Horstermeer

Plaats
Buurtschap
Wijdemeren
Gooi en Vechtstreek
Noord-Holland

Horstermeer boerderij.jpg

Horstermeer, markante boerderij aan de Middenweg

Horstermeer, markante boerderij aan de Middenweg

Horstermeer landschap [640x480].jpg

Horstermeer, landschap

Horstermeer, landschap

Horstermeer protest [640x480.jpg

Horstermeer, de inwoners zijn het niet eens met de plannen voor 'nieuwe natuur' in hun polder. Op de foto een protestactie bij de provincie d.d. 23 maart 2009.

Horstermeer, de inwoners zijn het niet eens met de plannen voor 'nieuwe natuur' in hun polder. Op de foto een protestactie bij de provincie d.d. 23 maart 2009.

Horstermeer protest locatie [640x480].jpg

Horstermeer, protestlocatie bij het NERA-gebouw, waar de buurtschap een museum heeft ingericht

Horstermeer, protestlocatie bij het NERA-gebouw, waar de buurtschap een museum heeft ingericht

Horstermeer protestspandoek [640x480].jpg

Horstermeer, de inwoners zijn het niet eens met de 'nieuwe natuur' in hun gebied en laten dat merken met o.a. spandoeken

Horstermeer, de inwoners zijn het niet eens met de 'nieuwe natuur' in hun gebied en laten dat merken met o.a. spandoeken

Horstermeer protest plaatsnaambord [640x480].jpg

Horstermeer, de inwoners hebben, uit protest tegen de natuurplannen in hun polder, in 2010 de Republiek Horstermeerpolder uitgeroepen

Horstermeer, de inwoners hebben, uit protest tegen de natuurplannen in hun polder, in 2010 de Republiek Horstermeerpolder uitgeroepen

Horstermeer verwijdering stuw [640x480].jpg

Horstermeer, de inwoners hebben in mei 2010 uit protest tegen de 'nieuwe natuur' een stuw verwijderd

Horstermeer, de inwoners hebben in mei 2010 uit protest tegen de 'nieuwe natuur' een stuw verwijderd

Horstermeer

Terug naar boven

Status

- Horstermeer is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de regio Gooi en Vechtstreek, gemeente Wijdemeren. T/m 2000 gemeente Nederhorst den Berg.

- De buurtschap Horstermeer valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Nederhorst den Berg.

- Horstermeer staat als buurtschap in de provincie-atlas Noord-Holland (1) en is ook geografisch gezien een los van de kern Nederhorst den Berg gelegen plaats, maar heeft desondanks geen eigen plaatsnaamborden. De buurtschap heeft komborden genaamd Nederhorst den Berg (voor de voorbijganger en inwoners zou het wel zo handig zijn om daar dan een wit bordje Horstermeer onder te monteren). Ook het forse (onbewoonde) buitengebied buiten het bebouwingslint wordt, gezien de bebording ter plekke, kennelijk tot de bebouwde kom van Nederhorst den Berg gerekend.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1639 Horster Meer.

Naamsverklaring
Betekent meer bij Horst 'begroeide hoogte of verheffing'. Dit thans ingepolderde water houdt mogelijk verband met het al in de 9e eeuw genoemde Uueromeri 'Overmeer' of 'Overmeerse meer', zoals men zich in de 20e eeuw nog bewust was.(2)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Horstermeer ligt ZO van Nederhorst den Berg, in de Horstermeerpolder.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Horstermeer heeft ca. 300 huizen met ca. 800 inwoners. De Horstermeerpolder heeft een opperlakte van 620 hectare.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Het Horstermeer is in 1882 voor de 2e keer drooggelegd waarna het gebied kon worden ontgonnen. De buurtschap heeft daarom in 2012 het 130-jarig bestaan gevierd.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Waterberging in twee natte natuurgebieden in de Horstermeerpolder
De provincie Noord-Holland heeft besloten om in de Horstermeerpolder twee "natte natuurgebieden" aan te leggen. In deze gebieden wordt water opgeslagen om verdroging en wateroverlast in de Horstermeerpolder, de Ankeveense en Kortenhoefse polders te voorkomen. Voor de aanleg van de natuurgebieden koopt de provincie landbouwgronden aan.

Gedeputeerde Staten heeft het besluit genomen op grond van een plan van een adviescommissie waarin vertegenwoordigers van gemeente, landbouwers, waterschap, natuurorganisaties en ondernemers zitten. "We hebben dit plan op enkele punten aangepast: het oppervlak van de natuurgebieden is verkleind en de afstand tussen bebouwing en nieuwe natte natuur is vergroot”, aldus gedeputeerde Rinske Kruisinga. Hiermee wil de provincie eventuele overlast van muggen en knutten voor omwonenden zoveel mogelijk beperken.

De twee natte natuurgebieden, waar rietland afgewisseld is met water en natte graslanden, krijgen een oppervlak van in totaal 210 hectare. De gebieden komen aan de noord- en zuidrand van de Horstermeerpolder te liggen. De provincie wil rond de natuurgebieden ook fiets- of wandelpaden aanleggen. Het centrum van de Horstermeerpolder behoudt het huidige karakter met woningen en bedrijven. (bron: Provincie Noord-Holland, 11-2-2009)

In en direct grenzend aan de Horstermeerpolder liggen opgaven voor nieuwe natuur in het kader van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), waterberging in het kader van het Nationaal bestuursakkoord Water (NBW), verdrogingsbestrijding in het kader van het Top-lijstgebied Oostelijke Vechtplassen, waterkwaliteitsverbetering vanuit de Kaderrichtlijn Water (KRW) en bescherming van internationaal waardevolle natuur in het kader van Natura 2000. Deze diversiteit aan opgaven is realiseerbaar door het slim combineren van functies, wat ook past in de integrale gebiedsontwikkeling die de Nota Ruimte voorschrijft.

Concreet worden in de Horstermeerpolder de volgende doelen nagestreefd:
• 250 hectare nieuwe natuur (totaal 320 ha natuur, met circa 244 hectare rietland en open water en 76 hectarebloemrijk grasland);
• vermindering van de inlaatbehoefte van gebiedsvreemd water van 30 duizend naar 17,5 duizend kubieke meter per dag en daarmee een verbetering van de waterkwaliteit;
• realisatie van 834.000 kubieke meter bergingscapaciteit;
• bijdragen aan de verbetering van de abiotische randvoorwaarden van Natura 2000-gebied Oostelijke vechtplassen.

De laaggelegen Horstermeerpolder veroorzaakt wegzijging van water uit het omliggende Natura 2000-gebied dat moet worden aangevuld met boezemwater van mindere kwaliteit (troebelheid en voedselrijkdom van het oppervlaktewater). Vernatting van het noordelijk deel van de Horstermeerpolder heeft een positief effect op waterkwaliteit en natuur in aangrenzend Natura 2000-gebied en daarmee op de ontwikkelingsmogelijkheden van deze habitattypen. (bron: Ministerie van LNV, 8-6-2009)

Protesten inwoners Horstermeerpolder
De inwoners van Horstermeer zijn het niet eens met de plannen voor de "nieuwe natuur" en hebben als protestactie in februari 2010 de Republiek Horstermeerpolder uitgeroepen. De nieuwe republiek heeft al een eigen vlag, een volkslied en een DrogeGrondWet. De inwoners vrezen schade aan hun huizen en bedrijven door verzakkingen* en overlast door ongedierte. De inrichting en de bodembouw van de Horstermeerpolder zouden niet geschikt zijn voor zoveel waterberging. Met prikkeldraad, een wachthuisje en een slagboom op de Middenweg hebben de inwoners in februari 2010 aandacht gevraagd voor hun standpunten.
* Volgens het waterschap heeft een bouwkundig rapport echter niet aangetoond dat de schade aan gebouwen veroorzaakt wordt door vernatting van het gebied. Ook een droge zomer, in combinatie met fundering die in een kleihoudende ondergrond is aangelegd, kan volgens het waterschap aanleiding geven tot scheurvorming.
- In mei 2010 hebben de inwoners van Horstermeer uit protest een stuwdam verwijderd.
- 'Staakt het vuren' (convenant) Horstermeer met waterschap en provincie d.d. 1-6-2010.
- Voor actuele ontwikkelingen op dit gebied zie ook de weblogs en videoreportages hieronder bij 'Links'.

- Ontwerp-Bestemmingsplan Horstermeer (2016).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Molenromp De Prutter of zoals hij plaatselijk genoemd wordt De Prutmolen, ligt aan de westzijde van de ringsloot tussen de Meeruiterdijksepolder en de Horstermeer. De molen bemaalde de Meeruiterdijksepolder, ook wel Prutpolder genoemd en sloeg aanvankelijk uit op het Horstermeer. Dit meer werd in 1882 (voor de tweede keer) drooggelegd. Dit gebeurde toen met een stoomgemaal. De molen maalde sindsdien via een ringvaartje uit op de Vecht. Het polderbestuur sloot in 1893 met de Maatschappij tot Exploitatie van de Horstermeerpolder een overeenkomst dat de polder zijn water tegen betaling mocht aflaten in de veel diepere Horstermeerpolder. De molen werd enige tijd in reserve gehouden, maar onttakeld in 1910. In 1962 was er nog een poging tot herstel (de ondertoren was niet meer dan een ruïne) maar is toen opgebouwd tot woonhuis.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Het JagthuisFestival (weekend in mei) in het Jagthuis is een lentefestival waarin kamermuziek uit de 20e eeuw centraal staat. Het is een ontdekkingstocht naar minder bekende maar daarom niet minder mooie kamermuziekwerken uit de vorige eeuw. De uitgenodigde ensembles stellen in overleg met ons het programma samen, dat dikwijls leidt tot bijzondere programmering. Afhankelijk van het thema worden de concerten afgewisseld met films, documentaires, lezingen of workshops. En altijd worden publiek en musici getrakteerd op heerlijke lunches, een high tea of voorjaarsbuffet.

- Als we de klassieke muziek beter willen leren kennen zullen we moeten wennen aan een zachter geluid. Het Jagthuis is daar een uitgelezen plek voor. En zo ontstond het Pianoƒorteweekend (weekend in oktober).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Met een beetje geluk kun je in de Horstermeerpolder de slechtvalk aan het werk zien. De slechtvalk (Falco peregrinus) behoort tot de grootste valken. De prooi wordt in een snelle duikvlucht (tot 349 km/u!) geslagen en is meestal op slag dood. De prooien zijn meestal vogels (duiven, eenden, enz.), maar soms worden ook andere dieren (die op de grond leven) gegrepen. De slechtvalk komt in ons land schaars voor: momenteel zijn er slechts ca. 60 broedparen, maar in 1990 was dat er nog maar 1 dus het gaat weer geleidelijk de goede kant op. Nadere informatie over de slechtvalk.

- Het Jagthuis (Middenweg 88) dateert uit 1903 en is daarmee een van de oudste huizen in de Horstermeerpolder. Het huis staat midden in de polder en diende de jager, die in de polder het jachtrecht had. Een jaar of twintig later is het huis tot boerderij geworden. Tegen de achtergevel werd een stal gebouwd die plaats bood aan circa 40 koeien. In die stal, stijlvol gerenoveerd in 2000, kun je tegenwoordig genieten van sfeervolle kamermuziek-concerten, met een weids uitzicht op het polderlandschap.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Horstermeer, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage (meer dan 100 foto's) van de buurtschap Horstermeer van fotograaf Martin Stevens. Op een van de foto's in de serie zie je een rode deur in een weiland. Die deur geeft toegang tot een atoombunker; een compleet commandocentrum waar de regering en de krijgsmacht zich kunnen terugtrekken in geval van een atoomaanval.

Terug naar boven

Links

- Bewonersvereniging Horstermeerpolder.

- Weblog Republiek Horstermeerpolder.

- Dossier Horstermeer op de Wijdemeerse Webkrant.

- Horstermeerpolder op de site van Natuurmonumenten.

- Videoreportages over de recente ontwikkelingen in de Horstermeerpolder.

Reactie toevoegen