Hoog-Caestert

Plaats
Buurtschap
Eijsden-Margraten
Heuvelland
Limburg

Hoog-Caestert

Terug naar boven

Status

- Hoog-Caestert is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Eijsden-Margraten. T/m 2010 gemeente Eijsden.

- De buurtschap Hoog-Caestert valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Eijsden.

- De buurtschap Hoog-Caestert heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Hoekaasjtert (volgens een door ons geraadpleegde Limburgse naamkundige), Hoegkeasjtert (1).

Oudere vermeldingen
Hoog-Caastert, Hoog-Caster, Hoog-Caesterd, 1316 Caffstert, 1325 Calfstert, 1326 Cawester.

Naamsverklaring
Betekent mogelijk kalverstaart en zou oorspronkelijk de (spot)naam van een watermolen zijn, naar het dunne waterstraaltje dat het molenrad in beweging brengt. Het Waalse cawe betekent ‘staart’ en -ster is een bekend Waals toponymisch element. Calfstert zou door de betekenisovereenkomst tussen cawe en stert ‘staart’ gemakkelijk verwaalst zijn tot cawester.(2)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Hoog-Caestert ligt Z van het dorp Eijsden, rond de Kapelkesstraat (deze loopt parallel aan en W van de spoorlijn), nabij het NS-station, aan het riviertje de Voer. De buurtschap ligt verder WZW van het dorp Mariadorp, W van de A2, WNW van het dorp Mesch, NNW van de plaats Moelingen in België, N van de plaats Visé in België, NO van de plaats Lixhe in België, O van de rivier de Maas en de plaatsen Nivelle en Wonck in België, ZO van de plaatsen Lanaye en Ében-Émael in België en Z van de stad Maastricht.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Hoog-Caestert 23 huizen met 140 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Hoog-Caestert maakte tot aan de Franse Revolutie deel uit van de heerlijkheid Breust en was dus ook afhankelijk van het kapittel van Sint Martinus te Luik. Tussen 1450 en 1806 stond er aan de Steegstraat dichtbij de kruising met de Kapelkesstraat een kapel, toegewijd aan Sint Nicolaas. De kapel was afhankelijk van de hoofdkerk van Breust. De ruïne is in 1847 gesloopt en het terrein is genivelleerd. Een gemeentelijk project van werkverschaffing aan werklozen. In de buurt van deze kapel moet ook de Caesterdburg of Kettelhof hebben gestaan.

Naast de twee huidige molens (zie bij Bezienswaardigheden) was Hoog-Caestert nog een derde molen rijk, een zogenoemde slaan- of oliemolen. De oudste schriftelijke vermelding is uit 1414. In 1930 zijn de gebouwen gesloopt, omdat de grote noodzakelijke reparaties niet gefinancierd konden worden, en door de verbreding van de spoorweg Luik-Maastricht ter plaatse.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Hoog-Caestert heeft 8 rijksmonumenten.

- De Muggemolen (Voerstraat 6), gebouwd in 1677-1678, heeft als oorsprong een vroegere molen. De oudste geschriften erover dateren uit 1436. Deze oude molen ging omstreeks 1675 door hevig oorlogsgeweld geheel verloren. Baron de Lamargelle kocht de resten, liet er een nieuwe molen bouwen en verpachtte deze aan particulieren. Sinds 1973 is de molen in gebruik als woonhuis. Af en toe wordt er nog graan gemalen. De molen ligt aan de Voer, aan het eind van de Muggenweg, tegen de A2, en is niet te bezichtigen.

- De eerste vermelding van de Breustermolen (Kapelkesstraat 66) als banmolen dateert uit 1221. Eigenaar is dan het kapittel van Sint Martinus in Luik. De molen werd door pachters geëxploiteerd. De term banmolen betekent dat de bewoners van de gehele heerlijkheid Breust verplicht waren hun granen in deze molen te laten malen. In 1791 vindt een ingrijpende verbouwing plaats. De molen is in de Franse tijd geconfisqueerd en aan particulieren verkocht. In 1846 komt de molen door vererving in bezit van de familie Richelle. Deze familie bewoont de molen nog steeds. In 1931 is het waterrad vervangen door een turbine. In 1972 is men met het maalbedrijf gestopt. De molen is verder nog geheel intact. De Breustermolen ligt aan de Voer en is op afspraak te bezichtigen. Tel. 043-4092642.

- De Kerenshof (Voerstraat 2) is gebouwd door Maastrichtenaar Kerens. Het boerderijgedeelte waarschijnlijk in 1695 (sluitsteen boven poort), het deftige monumentale woonhuis in 1720. Kerenshof is enige tijd residentie geweest van de Prins-Bisschop van Luik. Jaren later fungeerde het pand als directeurswoning van de zinkwitfabriek*. Momenteel zijn de gebouwen particulier bezit.
* Zie voor nadere informatie over de zinkwitfabriek bij Eijsden > Geschiedenis en bij Mariadorp.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het beekje de Voer heeft zowel in Hoog-Caestert als in Laag-Caestert een merkwaardige loop; het loopt niet door de laagstgelegen delen van het landschap. Rond 1200 werd de bedding van het beekje namelijk een eind naar het noorden verlegd om met meer kracht een aantal molens aan te kunnen drijven. De Voer stroomt nu in feite over een heuvelrug. Deze situatie veroorzaakt af en toe overlast met overstromingen.

Reactie toevoegen