Status

- Horst is een dorp in de provincie Limburg, in de regio Noord-Limburg, gemeente Horst aan de Maas. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2000. Het is de hoofdplaats van de gemeente.

- Wapen van de voormalige gemeente Horst.

- Onder het dorp Horst vallen ook de buurtschappen Broek en Oostenrijk.

Ligging

Het dorp Horst grenst in het W en Z aan Hegelsom, in het W aan Meterik, in het N aan Castenray en Tienray en in het O aan Melderslo en Grubbenvorst, en ligt N van Sevenum, ZO van Venray en NW van Blerick en Venlo. Centraal door het dorpsgebied loopt de A73, van N naar ZO, en O van de dorpskern.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Horst 546 huizen met 3.245 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 94/560 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Eikelenbosch 8/60, Melderslo 52/301, Hegelsom 49/280, Berkel 84/535, Middellijk 152/790, Meeterik 46/327, Schadijk 16/129 en Oostenrijk 45/263. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 5.500 huizen met ca. 13.000 inwoners.

Geschiedenis

- Museum de Kantfabriek laat zien hoe textielnijverheid ooit de basis was voor de economische bloei in de regio Noord-Limburg. Op de arme grond werden voor de bemesting schapen gehouden. De wol werd gesponnen en in de winter tot doek geweven. Later verbouwden de boeren ook vlas dat ze zelf verwerkten tot linnen. Nergens anders in Nederland was de concentratie thuisweverijen zo groot. Zo ontstond een kennisgebied voor textielnijverheid en textielindustrie waarvan we nog altijd de sporen terugvinden.

Als je Museum De Kantfabriek binnenkomt, wandel je letterlijk de geschiedenis in. Je waant je in de textielindustrie van de vorige eeuw. Ratelende machines in een monumentale fabriek die de sfeer van de jaren dertig ademt en die tot 2006 nog bedrijfsmatig in werking was. Onder je ogen vormt zich door een samenspel van machine, klosjes en naalden in een hoog tempo en met een ingenieuze logica, het kant. Effectieve, mechanische magie bedacht door de mens in een tijdperk zonder ondersteuning van hightech snufjes en slimme apps!

Verder is er de museumpresentatie over textiel en de textielindustrie in Horst en omgeving. In het documentatiecentrum vind je, naast een uitgebreid genealogisch aanbod, alles over de geschiedenis van de streek en van haar textielhistorie. Die streek betreft Het Land van Kessel met o.a. de kernen Venray, Meerlo, Wanssum, Horst, Sevenum, Maasbree, Helden, Kessel en Blerick en omgeving.

Recente ontwikkelingen

- De komende jaren wordt in Horst-West de nieuwe wijk De Afhang gerealiseerd, met uiteindeljik ca. 550 woningen.

Bezienswaardigheden

- Horst heeft 13 rijksmonumenten.

- Horst heeft 36 gemeentelijke monumenten.

- De eerste vermelding van een kerk alhier dateert uit 1219, dat is ook het jaar van de eerste vermelding van Horst zelf. Rond 1400 is de kerk behoorlijk vergroot en verbouwd, onder andere met een grote toren. Ook in de jaren 1869 en 1925 is de kerk vergroot. De toren uit 1400 bleef staan tot 1944. Op 12 oktober 1944 zijn de kerk en de omliggende gebouwen beschoten door de Duitsers, waardoor de kerk in brand vloog. Bewoners probeerden de brand te blussen en stelden kunststukken uit de kerk veilig. Een maand later, op 22 november 1944, probeerden de Duitsers de kerk op te blazen. De eerste poging mislukte, maar de tweede poging slaagde wel. De kerk werd volledig verwoest, waaronder ook de eerder geredde kunststukken. In 1949 is de huidige RK Sint-Lambertuskerk (Sint Lambertusplein 16) ontworpen, door architect Alphons Boosten. De kerk is in 1952 opgeleverd en in gebruik genomen. In 1976, 1985 en 2000 zijn er nog enkele (kleine) aanpassingen gedaan. De kerk heeft de hoogte kerktoren van de gemeente.

De Lambertuskerk in Horst heeft in 2016 de status van rijksmonument gekregen. Hiermee is het verzoek van Stichting Cuypersgenootschap uit 2011 door de Rijksdienst Cultureel Erfgoed ingewilligd. De stichting zet zich in voor behoud van 19e- en 20e-eeuws cultuurgoed. Als rijksmonument is de kerk verzekerd van een sloopvrije toekomst. Maar het belangrijkste is dat de Lambertuskerk erkenning van haar cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde krijgt. De Lambertuskerk is volgens de Rijksdienst Cultureel Erfgoed een belangrijk voorbeeld van naoorlogse kerkbouw en heeft een grote architectuurhistorische waarde. Om in aanmerking te komen voor de status van rijksmonument moet in het geval van naoorlogse gebouwen sprake zijn van bijzondere architectuur, cultuurhistorische waarde en een zekere zeldzaamheid. Bij toewijzing van de status bij de Lambertuskerk is gekeken of de kerk van hetzelfde niveau is als de andere 200 naoorlogse gebouwen met een monumentenstatus. Dat bleek zeker het geval. Ook de aanwezige kunst was een belangrijk gegeven om de kerk als rijksmonument te kwalificeren. De Sint Lambertuskerk beschikt over een beeldenschat van onder andere de Meester van Elsloo, paramenten, kerkzilver en gebruiksvoorwerpen. Op dinsdagochtend is er in de schatkamer een diaserie te zien met uitleg over de kunstschatten van de Sint Lambertuskerk.

- Oud Kerkhof.

- Het Huys ter Horst is een kasteelruïne ten noorden van het dorp. De eerste vermelding van een Florken van der Horst in het leenaktenboek van de Graven van Gelre is uit 1326. Hij is mogelijk de stichter van het kasteel. Dit ook gezien de resultaten van de opgravingen, die wijzen op omstreeks 1300 als de vroegste stichtingsdatum. De heerlijke rechten van het dorp (in die tijd Berkele geheten) had hij niet, die behoorden toe aan de heren van Meerlo. De heer Johan van Meerlo (ook geheten van Mirlaer) kocht omstreeks 1360 het kasteel en na zijn dood werd het gesplitst. De ene helft kwam in handen van de Hertog van Gelre en de andere helft in die van Johan van Broeckhuysen. Omstreeks 1400 ging de Hertog het kasteel als dienstwoning gebruiken voor zijn Ambtman in het ambt Kessel. In principe waren er dus twee heren, maar in de praktijk was het er vaak één aangezien de hertog zijn deel verpachtte aan de andere. In 1514 kocht de hertog de andere helft van de Heren van Meerlo en kwam aan de tweeherigheid een eind. Na diverse opvolgende eigenaren verviel het kasteel onder de zonderlinge Frans Clemens von Fürstenberg en werd het onbewoonbaar. Hijzelf trok in bij een van zijn pachters en overleed daar in 1827. In 1842 is de bouwval gesloopt, wat enige jaren duurde. Via zijn dochter was het restant vererfd naar graaf Otto von Westerholt, die dit verkreeg uit de erfdeling in 1860. Na de Tweede Wereldoorlog is het als vijandelijk Duits vermogen onteigend en in 1950 aan Staatsbosbeheer overgedragen. Via ruiling komt het in 1961 in handen van de gemeente Horst, die het restant van het kasteel in 2003 laat herstellen en toegankelijk maakt (met een uitzichttoren).

Jaarlijkse evenementen

- Funpop is hét openluchtfestival voor mensen met een verstandelijke beperking, maar ook voor hun familie, vrienden en bekenden. Twee dagen feest met veel muziek en veel fun!

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Horst, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Horst (online te bestellen).

Links

- Belangenvereniging: - "Horst is een fijn dorp om in te wonen en te leven. Een goed woon- en leefklimaat is voor iedere inwoner van de kern belangrijk. Het dorp moet leefbaar zijn en blijven en dat geldt voor de kern in het algemeen, maar zeker voor de afzonderlijke wijken en buurten. Daarom onderhoudt Dorpsraad Horst contacten met wijkcomités zoals de Norbertus, de Mussenbuurt en In de Riet. De Dorpsraad wil een klankbord zijn voor de bewoners en wij willen de belangen behartigen van de Horstenaren bij de gemeente. Samenwerking met de gemeente en andere instanties heeft een hoge prioriteit, maar als wij denken dat jouw belangen in het gedrang komen, dan ondersteunen wij jou om in actie te komen. Gevraagd en ongevraagd geven wij advies aan het gemeentebestuur. De Dorpsraad wil de inwoners stimuleren, activeren en faciliteren bij acties die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van het dorp.

Maar er moeten soms ook wel eens keuzes worden gemaakt. Daarom hebben wij met de inwoners van Horst een Dorpsontwikkelingsplan opgesteld. In dit plan staat vermeld hoe over een aantal belangrijke zaken wordt gedacht en welke acties uitgevoerd kunnen worden om die plannen samen met de inwoners waar te maken. In de afgelopen tijd heeft de Dorpsraad zich onder andere gebogen over: groenvoorzieningen; het centrumplan; verkeersveiligheid; woningbouw; het nieuw gemengd bedrijf; Klavertje 4. Iedere 3e donderdag van de maand komen de leden van de Dorpsraad bij elkaar. De vergaderingen zijn openbaar en staan vermeld op de website. De Dorpsraad zet zich in voor jong en ouder en voor grote en kleine zaken. Voel jij je ook betrokken bij je dorp en wil je ook op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Dan nodigen wij je uit voor onze maandelijkse vergadering en wie weet raakt ook jij enthousiast voor het werk van de Dorpsraad. Je bent van harte welkom!"

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Horst oud.