It Eilân

Plaats
Buurtschap
Smallingerland
Fryslân

it_eilan_kuierpaad.jpg

Op It Eilân maakt het niet uit welke kant je opgaat op het Kuierpaad: het is namelijk een rondwandeling, dus je komt, linksom of rechtsom, altijd weer bij dit beginpunt uit. (© https://afanja.com)

Op It Eilân maakt het niet uit welke kant je opgaat op het Kuierpaad: het is namelijk een rondwandeling, dus je komt, linksom of rechtsom, altijd weer bij dit beginpunt uit. (© https://afanja.com)

It Eilân

Terug naar boven

Status

- It Eilân is een buurtschap, eiland en polder in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland.

- De buurtschap It Eilân valt voor de postadressen onder de buurtschap Goëngahuizen. Vanouds viel het vermoedelijk, net als Goëngahuizen, onder het buitengebied van het dorp Boornbergum. Overigens wordt It Eilân verder nergens als buurtschap vermeld, maar wij vinden dat wél legitiem, aangezien het een op zich staand huizengroepje is op een eiland en in een polder met een duidelijke eigen identiteit. Bovendien is de situatie geografisch zeer wel vergelijkbaar met buur-buurtschap en -eiland De Burd, dat wél vanouds in Volkstellingen e.d. als buurtschap wordt vermeld.

- De buurtschap It Eilân heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Ligging

- De buurtschap It Eilân ligt N van de buurtschap Goëngahuizen, op het gelijknamige eiland. De enige weg op dit eiland heet ook It Eilân. In het W grenst het eiland via de Wide Ie (Wijde Ee) aan het vergelijkbare eiland en buurtschap De Burd, dat onder Grou valt (vanouds gem. Idaarderadeel, sinds 1984 gem. Boarnsterhim, sinds 2014 gem. Leeuwarden).

- Het grootste deel van het jaar is het eiland alleen per boot bereikbaar. Voor auto’s en tractoren van bewoners ligt er een trekpont (die u hier in actie kunt zien), voetgangers en fietsers kunnen gebruik maken van een klein fietspontje. Omdat het fietspontje niet gebruikt kan worden wanneer er ijs op de Goaiïngahúster Sleat (Goëngahuistersloot) ligt, is It Eilân ‘s winters bereikbaar via een tijdelijke voetgangersbrug. De inwoners ijveren sinds 2013 voor een permanente brugverbinding (deels beweegbaar i.v.m. het vaarverkeer), omdat ze het pontje niet veilig genoeg vinden (vaartuigen kunnen de kabels over het hoofd zien). De gemeente heeft daar een deelsubsidie voor toegezegd. Voor het resterende bedrag moeten elders fondsen worden geworven.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- De buurtschap It Eilân omvat volgens de gemeentelijke basisregistratie BAG 8 woonhuizen plus 5 woonschepen en/of -arken, en zal, op grond daarvan, derhalve ca. 35 inwoners hebben. Een krantenartikel uit 2013 spreekt van 4 panden met daarin 10 bewoners. Bijzonder is dat alle voormalige landbouwbedrijven en -gronden tegenwoordig zijn omgevormd ten dienste van natuur en waterbeheersing. Zie hierna.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan It Eilân-West (2009).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Roekmolen of Molen De Roek is de grootste spinnekopmolen van Fryslân. Deze molen uit 1832 bemaalde oorspronkelijk de polder Krieke bij de buurtschap Warniahúzen. In 2010 is de destijds vervallen molenromp overgebracht naar It Eilân en weer in oude glorie gerestaureerd. De molen is nu weer in functie om water weg te malen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Middels het wandelpad Kuierpaad kun je het hele eiland rondwandelen. Grappig is dat op de richtingbordjes de pijlen beide kanten op staan: het maakt immers niet uit welke kant je op loopt, omdat het een rondwandeling is...

- In het herinrichtingsgebied Swette-De Burd* is in 2011 40 hectare landbouwgrond op It Eilân-West ingericht voor particulier natuurbeheer. Dit deel van het eiland is in zijn geheel bestemd voor natuur en omvat in totaal 120 hectare. Hiervan is 80 hectare eigendom van It Fryske Gea. Ook deze grond is ingericht. Door de herinrichting is de grond beter geschikt voor weidevogels en kan de botanische waarde zich verder ontwikkelen. Rond It Eilân zijn nieuwe kaden aangebracht en er zijn plas-drasoevers aangelegd. In extreme situaties kan het gebied onderlopen en fungeren als waterberging.

It Eilân-Oost (ca. 110 ha.) is eerder al ingericht als optimaal weidevogelgebied en retentiepolder, de eerste retentiepolder in Fryslân. Bij wateroverlast kan er binnen 24 uur ca. 500.000 m3 water worden geborgen, dat via een waterinlaatkunstwerk de polder in loopt. Om het water binnen het bergingsgebied te hóuden, is een nieuwe winterkade van ca. 1.500 meter aangelegd. Als de wateroverlast afneemt, kan het water via een uitlaatkunstwerk weer afstromen naar de winterpolder, waarna het kan worden teruggepompt naar de boezem. Beschrijving van de ontwikkeling van landschap en natuur op It Eilân.

Twee natuurgebieden bij Goëngahuizen zijn in 2011 uitgebreid en ingericht. In 2012 is een 400 hectare groot eiland ten oosten van Grou ingericht voor natuur en recreatie. In het Swettegebied gaan nog drie grondgebruikers voor in totaal ruim 100 hectare particulier natuurbeheer toepassen. De waterhuishouding in het hele Swettegebied is flink verbeterd. Door de bouw van een nieuw gemaal en de aanleg van watergangen kunnen de kwetsbare klei-op-veengronden beter worden beheerd. * Het herinrichtingsgebied Swette-De Burd ligt tussen Grou, Akkrum en Aldeboarn en beslaat een oppervlakte van 1800 hectare. (bron: DLG, 27-1-2011)

Reacties

(1)

Goeie we ha jonge foksen sjoen op It Eilân by Goaingahûzen oan de Grouster en Sitebuorster Ie. is dat Ok? Want der binne wol in hiel soad prachtiche fûgels.

Gr Bert

Reactie toevoegen