De buurtschap Kievitsdel heeft wel héél kleine plaatsnaambordjes. Daar moet je inderdaad niet harder dan met 50 km/u aan voorbij rijden, anders zie je ze over het hoofd...
Ansichtkaart van Camping Kievitsdel
Hier is goed te zien dat het gebied Kievitsdel tot 1930 nog nauwelijks bebouwd was (rode lijn is kern/bestemmingsplan Kievitsdel).
En hier is goed te zien hoe Kievitsdel zich later heeft ontwikkeld tot hoe het er vandaag de dag uitziet. (© van beide composities: gemeente Renkum)
Kaart van het werkgebied van Bewonersvereniging Kievitsdel, en daarmee van het grondgebied van de gelijknamige buurtschap. De buurtschap ligt in de 'oksel' van de N225 ter plekke, plus een diagonale strook N daarvan. (© Bewonersvereniging Kievitsdel)
- Kievitsdel is een buurtschap* in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum. T/m 30-4-1923 gemeente Doorwerth.
* Een buurtschap ligt geografisch gezien weliswaar in principe buiten de bebouwde kom van een stad of dorp, en Kievitsdel ligt formeel (d.w.z. gezien de bebording ter plekke) binnen de bebouwde kom van het dorpsgebied van Doorwerth, waardoor het formeel ook als wijk van Doorwerth wordt beschouwd, maar wordt in de praktijk nog altijd door een bosgebied (de Cardanusbossen) van de dorpskern Doorwerth gescheiden. Daarom vinden wij het legitiem om deze kern nog atijd als buurtschap en daarmee dús als aparte plaats(naam) te kwalificeren, omdat een wijk geografisch en maatschappelijk gezien eigenlijk een entiteit als onderdeel van een dorpskern is. En dat is hier dus niet aan de orde.
Overigens wordt dit woongebied ook in recente atlassen nog altijd als buurtschap gekwalificeerd. Wat daar mede voor pleit, is dat wij van een lokale ingewijde hebben vernomen "dat Kievitsdel een hechte gemeenschap is, waar mensen elkaar helpen en waar dat als normaal wordt beschouwd", oftewel het nabuurschap of zoals ze dat in Twente en de Achterhoek zo mooi noemen het 'naoberschap'. Overigens zou je Kievitsdel ook nog als dorp kunnen beschouwen, omdat het voor een buurtschap aan de grote kant is. Daar zijn geen harde, objectieve criteria voor, maar een buurtschap omvat doorgaans een handvol tot enkele tientallen, hooguit ca. 100 huizen, en deze kern heeft er ca. 200.
- Bij de inwerkingtreding van het huidige postcodeboek en -systeem, in 1978, is door gemeente en/of PTT bepaald dat, in ieder geval dus vanaf dat jaar, de kern Kievitsdel voor de postadressen tot het dorp Doorwerth wordt gerekend. Wij hebben echter van inwoners vernomen dat Kievitsdel vanouds onder het dorp Heelsum zou hebben gevallen, en daar eigenlijk nog altijd onder zou moeten vallen (maar dat met name na de aanleg van de A50, het grondgebied onder het dorpsgebied van Doorwerth zou zijn gebracht). Wat dat onderbouwt, is 1) dat Kievitsdel net als Renkum en Heelsum een Wagenings e.o. kengetal heeft (nl. 0317) en dat Doorwerth, Oosterbeek en Heveadorp een Arnhems e.o. kengetal hebben (nl. 026); 2) dat de Hervormde (PKN) inwoners van de buurtschap onder de kerk te Heelsum vallen, welke kerkelijke gemeente daarom ook Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel heet; 3) dat er ook een wijkagent is voor Heelsum en Kievitsdel.
- De buurtschap heeft witte plaatsnaamborden (binnen de bebouwde kom van het dorpsgebied van Doorwerth).
Terug naar bovenDe buurtschap Kievitsdel ligt W van Doorwerth, O van Heelsum en grenst op hoofdlijnen in het N en W aan de provincialeweg N225. D.w.z. ook een smalle horizontale strook N van de N225 valt nog onder het grondgebied van deze buurtschap. De panden aldaar aan de weg Kabeljauw en W daarvan vallen voor de post onder het dorp Heelsum, enkele panden O daarvan vallen voor de post onder het dorp Wolfheze. Op de kaart van de Bewonersvereniging, die elders op deze pagina is afgebeeld, wordt het grondgebied van de buurtschap middels een rode lijn afgebeeld.
Bewonersvereniging Kievitsdel bakent het werkgebied van de vereniging - en daarmee het grondgebied van de buurtschap - als volgt af: "Van Aldenburglaan, Badlaan, Bernadottelaan, Ridder Bernhardlaan, Boersberg, Baron van Brakelllaan, Fonteinallee (vanaf huisnummer 24 tot de A50), Hammarskjoeldlaan, Kabeljauw (post Heelsum), Kabeljauwallee, Kennedylaan, Laman Tripplantsoen, Van der Molenallee (vanaf huisnummer 44, respectievelijk 133), Baron van Pallandtlaan, Ridder van Rappardlaan, Ridder Robertlaan, Schaapsdrift, W.A. Scholtenlaan (vanaf huisnummer 138), Utrechtseweg (vanaf huisnummer 400, respectievelijk 323), Utrechtseweg (post Heelsum) (tot huisnummer 11, respectievelijk 20)."
Terug naar bovenDe buurtschap Kievitsdel heeft ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.
Terug naar bovenKievitsdel kan worden gekenschetst als een park met daarin verspreid liggende villa's. Vanaf de wegen is relatief weinig bebouwing te zien. Door de ruime opzet en het ontbreken van centrum-voorzieningen is er geen dorpskern. Beeldbepalend zijn het bos, de laanbeplanting, de pluriforme villa's op brede percelen en grote voortuinen.
De eerste villa's stammen uit het begin van de 20e eeuw en zijn duidelijk ruimer gesitueerd dan de latere villa's uit de jaren zestig en de jongste uit de jaren zeventig. De eerste villa's zijn met name te vinden langs de Utrechtseweg, Kabeljauwallee en Van der Molenallee. De perceelsbreedte varieert van 30 tot 60 meter. De latere bebouwing is met name in het binnengebied gerealiseerd tussen genoemde wegen in een dichtere verkaveling. De perceelsbreedte varieert (op een enkele uitzondering na) van 10 tot 30 meter.
Op de hoek van de Utrechtseweg en de Van der Molenallee staat het karakteristieke pand van restaurant Kievitsdel. Dit pand markeert niet alleen het kruispunt van interlokale wegen, maar ook de toegang tot de gelijknamige buurtschap. De Van der Molenallee is de hoofdontsluiting van het gebied en tevens de doorgaande weg richting Doorwerth. De weg doorsnijdt het gebied.
De bebouwing van de buitenste schil van Kievitsdel (Utrechtseweg, Van der Molenallee, Kabeljauwallee en Schaapsdrift) heeft een statige uitstraling. De percelen zijn gemiddeld drie keer zo breed als de gebouwde woningen en de voortuinen zijn diep. Een belangrijk deel van deze bebouwing is als bungalow gerealiseerd. Door de vele bomen in de (voor)tuinen vormt de 'buitenste schil' een geleidelijke overgang naar het bos van de directe omgeving (vaak gelegen aan de andere zijde van de straat), het bos dat zo kenmerkend is voor dit gebied.
Het binnengebied van Kievitsdel wordt gekenmerkt door overwegend lage bebouwing. In het noordelijk deel zijn dit overwegend vrijstaande woningen. De woonbuurt aan de Kennedylaan en de Bernadottelaan is eind jaren zestig als 'expositie' gerealiseerd onder de naam 'Plan Internationaal'. Deze expositie bestond uit vrijstaande, dubbele en geschakelde woningen. Elke woning was gebouwd en ingericht in de stijl van één van de 12 deelnemende landen. De woningen hebben net als de overige woningen in de buurtschap een groot voorerf, maar daarentegen een relatief klein achtererf. Tussen de kavels liggen diverse groenstroken. Zowel in de tuinen als in de groenstroken staan veel bomen, wat de buurt het karakter geeft van wonen in het bos.
Binnen Kievitsdel is de bijzondere architectuur van de woningen aan het Laman Tripplantsoen opvallend. De bebouwing bestaat uit 19 atriumwoningen, die geschakeld zijn en te midden van het oorspronkelijke bos liggen.
Het terrein Golden Tulip, voorheen De Branding, is eveneens omzoomd door bos. Het omvat naast een grote vijver (het voormalige golfslagbad) ook een hotel, restaurant, congrescentrum en sportfaciliteiten. Het complex is begin jaren dertig ontwikkeld onder de naam 'Natuurbad Doorwerth'. (bron: Bestemmingsplan Kievitsdel)
Plan Internationaal
"Het is de erfenis van hoogleraar tuin- en landschapsarchitectuur J.T.P. Bijlhouwer, die het wijkje van 56 woningen in de Doorwerthse buurtschap Kievitsdel in opdracht van Bouwfonds Nederlandse Gemeenten ontwierp. De toenmalige directeur daarvan, J. Wiersema, vatte het plan op om er een staalkaart van te maken van de woningtypes die zijn bedrijf sinds de oprichting in 1946 overal in Nederland had gebouwd. En dat niet alleen: midden tussen de rijtjeswoningen, twee-onder-een-kappers en vrijstaande huizen, zoals die vanaf de jaren vijftig massaal in de Nederlandse uitbreidingswijken verrezen, vormden negen buitenlandse bungalows de kers op de taart.
Zo konden de bezoekers van wat Plan Internationaal werd gedoopt kennismaken met hoe mensen in andere landen en op andere continenten woonden - van Finland tot Canada, van Amerika tot Oostenrijk. De meeste buitenlandse (prefab) huizen waren van hout. Tussen 7 juni en 10 oktober 1967 kwamen tienduizenden bezoekers uit de hele wereld naar Kievitsdel. Het was een echt tentoonstellingsterrein. Er was een slagboom en je moest entree betalen. Na de tentoonstelling zijn de woningen verkocht. Plan Internationaal is te bereiken via de afslag Doorwerth van de N225 tussen Heelsum en Oosterbeek en is gesitueerd rond de Kennedylaan, de Bernadottelaan en Hammarskjoeldlaan. Het is leuk om er rond te lopen, maar na een uur heb je het wel gezien." (bron en voor nadere informatie zie Trouw, 29-5-2021)
Terug naar boven- Bestemmingsplan Kievitsdel (2013).
- De provincialeweg N782 (Utrechtseweg) Kievitsdel-Heelsum is een 80 km-weg met fietspaden vlak langs de autorijbaan. Voor de fietsers geeft dit veel geluidsoverlast en (gevoel van) onveiligheid. Vooralsnog is de provincie kennelijk niet van plan de snelheid te verlagen tot 60 km/uur of anderszins verkeersveiligheidsbevorderende maatregelen te nemen.
Terug naar boven- Bewonersvereniging Kievitsdel (BVK) is in 1990 opgericht. De vereniging heeft tot doel de sociale cohesie tussen de inwoners te bevorderen, het handhaven en verbeteren van de woonkwaliteit en veiligheid alsmede de belangen van haar leden bij overheden en andere instanties te behartigen. 90 procent van de inwoners is lid van de vereniging. De BVK heeft verder ook een aantal begunstigers: oud-inwoners van de buurtschap die na hun vertrek het contact met de huidige bewoners niet willen verbreken en graag willen blijven deelnemen aan de georganiseerde activiteiten.
- Het 4x per jaar verschijnende periodiek De Kievit is via de link ook online te lezen (ook de oudere nummers).
Reacties
(2)Kievitsdel heeft als netnummer 0317, net als Rhenen, Wageningen, Renkum en Heelsum. Doorwerth heeft net als Oosterbeek, Wolfheze en Heveadorp het Arnhemse 026. Het zou goed zijn als daar bepaalde conclusies aan verbonden worden. Of in ieder geval wel benoemd hier op de Plaatsengids.
Dank voor de aanvulling. Ik heb het toegevoegd, en op grond van jouw overige aanvullingen, die ik via mail heb bekomen, de tekst onder Status m.b.t. 1) wijk / buurtschap / dorp en 2) het vallen onder Heelsum / Doorwerth, herschreven.
Reactie toevoegen