Kopstukken

Plaats
Dorp
Stadskanaal
Westerwolde
Groningen

Kopstukken plaatsnaambord (Kopie).jpg

Het lintdorpje Kopstukken is kennelijk te dunbebouwd voor een eigen 'bebouwde kom' en heeft daarom witte plaatsnaamborden. Er geldt dan weer wél een 'binnen-de-bebouwde-komsnelheid' van max. 50 km/uur.

Het lintdorpje Kopstukken is kennelijk te dunbebouwd voor een eigen 'bebouwde kom' en heeft daarom witte plaatsnaamborden. Er geldt dan weer wél een 'binnen-de-bebouwde-komsnelheid' van max. 50 km/uur.

kopstukken_special_death_care_edwin_spieard.jpg

Een voor ons land unieke 'zorginstelling' is Edwin Spieard met zijn firma Special Death Care in Kopstukken, die met een ambulance in het hele land verminkte overledenen weer toonbaar maakt voor de nabestaanden. (© www.specialdeathcare.nl)

Een voor ons land unieke 'zorginstelling' is Edwin Spieard met zijn firma Special Death Care in Kopstukken, die met een ambulance in het hele land verminkte overledenen weer toonbaar maakt voor de nabestaanden. (© www.specialdeathcare.nl)

Kopstukken

Terug naar boven

Status

- Kopstukken is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Westerwolde, gemeente Stadskanaal. T/m 1968 gemeente Onstwedde.

- Het dorp Kopstukken heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Mussel.

- Kopstukken heeft formeel geen bebouwde kom, en derhalve geen blauwe maar witte plaatsnaamborden, maar heeft wel een 50 km-zone. Klein foutje in de bebording is dat aan een van de kanten waar je het dorp verlaat, een blauw einde kom-bord staat (want er is immers geen bebouwde kom, dus kun je die ook niet verlaten...).

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Kòpstukn.

Oudere vermeldingen
1867 De Kopstukken.

Naamsverklaring
Oorspronkelijk een veldnaam, gebruikt in combinatie met Zijdstukken, nu Zaadstukken (veldnaam). Betekenis: 'de kop van het land waar de ploeg keert'.(1) De naam duidt op stukken grond aan de kop van het rond 1918 gegraven Mussel-A-kanaal.

- Dit is weer zo’n plaatsnaam die uitnodigt tot fantaseren over het ontstaan van de naam. Dat doet een verslaggeefster van Nieuwsblad van het Noorden dan ook, in een artikel d.d. 26 augustus 1997: "Kop of munt, hoe zullen we onze nieuwe nederzetting noemen?" De twee Romeinse soldaten, moegestreden en ongeïnspireerd, diepten een muntstuk uit hun buideltasje. Marco koos munt, de afbeelding van Julius Caesar aan Giovanni overlatend. Deze gooide het muntje de lucht in, ving het op en bedekte het met de palm van z’n andere hand. "Weet je het zeker?" Marco pulkte in z’n neus, knikte ongeduldig. "Toe nou maar". Het werd kop. "Bueno. Laten we dit Kopstuk noemen", stelde de jonge Romein voor. "Of beter Kopstukken, anders is het net of we de kop hebben gestoten." Het artikel gaat verder: "Het hád gekund. In de tweede helft van de 4e eeuw is hier namelijk een muntschat gevonden, de muntschat van Kopstukken, ten bewijze van Romeinse aanwezigheid of in ieder geval van handelscontacten."

Terug naar boven

Ligging

Kopstukken ligt rond de gelijknamige weg, NO van Musselkanaal, O van Mussel. O parallel aan het dorp loopt de grens met de gemeente Vlagtwedde. Vroeger kwam het O van het dorp lopende Weenderkanaal, ook wel Weenderwieke genaamd, hier bij het dorp uit in het Mussel-Aa-kanaal. Tegenwoordig is het Weenderkanaal ter plekke deels drooggelegd. Het dorp grenst in het O ook aan het Weenderveld, een groot ontginningsproject.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het dorp Kopstukken heeft ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De nederzetting Kopstukken is eind 19e eeuw ontstaan. Voordien was dit gebied nog 'woeste grond' zoals dat destijds werd genoemd. Het veengebied werd hier toen in ontginning gebracht wat veel nieuwe bewoners aantrok. Er vestigden zich met name uit Duitsland afkomstige arbeiders. Deze brachten hun eigen geloof mee, zodat het dorp nog altijd een katholieke enclave is in een overwegend protestants gebied.

Overigens komen veel inwoners van de streek Westerwolde vanouds uit Duitsland. Het betrof ‘deserteurs’ uit de tijd van de Frans-Duitse oorlog 1870-1871. Hannoveranen die weigerden dienst te nemen in het Pruisische leger. Duitsland was namelijk kort ervoor van vele staatjes één staat geworden. De Duitsers voelden na de oorlog geen behoefte om terug te keren, omdat ze katholiek waren en na de oorlog het katholicisme in Hannover als staatsgodsdienst werd afgeschaft, met verdwijning van de bijbehorende privileges.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De geloofsgemeenschap (voorheen parochie) O.L. Vrouw van Lourdes in Kopstukken is in ledental een kleine parochie (ca. 200 gezinnen), maar bestrijkt een groot gebied: globaal het gebied tussen Wedde - Bourtange - Musselkanaal. De parochie is opgericht in 1949 en heeft de eerste jaren de vieringen gehouden in een ‘noodkerk’. Dit was een herbouwde barak van het interneringskamp van buurdorp Sellingerbeetse, aan de Zandtangerweg, naast de nog altijd bestaande RK H. Hartschool. De huidige kerk, naar een ontwerp van architekt Dresmé uit Driebergen, komt gereed in 1962. De grote, deels glas-in-loodramen geven de kerk een licht en open karakter. De moderne ornamentering versterkt het geheel nog eens. Het is een ‘sobere’ kerk, waarin de kerkgangers ‘rondom’ het altaar zitten, waarbij de mensen elkaar kunnen zien, wat de gemeenschapszin vergroot. - Nadere informatie over de kerklocatie O.L. Vrouw van Lourdes, die tegenwoordig onderdeel is van de regionale Parochie Heilig Kruis.

- Op het kerkhof in Kopstukken heeft iedereen dezelfde soort zerk. Arm of rijk maakt geen verschil.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De school en kerk van Kopstukken organiseren op een zaterdag eind maart (van 10.00-12.00 uur) de jaarlijkse Rommelmarkt. Het is een van de eerste openlucht-rommelmarkten van het seizoen. Er is een groot aanbod gebruikte goederen en een verloting met een mooie hoofdprijs. Er kan worden gesmuld in de Smulhoek, waaronder lekkere snert. Verder verkoop per opbod, grabbelton en leuke spelletjes.

- Vanwege het folkloristisch karakter verleent de gemeente Stadskanaal jaarlijks ontheffing voor een tweetal paasvuren: in Onstwedde en in Kopstukken. Dit houdt in dat het oprichten en ontsteken van paasvuren elders in de gemeente Stadskanaal dus verboden is. Overtreding van dit verbod wordt aangemerkt als een zogeheten economisch delict waar een hoge boete op staat. Er wordt nauwlettend op toegezien dat er geen illegale paasbulten worden opgericht.

Terug naar boven

Links

- Onderwijs: - De Heilig Hartschool in Kopstukken dateert uit 1928 en heeft diverse kenmerken uit de architectuur van de Amsterdamse School. In 2017 is Ellen Frelink uit Hattem hier als teamleider aan de slag gegaan. Ze is onder de indruk van de school en van het team: “Wat een mooi historisch gebouw met een leuk jong en fris team. Het is een gezellig kleine open katholieke school waar iedereen zichzelf is. Door de kleinschaligheid is er genoeg aandacht voor de ontwikkeling van ieder kind individueel en gaan de leerkrachten net een stapje verder. Kinderen voelen zich gezien en gaan graag naar school. Ik heb op veel scholen gewerkt en het valt me op dat hier alle kinderen van alle leeftijden samen spelen. Super toch. Ik ben trots op deze school.”

- Zorg: - Zorgboerderij De Bonte Drie in Kopstukken is zeer landelijk gesitueerd en gevestigd in een 100 jaar oude brugwachterswoning bij de Kopstukkensluis aan het Mussel-A-kanaal. De Bonte Drie beschikt over 5 hectare grasland, een professionele rijbak van 20 x 60 meter, stallen, wasplaats en een zadelkamer met koffiegelegenheid. De Bonte Drie is gespecialiseerd in de begeleiding/coaching van mensen met stoornissen in het autisme spectrum, PDD-nos, ADHD, ADD en licht verstandelijke beperkingen. De Bonte Drie is een kleinschalige Zorgboerderij waarbij de nadruk ligt op leuke dingen doen en veel onder de mensen zijn, vooral ook buiten onze locatie.

Eigenaren van De Bonte Drie zijn Leon & Miranda Nouwens, al tientallen jaren paardenliefhebbers. Naast arbeidsbemiddeling is De Bonte Drie in 2005 gestart met de Zorgboerderij en het geven van begeleiding / coaching en dagbesteding. Miranda is in 2010 toegetreden tot De Bonte Drie. Zij regelt het hele paardengebeuren, geeft coaching en houdt zich bezig met alle ondersteunende taken. Als geen ander weten zij dat je soms een bemoedigend woord nodig hebt of zomaar een hand op je schouder, een beetje aandacht, respect en gewoon jezelf kunnen zijn. Hier kun je op basis van wederzijds respect en vertrouwen bouwen aan iets moois, een leuke baan, persoonlijke begeleiding of dagbesteding.

Ze gaan uit van de mogelijkheden van mensen en niet van hun beperkingen of belemmeringen. Ieder mens heeft verborgen talenten, maar vaak ontbreekt de zelfkennis, het inzicht in de eigen identiteit, sterke en zwakke kanten, kwaliteiten, interesses en ambities. Zij hebben de kennis, vaardigheden en instrumenten in huis om je verborgen talenten, je competenties, te ontdekken en hier iets mee te doen. Ieder mens is bijzonder. Omdat zij contact met de buitenwereld erg belangrijk vinden, worden ook veel activiteiten buiten het terrein van De Bonte Drie georganiseerd, zoals muziekles en fitness bij een erkende sportschool. Ook gaan ze er regelmatig met de groep op uit en plannen ontspannende activiteiten.

Bij de Bonte Drie bestaat de mogelijkheid om met paarden, honden, katten en kippen om te gaan, te helpen met de verzorging van alle dieren, paarden poetsen, paardrijden, langelijnen les, en aangespannen rijden. Er zijn 2 drumstellen, keyboard, gitaar, viool en een muziekinstallatie beschikbaar en er wordt muziekles gegeven. Onderhoud van het terrein en weiland, bomen kappen in het bos, houtkloven. Tuinieren in de moestuin en boomgaard. Timmeren, schilder- en tekenles, knutselen met elektronika en eenvoudige klusjes in huis en aan scooter/auto. Met de door de deelnemers gemaakte decoratie-artikelen (vogelhuisjes e.d.) staan ze jaarlijks op voorjaars- en kerstmarkten.

- Nog een bijzondere en voor ons land zelfs unieke 'zorginstelling' in Kopstukken is Edwin Spieard met zijn firma Special Death Care. Met een omgebouwde ambulance rijdt Spieard door het hele land. Hij verzorgt lichamen van mensen die voor of na hun overlijden verminkt zijn geraakt, zodat nabestaanden de mogelijkheid krijgen om nog van de overledenen afscheid te kunnen nemen. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die een zwaar ongeluk hebben gehad, zelfmoord hebben gepleegd, door geweld of bij een (natuur)ramp om het leven zijn gekomen. "Soms is een lichaam zo verminkt dat dat zonder 'restauratie' niet aan nabestaanden getoond kan worden. Met bepaalde technieken kunnen wij lichamen zo restaureren dat een overledene toch opgebaard kan worden ondanks de ernstige verwondingen aan bijvoorbeeld het hoofd", aldus Spieard. Zijn deskundigheid werd onder meer ook ingeroepen na de vliegramp in Tripoli, de ramp met de MH17, zware ongelukken en vele gezinsdrama's.

Spieard verleent deze postmortale zorg al sinds 2004 en is in 2016 voor zichzelf begonnen. Hij spreekt van een jongensdroom die in vervulling is gegaan omdat hij dankzij de omgebouwde ambulance zijn werk op locatie kan uitvoeren. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om lichte balseming en 'restauraties'. Bij uitvaartcentra, in verzorgingshuizen en bij mensen thuis is vaak geen geschikte ruimte beschikbaar. Daarom is het een uitkomst dat Spieard dan met zijn mobiele unit de mensen ter plekke kan behandelen. (bron: Dagblad van het Noorden, 20-5-2016)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Kopstukken.

Reactie toevoegen