Status

- Lagemeeden is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 1989 gemeente Aduard. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier.

- De buurtschap Lagemeeden valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Den Horn.

- Lagemeeden komt in de Topografische atlas Groningen(1) ten onrechte niet meer als plaatsnaam voor. Het heeft wel plaatsnaamborden - witte, omdat het buiten de bebouwde kom ligt - en wordt ter plekke dus nog wel degelijk als buurtschap - en dús plaats(naam) - beschouwd. En terecht.

Naam

Oudere vermeldingen
Legemeeden.

Naamgeving
De buurtschap is genoemd naar de ligging in de gelijknamige polder.

Ligging

De buurtschap Lagemeeden ligt ZO van het dorp Den Horn, rond de Nutweg, en is alleen over dat smalle, doodlopende weggetje vanuit Den Horn te bereiken.

Statistische gegevens

De buurtschap Lagemeeden omvat slechts een handvol panden.

Geschiedenis

Vroeger is deze plaats een dorp geweest met een kerk. Deze kerk is in 1340 vanuit het klooster van Aduard gesticht. De Hervormde Gemeente Hooge- en Lagemeeden heeft bestaan van 1594 tot 1971. Per 1 juli 1971 is deze gefuseerd met de Hervormde Gemeente Oostwold tot de Hervormde Gemeente Oostwold en Hooge en Lage Meeden, die op haar beurt per 1-4-1983 met de Hervormde Gemeente Hoogkerk-Leegkerk is gefuseerd tot de Hervormde Gemeente Hoogkerk c.a.- Oostwold c.a.

Er was sinds 1594 sprake van een gecombineerde predikantenplaats met de hervormde gemeenten Oostwold en Lettelbert-Enumatil, sinds 1651 alleen met Oostwold.

- Artikel over een 'parkeerconflict' in Lagemeeden in 1793.

Nadere informatie over de geschiedenis van deze buurtschap kun je vinden in:

- Geschiedenis van Lagemeeden op Wikipedia.

- Jan Oldenhuis: 'Lagemeeden, een merkwaardige plek voor een kerk' in Stad & Lande jaargang 19 nummer 4 (december 2010), pag. 41-43.

- Wija Friso: ‘Van Lagemeeden naar kerktil’ in Stad & Lande jaargang 19 nummer 4 (december 2010), pag. 44-47.

Bezienswaardigheden

- Op het eerste gezicht merkwaardig is dat Lagemeeden een kerkhof zonder kerk heeft. Dat komt omdat de kerk in 1862 wegens bouwvalligheid is afgebroken (waarmee het dorp tot buurtschap 'degradeert') en is vervangen door een kerk in het nabijgelegen Den Horn (welke buurtschap daarmee tot dorp 'promoveert'). Het kerkhof is nog altijd in gebruik.

Jaarlijkse evenementen

- Volgens de kloosterkroniek (in eerste aanleg voltooid in 1485) beschikte de kerk alhier over een relikwie van de heilige Margaretha (ook wel Sint Margriet of Heilige Marina genoemd), namelijk een gedeelte van haar arm. Abt Fredericus Gayckinga (1329-1350) had het relikwie in Rome verworven. Het reliek werd door abt Fredericus geschonken aan de door hem gebouwde kerk te Lagemeeden, een dochterkerk van het zuidelijker gelegen Oostwold, waar het Aduarder klooster over een voorwerk beschikte. Volgens de kroniek werd de arm door de gelovigen met de grootst mogelijke eerbied vereerd.

De kerk van Lagemeeden is in 1862 afgebroken om plaats te maken voor een nieuwe kerk in het meer centraal gelegen Den Horn. Het reliek van de arm van de heilige Marina was destijds echter al lang verdwenen. Het is aannemelijk dat dit tijdens de Reductie (in 1594) is gebeurd, toen men in Groningen het katholicisme afzwoer en overging tot het protestantse geloof en kerkelijke goederen in handen van de wereldlijke macht kwamen.

Binnen de orthodoxe en ook de rooms-katholieke kerk wordt met een reliek of relikwie het gebeente bedoeld van het lichaam van heiligen. De verering van relikwieën gaat terug op het vroeg-christelijke gebruik in de ongedeelde kerk om een heilige Liturgie boven het graf van martelaren te vieren. Op deze plekken werden dan ook kerken gebouwd. Het relikwie werd dan in, op of onder het altaar geplaatst. In de Russisch-orthodoxe kerk te Groningen wordt de heilige Marina nog steeds vereerd als heilige martelares die met haar bloed getuigd heeft van geloof in Christus.

Sinds 1990 is er jaarlijks op 2e Pinksterdag de Marinaprocessie, een pelgrimage naar Den Horn en Lagemeeden, met een gebedsdienst ter ere van de Heilige Marina/Margaretha. Vanouds werd er al met Pinksteren door de parochianen een pelgrimage gehouden naar Fransum bij Aduard. Bij de restauratie van de kerk in Den Horn in 2010 heeft de orthodoxe parochie een icoon geschonken van de heilige Marina aan de kerk ter herinnering aan deze bedevaartsplaats en de eeuwenlange verering van de Heilige Grootmartelares Marina, die tot op de dag van vandaag nog steeds voortduurt.

Beeld

- Fotoreportages van flora, fauna, monumentale panden en andere bezienswaardige objecten in buurtschap Lagemeeden en omgeving, door Harry Perton. - Nog enkele bijzondere foto's uit deze buurtschap, van dezelfde fotograaf, met name betreffende een bijzonder en bijzonder lélijk schaap - vemoedelijk een Karakul - (de neus van de hoofdredacteur van Plaatsengids.nl is daar nog bescheiden bij) en de werkzaamheden aan de spoorverdubbeling, juni 2019.

Links

- Algemeen: - Historicus Sanne Meijer heeft in 2015 buurtschap Lagemeeden bezocht en er een mooi gedicht over gemaakt.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Lagemeeden, met foto's van de grafzerken.

• 1. Topografische Atlas Groningen,
  
  , (2004)