It Útlân

Plaats
Buurtschap
Achtkarspelen
Fryslân

it_utlan_plaatsnaambord_kopie.jpg

It Útlân is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Achtkarspelen. De buurtschap valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Buitenpost.

It Útlân is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Achtkarspelen. De buurtschap valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Buitenpost.

it_utlan_op_kaart_openstreetmap.jpg

It Útlân betekent '(vanuit het dorpsgebied) verafgelegen land'. Op deze kaart wordt dat mooi gevisualiseerd, voor buurtschap It Útlân in de NO uithoek van het dorpsgebied van het dorp Buitenpost (de oranje lijn is de afbakening van het dorpsgebied).

It Útlân betekent '(vanuit het dorpsgebied) verafgelegen land'. Op deze kaart wordt dat mooi gevisualiseerd, voor buurtschap It Útlân in de NO uithoek van het dorpsgebied van het dorp Buitenpost (de oranje lijn is de afbakening van het dorpsgebied).

It Útlân

Terug naar boven

Status

- It Útlân is een buurtschap en polder in de provincie Fryslân, gemeente Achtkarspelen.

- Buurtschap It Útlân valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Buitenpost.

- De gemeenteraad van de gemeente Achtkarspelen heeft in 2019, op voordracht van Stichting Oud-Achtkarspelen, besloten om naast de 13 op dat moment reeds beborde buurtschappen nog 11 buurtschappen als zodanig te erkennen middels het plaatsen van plaatsnaamborden (voor nadere informatie daarover zie de pagina Achtkarspelen, hoofdstuk Status). Een daarvan is It Útlân. De buurtschap ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

In het Nederlands
Uitland.

Naamsverklaring
Uitland betekent (vanuit het dorp gezien) 'verafgelegen land'.

Spelling
Sommingen hebben de - wat ons betreft - curieuze opvatting dat op hoofdletters geen leestekens zouden hoeven dan wel horen*. Dat kan immers voor wie niet met het woord in kwestie bekend is, tot een verkeerde uitspraak en betekenis leiden. Zo heeft men hier op de plaatsnaamborden helaas de spelling It Utland gehanteerd. Dat spreekt niet alleen anders uit; wij hebben ook geen idee wat een Utland is, terwijl iedere Fries en iedere niet-Fries met enig taalgevoel weet dat er met Útland uitland wordt bedoeld...
* Dat blijkt een inmiddels verouderde opvatting, stammend uit de tijd dat dit voor opmakers problemen opleverde. Hier wordt dat toegelicht.

Terug naar boven

Ligging

Buurtschap It Útlân ligt NO van Buitenpost, rond de provinciale weg N355 (die ter plekke Oost heet), voor zover gelegen O van de Strobosser Trekfeart. Het betreft de huisnummers vanaf 27 oneven en 26 even. De gelijknamige polder ligt Z van de N355. Het gebied N van de N355 alhier heet Stanialand.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Buurtschap It Útlân heeft ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners.

Terug naar boven

Beschrijving

Volgens de beschrijving bij de Schotanus-atlas van 1720 was er in die tijd in deze omgeving sprake van de buurtjes Uitland, Klein Uitland, de Horne en Scharnehuizum, die allemaal onder het dorpsgebied van Buitenpost zouden vallen.

Tegenwoordig is er sprake van een buurtschap Scharnehuizen direct O van het N uiteinde van buurtschap It Útlân, op grondgebied van voorheen gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland, sinds 2019 gemeente Noardeast-Fryslân.

Horne was de aanduiding voor enkele panden in het N uiteinde van de huidige buurtschap nabij de kruising met de Friese Straatweg en de Hesseweg.

Klein Uitland was het slechts enkele panden omvattende buurtje in het W uiteinde van de huidige buurtschap It Útlân. Het lag in een deel van de Uitlandseweg, zoals het daar vroeger heette, waar deze een scherpe bocht (of hoek = horn) maakt. Op kaarten vanaf medio 19e eeuw heet het buurtje Kleine horne, sinds ca. 1930 Kleinhorn, tegenwoordig Lytse Hoarne. Dit wegdeel met de bebouwing is er nog altijd. Het is nu een doodlopend Z zijweggetje van de N355, met daaraan de panden Oost 26 en 28 en Rijksweg 1. Laatstgenoemd pand valt onder het dorpsgebied van buurdorp Augsbuurt. Deze bocht/hoek is 'afgesneden' bij de aanleg van de rijksstraatweg (de latere N355) rond 1830.

Reactie toevoegen