Het Houthakkersfeest in Lage Vuursche is er in 2017 alweer voor de 31e keer. Kunst- en hobbymarkt met meer dan 100 kramen, demonstraties van reddingshonden, houthakwedstrijden en het NK Sculptuurzagen, met o.a. het spectaculaire onderdeel speedcarven.
In het pinksterweekend vullen de bossen van Lage Vuursche zich met verrassend, beeldend theater in het kader van Theaterfestival Vuurol. Als voorproefje op het pinksterfestival is er voorafgaand in februari ook nog een wintereditie.
De bossen rond Lage Vuursche zijn heel sfeervol
Lage Vuursche is bekend om de uitstekende pannenkoekenrestaurants en sfeervolle landwinkel
Lage Vuursche, de smederij verkeert al jaren in vervallen staat. De eigenaar heeft toegezegd dat hij het in 2017 gaat opknappen.
Lage Vuursche, Hervormde Stulpkerk
Lage Vuursche, Hervormde Stulpkerk
- Lage Vuursche is een dorp in de provincie Utrecht, in de streken Eemland en Utrechtse Heuvelrug, gemeente Baarn. T/m 1811 gemeente De Vuursche. In 1812 over naar gemeente Baarn, in 1818 over naar de heropgerichte gemeente De Vuursche, per 8-9-1857 over naar gemeente Baarn.
- Wapen van de voormalige gemeente De Vuursche.
- Onder het dorp Lage Vuursche valt in de praktijk ook het grootste deel van de buurtschap Pijnenburg (formeel, en voor de postadressen, is dit deel van de buurtschap gelegen 'in' Baarn). Oorspronkelijk werd ook landgoed De Hooge Vuursche, gelegen aan weerszijden van de Hilversumsestraatweg, als buurtschap van het dorp gezien. Tegenwoordig ligt ook dit gebied (dat alleen het gelijknamige kasteel met de omliggende panden betreft) voor de postadressen 'in' Baarn.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
Ca. 1200 Furs, 1207-1212 (datering kopie onzeker) silva in Vurse, 1216 kopie 14e eeuw Silva Wrs.
Naamsverklaring
Identiek met, of afleiding van, het Germaanse fursa* 'gaspeldoorn', met de latere toevoeging laag ter onderscheiding van Hoge Vuursche.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
Lage Vuursche ligt ZW van Baarn, W van Soest, midden in grote bosgebieden, waaronder het Maartensdijkse Bos in het W en landgoed Pijnenburg in het O en N. Het dorp ligt weliswaar op de Utrechtse Heuvelrug, maar aan de rand van de Laagte van Pijnenburg.
Terug naar boven- In 1840 had de gemeente De Vuursche 19 huizen met 243 inwoners, verdeeld in dorp Lage Vuursche 15/190 (= huizen/inwoners) en buurtschap Hooge Vuursche 4/53. N.B.: dat zijn gemiddeld dus ca. 13 mensen in 1 huis, ook voor die tijd beduidend meer dan gemiddeld. Meest voorkomend in die tijd was 6 tot 8 mensen in 1 huis.
- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners, althans betreffende het deel dat formeel, dat wil zeggen voor de postadressen, onder de plaatsnaam Lage Vuursche valt. Wat je geografisch en praktisch/sociaal gezien redelijkerwijs als dorpsgebied kunt beschouwen, dus inclusief het buitengebied rond het dorpje, zou ca. 1.500 inwoners omvatten, zo hebben wij eens ergens gelezen. Door de grillig verlopende gemeente- en provinciegrenzen alhier, liggen delen rond het dorp echter formeel (= voor de postadressen) 'in' Hilversum, Hollandsche Rading, Bilthoven (bijv. een deel van de Koudelaan), Den Dolder en Baarn.
Terug naar bovenTot de 17e eeuw was hier nog slechts sprake van een klein gehucht, met naast kasteel Drakesteyn niet meer dan 4 huizen. Dit veranderde toen Drakesteyn in het bezit kwam van ene Gerard van Reede. Hij liet de oude hofstede eerst afbreken en een nieuw huis bouwen: het huidige Drakensteyn. Daarnaast wilde hij van de Vuursche een echte gemeenschap maken. Hij stelde in 1657 grond beschikbaar voor de bouw van het kerkje met pastorie, een molen, een school, een boerderij annex rechthuis/tolhuis en woningen. Er kwam een weg van Hilversum over de Vuursche naar De Bilt. Lage Vuursche werd een echt dorpje.
Ontwikkeling tot pleisterplaats
Voor de destijds aangelegde weg van Hilversum naar De Bilt, de huidige Vuursche Steeg, moest tol worden geheven. Dit gebeurde in die tijd in een van de boerderijen, het huidige café-restaurant De Lage Vuursche. Geertruide, de vrouw van Gerard van Reede, had de gewoonte deze boer wat bier en jenever te geven, als compensatie voor zijn werk van tolgaarder. Na korte tijd schonk de boer zelf een glaasje in voor de langstrekkende reizigers en werd het de eerste herberg in het dorp. In 1865 pachtte Willem van Oosterom deze boerderij. Hij was toen nog vooral boer, maar dat veranderde in de loop van de jaren. Zijn tweede vrouw, de dochter van de bakker, maakte pannenkoeken tot specialiteit van de herberg. Zij trok hiermee al snel bezoekers uit de wijde omgeving. Dit was het begin van de reputatie van Lage Vuursche als pannenkoekenparadijs.
Het sinds de jaren zestig beschermde dorpsgezicht van het dorpje Lage Vuursche trekt veel dagrecreanten. Toeristen komen voor het bezienswaardige dorpje zelf maar vooral ook voor de bosrijke omgeving met haar kastelen en landgoederen. Daarnaast trekken de restaurants veel belangstellenden. Vooral pannenkoeken zijn hier nog altijd erg in trek. Het dorp met omgeving is toeristisch zo populair, dat er bij mooi weer en in de weekeinden soms files tot in het bos staan.
Terug naar boven- Het Bestemmingsplan Lage Vuursche is in 2008 geactualiseerd.
Terug naar boven- Lage Vuursche heeft 44 rijksmonumenten (waarvan alleen al 13 op Pijnenburg en 13 op (Klein) Drakenstein).
- De kern van Lage Vuursche is sinds de jaren zestig een beschermd dorpsgezicht. Bijzonderheden zijn o.a. enkele 18e- en 19e-eeuwse huizen.
- Hervormde Stulpkerk. Gerard van Reede, de toenmalige eigenaar van kasteel Drakesteyn, schonk in 1657 grond voor de bouw van een kerk. De heren van Hooge Vuursche, Pijnenburg en Splinterenburg volgden het voorbeeld van Gerard in het beschikbaar stellen van een ruime financiële bijdrage. Ook de steden Amsterdam en Alkmaar besloten aanzienlijke giften voor de kerkbouw in Lage Vuursche te bestemmen. De kerkmuren zijn hoofdzakelijk gebouwd van de afbraak van een klooster buiten de Witte Vrouwenpoort in Utrecht. De kerk is in de loop der jaren diverse malen gerestaureerd, voor het laatst in 1989.
- De Sint Elisabethkapel (Kloosterlaan 29) is ontworpen door architect Van Ooijen (1893-1953). De Elisabethkapel hoorde vroeger bij het klooster in Lage Vuursche en was sinds 1993 onderdeel van verpleeghuis Sint Elisabeth. De kapel bevindt zich rechts van het hoofdgebouw. Het klooster is in 1927 gesticht voor de Congregatie van Onze Lieve Vrouw in Amersfoort. Twee jaar eerder had deze stichting een stuk grond aangeboden gekregen van jonkvrouw F.M. Bosch van Drakenstein. Voorwaarde was wel dat er een kapel moest worden gesticht. Het klokkentorentje op de kapel heeft een afgeplatte kegelvorm.
In 1938 werd er een sanatorium bij gebouwd voor de behandeling van de nonnen die aan tuberculose leden. Om de genezing te bevorderen werden er draaibare tbc-huisjes geplaatst. Zo konden de patiënten in de zon en uit de wind worden gedraaid en konden zo lang buiten zijn. In 1978 wordt het klooster omgebouwd tot verpleeghuis. Ook inwoners van Lage Vuursche konden in het klooster terecht voor medische hulp. Op het terrein bevindt zich een Lourdesgrot met het beeld van de Heilige Bernadette. Ook in de glas-in-loodramen van de kapel is Bernadette te zien. Achter het complex bevindt zich de begraafplaats van het klooster.
Het hoofdgebouw van Verpleeghuis Sint Elisabeth is in 2018 gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Volgens zorginstelling Lyvore, waar Sint Elisabeth onder valt, was het oude gebouw, waar 50 hoogbejaarden wonen, verouderd en voldeed het niet meer aan de huidige eisen. De nieuwbouw bestaat uit drie gebouwen (Lijsterhof, Vinkenhof en Merelhof) met twee tot drie bouwlagen, waarin plaats is voorin totaal 7 woongroepen met elk 7 personen, met ieder een eigen studio met toilet. Er is een binnentuin, waar dementerenden even een luchtje kunnen scheppen. Een van de gebouwen is voor de 21 mensen die kampen met alleen lichamelijke achteruitgang. Sinds de nieuwbouw heet het zorgcentrum Elisabeth Park. Klooster en kapel zijn verkocht aan een inwoner van Lage Vuursche. Of en zo ja welke concrete plannen deze hiermee heeft, is ons vooralsnog niet bekend.
- Kasteel Drakenstein (Slotlaan) uit 1640.
- Klein Drakenstein (Kloosterlaan 4) is een landhuis uit eind 18e eeuw.
- De voormalige smederij uit begin 20e eeuw (Dorpsstraat 15) is een rijksmonument. Het complex verkeert al jaren in vervallen staat. De intentie van de eigenaar is om de verbouwing in 2017 uit te voeren.
Terug naar boven- Stichting Welzijn Bewoners Lage Vuursche organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten, zoals Koningsdag, seniorenmiddagen, jeugdactiviteiten en Sinterklaasfeest.
- Koningsdag met o.a. Oranjemarkt, kinderspelen en diverse optredens.
- Wereld Natuurfonds (WNF) afd. Gooi en Vechtstreek organiseert op een zaterdag eind mei de WNF Walkathon (in 2018 was het voor de 15e keer, in 2019 wordt het evenement niet georganiseerd, wellicht in 2020 weer wel): wandeltochten van naar keuze 5, 10, 15, 21 of 25 km, en een 5 km speurtocht voor gezinnen, door de bossen van Lage Vuursche. De opbrengst gaat naar een goed (natuur)doel.
- In het pinksterweekend vullen de bossen van Lage Vuursche zich met verrassend, beeldend theater in het kader van Theaterfestival Vuurol. Gerenommeerde en startende theatermakers maken de mooiste voorstellingen en acts. Met de prachtige plekjes in het bos als speelvloer en het jaarlijks wisselende thema als inspiratiebron. Als voorproefje op het pinksterfestival is er voorafgaand in februari ook nog een Wintereditie van het festival (onder de link vind je een impressie van editie 2017).
- Schaapscheerdersfeest (op een zondag half juni).
- Het Houthakkersfeest (op een zaterdag eind augustus) is een gezellig en leerzaam dagje uit voor het hele gezin. Een evenement met een visie, namelijk om de bezoekers kennis te laten nemen van en waardering te krijgen voor alles wat er dagelijks in bos en natuur leeft en werkt. Op beide dagen is er de Kunst- en Hobbymarkt met meer dan 100 kramen, waaronder ook informatiestands die de bezoeker voorlicht over bos en natuur. Op diverse tijdstippen zijn er demonstraties van reddingshonden. Op zaterdag zijn er de Houthakwedstrijden; bosbouw in wedstrijdvorm, ieder jaar weer spannend. - Videoreportage Houthakkersfeest 2016 door Aneo Koning.
Tijdens het officiële Nederlands Kampioenschap Sculptuurzagen weten de carvers de bezoekers altijd weer te verrassen met hun kunstwerken. De carvers mogen 2 dagen werken aan hun hoofdwerkstuk. Spectaculair is ieder jaar weer het onderdeel speedcarven, waarin de deelnemers in maximaal 30 minuten met een motorzaag een prachtig beeld maken. Op zondag organiseren de Timbersporters van hoofdsponsor STIHL hun eigen, altijd spectaculaire, wedstrijd en demonstratie. Ook voor de kinderen is er genoeg te doen qua activiteiten en spelen. Verdeeld over de dag zijn er verschillende optredens van folklore- en muziekgezelschappen. De toegang tot al dit moois is gratis, alleen het parkeren van de auto kost €5,00.
Terug naar bovenWandelen
- De 15 km lange wandelroute ’Ridders, nonnen en draken’ van routemaker René de Jong voert je door het bos van de ridders, over het land van de nonnen en langs het kasteel van de draken. De route slingert door de afwisselende bossen ten westen en zuiden van Lage Vuursche. Naast bos gaat de route voor de variatie ook langs heideveldjes, natuurakkertjes, landgoederen en weidse open natuurgebieden. Verder doorkruis je de dichte begroeiing van varens. In het najaar groeien in dit gebied veel paddenstoelen. Je loopt vrijwel uitsluitend over onverharde paden. In april 2019 is deze route verkozen tot Wandelroute van het Jaar 2019. Criteria bij de beoordeling waren rust, schoonheid en variatie in het landschap, maar ook zaken als begaanbaarheid van paden, bijzonderheden langs de route die je bij blijven, de aanwezigheid van bankjes, picknickplekken en horeca, en bereikbaarheid per OV.
- Wandelroute Lage Vuursche 13 km. Wie speciaal naar dit dorp reist om het kasteeltje van prinses Beatrix te bewonderen, komt bedrogen uit. Een paar kilometer loop je langs een hoog hek; helaas ontnemen de bomen het zicht op Drakesteyn. Overal hangen camera's. Toch is deze wandeling, ook voor Oranjeliefhebbers, de moeite waard. Midden in het dorp loop je langs een jonge koningslinde, in 2013 geplant vanwege de troonswisseling. Op het kerkhof naast de Stulpkerk ligt prins Friso begraven. En als je 's winters vanaf zijn graf door het hek gluurt, kun je - mits de oud-vorstin thuis is - de vlag op het dak van Drakesteyn zien wapperen. Het grootste deel van de wandeling gaat niet langs koninklijke highlights, maar door het Maartensdijkse Bos en langs het Hilversumse Wasmeer, waar je vanaf een uitzichtpunt vogels kunt gadeslaan. Het Cronebos met zijn immens hoge douglassparren en oude beuken maakt indruk. Een groot contrast met het drukke dorp en de vele restaurants."
Fietsen
- MTB-route Lage Vuursche heeft een lengte van 10,5 km, inclusief een aanrijroute van 335 meter. De route is gemarkeerd met houten palen met een bruine SBB sticker met daarop in het wit het internationale MTB-teken. Het grootste gedeelte van de route loopt over nieuw aangelegde paden die op en af en links en rechts door het bos slingeren. Ondanks dat het rondje slechts 20 hoogtemeters oplevert, is het flink doortrappen op de talloze korte beklimmingen. De ondergrond varieert van vaste bosgrond tot erg mul zand. De paden zijn bezaaid met boomwortels en korte hobbels. Bij regenachtig weer blijft de route voor het grootste gedeelte goed berijdbaar, alhoewel hier en daar behoorlijke modderpoelen kunnen ontstaan. De route is via een verbindingsroute te combineren met MTB-route Soest. - Filmpje van deze MTB-route.
- In de omgeving van Lage Vuursche bevindt zich een aantal landgoederen, waaronder Kasteel Drakenstein (in de onmiddellijke nabijheid van het dorp), Paleis Soestdijk, landgoed Pijnenburg, de Ewijckshoeve, Landgoed Eyckenstein en Kasteel de Hooge Vuursche.
- Je kunt het je nu nauwelijks voorstellen, maar tot de 19e eeuw was deze streek nog voor een groot gedeelte boomloos. Er waren uitgestrekte landerijen, belangrijke veengronden en op de zanderige stukken groeide hei. Er werd echter roofbouw gepleegd op de omgeving. Vanaf de middeleeuwen was het steken van turf hier een winstgevend bedrijf, waardoor grote delen van de Vuursche in een soort moerasland veranderden. Ook met de hei ging het slecht: de boeren hadden ontdekt dat schapenmest vermengd met heiplaggen een prima bodemverbeteraar was waardoor hun akkers meer opleverden. Om deze reden maaiden en staken ze heel veel hei af.
Door invoering van kunstmest werden de schapen geleidelijk aan overbodig en met het verdwijnen van de schapen leefde de natuur weer op. Eerst herstelde de hei, later schoten berken, eiken, lijsterbessen en vogelkers weer op. Naast natuurlijk herstel gingen de eigenaren van de bosgebieden ook doelbewust bossen opnieuw aanplanten. Percelen werden beplant met de Grove Den en de Douglas Spar, om later het hout te kunnen verkopen. Ook werden diverse wegen van bomenrijen voorzien. We kunnen nu nog zien dat zij hiervoor vaak beuken gebruikten.
In de loop der jaren leerden de boseigenaren dat door de aangeplante sparren en dennen de bodem nogal verzuurde. Om dit te voorkomen werd er meer variatie in beplanting aangebracht, waardoor wij nu, in de 21e eeuw, weer van prachtige gevarieerde bossen rond Lage Vuursche kunnen genieten. De bossen in de omgeving zijn voor een deel eigendom van Staatsbosbeheer en maken deel uit van de boswachterij De Vuursche. Ook Het Utrechts Landschap beheert verschillende gebieden, zoals het Maartensdijkse bos, de Ridderoordse Bossen en het Willem Arntsz-bos.
- In 2016 is de Stichting Natuur en Landschap Lage Vuursche e.o. opgericht. De naam spreekt voor zich. De stichting zet zich anno 2017 o.a. in tegen de komst van een theehuis op Landgoed Pijnenburg, omdat dit de zoveelste horecagelegenheid is op het landgoed, na een handvol eerdere recent gerealiseerde horecagelegenheden, die daarmee in de optiek van de stichting nadelig uitpakt voor leefbaarheid en landschap. Zie daarvoor verder bij Pijnenburg.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lage Vuursche, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Fotoserie van het dorp Lage Vuursche, - fotoserie van natuurgebied Hoge Vuursche, - fotoserie van natuurgebied De Stulp, alle van fotograaf Martin Stevens.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Lage Vuursche (online te bestellen).
Terug naar boven- Belangenorganisatie: - De Contactcommissie Lage Vuursche (CCLV) is samengesteld uit kandidaten die zijn gekozen bij de verkiezingen voor de CCLV, die gelijktijdig met de gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden. De CCLV adviseert het college van Baarn gevraagd en ongevraagd over onderwerpen die de dorpsgemeenschap direct aangaan.
- Dorpshuis: - Dorpshuis De Furs is gerealiseerd in 1974. Het dorpshuis is er vooral voor de lokale verenigingen die hier hun thuisbasis hebben. Maar ook als vereniging buiten de Lage Vuursche en als particulier kun je bij hen terecht, bijvoorbeeld voor vergaderingen, busstops, cursussen, voorstellingen en concerten, kinderfeestjes, koffietafels, workshops, verenigingsavonden etc., oftewel voor ieder denkbaar evenement.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Lage Vuursche en idem RK.
Reactie toevoegen