Status

- Horst aan de Maas is een gemeente in de provincie Limburg, in de regio Noord-Limburg.

- De gemeente Horst aan de Maas is in 2001 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Broekhuizen, Grubbenvorst en Horst.

- De gemeente Horst aan de Maas omvat de dorpen America, Broekhuizen, Broekhuizenvorst, Evertsoord, Griendtsveen, Grubbenvorst, Hegelsom, Horst, Kronenberg, Lottum, Meerlo, Melderslo, Meterik, Sevenum, Swolgen en Tienray, en de buurtschappen Broek (Horst), Broek (Sevenum), Broekeind, Californië (grotendeels), De Hees, De Heide, De Steegh, De Vorst, Eikelenbosch, Elshout, Genenberg, Gun, Hazenhorst, Homberg, Houthuizen, Keuter, Legert, Lovendaal, Megelsum, Moleneind, Most, Ooijen, Oostenrijk, Osterbos, Raaieind (deels), Schadijk, Steeg, Stokt, Tongerlo, Ulfterhoek, Vinkepas, Wielder, Zeelberg en Zwaanen Heike. Dat zijn in totaal 16 dorpen en 34 buurtschappen (deze buurtschappen zijn helaas geen van alle voorzien van plaatsnaambordjes. Voor een voorbeeld van hoe mooi dat zou kúnnen zijn (hint), zie bij Oostenrijk).

- Wapen van de gemeente Horst aan de Maas.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Horst aan de Maas.

Ligging

De gemeente Horst aan de Maas grenst in het W aan de provincie Noord-Brabant en Helenaveen, in het N aan Ysselsteyn, Veulen, Leunen, Castenray, Wanssum, Blitterswijck en Wellerlooi, in het O aan de rivier de Maas, Arcen, Lomm en Velden, in het ZO aan de Venlose wijk Genooi en in het Z aan industriegebieden van Venlo, de A67, Maasbree, Koningslust en Grashoek, en ligt NW van Blerick en Venlo, O van Asten, Deurne en Helmond en Z van Venray. Centraal door de gemeente loopt de A73, van N naar ZO; het Knooppunt Zaarderheiken (A73/A67) ligt in de ZO nabijheid van de gemeente. De hoofdplaats Horst ligt centraal in de gemeente.

Statistische gegevens

De gemeente Horst aan de Maas omvat ca. 17.000 huizen met ruim 42.000 inwoners.

Geschiedenis

- De oudste vermelding in de archieven van een nederzetting in Horst aan de Maas dateert uit 1219 en betreft Berkel/Horst. In 2019 was dat dus 800 jaar geleden. De gemeente heeft daarbij stilgestaan en het ontstaan van de kernen van de gemeente in 2019 herdacht en gevierd.

- Bezig zijn met de rijke historie van Limburg krijgt een extra dimensie als het de eigen streekgeschiedenis betreft. Het LGOG (Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap) geeft een goede gelegenheid om streekgeschiedenis te bestuderen en op onderdelen te beoefenen. Een lidmaatschap van het LGOG betekent automatisch dat je lid wordt van de kring waarin je woont. De Kring Ter Horst omvat het gebied van de gemeente Horst aan de Maas. Andere kringen zijn: Parkstad (Heerlen), Maas en Niers (Gennep), Maastricht, Roermond, Sittard, Valkenburg en Heuvelland, Venlo, Venray en Aldenborgh (Weert). Met geschiedenis bezig zijn kan op veel manieren. Het LGOG kent daarom de secties archeologie, genealogie en monumenten. De sectie genealogie geeft een eigen tijdschrift uit. Voor leden verschijnt 4x per jaar het tijdschrift: 'De Maasgouw', tijdschrift voor Limburgse geschiedenis en oudheidkunde.

Bezienswaardigheden

- Mariakapellen.

Jaarlijkse evenementen

- "Baas van Horst aan de Maas (weekend in mei) is een jaarlijkse terugkerende strijd tussen de zestien dorpen van de gemeente die tot doel heeft de sociale cohesie in de gemeente te versterken. Het is een evenement dat georganiseerd wordt door en voor de inwoners van de gemeente. Op zestien spectaculaire spellen strijden de teams om de titel ‘Baas van Horst de Maas’ (met bijbehorend 'plaatsnaambord') één jaar lang te mogen dragen. Verenigingen zorgen ervoor dat er op de dag van het evenement zestien uitdagende activiteiten voor de deelnemende bazen klaar staan. De deelnemende teams die op deze activiteiten strijden vertegenwoordigen het dorp. Elk dorp kan maximaal twee teams afvaardigen.

Na afloop van de strijd start BAASpop. Dit sensationele eindfeest vormt de afsluiting waarbij bekend wordt gemaakt welk dorp de titel op zijn naam mag schrijven. De organisatie is opgebouwd uit vijfendertig fanatieke dorpsbewoners uit zeven verschillende kernen die actief zijn binnen twaalf commissies. Iedere commissie heeft haar eigen taken, denk hierbij bijvoorbeeld aan de commissies marketing, activiteiten, teams, financiën, vormgeving, logistiek, sponsoring en veiligheid. De commissies komen regelmatig allemaal samen om alles te bespreken en door te nemen. Hiermee is de organisatie het hele jaar door druk bezig"

Landschap, natuur en recreatie

- Promotionele site over de gemeente Horst aan de Maas; wat is er te zien en te doen?

- "In overleg met bewoners, belangenorganisaties en bedrijven werken wij aan een aantrekkelijk landelijk gebied, waarin het goed wonen, werken en recreëren is. Wij willen mensen bewustmaken van de kracht en schoonheid van ons landschap. Onze uitgangspunten daarbij zijn: versterken, beleven en genieten. Beleef ons cultuur- en natuurlandschap en ervaar zelf wat het met je doet! Stichting Landschap Horst aan de Maas brengt partijen bij elkaar en helpt met planontwikkeling, financiering en uitvoering van verschillende projecten. Deze projecten variëren van de aanleg van erfbeplantingen en amfibiepoelen tot de ontwikkeling van recreatieve wandel- en (thema)fietsroutes. Ook educatie hebben wij hoog in het vaandel staan. Door middel van onze educatieve projecten kunnen recreanten niet alleen genieten van ons boeiende landschap, maar er ook van leren.

In de stichting werken Groengroep Sevenum, KnopenLopen Sevenum, Imkervereniging Horst e.o., IVN De Maasdorpen, Vogelwerkgroep 't Hökske, Natuur en Jeugd en Horster Landschap samen. Horster Landschap is volledig opgegaan in Landschap Horst aan de Maas, een vrijwilligersorganisatie die samen met haar partnerorganisaties werkt aan verhoging van de kwaliteit van het buitengebied. Wij staan voor een herkenbaar landschap waarin het goed wonen, werken en recreëren is en gaan voor positieve impact op levenskwaliteit. Daarbij nemen wij de maatschappelijke opgave rondom duurzaam waterbeheer en het versterken van de biodiversiteit als vertrekpunt. Wij werken vanuit een gemeentebrede taakstelling en voeren activiteiten zelfstandig uit, maar vooral ook samen met onze partnerorganisaties die voor ondersteuning van hun eigen activiteiten ook een beroep kunnen doen op de stichting. Bij de stichting zijn 90 vrijwilligers aangesloten. Samen met haar partnerorganisaties zetten meer dan 250 vrijwilligers zich in voor natuur en landschap binnen de gemeente."

- "IVN staat voor Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Het is een landelijke vereniging met plaatselijke afdelingen. IVN De Maasdorpen is de afdeling met als werkgebied de gemeente Horst aan de Maas. De afdeling is opgericht in 1983. Doelstelling. IVN wil door haar activiteiten belangstelling wekken voor natuur, milieu en een duurzame samenleving. Zij wil de kennis hierover vergroten. Met gerichte activiteiten wil zij verder de natuur in de regio beschermen en ontwikkelen. Wat doet IVN? IVN organiseert voor belangstellenden en leden excursies, thema-avonden, cursussen en workshops. Daarnaast ontwerpt de afdeling wandel- en fietsroutes in de regio. Groepen kunnen tegen een bescheiden vergoeding een excursie met een natuurgids aanvragen. Leden kunnen deelnemen aan verscheidene werkgroepen. De werkgroepen oriënteren zich op: planten, vogels, vrijwillig natuur- en landschapsbeheer en scholen. Verder geeft de afdeling verschillende publicaties uit, waaronder vier maal per jaar het ledenblad De Kwekker. Hoe werkt IVN? Alle activiteiten van IVN De Maasdorpen, zowel van de leden als het bestuur zijn vrijwilligersactiviteiten. Veel leden dragen actief bij aan de vereniging. In een jaarlijkse algemene ledenvergadering kiezen de leden het bestuur van de vereniging. Iedere werkgroep heeft verder een coördinator. De vereniging heeft een verenigingslokaal in het Zoemhukske, Kasteellaan 3, 5961 BW Horst."

- De Kabroeksebeek is een gegraven watergang die begint in het natuurgebied De Mariapeel en daarna, via de dorpen America, Meterik en Horst, richting de A73 stroomt en daar uitmondt in de Groote Molenbeek. Een belangrijke zijtak van de Kabroeksebeek is het Saar, die onder andere door het golfterrein de Golfhorst stroomt. In 2010 heeft het waterschap de beek heringericht. Het ging hierbij o.a. om het verbeteren van de waterkwaliteit, het terugdringen van wateroverlast en het verbeteren van de recreaieve mogelijkheden.

- De kwaliteit van het buitengebied van de gemeenten Horst aan de Maas en Venray wordt verbeterd en de recreatiefuncties versterkt. Hiervoor werken de gemeenten, Provincie Limburg en Waterschap Limburg actief samen in het Uitvoeringsprogramma Maasgaard. Maasgaard bestaat uit 13 verschillende projecten. Door samen te werken kan meer worden bereikt en worden verschillende doelstellingen met elkaar gecombineerd. Hierdoor worden bestaande én nieuwe plannen gerealiseerd, die een partij alleen vaak niet had kunnen uitvoeren. Door de vereende kracht van Maasgaard zijn de partners in staat de plannen versneld en kostenbesparend uit te voeren. Voor de robuuste natuurontwikkelings- en recreatieprojecten is 18 miljoen euro beschikbaar gesteld. In 2020 - met een mogelijke uitloop van 2 jaar - moeten alle Maasgaard projecten klaar zijn. De mensen in de streek en recreanten zijn dan een mooi groen buitengebied rijker, met oog voor landbouw, natuur en water.

Voor de Maasgaard hebben de 4 partijen een visie en uitvoeringsprogramma opgesteld, waarin zij aangeven op welke plekken zij willen investeren in groen, water, toerisme en recreatie, en ook waar zij dat niet doen. In tijden van schaarste in middelen moeten er immers keuzes worden gemaakt. Door groen en water duidelijk te begrenzen, weet ook de landbouw beter waar zij aan toe is. De partijen voorzien een betere situatie voor de landbouw, omdat nu gezamenlijk de ambities voor natuurontwikkeling bepaald worden, zowel in omvang als in plaats.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Horst aan de Maas (online te bestellen).

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Horst aan de Maas. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / nieuws: - "Omroep Horst aan de Maas heeft vijf vaste personeelsleden en ongeveer dertig vrijwilligers, die actief zijn voor radio, tv en de website." Voorheen was er voor de gemeente Horst sprake van Omroep Reindonk.

- Huis-aan-huiskrant Hallo Horst aan de Maas is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers). Nieuws van deze krant op Facebook.

- Toneel: - "Flink! is een initiatief opgezet door verschillende toneelverenigingen uit de gemeente Horst aan de Maas. We hebben de krachten gebundeld. Samen zorgen wij ervoor dat leeftijdsgenoten uit de hele gemeente samen toneel kunnen spelen. Want samen doe je meer dan alleen! Onder de naam Flink on Tour! brengen de drie groepen ieder jaar rond april hun eindvoorstelling ten tonele. En wel op wisselende en verrassende locatie’s binnen onze gemeente. Van kleine tot grote zaaltjes, binnen of buiten, in Swolgen, America, Grubbenvorst... Ga zo maar door! Zo laten we zien dat Flink! bestemd is voor de héle gemeente. Flink! bestaat uit een basisschoolgroep (groep 5 t/m 7), een middengroep (groep 8 & 1e jaar) en een middelbare school-groep. Deze drie groepen werken apart van elkaar aan een eindvoorstelling samen met een professionele regisseur."

- Welzijn: - "De medewerkers van Synthese team Horst aan de Maas sluiten aan bij wat er leeft in de wijken en dorpen. Zij hebben contact met wijkcomités, dorpsraden en initiatiefnemers t.b.v. leefbaarheid in de dorpen en wijken. Zij werken nauw samen met bewoners(initiatieven), samenwerkingspartners zoals Wonen Limburg, Politie Horst, gebiedsteamleden en beleidsmedewerkers van de gemeente. Synthese biedt ondersteuning aan diverse groepen vrijwilligers en bewoners zoals jongeren en mantelzorgers."

- Levensloopbestendig wonen: - "“Hoe kunnen we particuliere eigenaren in de leeftijdscategorie tussen 40 en 70 jaar stimuleren om hun woning levensloopbestendig te maken?” In de gemeente Horst aan de Maas vormden twee mkb-ondernemingen, Zuyd Hogeschool en de gemeente een consortium voor een verkenning rond deze vraag. Zij deden dit met een subsidie van RAAK. Ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Maar daar is wel een en ander voor nodig, onder meer het aanpassen en levensloopbestendig maken van woningen. Huurders kunnen dat overlaten aan de verhuurder, vaak een corporatie. Maar veel mensen huren niet maar hebben een eigen huis. Hoe zorg je dat die tijdig maatregelen nemen?

In de gemeente Horst aan de Maas, met ca. 42.000 inwoners, is 80 procent van de woningen particulier bezit. Slechts een fractie daarvan is levensloopbestendig. Veel eigenaren zullen dus waarschijnlijk hun huis zelf moeten aanpassen, als ze niet verhuizen naar een geschikte woning. Liefst tijdig, om onnodige probleemsituaties te voorkomen. Twee mkb-ondernemingen, Zuyd Hogeschool en de gemeente sloegen de handen ineen om erachter de komen hoe deze bewoners gestimuleerd kunnen worden om hun huis levensloopbestendig te maken. Ook andere ondernemers, waaronder Rabobank Venlo-Venray en Hogeschool Arnhem Nijmegen werden betrokken. De verkenning is tussen 2017 en 2019 uitgevoerd.

Eigenaren raadplegen. Ramon Daniels (lector), Mirjam Ubachs en Jeanne Heijkers (docent-onderzoekers) van Zuyd Hogeschool waren verantwoordelijk voor het onderzoek: “Het was een uitdagend project, omdat we ons juist richtten op burgers die nog geen fysieke gebreken vertonen. Hoe maak je dit onderwerp interessant voor hen en aantrekkelijk zodat ze actie gaan ondernemen? We zijn al heel snel begonnen met interviews met woningbezitters in de gemeente Horst aan de Maas en enquêtes via een panel. Daarmee hebben we tweemaal meer dan 550 mensen bereikt. In de eerste enquête gaf meer dan de helft van de mensen onder de 65 aan dat ze wel eens over het levensloopbestendig maken van de woning dachten. Maar daar blijft het dan ook meestal bij. Men voelt zich nog jong en schuift het op de lange termijn en/of geeft aan dat de financiering een probleem is. Nu gaan mensen pas nadenken over aanpassingen aan hun woning als het eigenlijk al te laat is. Gebruik de momenten dat mensen hun woning gaan opknappen, of gaan verhuizen. En laat zien dat aanpassingen voor langer thuis wonen ook mooi kunnen zijn.”

Weten wat er toe doet. Heijkers: “Mensen willen wel informatie, maar liefst vrijblijvend. Als het gaat om bewustwording is een belangrijke les die we leerden: heb het met mensen over comfort, veiligheid, zelfstandig kunnen blijven wonen. Niet over levensloopbestendig wonen. Dat appelleert aan ‘ziek, zwak’ en daar willen mensen liever niet aan denken. Persoonlijke verhalen en goede voorbeelden helpen. Weet ook dat men vaak denkt dat het huis in waarde zal dalen als het levensloopbestendig wordt gemaakt, terwijl makelaars in ons onderzoek aangaven dat het juist eerder waardeverhogend werkt. Werk dus aan een goed imago! Zo weten we nu ook dat je moet laten zien dat aanpassingen ook mooi kunnen zijn. Dit soort inzichten hebben we verwerkt in de website die we gezamenlijk hebben gemaakt.” In de tweede enquête onder 641 inwoners van Horst aan de Maas was 72 procent het eens met de stelling ‘Ik zou mijn huis altijd levensloopbestendig maken op het moment dat ik ga bouwen of verbouwen’. Met de stelling ‘Ik zou mijn huis altijd levensloopbestendig maken zodra ik het ga verduurzamen (energiezuinig maken)’ was 64 procent het eens.”

Samen optrekken voor bewustwording en makkelijk maken. Je woning levensloopbestendig maken moet vanzelfsprekend worden. Daniels: “Daaraan kunnen zowel de huisarts, als de fysio- en ergotherapeut, de wijkverpleegkundige en ondernemers zoals de installateur, makelaar en de hypotheekverstrekker bijdragen. Alleen dan zal het lukken. Het aanpassen van de woning met het oog op de toekomst moeten we gaan koppelen aan natuurlijke momenten: de verbouwing als de kinderen het huis uit gaan, de opknapbeurt, de verduurzaming van het huis met het oog op de energietransitie bijvoorbeeld. En we moeten zorgen dat mensen de aanpassingen makkelijk kunnen realiseren. Met lokale ondernemers in de gemeente Horst aan de Maas hebben we een gezamenlijke integrale dienst ontwikkeld om de woningeigenaren te ondersteunen bij het levensloopbestendig maken van hun woningen. Een onafhankelijk advies kan een eerste stap zijn naar aanpassingen van het huis. We hebben een Leidraad eerste adviesgesprek gemaakt en gemotiveerde mkb-ers getraind. Want ze moeten niet alleen weten wat voor de inwoner belangrijk is, maar ook meer weten van elkaars expertise. Zo weten de bouwers bijvoorbeeld relatief weinig van de problemen van ouderen, en van de aanpassingen die je zou kunnen maken; de ergotherapeut weet minder van bouwkundige mogelijkheden. Samenwerking biedt meerwaarde.”

En verder hebben we voorzetten gemaakt voor de samenwerking tussen betrokken partijen (proces en organisatie). Het begin is er. Nu is het een kwestie van doorbouwen. Lokaal wordt nu gewerkt aan een goed businessmodel voor ondernemers die in levensloopbestendig wonen willen investeren. Er zijn als ze samen gaan optreden ook afspraken nodig over rollen, verantwoordelijkheden en kwaliteit. Nationaal heeft ons project ook tot gevolg gehad dat Techniek Nederland en branchevereniging Ergotherapie de intentie hebben om samen op te trekken voor wonen en zorg. Dat is een goede ontwikkeling.” (bron: Platform31, juli 2020) Voor nadere informatie zie de speciale site over levensloopbestendig wonen in de gemeente Horst aan de Maas en een artikel over dit project en de website Levensloopbestendig wonen Limburg.