Hulsberg

Plaats
Dorp
Beekdaelen
Heuvelland Parkstad
Limburg

gemeente_hulsberg_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Hulsberg anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Hulsberg anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Hulsberg

Terug naar boven

Status

- Hulsberg is een dorp in de provincie Limburg, in de regio's Heuvelland en Parkstad, gemeente Beekdaelen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1981. In 1982 over naar gemeente Nuth, in 2019 over naar gemeente Beekdaelen.

- Aan de Nieuweweg ligt in een stoep (vanuit Valkenburg gezien aan de rechterhand) nog een putdeksel met het opschrift ‘gemeente Hulsberg’.

- Wapen van de voormalige gemeente Hulsberg.

- Onder het dorp Hulsberg vallen ook de buurtschappen Aalbeek, Arensgenhout (grotendeels) en Wissengracht. Vanouds vielen ook de buurtschappen Emmaberg en Heek deels onder dit dorp. Tegenwoordig vallen die onder de stad Valkenburg (en Heek daarnaast deels onder Klimmen).

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Hölsberg.

Oudere vermeldingen
1147 Huleberga, 1154 Hulsberge, 1178 Hulesberge, 1201 Hulsberg, 1375 Hulsberch.

Naamsverklaring
Betekent het Oudnederlandse hules 'hulst, altijdgroene heester (Ilex aquifolium)' en berga = berg 'terreinverheffing, heuvel', dus 'bij de met hulst begroeide heuvel'.(1).

Terug naar boven

Ligging

Hulsberg ligt ZW van de dorpen Wijnandsrade en Nuth, ZO van het dorp Schimmert, NO van de stad Valkenburg en NW van het dorp Klimmen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Hulsberg 195 huizen met 1.052 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 61/332 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Aelbeek 57/294, Arendsgenhout 53/287 en Heek 24/139. De gemeente omvatte verder de buurtschap Emmaberg.

- Per 1 januari 1982 is de gemeente Hulsberg opgeheven en als volgt verdeeld:
naar Nuth: 596 hectare met 4.242 inwoners;
naar Valkenburg aan de Geul: 273 hectare met 303 inwoners;
naar Voerendaal: 32 hectare met 4 inwoners.

- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.600 huizen met ca. 4.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In 968 is Hulsberg geschonken aan de Sint Remigiusabdij te Reims, die van de plaats een proostdij maakte. De RK parochie H. Clemens is in 1202 gesticht. De gemeente is tijdens het Frans bestuur tegen het einde van de 18e eeuw ontstaan uit het kerspel of de parochie, die sinds mensenheugenis deel uitmaakte van het koninklijk domeingoed van Meerssen. Hulsberg behoorde tot het Land van Valkenburg. Het had geen eigen schepenbank maar ressorteerde onder de hoofdbank Klimmen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Hulsberg heeft 6 rijksmonumenten.

- De St. Clemenskerk (Kerkheuvel 7) is met het omliggende kerkhof prachtig gesitueerd op zijn terp. Het huidige gebouw lijkt niet ouder dan een jaar of zeventig, maar zou delen uit 1820 bevatten. In elk geval staat het op de aloude plaats van godsdienst. Het zal wellicht om deze reden ook reminiscenties aan zo’n beetje alle belangrijke bouwstijlen sinds de middeleeuwen bevatten. De drielichtvensters kunnen we bijvoorbeeld terugvoeren op het romaans, de hoofdopzet als kruisbasiliek met de samenstellende delen in deze proporties is schatplichtig aan de gotiek, er zijn classicistische dakruiters waarvan de middelste fraai open is en de torenspits is zeer typerend voor de nieuwbouwtijd. De eigenzinnigheid die de kerk mét al deze ontleningen en parafraseringen heeft, is zonder tijd. De hardstenen doopvont vermeldt het jaartal 1622.(2) - Site parochie H. Clemens Hulsberg.

- Fraai klooster van de Missiezusters Oblaten van de Assumptie (Schoolstraat 5) uit 1923, met kapel. De zusters Oblaten van de Assumptie waren al sinds 1903 in Nederland, waar ze heen trokken vanwege de Franse seculariseringspolitiek. Aanvankelijk gevestigd te Roermond, vestigden ze zich in 1923 in dit klooster in Hulsberg. Het klooster is ontworpen door W.A. Molengraaff, bekend als Pater Everardus en destijds wonend in klooster Huize Damiaan te Simpelveld. Het is gebouwd volgens traditionalistisch ontwerp met trapgevels, een kasteelachtig rond torentje en spitsboogvensters. Als bouwmateriaal is ruwe Kunrader steen gebruikt, die in de buurt van Simpelveld werd gewonnen. De kapel bezit glas-in-loodramen uit 1952/1953, vervaardigd door atelier Louis van der Essen en Zoon.

Het klooster is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. Het object bezit architectuurhistorische waarden vanwege de bouwstijl, het streekgebonden materiaalgebruik, de ornamentiek en de esthetische kwaliteit van het ontwerp. Ensemblewaarde ontleent het object aan de situering op een enigszins verhoogd perceel aan de Schoolstraat en is daarmee van betekenis voor het aanzien van Hulsberg. Het klooster is tevens van belang wegens de architectonische gaafheid van exterieur en enkele interieuronderdelen en beschikt in regionaal perspectief over architectuurhistorische zeldzaamheidswaarden.

- Gevelstenen in Hulsberg.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Beumerwalders.

- Koninklijke fanfare St. Caecilia te Hulsberg trapt het feestseizoen jaarlijks af met het Hoevefeest (weekend begin april). Zodra je deze aankondigingsborden langs de weg ziet staan, weet je dat de winter weer voorbij is, dat we een zonnige periode tegemoet gaan en de feesttenten weer hier en daar oprijzen. Zoals de naam al zegt, is het Hoevefeest ontstaan in een hoeve. De voormalige hoeve aan de Klimmenerweg is inmiddels al vele jaren in functie als camping ’t Hemelke. Het feestweekend vindt plaats in een loods van de camping, dat voor deze gelegenheid wordt omgetoverd tot een heuse feestzaal waar het aangenaam toeven is. De Hoevefeesten worden elk jaar gehouden in het 1e weekend van april (behalve wanneer het Pasen is, dan wordt ook rekening gehouden met de Amstel Goldrace). Laat dit eerste feestweekend van het seizoen niet aan jou voorbij gaan en kom gezellig een avondje genieten. De fanfare heet je van harte welkom!

- Koningsdag.

- Op 2e paasdag (in 2018 was het, vermoedelijk eenmalig, eind mei) is er de jaarlijkse Voorjaarsmarkt op camping 't Hemelke, georganiseerd door CV De Beumerwalders. De entree is 2 euro, kinderen tot 12 jaar gratis.

- KinderVakantieWerk (KVW) Hulsberg organiseert ieder jaar in de zomervakantie een ‘werkweek’ vol activiteiten voor kinderen van de basisschool. Stichting KVW is in 1984 opgericht door enkele enthousiaste vrijwilligers en in de loop der jaren zeer succesvol geworden. Ieder jaar staan ruim 100 vrijwilligers klaar om talloze kinderen een onvergetelijke week te bezorgen.

- De Nazomer Vintage & Brocante Fair is jaarlijks op de 1e zondag in september. Meer dan 45 deelnemers, food-drank-muziek, landelijke sfeer.

- Hulsberg on Ice is een door vrijwilligers opgestart initiatief, met als doel om bij een langere vorstperiode op de tennisbanen een schaatsbaan te creëren.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Hulsberg, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Dorpshuis: - Gemeenschapshuis De Lange Berg is een cultureel ontmoetingscentrum voor inwoners, verenigingen en instellingen. "De KOM activiteiten zijn inloopmiddagen voor inwoners van Hulsberg en omgeving om elkaar te treffen en te ontmoeten in De Lange Berg. De bezoekers worden ontvangen met twee maal een kop koffie of thee en wat lekkers. Deze middagen worden goed bezocht en daarom zijn we op zoek naar vrijwilligers die deze activiteiten mee willen begeleiden. Dus wil je 1x per maand de activiteiten mee organiseren en uitvoeren als vrijwilliger, meld je dan bij De Lange Berg."

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool Hulsberg maakt onderdeel uit van 'brede school' HulSter. Naast de basisschool zijn er een peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang en bibiliotheek in het gebouw gehuisvest. Deze gezamelijke huisvesting vergemakkelijkt de samenwerking. Zo is er een 'warme overdracht' tussen de peuterspeelzaal en de basisschool. Leidsters van de peuterspeelzaal en de leerkrachten van de groepen 1/2 hebben met regelmaat overleg. Waar mogelijk worden thema's afgestemd en vieringen samen gevierd. Daarnaast zijn de peuters bekend met het gebouw en de speelplaats aangezien daar gezamelijk gebruik van wordt gemaakt.

Na schooltijd kunnen de kinderen naar de buitenschoolse opvang lopen zonder dat ze daarbij naar buiten hoeven. Er hoeft dus niet met taxibusjes gereden worden. Door de huisvesting van de bibliotheek in het schoolgebouw kunnen zij optimaal gebruik maken van deze faciliteit. De school sluit voor alle leerlingen een schoolabbonement af. Om de week gaan de kinderen onder schooltijd naar de bieb en mogen ze boeken uitzoeken. Deze boeken kunnen ze op school lezen. Ook voor themaboeken en voorleesboeken kan de school in de bibliotheek terecht. Daarnaast wordt er met regelmaat voorgelezen in de bibliotheek.

- Jongeren: - Jonkheid Hulsberg, voor ongehuwde jongens en meisjes vanaf 14 jaar, is (volgens de eerste link hierna) opgericht in 2006. Jaarlijks plant de Jonkheid de Den op het Wilhelminaplein en ontsteken zij het Paasvuur voor de kerk. Onder deze link vind je een impressie van de Denplanting op 17 augustus 2013. De site van de Jonkheid, die volgens deze pagina overigens in 2003 zou zijn opgericht, is kennelijk opgeheven. Weet iemand of de Jonkheid zelf ook is opgeheven? Wij kunnen op het internet geen recente berichten van of over hen vinden.

- Muziek: - Drumband St. Rochus is in 1957 begonnen als jeugdschutterij. Hoe dat zo ontstaan is en hoe het de schutterij verder is verlopen, is een mooi verhaal, dat je hier kunt lezen. In de loop der jaren nam de belangstelling voor het jeugdschutterij-onderdeel af - omdat ze i.v.m. hun leeftijd niet aan schietwedstrijden mochten deelnemen - en die voor het drumband-onderdeel toe. Daarom is het sinds 1967 alleen nog een drumband.

- Fanfare St. Caecilia is opgericht in 1859 (hier kun lezen over de rijke geschiedenis van de vereniging). Sinds 2009 is Renato Meli de dirigent van de fanfare. Als beroepsmuzikant is hij werkzaam bij de Marinierskapel. Verder is hij groot promotor van zijn muziekinstrument: Euphonium. Hij geeft met regelmaat workshops en hij verzorgt Masterclasses.

- Combo Koor MozaiK (voorheen Gospelkoor Hulsberg) is opgericht in 1969. Het bestaat uit ca. 50 zangers en zangeressen in de leeftijd van 18 tot 70 jaar uit heel Zuid-Limburg. Het koor wordt muzikaal ondersteund door een eigen combo. Het repertoire bestaat niet alleen uit gospels maar ook uit hedendaags repertoire. Zo zingen ze bijvoorbeeld liedjes als I would stay van Krezip, May it be uit The Lord of the Rings, Viva la vida van Cold play en You raise me up van Leonard Cohen.

- Sport: - Voetbalvereniging s.v. Hulsberg is opgericht in 1939.

- TPV De Dassenburcht is een tennis- en padelvereniging die in 2017 is ontstaan uit een fusie van TC Hulsberg, LTC Nuth en LTC Wijnandsrade. De vereniging telt ca. 400 leden. Sinds juli 2018 beschikt de vereniging over een vernieuwde accommodatie met kantine, 8 verlichte graveltennisbanen en 2 padelbanen op Sportparklaan 2b. Bij TPV De Dassenburcht staan sportiviteit en gezelligheid voorop. De vereniging staat open voor spelers van elk niveau en elke leeftijd.

- De in 1945 opgerichte Rijvereniging RV Pegasus is een actieve vereniging voor zowel ruiters te paard als ponyruiters en heeft ca. 50 leden. In de loop der jaren hebben ze diverse Nederlandse en Limburgse kampioenstitels behaald. Wekelijks wordt er dressuur- en springles gegeven. Ook doen ze aan mensport. Jaarlijks worden er een of meer officiële wedstrijden georganiseerd, waarbij van de leden een actieve bijdrage wordt verwacht. Verder zijn er door het jaar heen activiteiten voor de leden zoals onderlinge dressuur- en springwedstrijden, oriëntatierit, spellenmiddag en bezoek aan paardenevenementen.

- Badmintonclub Panhuys is een recreatieve badmintonvereniging met ca. 20 leden, die iedere woensdagavond gezellig een partijtje badminton spelen. Nieuwe leden zijn van harte welkom.

- Veiligheid: - Brandweer Hulsberg.

- Weer: - Weerstation Laurierveld, van Ron de Ruijter.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Hulsberg en - idem kerk.

Reactie toevoegen