Kraggenburg

Plaats
Dorp
Noordoostpolder
Flevoland

kraggenburg_plaatsnaambord_kopie.jpg

Kraggenburg is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

Kraggenburg is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

kraggenburg_op_kaart_openstreetmap.jpg

Kraggenburg ligt ZO van Emmeloord en Marknesse, NO van Schokland en Ens en grenst in het Z en O aan de provincie Overijssel (kernen respectievelijk Kampereiland en Vollenhove). (© www.openstreetmap.org)

Kraggenburg ligt ZO van Emmeloord en Marknesse, NO van Schokland en Ens en grenst in het Z en O aan de provincie Overijssel (kernen respectievelijk Kampereiland en Vollenhove). (© www.openstreetmap.org)

kraggenburg_kerk_protestantse_gemeente.jpg

De kerk van de Protestantse Gemeente Kraggenburg is een prachtig gebouw, in 1954 ontworpen door de bekende architect Gerrit Feenstra. Het gebouw is bekroond met een lantaarn en een prachtig gebrandschilderd raam, ontworpen door kunstenaar Berend Hendriks.

De kerk van de Protestantse Gemeente Kraggenburg is een prachtig gebouw, in 1954 ontworpen door de bekende architect Gerrit Feenstra. Het gebouw is bekroond met een lantaarn en een prachtig gebrandschilderd raam, ontworpen door kunstenaar Berend Hendriks.

kraggenburg_gm_neushoornweg_11_boerderij.jpg

De boerderij uit 1949 (naar Oostenrijks ontwerp) met schuur uit 1953 (naar ontwerp van A.D. van Eck) op Neushoornweg 11 in Kraggenburg is een gemeentelijk monument.

De boerderij uit 1949 (naar Oostenrijks ontwerp) met schuur uit 1953 (naar ontwerp van A.D. van Eck) op Neushoornweg 11 in Kraggenburg is een gemeentelijk monument.

kraggenburg_gm_zwartemeerweg_29_a_arbeidershuis.jpg

Ook de arbeiderswoning uit 1949 op Zwartemeerweg 29a in Kraggenburg is een gemeentelijk monument.

Ook de arbeiderswoning uit 1949 op Zwartemeerweg 29a in Kraggenburg is een gemeentelijk monument.

Kraggenburg

Terug naar boven

Status

Kraggenburg is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1950 Kraggenburg.

Naamsverklaring
Oorspronkelijk de naam van de vroegere noodhaven aan de monding van het Zwarte Water, aangelegd in 1847. Krag(ge) betekent 'drijvende laagveenrand, rietzode'. Bij de bouw van de leidammen, die ervoor moesten zorgen dat het Zwarte Water niet te zeer verzandde, zijn kraggen gebruikt afkomstig uit Wanneperveen en Giethoorn.(1)

Terug naar boven

Ligging

Kraggenburg ligt ZO van Emmeloord en Marknesse, NO van Schokland en Ens en grenst in het Z en O aan de provincie Overijssel (kernen respectievelijk Kampereiland en Vollenhove).

Terug naar boven

Statistische gegevens

Kraggenburg heeft ca. 600 huizen met ca. 1.450 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

"Je eigen huis bouwen in Kraggenburg
Er wordt anno 2021 volop gebouwd in ons dorp en dat blijft nog wel even zo. In februari 2022 gaat de gemeente de particuliere kavels verloten voor nieuwe kavels voor vrijstaande woningen en twee onder een kappers. Wordt er dan niets gebouwd voor de jeugd en de ouderen in het dorp? Jazeker en dat gaan we, samen met jullie, op een hele bijzondere manier doen. Na overleg met het gemeentebestuur hebben we als Dorpsbelang namelijk als eerste dorp in de gemeente toestemming gekregen voor een CPO project. De afkorting CPO staat voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Hierbij kan je dus zelf, samen met anderen, naar je eigen wensen, je nieuwe huis laten bouwen. Dit kan een woning in een rij zijn of een appartement. Of misschien wil je wel een zogeheten rug aan rug woning of een patiowoning. Ook de grootte van de tuin en allerlei andere zaken zijn nog te bepalen en te kiezen. Je bent dus vrij om allerlei keuzes zelf te maken, zodat het echt een woning wordt die aan jouw eisen en wensen voldoet. Uiteraard binnen de kaders die de gemeente meegeeft en binnen het budget dat jij beschikbaar hebt. Omdat je zelf als groep gezamenlijk eigenlijk de projectontwikkelaar bent, heb je volop keuze en zijn de kosten lager. Daar staat wel tegenover dat je zelf er ook tijd in gaat steken en gezamenlijk de verantwoordelijkheid op moet pakken.

Wij kunnen ons voorstellen dat je denkt dat je dit allemaal niet kan, maar jullie hoeven dit niet alleen te doen, er is een begeleidingsbureau dat jullie hierbij gaat ondersteunen. Tijdens de bijeenkomst legt Menno de Lange van het bureau Droomwonen het hele proces uit. In januari 2022 start de planvorming met de mensen die een woning willen gaan kopen. Vervolgens helpt dit bureau de CPO groep in de overleggen met de gemeente en met de keuze van o.a. architect, constructeur en de aannemer. We kunnen ons goed voorstellen dat je best veel vragen hebt over hoe dit in zijn werk gaat. Daarom nodigen wij iedereen uit voor wie dit interessant is. Dus ben je op zoek naar: Een koopwoning, rijwoning, appartement, patio of ander type koopwoning. Wil je hier zelf alleen of met partner en of kinderen gaan wonen. Wil je veel inspraak en ben je concreet op zoek naar een eigen woning. Meld je dan nu aan en dan ontvang je een persoonlijke uitnodiging voor de bijeenkomst op 2 december aanstaande. Het gaat deze avond dus niet over huurwoningen. Huurwoningen worden gebouwd door Mercatus. Deze avond is ook niet voor personen die een woning willen kopen voor de verhuur." Aldus Dorpsbelang Kraggenburg op de dorpssite anno november 2021. De jaren hiervóór kwam er niet of nauwelijks iets van de grond qua woningbouw in het dorp. Wie de omstandigheden daarvan wil weten, kan dat in de alinea's hieronder nalezen:

Woningbouw
"De woningbouw in Kraggenburg ligt anno 2015 al ruim 15 jaar stil. Er zijn geen goedgekeurde uitbreidingslocaties voor handen. Vanuit de bevolking en de middenstand wordt hier hard om geroepen. Maar tot op heden strandden de plannen voor uitbreiding in de procedures. Ondertussen is de markt ook aan het veranderen. Noordoostpolder en ook ons dorp moeten rekening houden met stilstand of krimp. Reden voor onze gemeente om kavel Paauw niet te gaan ontwikkelen voor woningbouw en te kiezen voor inbreiden. Verder is de hoop gevestigd op projectontwikkelaar Megahome, die de eigenaar is van kavel Penders. Nieuwbouw op deze plek kan echter niet afgedwongen worden omdat de huidige bestemming agrarisch is. Hierna wordt een schets gegeven van de laatste 15 jaar, wat dient als achtergrond voor u als in het najaar de gemeente ons komt informeren over locaties voor 'inbreiden'.

Terugblik. Al meer dan 15 jaar wacht Kraggenburg op de realisatie van uitbreidingsplannen voor woningbouw. In de tussentijd is er te veel gebeurd om dat allemaal in dit artikel te vermelden. Maar de hoofdlijn is: 15 jaar geleden werd de uitbreiding voorzien op kavel Penders, maar na de problemen met Penders en zijn projectontwikkelaar is de gemeente een andere weg ingeslagen. De kavel Paauw is toen aangekocht. Voor deze kavel is een eerste plan aan de inwoners gepresenteerd. Ondertussen had Megahome de kavel Penders gekocht en deed ook een aanvraag om de agrarische bestemming in woningbouw te veranderen. Er is daarna door de gemeente ook nog een plan gepresenteerd voor woningbouw op beide kavels. Beide plannen hebben geen vervolg gekregen en zijn een stille dood gestorven.

Tussen 2005 en 2010 werd ook steeds meer duidelijk dat de bevolkingsgroei in bepaalde delen van ons land stagneerde en zo ook in Noordoostpolder. Dat werd nog eens bevestigd door eigen onderzoek van onze gemeente. Die ontwikkeling heeft direct invloed op de vraag naar nieuwe woningen en wat te doen met bestaande (huur)woningen. Zo heeft de gemeente eind 2012 een woonvisie vastgesteld, waarin op basis van de bestaande woningen, de aanwezige kwaliteit van deze woningen en de toekomstige leeftijdsopbouw, keuzes zijn gemaakt. In samenspraak met woningcorporatie Mercatus was al begonnen om na te denken over het toekomstige huurwoningenbestand. Mercatus kiest voor renovatie van haar eigen woningbestand, sloop met nieuwbouw en ook afstoten/verkopen van woningen. Gemeente en Mercatus zoeken nu vooral binnen de bestaande bebouwde kom naar nieuwe bouwlocaties. Denk bijvoorbeeld aan stukken groen, volkstuincomplexen, vrijkomende (publieke) gebouwen zoals scholen en kerken. Dit noemt men ”inbreiden”.

Op basis van de door de gemeenteraad vastgestelde Strategische nota grondvoorraad (2012) heeft de gemeente besloten om een aantal toekomstige uitbreidingskavels voor woningbouw in Noordoostpolder te schrappen. Dat betrof voor Kraggenburg kavel Paauw, zodat voor nieuwbouw enkel de kavel Penders overblijft. Het was en is vervolgens aan de eigenaar (Megahome) van deze kavel om de gevraagde woningbouw te realiseren. Daarbij speelt nog mee dat de gemeente van Megahome een afkoopsom vraagt omdat op de kavel Paauw geen woningbouw komt. Helaas heeft de gemeente geen juridische mogelijkheden om voortgang van woningbouw op kavel Penders af te dwingen omdat de bestemming nog altijd agrarisch is.

Inzet Dorpsbelang. Dorpsbelang heeft zich al die jaren ingezet voor nieuwbouw/uitbreiding. Zeker na de vaststelling van ons Dorpsontwikkelingsplan is die inzet nog versterkt om met elkaar te zorgen voor het behoud van een leefbaar dorp. Daarom is in onze contacten met de gemeente, Mercatus en projectontwikkelaars voortdurend aandacht gevraagd voor een passend woningaanbod, ook gericht op ouderen en o.a. via Mercatus voor het bieden van adequate huisvesting voor jongeren (goedkope huur). In onze gesprekken met de gemeente als ook met Mercatus is van die zijde vaak beweerd dat er voldoende aanbod is. Onzerzijds is dat iedere keer weer tegengesproken en daarom zijn er enquêtes gehouden. Eerst een in het kader van ons Dorpsontwikkelingsplan (eind 2012) en begin 2015 heeft de gemeente in samenwerking met Mercatus een onderzoek gedaan naar de verhuismotieven en woonwensen onder jongeren in de Noordoostpolder.

Op basis van dit laatste onderzoek heeft Dorpsbelang een avond voor jongeren georganiseerd op 3 juli jl. over wonen, huren en kopen. Een belangrijke boodschap op die avond was en is, om je tijdig in te schrijven bij Mercatus. Zij weten dan meer over de belangstelling en jij scoort hoger op de toewijzingslijst als je lang staat ingeschreven. Recent is weer gebleken dat meer dan 40 mensen op een huurhuis van Mercatus hadden ingeschreven! Voor de noodzakelijk nieuwbouw in Kraggenburg (kavel Penders) zijn wij en de gemeente nu afhankelijk van Megahome. Die is de eigenaar van de grond en die heeft de touwtjes in hadden. Recent is zowel vanuit Dorpsbelang als vanuit de gemeente gepoogd om Megahome mee te laten liften in de actualisatie van het bestemmingsplan voor ons dorp. Dat is momenteel bij de gemeente in voorbereiding. Helaas was het antwoord: “Nee, wij kunnen nu geen investeringsbeslissingen nemen”, voor ons en de gemeente teleurstellend. Het is een publiek geheim dat door de crises Megahome er bepaald niet florissant voor staat. Het lijkt erop dat de bank daar de touwtjes feitelijk in handen heeft.

Vervolg. Ondertussen wordt vanuit de gemeente en Mercatus wel ingespeeld op de huidige situatie in ons dorp. Mercatus heeft op basis van de vraag naar huurwoningen in Kraggenburg hun verkoopbeleid van woningen bijgesteld. Voorlopig geen verkoop van huurwoningen meer. De gemeente is naarstig op zoek naar locaties voor inbreiden. Vanuit Dorpsbelang is daarover met de gemeente gesproken, waarbij van onze kant is gezegd dat inbreiden voor ons pas in beeld komt na invulling van de kavel Penders. Inbreiden is wel al aan de orde m.b.t. de voormalige RK kerk. Een goede zaak. Verder biedt de locatie van het schoolgebouw De Pionier (de school die in 2016 gesloopt gaat worden) een mogelijkheid om nieuwbouw (denk bijvoorbeeld aan appartementen) te realiseren.

Vanuit de gemeente wordt onder het mom van “er moet nu eindelijk gebouwd kunnen gaan worden in Kraggenburg” ingezet op zoeklocaties voor het inbreiden. Een mogelijke locatie daarvoor is om aan de Walstraat richting Hertenweg een zestal eengezinswoningen/ starterswoningen te zetten en/of op de plek van het voormalige groene-kruis-gebouw te gaan bouwen. Dorpsbelang heeft ook de suggestie gedaan om autobedrijf Siero naar het industrieterrein te verplaatsen en de vrijkomende ruimte voor woningbouw te gebruiken. Echter volgens de gemeente is dit een dure oplossing omdat zij Siero dan moeten uitkopen. In het najaar zal de gemeente een informatieavond organiseren over de veranderingen in de actualisatie van het bestemmingsplan. Dit artikel kunt u zien als achtergrond als bij die actualisatie gesproken wordt over ‘inbreiden’. Als Dorpsbelang blijven wij hopen dat gemeente en Megahome (of bank) snel tot werkbare afspraken komen, zodat alsnog in 2016 de eerste woning op kavel Penders gebouwd wordt." Aldus het bestuur van Dorpsbelang in dorpskrant De Uitkijk, september 2015.

Herbestemming Greenery-terrein
In 2014 heeft een lokale ondernemer zich bij de gemeente gemeld om een verwerkingsbedrijf voor wortelen te vestigen op het voormalige Greenery-terrein aan de Koelhuisweg in Kraggenburg. Hij voerde zijn activiteiten uit op een agrarisch erf, maar was daar uit zijn jasje gegroeid. Wethouder Willy Schutte lichtte hier destijds op toe: "Na het uitbranden van de koelhuizen op deze locatie, was de gedachte om de mooie ligging te benutten voor woon-werkkavels. Het terrein ligt tussen het dorp en het Voorsterbos, omringd door een mooie groene singel. De belangstelling voor woon-werkkavels bleek helaas zeer gering, waardoor het terrein nu al jaren braak ligt. Gezien de huidige markt lijkt het ons goed om ook daar een impuls aan het dorp te geven. Voor mensen die een woon-werkkavel zoeken, blijft er een alternatief op het Ecopark in Emmeloord."

Dorpsplan
"Voor de gemeente Noordoostpolder bestaan verschillende aanleidingen om dorpsplannen op te stellen. - Schaarser wordende financiële middelen dwingen de gemeente en andere partijen tot bezinning op ambities en de toekomst; - Vergrijzing en krimp zullen de Noordoostpolder in de toekomst gaan raken; - De wens het eigen karakter - de identiteit van elk dorp - uitgangspunt te laten zijn voor toekomstige ontwikkelingen; - De wens om de samenhang tussen de dorpen onderling en centrumplaats Emmeloord te expliciteren; - Afstemmen van initiatieven van partners (dorpen, Mercatus, gemeente) op elkaar; - Het zelforganiserend vermogen in de dorpen aanboren en stimuleren; - Stagnaties in realisatie van plannen voorkomen. Dorpsbelang heeft medio 2011 een eigen toekomstvisie voor het dorp opgesteld, met een doorkijk naar 2025. De vraag aan Kars Advies was om – gebruik makend van dit voorwerk - te komen tot een Dorpsplan voor Kraggenburg dat gedragen wordt door alle bij het dorp betrokken partijen."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Kraggenburg heeft 9 rijksmonumenten.

Gemeentelijke monumenten
Kraggenburg heeft 5 gemeentelijke monumenten.

Protestantse kerk
"De Hervormde Kerk in Nederland had voor de bouw van nieuwe kerken in de Noordoostpolder een speciaal fonds opgericht: het Zuiderzeefonds. Met dit ingezamelde geld is in 1954 in de kale winderige polder waar het dorp Kraggenburg in ontwikkeling was, een prachtig gebouw neergezet, ontworpen door de bekende architect Gerrit Feenstra (voorheen kerkte men in een woning op Zuidermeent 16). Een sober gebouw (Voorstraat 21), bekroond met een lantaarn (het torentje bovenop de kerk) en een prachtig gebrandschilderd raam, ontworpen door kunstenaar Berend Hendriks. Het is een karakteristieke protestantse wederopbouwkerk, opvallend door de centraalbouwvorm. Het orgel is in 1954 gebouwd door de firma Gebr. Van Vulpen uit Utrecht.

Oorspronkelijk was het kerkgebouw bedoeld voor de lokale Hervormde Gemeente. De Gereformeerden hadden plannen om ook een eigen kerkgebouw te bouwen en deze plannen werden door een ‘bouwcommissie’ bestudeerd. De constatering van de financiële consequenties hiervan én de ervaring dat men geen geestelijk letsel kon waarnemen als gevolg van het af en toe gebruik maken van de inmiddels gereedgekomen Hervormde lokaliteit, maakten de geesten rijp voor intensievere samenwerking. Het kerkgebouw heeft 190 zitplaatsen. In 1961 is dit gebouw met 2 vergaderzalen uitgebreid. In 1972 is men begonnen met het organiseren van gezamenlijke kerkdiensten op kleine schaal (bijv. op tweede paasdag of op tweede pinksterdag).

Hervormde Gemeente. De Hervormde Gemeente maakte vanaf de oprichting deel uit van de Hervormde Gemeente NOP. Per 1 januari 1987 werd de Centrale Hervormde Gemeente Noordoostpolder opgeheven en vanaf die datum waren er in de N.O.P. 11 zelfstandige Hervormde Gemeenten. Van 1948-1957 werd samengewerkt met de Hervormde wijkgemeente Ens. Van 1957-1971 werd samengewerkt met de Hervormde wijkgemeente Luttelgeest en van 1971-1992 opnieuw met Ens. De samenwerking hield in dat gezamenlijk een predikant werd beroepen. In verband met de grootte van de gemeente, betekende dit dat onze Hervormde Gemeente voor ongeveer 1/3 deel bijdroeg in de kosten van de predikant. Deze was overigens woonachtig in de Hervormde pastorieën in resp. Ens, Luttelgeest, Kraggenburg en Ens.

Gereformeerde Kerk. De Gereformeerde Kerk is opgericht in 1957. Voordien had ieder zich aangesloten bij de dichtstbijzijnde Gereformeerde Kerk. Voor de meeste mensen was dit Vollenhove, voor enkelen Marknesse of Ens. Deze ‘gastkerken’ verleenden alle steun bij de oprichting van de Gereformeerde Kerk Kraggenburg. Vanaf het begin werd samengewerkt met de Gereformeerde Kerk van Vollenhove. Beide gemeenten beriepen samen een predikant. Onze gemeente droeg de laatste jaren 1/4 deel van de kosten van de predikant bij. De predikant was woonachtig in de Gereformeerde pastorie van Vollenhove.

Hervormde en Gereformeerde Samenwerking. Aanvankelijk werd afzonderlijk gekerkt (9.00 uur en 10.30 uur). Al vanaf 1977 werkten de beide kerken nauw samen. Dit door o.a. het gezamenlijk houden van erediensten en catechese. Ook werden de kerkenraadsvergaderingen gezamenlijk gehouden. Wel bleven er twee predikanten werkzaam in deelfunctie met Hervormd Ens en Gereformeerd Vollenhove. Zodra de positie van predikant van een van beide gemeentes vacant was, nam de andere predikant het pastoraat waar, uiteraard in goed overleg met de consulent. Deze verregaande samenwerking resulteerde uiteindelijk in de vorming van de lokale Samen-op-Weg-gemeente op 15 september 1994. Sinds mei 2004 zijn alle Hervormde, Gereformeerde en Lutherse kerken opgegaan in de Protestantse Kerk Nederland en onze kerken zijn sinds 2007 officieel gefuseerd tot Protestantse Gemeente Kraggenburg." (bron: de Protestantse Gemeente, waaraan wij ook deze beschrijving hebben ontleend)

Voormalige RK kerk
De RK Johannes de Doperkerk (Noordermeent 2) dateert uit 1951 en is medio 2014 wegens teruglopend kerkbezoek in relatie tot oplopende kosten aan de eredienst onttrokken. In 2015 is het pand verbouwd en herbestemd. Hierin zijn 5 riante eensgezinswoningen gerealiseerd, die de ontwikkelaar Heerenhuizen heeft genoemd. In de voormalige sacristie kan wonen en werken gecombineerd worden en het is ook heel geschikt als gastenverblijf of kangoeroewoning. Willem van Tilburg van Oost en Van Tilburg Ontwikkeling lichtte destijds toe m.b.t. deze herbestemming: "Nadat de kerk boventallig werd, leek het ons een prachtige plek om woningen in te realiseren. Wij werden daarin gesteund door het kerkbestuur, dorpsbelang en de gemeente. De kopers konden zelf de indeling van hun woning bepalen. Elk Heerenhuis is daardoor uniek geworden." - Bekijk hier een video over de herbestemming van de RK kerk tot woningen.

Kustlicht en lichtwachterswoning
Oud-Kraggenburg is een voormalige vluchthaven met kustlicht en lichtwachterswoning. De eerste bewoners namen hier in 1848 hun intrek. Bij de uitmonding van het Zwarte Water bij Genemuiden liepen twee strekdammen 6 km de zee in, aangelegd om verzanding van de riviermond tegen te gaan en het Zwarte Water bevaarbaar en zo Zwolle bereikbaar te houden. De nederzetting lag op een terp van 4,5 meter boven NAP, op het uiteinde van de noordelijke strekdam. Na verloop van tijd raakte de lichtwachterswoning in slechte staat en werd het huisje afgebroken om in 1877 te worden herbouwd. Dit gebouw staat nu te midden van de akkers van de Noordoostpolder.

Gemaal
Gemaal Smeenge (Kadoelerweg bij nr. 1) pompt water uit de Noordoostpolder in het Kadoelermeer. Het ligt aan het N352 tussen Kraggenburg en Vollenhove. Het gebouw is in opdracht van de Dienst der Zuiderzeewerken door de Haagse architect D. Roosenburg ontworpen in functionalistische stijl en toont grote uiterlijke overeenkomsten met de overige bij het complex behorende gebouwen en met die van de gemaal- en sluiscomplexen bij Lemmer en Urk. Het in 1941 gereedgekomen gemaal is genoemd naar mr. H. Smeenge, een van de grote voorvechters en ondervoorzitter van de in 1885 opgerichte Zuiderzeevereeniging. De pompen worden elektrisch aangedreven. Voor noodgevallen is er een dieselaggregaat aanwezig. De pompinstallatie bestaat uit twee schuin opgestelde schroefpompen (waaier met leischoepenkrans) met 133 omwentelingen per minuut. De opbrengst per pomp bedraagt 600 m3 per minuut (1.200 m³ totaal) bij vier en een halve meter opvoerhoogte. Tot het waterbouwkundige complex behoren ook nog de schutsluis Voorstersluis en de verkeersbrug, een sluiswachtershuisje, een schotbalkenloods en dienstwoningen.

Gemaal Smeenge is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde: het gemaal heeft cultuurhistorische waarde omdat de bouw ervan het begin van de Noordoostpolder markeert en omdat het gebouw tot de oudste nog bestaande bouwwerken in de Noordoostpolder behoort. Het gemaal is tevens van belang vanwege de plaats die het inneemt in de technische en typologische ontwikkeling van het gemaal in Nederland; het gemaal heeft architectuurhistorische waarde vanwege de specifieke, voor de bouwtijd karakteristieke vormgeving en constructie van de behuizing en als belangrijk werk uit het oeuvre van een vooraanstaand bouwkundige; het gemaal heeft ensemblewaarde vanwege de bijzondere visuele en functionele samenhang met de overige onderdelen van het complex en vanwege de met de functie samenhangende locatie; het gemaal is bovendien van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid. (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

STEK
"De STuurgroep Evenementen Kraggenburg (in de volksmond kortweg STEK) coördineert en organiseert sinds 2008, onder de paraplu van Dorpsbelang, door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten voor jong en ouder. De activiteiten die we o.a. organiseren: Nieuwjaarsreceptie in het Klokhuis; Dorpsschoonmaak i.s.m. de Fladderiep; Koningsdag; Leeuwenronde; Vakantieactiviteiten, basisschool en voorgezet onderwijs t/m 16 jaar; Seniorenmiddag i.s.m. JVV en de Zonnebloem; Sinterklaasintocht. Verder helpen we bij de doorkomst in het dorp tijdens de 12-Dorpenloop en de Steprace."

Carnaval
- "Carnavalsvereniging De Zotte Leeuwkes is de enige carnavalsvereniging van Kadoelen tot Zwijnsweg en van Zwartemeerweg tot Oosterringweg. Carnavalsvereniging de Zotte Leeuwkes is een zeer actieve vereniging met tal van activiteiten tijdens de carnavalsperiode. Bekende activiteiten zijn onder andere de kerstmarkt, de nieuwjaarspresentatie, het buutreednen, het kinder- en jeugdcarnaval, het seniorencarnaval en natuurlijk het Groot Carnaval. Daarnaast voert de Raad elk jaar een goed doel uit voor de gemeenschap in Kraggenburg."

Leeuwenronde
"De Leeuwenronde (hardlopen, op een vrijdag in mei) is een bekende recratieloop in de mooie omgeving van Kraggenburg, met ook veel deelnemers van buiten het dorp. Er is keuze uit de afstanden halve marathon, 11 km, 6 km en voor de basisschooljeugd 4 en 2 km. De Leeuwenronde wordt georganiseerd door STEK. De inschrijving (behalve voor de 2 en 4 km) gaat via internet, omdat gebruik wordt gemaakt van een chip voor tijdregistratie en uitslagen."

Feestweek
"Tijdens de Feestweek in Kraggenburg (mei) wordt het dorp opgedeeld in verschillende wijken. Elke wijk strijdt tijdens de verschillende activiteiten om de 1e, 2e of 3e prijs. Hoewel in de feestweek saamhorigheid en sportiviteit voorop staan, is er genoeg gezonde strijd tussen de verschillende wijken. Benieuwd bij welke wijk jij hoort? Kijk dan op de plattegronden onder deze link."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Fietsen en wandelen
- "Route 8317 is een (fiets)route van ongeveer 25 km door de mooie omgeving van het dorp Kraggenburg in de Noordoostpolder, Flevoland. De route verbindt alle toeristisch interessante locaties met elkaar. De naam is gerelateerd aan de postcode van dit bijzonder gevarieerde recreatiegebied. Met trots laten wij u het gebied met onze streekeigen producten en cultuurhistorische waarden ontdekken, beleven, proeven, ruiken en voelen. Wij ontvangen u graag! De route is hier te downloaden, en in gedrukte vorm verkrijgbaar bij alle deelnemende organisaties.

Kraggenburg is een echt recreatiedorp omringd door prachtige bossen en natuurgebieden. De aantrekkelijke omgeving nodigt uit voor een gevarieerde fietsroute over de vele goed onderhouden fietspaden. Afwisselend rijdt u door het bos, over de dijk langs het water met uitzicht op het oude land, over de terp Oud-Kraggenburg, langs de uitgestrekte akkers of tussen de hooglanders door op het Kadoelerveld. Een uitstapje maakt u naar de speeltuin of het strand. Langs de route is voor alle leeftijden wat leuks te beleven, waardoor de route geschikt is voor gezinnen, voor groepen, maar ook voor senioren, (geoefende) fietsers en wandelaars. U bepaalt zelf hoe lang u over de route doet en waar u afstapt.

Met het toevoegen van thema’s aan Route 8317 willen we meer bezoekers uitdagen om langer in ons gebied te verblijven. Gezond eten, meer bewegen & sporten, ontstressen in de natuur tijdens bijvoorbeeld een vakantie zijn thema’s waarmee wij de bezoekers de komende jaren willen verleiden. In de samenwerking zijn de afgelopen jaren al een aantal nieuwe arrangementen ontstaan, bezoekers zijn enthousiast en positief. De speciale borden bij iedere deelnemer worden veel bekeken en geven de bezoeker een goede oriëntatie om een fiets-, wandel- of autoroute te plannen. De arrangementen vormen zeker een meerwaarde voor de route.

‘Route 8317 gezond ontspannen’. De route biedt alle ingrediënten die nodig zijn om gezond te ontspannen! Om de slogan kracht bij te zetten, zullen alle ondernemers met dit thema aan de slag gaan. Dit zal ook in de nieuwe folder én op de website tot uitdrukking komen. Voorbeelden: De diverse restaurants zullen gezonde en caloriearme Route 8317 gerechten op de kaart zetten. Het blotevoetenpad zal meer insteken op wat een wandeling met je body en mind doet. Een uurtje kanoën, hoeveel calorieën verbrand je? Een wandeling georganiseerd door Natuurmonumenten, een verblijf op Recreatiepark De Voorst waar je gezond bezig kunt zijn in de natuur met diverse sportieve activiteiten, zoals jeu de boules, midgetgolf, klootschieten en een speurtocht. Hiermee willen we de bezoeker op een ludieke manier bewust maken van de diverse thema’s."

- "In en rondom Kraggenburg zijn diverse mooie wandel- en fietsroutes te vinden van diverse lengten. De route die alle interessante recreatieve locaties met elkaar verbindt, is Route 8317. Deze route is zo’n 25 km lang en af te leggen per fiets, wandelend en grotendeels ook met de auto. Er zijn echter nog veel meer interessante routes in dit mooie gebied. Sommige routes zijn via bebording aangegeven, andere zijn als routebeschrijving te downloaden."

Pontje naar het Waterloopbos
Het Waterloopbos - gelegen NO van het dorp maar vallend onder het dorpsgebied van buurdorp Marknesse en daarom aldaar beschreven - is in ontwikkeling tot een attractie die veel - naar verwachting jaarlijks ca. 150.000 - bezoekers gaat trekken. Waarom dit zo'n bijzonder bos is, kun je lezen onder de link. Nu was dat bos vanuit Kraggenburg - en andersom natuurlijk - lastig te bereiken voor wandelaars en fietsers. Die konden alleen via een omweg over de drukke provinciale weg N352 (Kraggenburgerweg). Om voor wandelaars een aantrekkelijker én veel kortere verbinding te creëren, is daarom in 2020 een gratis (zelfbedienings) fiets- en voetveer over de Zwolse Vaart gerealiseerd. Er zijn ook nog plannen geweest voor een brug, maar het is dus een pontje geworden.

Jachthaven
"Schippers die vanuit de Kop van Overijssel, via de Voorstersluis, de Noordoostpolder in varen, komen in prachtig vaarwater, omsloten door de bossen van Natuurmonumenten. Ongeveer 1 km achter de sluis ligt aan de zuidzijde de haven van watersportvereniging WSV Kraggenburg. Onze haven beschikt over 97 vaste en ongeveer 40 passantenplaatsen. U kunt hier afmeren langs de kade of in een box. Alle plaatsen hebben de beschikking over een riante ligweide tegen de bosrand. De haven beschikt over prima sanitaire voorzieningen, een afzuigstation voor uw vuilwatertank, een centrale plaats voor inname van drinkwater en er is een stroomvoorziening aanwezig. Elk jaar weer doen wij er alles aan om onze jachthaven in tip-top conditie te krijgen. Een bezoek aan onze haven is zeker de moeite waard." Op hun site staat dat dit misschien wel de mooiste jachthaven van Nederland is.

Bossen
In de nog jonge Noordoostpolder is al een aantal grote bossen tot ontwikkeling gekomen, waaronder het Voorsterbos met aangrenzende bossen N van Kraggenburg. Deze worden beschreven bij Marknesse.

Natuurvriendelijke oevers
In 2016 zijn natuurvriendelijke oevers gerealiseerd langs de Zwolse Vaart - die de grens vormt tussen het dorpsgebied en dat van buurdorp Marknesse N ervan - in het Voorsterbos bij Kraggenburg. Dit betekent dat de oevers minder steil zijn gemaakt, waardoor oever- en waterplanten zich beter kunnen ontwikkelen. En vissen gebruiken ondiepe oevers voor het afzetten van kuit. Ook voor de otter vormen de oevers nu een geschikt leefgebied.

Waterbeheersing
"De nieuwe hevel Kadoelen op de Zwartemeerdijk is in 2021 aangelegd en in bedrijf genomen. Met deze hevel kan Waterschap Zuiderzeeland water aanvoeren naar het landbouw- en natuurgebied bij Kraggenburg. Hevel Kadoelen vervangt hevel Leijnse. Deze hevel heeft decennialang dienst gedaan, maar was niet meer te renoveren. Het gebouwtje blijft als herinnering staan. Hevel Kadoelen voert water uit het Kadoelermeer de polder in. Met een vacuüminstallatie zuigt de hevel water uit het Kadoelermeer. Deze installatie bestaat uit een vacuümpomp en een drukvat met niveaumetingen. De vacuümpomp zuigt alle lucht uit de hevelleiding en zorgt voor een onderdruk in de hevelleiding. Door het vacuüm stroomt het water door de hevelleiding heen. De vacuüminstallatie zorgt voor een blijvende onderdruk in de leiding. Twee schuiven in de debietmetingput regelen de juiste hoeveelheid water die de polder instroomt. Via twee uitstroomleidingen stroomt het ingelaten water twee aparte sloten in. Hoeveel water nodig is, bepalen de meters in de sloten. Deze meters zijn namelijk gekoppeld aan het totale geautomatiseerde beheersysteem voor waterpeilen.

Met de nieuwe geautomatiseerde hevel is de wateraanvoer beter te sturen. Wateraanvoer is nodig op de hoge zandgronden in de Noordoostpolder. Het oostelijke deel van de Noordoostpolder ligt hoger dan het westelijke deel. Om water in het hoge deel te krijgen, moet het waterschap water inlaten. Dat is belangrijk voor het achterliggende landbouw- en natuurgebied bij Kraggenburg. Juist in de warme periode van het jaar is er meer vraag naar water. Denk aan het beregenen van de gewassen. De twee uitstroomleidingen voorzien het gebied van water. Eén leiding komt uit in de Kadoelertocht. Deze is voor het achterliggende landbouwgebied. De andere leiding komt uit in het natuurgebied Zwarte Hoek. De wateraanvoer naar beide gebieden is apart te sturen. Zo kunnen we op basis van de watervraag zo efficiënt mogelijk het waterpeil beheren.

Alle onderdelen van hevel Kadoelen zijn nieuw. De nieuwe hevelleiding is een kunststof polyethyleen (PE) buis van 40 meter lang en 40 centimeter in doorsnede. Deze leiding ligt met bochten door de dijk heen en komt uit bij een put. Dit is de nieuwe debietmetingput die de hoeveelheid water regelt naar de twee nieuwe uitstroomleidingen. De nieuwe behuizing van de hevel staat op een nieuwe fundering in de Zwartemeerdijk. Deze behuizing beschermt de vacuüminstallatie en besturingsinstallatie. De oude hevel Leijnse in Kraggenburg blijft behouden als watererfgoed. Deze oude hevel is gebouwd halverwege de jaren ’60. Ruim zestig jaar lang heeft hevel Leijnse water ingelaten. Het waterschap heeft er daarom voor gekozen om hevel Leijnse te behouden als watererfgoed. Het oude hevelhuisje is gerenoveerd en rondom voorzien van nieuwe bestrating en een bankje." (bron: Waterschap Zuiderzeeland, juli 2021)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Kraggenburg, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Kraggenburg (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Kraggenburg.

- Nieuws: - "Dorpskrant De Uitkijk verschijnt 6x per jaar. In deze krant staan vele wetenswaardigheden en nieuwtjes over het dorp. Vele Kraggenburgers zorgen geheel vrijwillig voor het periodiek verschijnen van deze dorpskrant, wat het daarmee een krant van, voor en door Kraggenburgers maakt. De papieren versie van De Uitkijk wordt in het dorp en de buitenwegen huis aan huis bezorgd. De Uitkijk is via deze link ook digitaal te lezen (ook oudere nummers, vanaf jaargang 2004)." De dorpskrant wordt gemaakt door Dorpsbelang in samenwerking met FC Kraggenburg en Be Fair.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsbelang Kraggenburg behartigt de belangen van het dorp in de meest ruime zin. Dorpsbelang onderhoudt contacten met de dorpsbewoners, met de plaatselijke verenigingen en ondernemers, met de school en de kerk. Daarnaast heeft Dorpsbelang een schakelfunctie tussen het dorp en gemeente en provincie. Door gemeentelijke en provinciale overheden wordt het beleid bepaald. Dorpsbelang zal hier namens de inwoners van het dorp kritisch naar kijken, zonodig hierover met overheden en gemeenteraad in gesprek gaan over bijstellen van voorgenomen beleid en/of aanbevelingen doen. Dorpsbelang onderhoudt goede contacten met het gemeentelijk wijkbeheer, met IGW (Integraal Gebiedsgericht Werken), en met de andere dorpen via het 10-dorpenoverleg. Waar nodig is er ook overleg met organisaties betreffende wonen en welzijn in ons dorp.

Dorpsbelang organiseert, veelal samen met andere vrijwilligers, diverse ‘losse’ activiteiten die het dorp leefbaar houden, zoals de Plantjesdag, de Klussendag, de Nacht van Kraggenburg en het organiseren van de kerstversiering midden in het dorp. Als mensen een bijzonder jubileum vieren, brengen we een attentie om te feliciteren. Als mensen ernstig ziek zijn, doen we een kaartje in de bus om beterschap te wensen. We weten dat niet altijd van iedereen, daarom worden wij graag geïnformeerd als dat het geval is. Tuinvrijwilligers zorgen op ons verzoek voor de verfraaing van de dorpsentree en het tulpenmozaïek. En samen met een groep vaste vrijwilligers organiseren we de wekelijkse koffie-ochtenden."

- Dorpshuis: - "Dorpshuis 't Klokhuis in Kraggenburg is er sinds 1981. Het is een stichting met een bestuur. Er is een beheerder voor o.a. het afspreken van reserveringen. Verder is er een grote groep vrijwilligers voor bardiensten en onderhoudsklusjes. Het Klokhuis is er voor alle verenigingen voor hun bijeenkomsten / vergaderingen. Het is ook beschikbaar voor feestjes en partijen. Het dorpshuis heeft een grote benedenzaal en een bovenzaal. De benedenzaal kan worden verdeeld in een voorste en een achterste deel. Voor reservering of andere vragen kunt u de beheerder Abel van der Zwaag benaderen: tel. 06-10312720 of per e-mail abelvanderzwaag@gmail.com. Er zijn wekelijkse vaste activiteiten. Daarnaast organiseert het bestuur af en toe bijzondere activiteiten, bijv. de gezamenlijke maaltijd. Deze activiteiten staan in de Agenda vermeld."

- Onderwijs: - "Samenwerkingsschool De Fladderiep is een kwalitatief sterke Daltonschool, met een uitdagende leeromgeving, waar je jezelf mag zijn met je eigen specifieke talenten. Wij zijn een school, waarin leerlingen en leerkrachten samenwerken en elkaar respecteren in al hun verschillen. Bij ons mag je worden wie je bent! De school heeft en warm en betrokken team en ouders die zich medeverantwoordelijk voelen voor de school waar hun kind(eren) naar toe gaan. Wij gaan respectvol met elkaar om en zoeken de verbinding vanuit de verschillende levensovertuigingen en culturen die onze school bijzonder maken. We geven passend onderwijs aan (waar mogelijk) alle basisschoolleerlingen uit Kraggenburg en omgeving.

Op Daltonschool de Fladderiep krijgen kinderen het vertrouwen, de verantwoordelijkheid en de ruimte om eigen keuzes te maken en hun taken zelfstandig te plannen, te organiseren en te reflecteren. Ze leren oplossingsgericht te werken binnen de afgesproken kaders, hun eigen leerdoelen te stellen en zich te ontwikkelen tot zelfstandige personen. De kinderen bereiken dit door van en met elkaar te leren. Daltononderwijs staat voor een brede vorming (zowel cognitief, cultureel, sportief als sociaal-emotioneel) die bijdraagt aan een sterke persoonsontwikkeling. Daltononderwijs leert leerlingen om op basis van (zelf)vertrouwen uitdagingen aan te gaan om zich verder te ontwikkelen. Een leerling wordt uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. Het daltononderwijs biedt daartoe een leef- en leeromgeving waar leerlingen worden uitgedaagd zich te ontwikkelen tot mensen zonder vrees met een kritische en democratische grondhouding. Leren houdt meer in dan het opdoen van kennis alleen. We willen kinderen meer waardevols meegeven dat hen in het leven van pas komt. Daarbij denken we bijvoorbeeld aan: zelfvertrouwen en zelfkennis, goed leren omgaan met anderen, goed leren omgaan met emoties, gebruik maken van je creatieve mogelijkheden."

- Jongeren: - JOEK (Jongeren onder Ens Kraggenburg) is opgericht in 1965 en is een vereniging voor Ensenaren en Kraggenburgers van 16 t/m 35 jaar. De bekendste activiteiten die JOEK organiseert zijn de Autocross en het Oktoberfest. Verder organiseert zij bijv. zaalvoetbal, karten, bowlen, lasergamen, op bezoek bij andere jongerenverenigingen in Nederland en nog veel meer.

- Sport: - "FC Kraggenburg is opgericht in 1955. De thuiswedstrijden worden gespeeld op sportpark De Brem aan de Winstonstraat. De jeugd speelt op zaterdag haar wedstrijden. De senioren spelen op zondag. Sporten doe je voor je plezier. De FC wil ieder lid de optimale mogelijkheid bieden te genieten van de voetbalsport. Een vereniging waar iedereen zich thuis kan voelen, ongeacht de voetbalcapaciteiten en culturele achtergrond. We willen een actieve, bruisende en sportieve vereniging zijn met respect voor de ander."

- Zorg en welzijn: - "Hoeve Marant van Amado Zorg is een kleinschalige woonvoorziening voor ouderen met dementie, gelegen in een landelijke omgeving tussen Kraggenburg en Vollenhove, op de grens van Overijssel en Flevoland. De kleinschalige woonvoorziening bestaat uit 12 appartementen en een ruime binnen- en buitenruimte voor gezamenlijk gebruik. De appartementen kunnen worden ingericht met eigen meubels en aankleding, zodat bewoners zich snel thuis zullen voelen. Behalve de appartementen beschikt Hoeve Marant over een gezellig ingerichte woonkamer, een luxe professionele keuken en een ruim erf. Hier is voldoende ruimte om op een fijne manier de dag door te brengen, activiteiten te organiseren en bezoek te ontvangen. De kippen, katten en hond die op het erf rondlopen, maken de woonomgeving tot een huiselijke, ontspannen plek. Meer handen aan het bed. Om iedereen optimale zorg en aandacht te bieden zijn er gedurende de dag minimaal 3 medewerkers aanwezig. ’s Nachts is er altijd één verzorger aanwezig die dienst heeft en zorgt voor een goede nachtrust, tevens is er een achterwacht die woonachtig is op de locatie."

- "Buiten gewoon! Fit-inn is een initiatief van Sandra en Jeroen Willemsen. Wij wonen op een van de mooiste locaties in de Noordoostpolder. Een landelijk gebied, vallend onder het dorp Kraggenburg, aan de rand van het bos, met een heerlijk groot eigen erf en vele mogelijkheden op fiets- en loopafstand. Vanuit onze opleidingen (Cios, Calo-Pabo) en vele ervaringen op gebied van sport en bewegen, les- en leidinggeven én het werken met kinderen is het idee voor ons bedrijf ontstaan. Voor kinderen met een gedragsprobleem is het leven niet altijd even gemakkelijk. Juist deze kinderen verdienen een fijne, sportieve dag in een natuurlijke omgeving. Hier worden ze opgevangen door begeleiders die stevig in hun schoenen staan en hart voor de kinderen hebben. En wat is er nu leuker dan een dag waarbij lekker wordt bewogen, gespeeld en vermaakt? Het liefst in de buitenlucht!

Werk. De kinderen zijn welkom vanaf 8.30 uur tot 17.00 uur. Het programma heeft 4 vaste activiteiten. Deze worden vooraf met de kinderen besproken door middel van pictogrammen. 1. Bewegingsactiviteiten (circus, slackline, spelenkermis, softbal, sportcircuit, levend ganzenbord, tikspelletjes, Jeu de Boules, fietsen, bosspel, blindvolleybal, omkeervoetbal, tafeltennis, touwtje springen, parachute, vliegeren, cricket, skelterrace, etc.). 2. Binnen– en buitenspelen (kapla, sjoelen, k'nex, scope, darten, puzzels, zoub, tekenen, knutselen, lezen, kleien, verven, crossfiets, circus, trampoline, zandbak, glijbaan, skelter, etc.). 3. Spelletjes (jenga, bingo, ganzenbord, champagnespel, mens erger je niet!, rummicub, dammen, yatzee, triple memory, wie is het?, etc.). 4. Eten en drinken (limonade, thee en melk met een koekje of fruit, 's middags een uitgebreide lunch)."

- Multi-Culti-Kraggenburg is een website voor iedereen die belangstelling heeft voor de wijze waarop men in dit dorp de integratie van migranten stimuleert.

- Agrarisch: - "Fruitbedrijf Kutschruiter in Kraggenburg is een bedrijf waarin de unieke combinatie van fruitteelt, -sortering, -koeling en -handel is verenigd. Flexibiliteit, betrouwbaarheid, continue aanbod, snelle levering en uiteraard een perfecte kwaliteit zijn de belangrijkste kenmerken van het bedrijf en het product. Fruitbedrijf Kutschruiter levert een breed assortiment appel- en perenrassen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Kraggenburg.

Reactie toevoegen