel voor ontwikkelingsprojecten in Afrika. Teams uit DR Congo, Uganda, Kenia en Ghana hebben de tank bezocht en raakten geïnspireerd om dit ook in hun land te realiseren."

- Genealogie: - Onder de Stichting Oudheidkamer Hoolt'n is onder meer een Werkgroep Geneaogie actief. "Doel van de Werkgroep Genealogie is het beheren, bijhouden en zoveel mogelijk aanvullen van de aanwezige genealogische gegevens. Genealogie oftewel geslachtkunde is het onderzoek naar de afstemming van een mens en het opstellen van een stamboom van zijn familie, die zo ver in het verleden teruggaat als maar is na te gaan. Niet alleen de burgerlijke stand is hiervoor een belangrijke bron, maar ook oude oorkonden en vooral kerkelijke registers.

Genealogie heeft bij de Oudheidkamer altijd een belangrijke plaats ingenomen, vooral door de inspanningen van oud-voorzitter Herman Koopman. In eerste instantie ging het Herman erom de gegevens van de families Koopman vast te leggen. Later richtte hij zich op alle Holtense families en groeide het uit tot zijn grote hobby. Hij was de vraagbaak voor een ieder die iets wilde weten over de afstamming van families uit Holten. Vrijwel tot zijn overlijden in 2001 was Herman met genealogie bezig en had hij de gegevens van meer dan 30.000 Holtenaren vastgelegd.

Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Oudheidkamer is in 1997 het door Herman samengestelde boek 'Trouwen in Holten' uitgegeven. Het boek is een register van huwelijken die in deze gemeente in de periode 1811-1922 zijn voltrokken. Na zijn overlijden ontstond er voor de Oudheidkamer op het terrein van genealogie een grote leemte. Bijzonder verheugd zijn we dat een aantal jaren geleden Jan van Langen zich meldde om het werk van Herman Koopman voort te zetten. Later zijn hier Maurice Aanstoot en Jochem IJmker nog bij gekomen.

De leden van werkgroep zijn iedere dinsdag, met uitzondering van de maanden mei tot en met augustus, van 13.30 tot 16.00 uur werkzaam in de notariskamer in het voormalige gemeentehuis aan de Dorpsstraat met bijwerken en aanvullen van gegevens. Speciaal aan het op de computer vastleggen van de gegevens uit de registers van o.a. de diverse volkstellingen, de belastingregisters en de (Oud) Rechterlijke Archieven wordt veel tijd besteed. Op verzoek wordt de stamboom van jouw familie opgesteld. Voor een kleine vergoeding van 10 euro krijg je de stamboom van jouw familie op papier of (indien gewenst) op cd. Interesse? Maak een afspraak met de coördinator van de werkgroep, Jan van Langen (tel. 0548-362476, e-mail: ohk.genealogie@gmail.com)."

- Huisnummering en adressering in vroeger tijden en de huidige problemen/uitdagingen daarmee. "In 1811 zijn alle woonhuizen en boerderijen in de gemeente Holten doorlopend genummerd. Hierbij valt het op dat 'openbare gebouwen' zoals de kerk en de school geen nummer is toebedacht. De boerderijen hadden voordien geen 'adres' en werden aangeduid met een boerderijnaam. Veel van deze boerderijnamen zijn tot heden blijven bestaan en tevens is uit veel van deze boerderijnamen een familienaam ontstaan. Ook komt het voor dat een boerderij een naam krijgt die afgeleid is van een familienaam of van een andere boerderijnaam.

Daarom is het ook zo interessant te proberen om de in 1811 ingevoerde adressering naar het "Holten van heden" te situeren en hieraan de in de 16e en 17e eeuw gebruikelijke boerderijnaam te verbinden. Een grote handicap bij deze reconstructie is het feit dat op 16 juni 1829 het centrum van het toenmalige dorp bijna geheel door brand is verwoest. De wederopbouw heeft natuurlijk met zich meegebracht dat veel bebouwingen niet op de zelfde plaats of misschien zelfs in zijn geheel niet weer herbouwd zijn. Dit brengt met zich mee dat uit de periode direkt na 1829 huizen totaal verplaatst of verdwenen zijn. Nieuwbouw of verplaatste huizen hebben uiteraard geen nummering van 1811.

In de buitengebieden, de buurschappen, hebben we gelukkig niet met dit euvel te maken gehad. Hier doet zich een ander verschijnsel voor dat het onderzoek belemmert; een op een bepaalde boerderij geboren zoon nam de boerderijnaam van geboorte mee en sticht elders een boerderij die dan de zelfde naam krijgt. Of wat ook voorkomt dat de "oude lui" een nieuwe nederzetting creëren die dan het voorvoegsel 'oud' voor de boerderijnaam krijgt. De doorlopende nummering van 1811 is als 'adressering' tot 1850 gehandhaafd. In 1850 is in Holten het Bevolkingsregister (afgekort B.R.) ingevoerd. Het Bevolkingsregister is een registratie van personen die in een bepaald pand wonen. Ook behoort hier de verhuizing naar een ander pand en het vertrek naar een andere gemeente in te worden opgetekend. Tevens wordt de geboortedatum, burgerlijke staat (gehuwd, ongehuwd of weduwenstaat), de kerkelijke gezindheid (godsdienst), het beroep of middel van bestaan in opgetekend. Deze gegevens worden allemaal per 'adres' geregistreerd, de gehuwden nadien vervangen door een buur(t)schapsgewijze nummering.

De adressering is van die datum af per buurschap. Soms wordt het wijksysteem ook gebruikt bij bijv. de adressering in overlijdensaktes, een andere keer wordt alleen de buur(t)schapsnaam genoemd. De coderingen van de wijken, na invoering van het Bevolkingsregister, zijn: 'Wijk': A = Dorp, B = Neerdorp, C = Dijkerhoek, D = Espelo (en Helhuizen), E = Beuseberg (en Langestraat en Achterhoek), F = Look, G = Borkeld. Elke 10 jaar kwam er een nieuwe registratie in het Bevolkingsregister en veranderde dan ook de nummering, omdat deze werd aangepast aan de actuele situatie van dat moment. Een vervelende situatie hierbij is dat niet steeds bij het zelfde pand met de nummering is begonnen. Hierdoor is het moeilijk om het zelfde pand of huisplaats van een steeds wisselende adressering te voorzien. Van enig systeem is geen sprake.

De Werkgroep Genealogie heeft haar genealogisch onderzoek ten behoeve van het beschrijven de geschiedenis van boerderijen en families niet alleen bronnen als DTB-registers, Burgerlijke Stand en Bevolkingsregisters geraadpleegd. Ook is in vele registers, zoals belastingregisters, volkstellingen, veetellingen en dergelijke gezocht. Om uit te zoeken welke familie tussen 1811 en 1850 in welk pand of op welk huisnummer gewoond heeft, zijn in hoofdzaak twee informatiebronnen gebruikt. Dat zijn de doopboeken van de Nederduits Gereformeerde Kerk en de overlijdensaktes van de Burgerlijke Stand van Holten. In de doopboeken van voor 1811 staat over het algemeen vermeld op welke boerderij de ouders wonen. Dit alles van 1706 tot 1791 niet gesplitst per buurschap. Na 1791 zijn de doopregistraties per buurschap gerangschikt. Na 1811 wordt het huis of de naam van de boerderij niet meer vermeld, behalve een korte periode van 1817 tot 1825. Deze vermelding geeft enig houvast. Verder is in de periode 1811 tot september 1850 over het algemeen de huisnummering van 1811 vermeld voor het overlijdensadres." (bron: Oudheidkamer)

Reacties

(1)

"In het stukje over Ligtenberg staat dat het 1e postcodeboek van 1978 de straatnaam Lichtenberg noemt. Deze straat heeft, voor zover mij, als oud-Holtenaar, bekend, nooit bestaan. Maar het is wel te verklaren.
Rond het midden van de jaren 70 is men in de voormalige gemeente Holten overgegaan naar een nieuw adresseringssysteem voor het buitengebied.
In de gemeente Holten hadden de wegen in het buitengebied tot dan geen officiële namen. De adressering was per buurtschap. Zo had je bijvoorbeeld als adres: Lichtenberg 1, Holten
Alle woningen in de buurtschap, aan elke straat binnen die buurtschap, hadden als "straatnaam" Lichtenberg.

Holten kende toen een indeling in:
1. Dorp (met straatnamen)
2. Beuzeberg (soms gespeld Beuseberg)
3. Look
3. Lichtenberg
4. Borkeld
5. Holterbroek
6. Dijkerhoek
7. Espelo
8. Neerdorp
9. Holterberg

Holterberg is - buiten de gemeente om - nooit als buurtschap erkend. Holterbroek ook niet altijd. Verder is er binnen Espelo nog de buurtschap Helhuizen. die wel op kaarten als buurtschap wordt vermeld, doch nooit als zodanig door de gemeente Holten is erkend.
Op een kaart van de eerste buurtschapindeling van 1811 zien we dat er in de loop van de tijd grenswijzigingen zijn geweest en samenvoegingen.
De buurtschap Beuzeberg kreeg een stukje van Look erbij, namelijk het deel dat nu ten oosten van de Markeloseweg ligt, met onder meer de Lokerenk.
(Dit is mijn eigen geboortegrond, en ik weet ook uit oude brieven, dat die niet met Beuzeberg, maar met Look waren geadresseerd).
Verder zie je dat de Beuzeberg toen uit 3 buurtschappen bestond: de Langstraat, de Beuzeberg en de Agterhoek.
Op kaarten kan ik de Agterhoek niet meer terugvinden. Wel de Langstraat, in het zuiden van de buurtschap.
Verder zie je op dat kaartje dat Ligtenberg en Look toen één buurtschap vormden, onder de naam Look.
Holterberg werd niet erkend en was onbewoond gebied.
Midden jaren 70 is men dus overgegaan naar een normale straatnamen-adressering. De voormalige buurtschap-adressering lijkt me dan ook de reden dat Lichtenberg als straat in het postcodeboek is terechtgekomen."
(aldus Jan Scholman, oud-inwoner van Beuseberg / Look)

Reactie toevoegen