Idskenhuizen

Plaats
Dorp
De Fryske Marren
Fryslân

Idskenhuizen.JPG

Idskenhuizen (Fries: Jiskenhuzen) is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Doniawerstal. In 1984 over naar gemeente Skarsterlân, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.

Idskenhuizen (Fries: Jiskenhuzen) is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Doniawerstal. In 1984 over naar gemeente Skarsterlân, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.

idskenhuizen_collage.jpg

Idskenhuizen, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Idskenhuizen, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Idskenhuizen (2).JPG

Idskenhuizen, een mooi dorp in een waterrijk gebied

Idskenhuizen, een mooi dorp in een waterrijk gebied

Idskenhuizen (3).JPG

Het eenvoudige Gereformeerde kerkje van Idskenhuizen dateert uit 1889.

Het eenvoudige Gereformeerde kerkje van Idskenhuizen dateert uit 1889.

Idskenhuizen (4).JPG

Watersportliefhebbers kunnen hun hart ophalen in Idskenhuizen. Er is een jachthaven, een zeilschool en er zijn diverse meren in de omgeving waar men zich kan uitleven.

Watersportliefhebbers kunnen hun hart ophalen in Idskenhuizen. Er is een jachthaven, een zeilschool en er zijn diverse meren in de omgeving waar men zich kan uitleven.

idskenhuizen_dorpsfeest_2019.jpg

Oranjevereniging Idskenhuizen organiseert natuurlijk de festiviteiten tijdens Koningsdag, en ook het jaarlijkse Dorpsfeest (weekend in juni).

Oranjevereniging Idskenhuizen organiseert natuurlijk de festiviteiten tijdens Koningsdag, en ook het jaarlijkse Dorpsfeest (weekend in juni).

Idskenhuizen (5).JPG

Idskenhuizen, ja graag, tot ziens!

Idskenhuizen, ja graag, tot ziens!

Idskenhuizen

Terug naar boven

Status

Idskenhuizen is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Doniawerstal. In 1984 over naar gemeente Skarsterlân, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Jiskenhuzen.

Oudere vermeldingen
1495 Eesken hwsen, 1507 Eeskenhuijssen, 1543 Yskenhuster maer.

Naamsverklaring
Betekent huizen 'nederzetting' van de persoon Eesk(e). Er is geen reden om aan eeske, jiske 'as' te denken.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Idskenhuizen ligt ZO van het meer De Kûfurd, ZZO van het dorp Dijken, ZZW van het dorp Langweer en het water de Langweerder Wielen, ZW van de dorpen Scharsterbrug en Joure en de A7, W van de A6, WNW van het dorp Sint Nicolaasga, NW van de dorpen Doniaga en Follega en het Tjeukemeer, NNW van het dorp Eesterga, N van het meer de Grote Brekken en het dorp Lemmer, NO van de dorpen Tjerkgaast, Wijckel, Balk en Harich, de stad Sloten en het Slotermeer en OZO van het dorp Woudsend.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Idskenhuizen 44 huizen met 296 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 200 huizen met tegen de 500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Rond 1500 is er in de archieven sprake van een Roordastins in dit dorp. De dochter van een zekere Bave uit het dorp trouwt met Fredrick Roorda. Door dit huwelijk komt de stins/state in bezit van de familie Roorda, die zich in het vervolg 'Roorda van Idskenhuizen' noemt. Verder is er helaas niets over deze stins/state bekend. In de 17e eeuw was het rechthuis van de gieterij Doniawerstal hier gevestigd. Maar daarna moet het dorp flink zijn 'leeggelopen', want in de 18e eeuw werd vermeld dat het nog maar bestond uit zeven boerderijen en dat veel land was omgezet naar bos.

Het dorp heeft ook een korenmolen gehad. Deze is vóór 1664 gebouwd en na 1766 afgebroken.

- Geschiedenis van Idskenhuizen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Anno 2021 wordt er gewerkt aan een Dorpsvisie.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Gereformeerde (PKN) kerk van Idskenhuizen (Bramerstraat 12) dateert uit 1889 en is de opvolger van een kerk uit 1844, die in 1889 is gesloopt. Bij een verbouwing in 1929 zijn o.a. interessante vroegmoderne glas-in-lood ramen aangebracht, zowel aan beide zijden als in de voorgevel. In het raam in de voorgevel staan de jaartallen 1844-1994. Dat duidt op de viering van het 150-jarig bestaan van de Gereformeerde Kerk in het dorp in laatstgenoemd jaar. In november 2016 is een nieuw Monarke-orgel in gebruik genomen. Dit orgel, dat wereldwijd al veel in gebruik is, behoort tot de top van de digitale orgels. Voorheen was hier een Fonteijn & Gaal-orgel uit 1954 in gebruik. Kennelijk voldeed dat niet meer. De speeltafel van het orgel staat op de galerij boven de ingang.

De PKN-kerk van Idskenhuizen is in september 2016 na een grondige restauratie weer in gebruik genomen en is nu multifunctioneel inzetbaar. De kerk moest het sinds november 2015 zonder spits doen (die was namelijk verwijderd om te worden gerestaureerd). Even zag het er naar uit dat zo zou blijven. Tijdens de restauratie bleek namelijk dat de markante spits er nog erger aan toe was dan gedacht. En dat gold voor meerdere delen van de kerk, waardoor de door het kerkbestuur gespaarde 325.000 euro en het reservepotje van nog eens 25.000 euro al snel op waren, terwijl de restauratie van de spits nog moest beginnen. Wat nu... Gelukkig meldde zich Freerk Bokma, lid van de kerkelijke gemeente, die de toren wel zonder betaling wilde restaureren. Daardoort kostte dat geen 40.000 maar 'slechts' 20.000 euro. Omdat de restauratiepot inmiddels leeg was, hebben de inwoners, na een oproep daartoe van het kerkbestuur, middels een inzameling dit geld alsnog bijeengebracht.

De kerk en geloofsgemeenschap maken tegenwoordig deel uit van de Protestantse (PKN) Gemeente Op 'e Noed, die in 2011 is ontstaan uit een fusie van de Hervormde Gemeente Tjerkgaast c.a. en de Gereformeerde Kerk te Idskenhuizen. "Duidelijk gedragen in de gemeente leeft het gevoel dat we een gemeente willen waar we, met respect voor de onderlinge verschillen, elkaar opzoeken en inspireren. Daar horen ontmoeting en betrokkenheid bij. Dit kan niet ophouden bij “gelijk denkenden”. We willen aansprekend en aanspreekbaar zijn, ook voor die mensen die in meer of mindere mate zich van ons vervreemd hebben. We willen een gemeente zijn die onderdeel is van de wereld om ons heen, zichtbaar en met oog en oor voor andermans waarheden en noden. Bij een nieuwe gemeente hoort ook een nieuwe naam. De naam “Op ‘e Noed” is voorgedragen door een van de leden van de kerkenraad en unaniem door de kerkenraad overgenomen. Deze naam is op twee manieren te duiden. Allereerst is “de Noed” een buurtschap die, geografisch gezien, in het centrum van onze kerkelijke gemeente ligt. In de tweede plaats is de Friese uitdrukking “op ‘e noed hawwe” te vertalen met “zorg dragen voor”. Daarmee geven wij woorden aan ons geloof. Zoals God voor ons zorgt, zo mogen wij ook zorg dragen voor elkaar."

- De Hervormde kerk van Idskenhuizen uit 1650 aan het Mastersein is in 1936 gesloopt. Ter plekke staat een monumentje dat aan de kerk herinnert. Het is een stuk muur met de toegangsdeur van de kerk. Of dit origineel is of nagebouwd, is ons vooralsnog niet bekend. In 1936 is de opvolger gebouwd, op Bramerstraat 70. Deze is in 1975 aan de eredienst onttrokken en herbestemd tot zeilschool.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op de 2e zaterdag van januari organiseert voetbalvereniging VVI jaarlijks de Snertloop (hardlopen). Inleg 6,- incl. kop snert of broodje knakworst. De 2,5 km start om 13.30 uur, de 5 en 10 km om 14.00 uur. Er zijn ook wandeltochten van 5 en 10 km. Deze starten om 13.00 uur.

- Oranjevereniging Idskenhuizen organiseert natuurlijk de festiviteiten tijdens Koningsdag, en ook het jaarlijkse Dorpsfeest (weekend in juni).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Idskenhuizen ligt nabij waterrijk gebied. Het dorp is via de Idskenhuistervaart verbonden met de Jiskenhúster Mar (voor 2007: Idskenhuistermeer), dat op zijn beurt in verbinding staat met het meer De Kûfurd (voor 2007: Koevordermeer). Het dorp heeft dan ook een vakantiepark, een jachthaven en een zeil- en surfschool. - Dronevideo m.b.t. de Jiskenhúster Mar.

Idskenhuizen verjongt de laatste jaren. Veel jonge gezinnen weten het dorp te vinden, terwijl de ouderen naar omliggende dorpen zoals Sint Nicolaasga verhuizen. Plaatselijk Belang zet daarom anno 2021 in voor het vergroten van het strandje, wat onder meer ideaal is voor gezinnen met kinderen. Op het strandje beogen ook een paar speeltoestellen te komen en een nieuwe grote picknicktafel voor de vele fietsers die langsrijden. Het vergroten van het strand is goed voor de leefbaarheid van het dorp en voor de versterking van het lokale toerisme.

In 2021 hangen voor het tweede jaar op rij 20 bloembakken aan de lantaarnpalen in het dorp, die door de aanwonenden zelf worden onderhouden. Voor de aanschaf van de bakken en bloemen heeft Plaatselijk Belang geld van het gemeentelijke Kernenbudget en het provinciale Iepenmienskipsfûns gekregen. Van het subsidiegeld zijn ook drie wipkippen gekocht. Ook hangen in het dorp twee grote insectenhotels.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Idskenhuizen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Idskenhuizen op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Plaatselijk Belang Idskenhuizen heeft geen eigen website of Facebookpagina, maar communiceert via de algemene, hierboven gelinkte Facebookpagina van het dorp.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Stjelp is in januari 2020 voorzien van zonnepanelen, voor een duurzame toekomst en eigen stroomvoorziening. Mogelijk gemaakt door Plaatselijk Belang, Rabobank Joure, Stichting Westermeer, Iepen Mienskips Fûns en gemeente De Fryske Marren.

- Muziek: - Fanfare Crescendo is vermoedelijk opgericht in 1921 - en in 1947 aangevuld met de leden van de dan opgeheven fanfare Advendo - en heeft ca. 20 leden. "De vereniging staat voor gezelligheid en plezier in muziek. Wij besteden aandacht aan dorpsactiviteiten in en om Idskenhuizen en Sint Nicolaasga. Eens per seizoen zoeken wij graag de uitdaging in een festival of concours. Crescendo speelt in de 5e divisie." De vereniging repeteert wekelijks op donderdagavond van 19.30-21.30 uur in het dorpshuis.

- Sport: - "Voor en zo mogelijk in de oorlogsjaren 1940-45 werd er wel eens een balletje geschopt op het 'Witzand'. In 1946 begon VVI Idskenhuizen met FVB-competitievoetbal. Er werd eerst gevoetbald op de 'kamp' aan de Stipedyk, waar nu transportbedrijf Hoekstra hun bedrijf heeft. Men moest zich daar verkleden bij Lammert 'boerke' de Vries. Spoedig daarna kwam men met Pier Haven overeen om het terrein achter de Buorren te huren voor fl 100,-- per jaar, met dien verstande dat alle andere verenigingen in het dorp er ook gebruik van zouden mogen maken. Supporters gingen meestal per veewagen van de fa. Hoekstra mee naar uitwedstrijden. Kwam men een verdachte auto tegen dan klonk de kreet; politie,… Koppen dicht en duiken!

Door het intensieve gebruik moest men in de zomerstop het terrein vaak draineren en egaliseren met eigen krachten onder deskundige leiding van Age Bokma. Meestal kwam het op dezelfde mensen neer, want smoesjes om weg te blijven waren er toen ook al. Er moest immers op het veld vaak onder miserabale weersomstandigheden worden getraind c.q. gevoetbald, wat een geweldige aanslag op de grasmat betekende. Maar er moest wel extreem weer zijn, wilden er wedstrijden worden afgelast. Met zand en houtspaanders werden de slechtste plekken bijgeholpen, want gevoetbald moest er worden. Vanaf 1982 zijn de sportterreinen verplaatst naar achter de Stripedyk. Voortaan zou het onderhoud ten laste zijn van de gemeente, al is in 1984 vanwege matige afwatering met behulp van eigen leden extra drainage in beide terreinen aangelegd." - Hier kun je het clublied van VVI beluisteren (en desgewenst uit volle borst meezingen ;-) ). Al sinds 2015 zijn er gesprekken gaande over de mogelijkheden voor een gezamenlijk sportcomplex voor zaterdagvereniging v.v. Idskenhuizen en zondagvereniging v.v. Renado uit Sint Nicolaasga.

Het eventuele vertrek van Voetbalvereniging Idskenhuizen baart Plaatselijk Belang wel zorgen. De voetbalclub is het hart van het dorp en brengt leven in de dorpsbrouwerij. "It hert wurdt der út ropt ast de klup fuort is. Ik bin beneid hoe’t it dan mei it doarp komt. In feriening hat in famyljegefoel. Dat moatte wol behâlde. Der moat wol iets goed foar yn’e plak werom komme. Mei ûnder oare de doarpsfyzje hoopje wy dat te berikken", aldus secretaris Geertje Hoekstra van Plaatselijk Belang.

- "De jeugd van de voetbalverenigingen Renado uit Sint Nicolaasga, VVI uit Idskenhuizen en v.v. Langweer voetbalt gezamenlijk onder de naam RVLC (Renado VVI Langweer Combinatie). Al diverse jaren voetballen de teams van de O15 t/m O19 junioren gezamenlijk en sinds seizoen 2009/2010 ook de O08 t/m O13 pupillen. In 2015 heeft ook Langweer zich bij de combinatie aangesloten."

Terug naar boven

Bekende personen, geboren in het dorp

- Egbert Douwes (1723-1802) en zijn vrouw Akke Thysses verhuisden van zijn geboortedorp Idskenhuizen naar het nabijgelegen Joure om daar in 1753 een 'winkel in koloniale waren' te beginnen, genaamd De Witte Os (tegenwoordig museumwinkel). Douwes en zijn vrouw verkochten artikelen die 'tot de genoegens van het dagelijks leven behoren', waaronder kruidenierswaren, chocolade en zuidvruchten. In 1780 werd het bedrijf overgedragen aan zoon Douwe Egberts (1755-1806) - wiens naam het bedrijf nog altijd draagt - en diens vrouw Ymke Jacobs Visser. Die hield zich bezig met de bewerking en het mêleren van koffie, thee en tabak. Onder leiding van zoon Douwe werd het bedrijf uitgebreid buiten de grenzen van Joure. Daarmee werd hij niet alleen de naamgever, maar ook de grondlegger van de expansie van het bedrijf. Na het overlijden van Egberts in 1806 werd het bedrijf voortgezet door zijn tweede vrouw Lysbeth Mintjes, die in een annonce aankondigde dat "De affaires blyven continueeren op de Firma van de Weduwe Douwe Egberts". In het dorp staat een gedenkteken voor Egbert Douwes.

- Thea Sybesma (Idskenhuizen, 18 november 1960) is een triatlete en duatlete, woonachtig te Heeze. Met duatlon is ze wereld-, Europees en Nederlands kampioene geweest en met triatlon is ze Europees en Nederlands kampioene geweest. Sybesma is getrouwd met voormalig wielrenster Mieke Havik.

Reacties

(4)

Kan iemand mij melden naar wie de Bramerstraat is vernoemd en evt. achtergrondinformatie?
Bij voorbaat dank.

Goede vraag. Enerzijds omdat het de enige straat is in ons land met deze naam (afgezien van de Burgemeester Bramerstraat in Hardenberg), wat het op zich al intrigerend maakt. Anderzijds omdat het de hoofdstraat is van het dorp, de 'dorpsstraat' van het dorp, die elders ook vaak Dorpsstraat heet, tenzij men reden heeft om die straat anders te noemen, bijvoorbeeld als eerbetoon aan een vroegere inwoner die voor het dorp van belang is geweest. Ik vermoed dat dat hier het geval is. Ik heb het hele internet er op 'afgegraasd', en daardoor nog wat aanvullingen over dit dorp gevonden, die ik nu hierboven heb verwerkt, maar helaas niets over het wanneer en waarom van de Bramerstraat. Wie was het, wat was zijn/haar belang voor het dorp. Ik heb de vraag voorgelegd aan Plaatselijk Belang. Een hunner zal dat ongetwijfeld weten. Zodra ik het antwoord heb, laat ik het u weten.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Wanneer men besloten heeft de belangrijkste straat uit het verleden (de Buorren) te vereren met de naam Bramerstraat is mij niet bekend. Als oud inwoner van Idskenhuizen vond ik op internet dat ds Bramer (1837 - 1901) komend uit Noordeloos van 1869 tot 1872 predikant was in Idskenhuizen. Hij was in deze korte tijd zeer actief met het oprichten van allerlei kerkelijke verenigingen en trok met zijn preken ook veel buitenstaanders. Verder werden de zangkwaliteiten van zijn vrouw vermeld. Waarschijnlijk is het dus een eerbetoon aan deze dominee. Zie deze link, hoofdstuk 7: https://pkn-openoed.nl/wp-content/uploads/2016/11/artikel-gereformeerdek...

Dank voor uw reactie! Weer een mysterie (vermoedelijk) opgelost. Ik zal het dhr. Bramer melden.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen