Status

- Kasen is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Meerssen. T/m 1981 gemeente Bunde.

- De buurtschap Kasen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Bunde.

- De buurtschap Kasen wordt komend van buiten het dorpsgebied van Bunde met witte plaatsnaamborden aangegeven, maar ligt vrijwel geheel binnen de bebouwde kom van dat dorpsgebied. De buurtschap sluit in het Z aan op de dorpskern van Bunde, waar vanuit de buurtschap niet met borden wordt aangegeven.

Naam

In het Limburgs
Kaze.

Oudere vermeldingen
1409 Caswyn, 1519 Casen, 1525 Kaesen, 1535 Kasel, 1569 Cassem, 1660 Caesen, ca. 1806 en 1840 Casel, 1840 Cazen, 1841 Cosel, 1867 Kazel, 1868 Kasen.

Naamsverklaring
- Ontstaan uit het Latijnse casas 'huizen'. De Romaanse meervoudsuitgang op s is vervangen door Germaans en.(1)

- Edward Rouwet echter, verklaart de naam in zijn boek 'Kasen. Een gehucht verkend' als volgt: Caswyn: wyn is een variant van win, een destijds gangbaar woord voor ‘hoeve, pachthoeve’. Men mag veronderstellen dat de naam Caswyn oorspronkelijk aan een (waarschijnlijk alleenliggende) oude hoeve in dit gebied is gegeven. Hierop aansluitend zou men in de ruim anderhalve eeuw jongere vorm Cassem een Cas-hem kunnen zien, waarbij het tweede lid eveneens een nederzetting aanduidt. Cas zou duiden op eik. Heel waarschijnlijk was de hoogte, waarop Kasen ligt, eertijds met een eikenbos bedekt. Niet onwaarschijnlijk is dat Caswyn eigenlijk de naam van de ‘hoeve in het eikenbos’ is, terwijl Casen als (verondersteld) oorspronkelijk toponiem veeleer dat eikenbos zelf of de eikenbosachtige streek zal hebben aangeduid, en dat deze bos- of streeknaam Casen enige tijd naast de hoevenaam Caswyn in gebruik is geweest, om daarna uiteindelijk definitief de overhand te verkrijgen.

Ligging

De buurtschap Kasen ligt NO van het dorp Bunde, N van het dorp Meerssen, W van het dorp Ulestraten en Z van het dorp Geulle, rond de wegen Kasennerweg, Dennenberg, Op de Locht, Wonkelestraat, Vliekerweg, Groeneweg, Trentelenweg, Vliegveldweg, Braamstraat, Op de Berg, Boschweg en Kloosterberg.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Kasen 30 huizen met 202 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 125 huizen met ca. 320 inwoners.

Geschiedenis

De Romeinse heirweg naar Nijmegen, die zich tussen Bunde en Meerssen aftakte van de weg Maastricht-Keulen, liep over Kasen. Deze weg correspondeerde met die van de linker Maasoever op Belgisch gebied. De heirbaan volgt namelijk voortdurend natuurlijke hoogtes, veilig uitstekend boven het overstromingsgebied van de toen onbetrouwbare Maas. Op die manier wilden de Romeinen ervoor zorgen dat hun weg veilig was tegen overstromingen en overtollige neerslag.

Archeologische vondsten
Op de Locht in Kasen zijn tussen 1890 en 1892 Romeinse munten gevonden, stammend uit de regeringsperiode van keizer Constantijn (306-337) of Constantijn II (337-340), en in 1920 een dakpanfragment, waarvan de ouderdom tussen de eerste en de derde eeuw ligt. Deze vondsten alléén vormen onvoldoende aanleiding om van een Romeinse villa te spreken. Latere graafwerkzaamheden hebben echter een aantal vondsten opgeleverd die het tegendeel doen vermoeden.

Tweede Wereldoorlog
Enkele weken voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, op zaterdag 20 april 1940, maakt een Duitse Heinkel bommenwerper, die tijdens een verkenningsvlucht boven Frankrijk en België zwaar wordt bestookt, een noodlanding in de huiswei van Hoeve De Locht te Kasen. Een van de bemanningsleden overlijdt kort na de noodlanding, de overige vier worden krijgsgevangen genomen. Vele duizenden nieuwsgierigen komen de daarop volgende dagen het vliegtuigwrak bekijken.

Tussen 4 oktober en 12 november 1944 worden vele honderden doden via Kasen naar de begraafplaats in Henri-Chapelle (België) vervoerd (het oorlogskerkhof te Margraten wordt pas rond 10 november in gebruik genomen). Naast hoeve Rouwet boven aan de Kruisberg is een coördinatiepunt voor registratie en transport van de gesneuvelden. (tekst samengesteld door en © Heemkundevereniging Meerssen)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze buurtschap, kun je terecht bij de publicatie 'Kasen, een gehucht verkend' (Edward Rouwet, 1984).

Bezienswaardigheden

- Voor water moeten de inwoners van Kasen aanvankelijk de Dennenberg af en op. Met een juk op de schouders met daaraan twee emmers haalt men het water in het bronnengebied in het Kasenerbroek, ook wel kortweg het Broek. De bewoners van de Locht halen hun water in het Bunderbos bij de Ravenbron. In 1874 dienen zij een verzoek in voor een waterput. Pas in 1899 wordt dit verzoek toegekend. Er wordt een waterput van 25 meter diep gegraven. Middels een putwiel met daaraan een putrol met twee emmers moet men 100 slagen met het putwiel maken om 1 emmertje water naar boven te halen...

In 1910 wordt een waterpomp in de putschacht geplaatst. Later wordt er een zuigperspomp geplaatst: het putwiel brengt middels een krukas twee stangen in beweging, die voor het aanzuigen en opstuwen van het water zorgen, dat door een buis naar boven komt. Als de buurtschap in 1933 op het waterleidingnet wordt aangesloten, raakt de put in verval. De buurtvereniging heeft de waterput in 1977 gerestaureerd en deze staat er sindsdien weer piekfijn bij, zij het dat hij niet meer in werking is. Voor nadere inhoudelijke toelichting en een mooie fotoserie van de put zie de link, welke pagina onderdeel is van een fraaie uitvoerige site in tekst en beeld over waterpompen, waterputten, pompstations en watertorens in de provincie Limburg.

Evenementen en activiteiten

- In een ruim opgezette woonomgeving als die van Kasen is het niet eenvoudig om elkaar te leren kennen. Daarom is er al sinds 1959 de actieve Buurtvereniging Kasen die dit gemakkelijker maakt. Vrijwel ieder huishouden in de buurtschap is lid. De buurtvereniging organiseert jaarlijks verschillende activiteiten waaronder een zomerbarbecue, Sinterklaasmiddag, kerstmiddag voor de senioren, paaseieren zoeken, wandelingen, filmavond in de tuin, brood- en vlaaien bakdag etc.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)