Landhorst

Plaats
Dorp
Land van Cuijk
Noordoost-Brabant Land van Cuijk
Noord-Brabant

landhorst_plaatsnaambord_kopie.jpg

Landhorst is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Land van Cuijk, gemeente Sint Anthonis. T/m 1993 gemeente Wanroij.

Landhorst is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Land van Cuijk, gemeente Sint Anthonis. T/m 1993 gemeente Wanroij.

Landhorst

Terug naar boven

Status

- Landhorst is een dorp in de provincie Noord-Brabant, gemeente (en streek) Land van Cuijk. T/m 1993 gemeente Wanroij. In 1994 over naar gemeente Sint Anthonis, in 2022 over naar gemeente Land van Cuijk.

- Landhorst heeft in 2020 het 75-jarig bestaan gevierd. De beoogde feestweek ging vanwege het coronavirus niet door, maar wat wél doorging was de onthulling van de dorpsvlag. De vlag is ontworpen door kunstenares Liesbeth Rutte uit Leunen. Zij heeft zich laten inspireren door het theedoekmotief van de Brabantse vlag. Verder staat er een boom op, die staat voor saamhorigheid en verbinding van de gemeenschap, en de groei van het dorp. De groene achtergrond staat symbool voor de groene omgeving, en de vroegere heide. Ieder huishouden in het dorp heeft de vlag cadeau gekregen, met het verzoek de vlag in dat weekend in juni 2020 fier aan de gevel te laten wapperen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Peelgrond: 1544 de Landhorst, gebied: 1865 Landhorst en Staartjesche Peel, 1899 Landhorst Peel. De nederzetting stond, voor zij haar huidige naam kreeg, bekend als Wanroijse Peel.

Naamsverklaring
Samenstelling van horst 'begroeide hoogte' en land, dat hier mogelijk 'bebouwde grond' betekent, in tegenstelling tot Venhorst.(1) "In de uitgestrekte Peel lagen vroeger talloze vennen en verraderlijke kuilen, ontstaan door turfgraverijen. Tussen deze slenken lagen her en der lichte verhogingen, die horsten werden genoemd. Vandaar de naam." (bron: Vereniging Peelbelang)

Terug naar boven

Ligging

Landhorst ligt ZW van Boxmeer en Sint Anthonis, NO van Gemert en Boekel, ZO van Uden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Landhorst heeft ca. 300 huizen met ca. 700 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Over het allereerste begin van dit dorp en wat daaraan vooraf ging, lezen wij op de site van Vereniging Peelbelang: "Bijna 200 jaar geleden was het peelgebied tussen de voormalige Meijerij van Den Bosch, Ravenstein en het Land van Cuijk, Zuid-Brabant en het land van Kessel een uitgestrekte vlakte, die veel hoger lag dan de omringde gebieden. Dit gebied bestond uit zeer schrale zandgrond en werd toendertijd Landhorst genoemd. Deze peelgrond was door de eeuwen heen tot veengrond geworden en dus een domein voor de turfstekers.

Ruim 100 jaar geleden was het gebied waar nu het dorp ligt nog altijd een soort niemandsland. Het viel onder de Heer van Cuijk, maar die wist er weinig raad mee. Hij besloot de vlakte te verdelen en aan diverse omliggende gemeenten te schenken, zoals daar waren Beers, Beugen, Cuijk, Haps, Wanroij en Oploo. De dorpskern van Landhorst verrees op het gedeelte van de gemeente Wanroij, genaamd de Beugense Heide, maar ook wel de Wanroijse Peel. Het bestond uit grotendeels uit lage heide

In de jaren twintig besloot de gemeente Wanroij tot een grootse ruilverkaveling. De meest eigenaren woonden in de omringende dorpen. De eerste pioniers vestigde zich in het gebied tussen de hel en de del. De eerste boerderij werd gebouwd 1913, de Fortunahoeve van de familie Hendriks ("de Gonda's") uit Wanroij. Ze gaven het bedrijf in pacht aan Bertus van Duren. Tweede boerderij was die van Jan Willems, die zich even verop op in 1919 vestigde. En zo begonnen er meer. In 1927 dook Willem Verhoeven de Peel in en richtte boerderij het Willems"oord" op. Op 8 november 1929 werd hun oudste zoon Piet geboren, die de eerstgeborene was in de Wanroijse Peel.

In 1931 zou weer een ruilverkaveling plaatsvinden, om het gebied beter te ontsluiten met goede wegen en waterlopen. Maart dat jaar werd dus het einde van de Wanroijse Peel als natuurgebied. Eind 1931 was de klus geklaard. 988 hectare in cultuur gebracht, waarvan nog altijd 703 hectare heide. Ook begon zich toen 'De Stichting' al te vormen, met pioniers uit Oploo. Dit zou gaan in 2 fasen, vandaar nog altijd de namen 'de eerste stichting' en 'de tweede stichting'. Vanuit de gemeenteboerdrij van Oploo is toen grond voor 6 'Stichtingsboerdijen' ontgonnen en verkaveld. Rond 1938 ontstaan de plannen voor het graven van het Defensiekanaal. Het kanaal zou moeten dienen voor turftransport en vanwege de dreigende oorlog ook als verdedigingswal zoals de naam al verraadt. Langs het kanaal zijn kazematten gebouwd voor afweergeschut. Jammer genoeg heeft al dit werk weinig nut gehad. Het aantal boerderijen bleef groeien en meer pioniers begaven zich richting de Wanroijse Peel.

Landhorst is dus ontstaan tussen De Hel en De Del. Maar voor het zover was, moesten de initiatiefnemers als het ware door een hel met een 'del' (veel) tegenslagen. Zij die vandaag de dag door dit mooie dorp rijden, hebben er nauwelijks of geen weet van hoezeer er voor alle verworvenheden is gevochten. Vechten om het bestaansrecht. Strijd om een dorpskern te realiseren. Knokken voor een school. Smeken en bidden voor een kerk. Bedelen om huizen. Lijdenswegen voor het verkrijgen van een eigen naam, water, electriciteit, telefoon, verharde wegen. Omdat het nieuwe dorp op Wanroijse bodem gesticht moest worden, werden alle pijlen richting Wanroijse gemeenteraad afgevuurd.

De pioniers weigerden bij de pakken neer te zitten. Ze waren gewend te knokken. Ze hadden 'nondejuu' dag en nacht moeten ploeteren om hun bedrijf op te bouwen en in stand te houden. Vaak onder schier onmenselijke omstandigheden. Ze waren dus gehard. Een groot voordeel was dat de pioniers van diverse pluimage waren. Die van elders kwamen, brachten nieuwe ideeën mee. Zij waren bovendien onbesproken, in die zin dat zij geen bindingen hadden met streekgenoten. Ze konden objectiever zijn. De grootste kracht was de saamhorigheid. Eendrachtig werd de roep om een eigen dorp uitgedragen. Waren de pioniers in hun schulp gekropen en was iedereen op z'n eigen erf gebleven, dan was Landhorst waarschijnlijk nooit ontstaan. De mensen van het eerste uur zochten elkaar op. Ze hielpen over en weer. De nieuwkomer kreeg adviezen. Allen kenden ongeveer dezelfde start, allen kampten met dezelfde problemen. Om over de 'malheur' van de allereersten maar te zwijgen.

Toen de roep om een eigen dorp te stichten alsmaar luider klonk, werden de boeren opgeroepen zich te verzamelen in de stal van Nic Verkuijlen. Op dat adres is Landhorst geboren. Waar minimaal twee Nederlanders bijeenkomen wordt een vereniging opgericht! De datum 18 juni 1945 dient met gouden pen te worden geschreven. Op die dag is Vereniging Peelbelang in het leven geroepen. Het startsein van het ontstaan van het dorp, dat in de ogen van de stichters toen is opgericht, en daarmee het jongste dorp is van het gehele Land van Cuijk. Er was nog wel geen dorpskern, maar het buitengebied was er. De dorpskern had men al zuiver op het netvlies. De uitvoering ervan was een kwestie van tijd en geduld, maar het "eigen dorp-gevoel" was er vanaf díe dag. De huidige plaatsnaam volgde snel, zij het lange tijd officieus.

Als de regionale kranten over deze plek berichtten, geschiedde dat aanvankelijk onder de aanduiding: Wanroij-Peel of Wanroijse Peel. Het duurde even, maar in Wanroij begon men te beseffen dat het menens was daar in de Peel. Langzaamaan ontstond er begrip voor het streven om te komen tot een nieuw dorp. Langzaam groeide er ook bewondering voor het taaie doorzettingsvermogen, de inventiviteit en creativiteit van de pioniers. Het stak natuurlijk wel, dat enkele roergangers niet in de gemeente Wanroij woonden. Die huisden bijvoorbeeld in de gemeente Oploo c.a. - welk deel Oploose Peel werd genoemd, red. - maar voelden zich een met de 'Wanroijse Peelbewoners' als het ging om de inrichting van een dorpskern. Dat dorp moest op Wanroijs gebied komen. Vandaar."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Waterschap Aa en Maas is in 2011 in de regio Landhorst een project gestart om de stand van grond- en oppervlaktewater zo goed mogelijk af te stemmen op het gebruik van de grond. Daarbij wordt rekening gehouden met de natuurlijke kenmerken van de ondergrond. Het project Landhorst op Peil moet er voor zorgen dat er voldoende water is voor de land- en tuinbouwgewassen. Tegelijkertijd wordt ook gekeken naar voldoende water en kansen voor de natuur. "Met dit project willen we beter voorbereid zijn op een drogere toekomst", stelt waterschapsbestuurder Ernest de Groot. "Verdroging is een belangrijk onderwerp. In de toekomst zal verdroging toenemen door te verwachten extremen in het weer. We willen dit nu aanpakken, samen met de grondeigenaren."

Voor agrariërs wil het waterschap een nieuwe situatie creëren die ook hén voordelen oplevert. Denk aan meer zekerheid voor een optimale gewasgroei en het beperken van droogte- of natschade. Een watersysteem ook waar (grond)water langer beschikbaar is en dus minder hoeft te worden aangevoerd of beregend. Er komt inzicht in de mogelijkheden om het watersysteem zo optimaal mogelijk te gebruiken. Het waterschap gaat voor een robuust watersysteem in Landhorst, dat toekomstige klimaatveranderingen beter kan opvangen. (bron: Waterschap Aa en Maas, 9-9-2011)

- De basisschool in het dorp was er sinds 1948 en is na afloop van schooljaar 2015-2016 gesloten, omdat het aantal leerlingen te klein was geworden om nog veranwoord door te kunnen gaan. Nadat de bakker en slager eerder al de deuren hadden gesloten, is er vandaag de dag qua voorzieningen in Landhorst alleen nog het gecombineerde café/cafetaria, dat alleen in het weekend geopend is.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In 1951 komt er in het dorp een noodkerk. De RK Pauluskerk (Kerkstraat 6) is gebouwd in 1968, naar een ontwerp van architect Th. van den Acker. In 2010 is deze parochie/geloofsgemeenschap opgegaan in de streekparochie "Maria Moeder van de Kerk", bestaande uit 14 locaties/kerken. In 2012 maakt deze parochie bekend dat zij 9 kerken wil sluiten. De kerken te Sint Anthonis, Wanroij, Overloon en Oeffelt en de kapel te Groeningen worden gehandhaafd. De kerk in Landhorst zou volgens de plannen van toen in 2013 worden gesloten, maar wij lezen ergens dat men in dat jaar nog wel uitstel heeft gekregen om te kijken of men de begroting alsnog sluitend zou kunnen krijgen. Dat uitstel heeft toch wat langer geduurd, want in Kliknieuws d.d. 29-11-2017 lezen wij: "Na protesten gingen alleen de kerken in Ledeacker, Rijkevoort, Maashees en Vierlingsbeek dicht. Oploo, Westerbeek, Beugen en Landhorst krijgen medio 2018 te horen of hun kerkdeuren al dan niet gaan sluiten." Vervolgens lezen wij op de site van de parochie dat er op 29-6-2019 een 'sluitingsviering' in laatstgenoemd dorp is geweest. De kerk is in juli 2019 dus aan de eredienst onttrokken.

Johan Vlemmix heeft de kerk in januari 2020 gekocht, en gaat die verbouwen tot tv- en radiostudio voor zijn online zender Studio Vlemmix. Hij zag de kerk te koop staan en was gelijk 'verkocht': "Ik dacht: dit wil ik. Klaar. Twee ton voor een prachtige kerk met 1000 m2 grond. Da's een koopje!" Een gunstig aspect vindt hij ook dat het een relatief moderne kerk is met een laag plafond, en geen hoog, kolossaal gebouw. Anno 2020 heeft Vlemmix tevens concrete plannen om er een kapel aan vast te bouwen, als jubileumcadeau voor het anno 2000 75-jarige dorp. Net als de kerk wordt de kapel opgedragen aan de heilige Paulus. Hij streeft ernaar om de kapel nog in 2020 feestelijk te openen.

- 1945 wordt als ontstaansjaar van Landhorst beschouwd (waarvoor zie het hoofdstuk Geschiedenis). T.g.v. de viering van het 50-jarig bestaan in 1995 is het beeld van de Peelwerker onthuld.

- In de dorpen van de gemeente Sint Anthonis zijn ooit fraaie palen geplaatst met evenzo fraaie 'verwijswimpels', richtingbordjes naar belangrijke instanties in het dorp, die zo worden genoemd omdat ze eruit zien als een vlaggetje. In 2010 heeft Gemeentewerken de richtingwijzers uit de dorpen verwijderd, omdat ze inmiddels door verwering en deels vandalisme niet meer goed te lezen waren. Anno 2018 was het er nog steeds niet van gekomen om ze op te knappen. Jan Meijer en Frans Takken uit Landhorst vonden het zonde dat de fraaie richtingwijzers al zo lang uit hun dorp weg waren en vroegen de Dorpsraad of ze hun richtingwijzers zelf mochten opknappen. Die vond dat een goed plan. En zo geschiedde. De gemeente heeft naar aanleiding hiervan een offerte opgevraagd voor de overige 37 wimpels en besluit op grond daarvan of die al dan niet ook worden hersteld en teruggeplaatst. Maar in dit dorp staan ze dus sowieso al weer, dankzij zelfwerkzaamheid van de genoemde inwoners met 'twee rechterhanden'.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Peelleuters is opgericht in 1975.

- "Op carnavalszaterdag is er jaarlijks de Open Landhorstse Zeepkistenrace. Doe jij ook mee? Pak een skelter, haal de ketting eraf, en ga van de grote of kleine schans, als een echte coureur vol gas naar de Finish. Of bouw je eigen zeepkist, en ga voor de mooie prijzen."

- Toneelgroep Spelenderwijs is opgericht in 1978 en brengt jaarlijks in maart een nieuw stuk op de planken.

- Zomerfeest.

- Slokop Festival (op een zaterdag eind juli, in 2020 voor de 13e keer) is een gratis toegankelijk popfestival.

- Kermis Landhorst (vr t/m ma eind september of begin oktober) is al sinds 1963 jaarlijks de laatste kermis van de regio. Met diverse DJ's en live bands / artiesten. "De opzet is sinds 2018 iets anders dan we tot nu toe gewend waren. In de tent gaat alles als vanouds door, echter ‘de kermis’ zoals we eerder gewend waren, is in ons dorp niet meer haalbaar. Het is namelijk onmogelijk een kermisexploitant te vinden die (zelfs) tegen bijbetaling 4 dagen in ons dorp kermisattracties wil plaatsen om de eenvoudige reden dat de opbrengst te laag is geworden, zo hebben ze ons na Kermis 2017 laten weten. Daarom hebben we allerlei mogelijkheden onderzocht en ervoor gekozen om op de zondag een alternatieve kermis te organiseren. Van 13:30 tot 19:00 uur nodigen wij alle kinderen met hun ouders, opa’s en oma’s, ooms en tantes, vrienden (kortom iedereen die je kent) uit om gezellig naar de feesttent te komen. Het is gratis entree en voor muziek is gezorgd. Iedereen kan tegen € 5,- betaling de gehele middag gebruik maken van onderstaande activiteiten (incl. gratis ranja).

Een (klein) aantal activiteiten staan buiten, echter bij regen komen er andere en speelt alles zich binnen af. De organisatie is in handen van Vereniging Peelbelang en mede mogelijk gemaakt door Café Partycentrum Buitenlust en het Wanroijs Actie Comité. De attracties worden verzorgd door Schaap Events uit Gassel en worden begeleid door medewerkers van Schaap Events en ca. 20 vrijwilligers uit het dorp. Het betreft de attracties Slotracebaan, Bungee trampoline, Rocket Adventure, Schietkasten, Reuze Lego, Stokken vangen, Verfcentrifuge, Papiermachine en Springkussen." (bron: Vereniging Peelbelang) Voor de jongeren en oudere jongeren was er vrijdagavond feest met Q-Music, op zaterdag, zondag en maandag waren er live bands. Landhorst is niet het eerste dorp in het Land van Cuijk dat de Kermis zelf verzorgt. In Groeningen staan de inwoners al jaren garant voor de Kermis zonder tussenkomst van een kermisexploitant.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

Wandelen
"Wandelroute van 5,5 km in boswachterij Sint Anthonis tussen akkers, weilanden en bossen. Je start in Landhorst, een klein ontginningsdorp, waar voorheen heide was op ‘woeste grond’. Onderweg vind je veel sporen van bosbeheer en bosbouw, want het bos is hier vanaf 1928 aangeplant om de mijnen in Limburg te voorzien van stuthout en in het kader van ‘werkverschaffing’. Daarom zie je nu diverse naaldsoorten zoals grove den, Corsicaanse den, lariks en Douglas met ondergroei van bochtige smele, pijpenstrootje en brede stekelvaren. De route is in te korten tot 3,5 km. Aan het begin van de route ligt speel- en ontmoetingsplaats De Groene Poort. Met een speelbos voor kinderen, een watertappunt en 2 mijnkarretjes, die gebruikt werden door de mijnwerkers om de kolen te vervoeren."

Speelbos
"Kom lekker spelen en ravotten in Speelbos Groene Poort Landhorst van Stichting Peelbelang! Dit kleinschalige speelbos ligt aan de rand van Boswachterij Sint Anthonis. Het is vrij toegankelijk en er zijn speeltoestellen voor kinderen van alle leeftijden zoals een waterpomp, diverse houten klimrekken, spelelementen en schommels. Of bouw een hut in de bosrand."

- T.g.v. het 50-jarig bestaan van het dorp in 1995 is in samenwerking met de gehele gemeenschap een dierenweide aangelegd. De verzorging gebeurt door de inwoners.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit het dorp op Facebook.

- Belangenvereniging: - "Vereniging Peelbelang Landhorst (VPL) is opgericht in 1945, met als doel de belangen van het toen kersvers - aan het - ontstane dorp en zijn inwoners te behartigen. VPL staat daartoe continu in contact met gemeente (zowel ambtelijk als bestuurlijk), verenigingen, stichtingen, Landhorstenaren en welke belangengroep dan ook."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Stek.

- Kinderopvang: - "Het Wollige Schaap is een kleinschalige verpleegkundige en reguliere kinderopvang gelegen in het buitengebied van Landhorst. Uniek in de regio! Wij bieden kleinschalige, huiselijke opvang aan kinderen van 10 weken tot 13 jaar. Naast reguliere opvang bieden wij ook opvang aan kinderen die chronisch ziek, herstellende zijn of op een andere wijze extra zorg nodig hebben. Een team van gediplomeerde kinderverpleegkundigen en pedagogisch medewerkers zorgt samen voor een professionele opvang. Wij werken volgens het pedagogisch beleid van de agrarische kinderopvang. Op het platteland is zoveel meer mogelijk dan wat we tot nu toe hebben gedacht! Voor een boer zijn veel dingen vanzelfsprekend die voor andere mensen in Nederland een luxe product zijn: Ruimte, rust, regelmaat van leven, een gevoel van saamhorigheid gebaseerd op wederzijds respect; met mensen net zoals met de natuur en de dieren om ons heen - en dit is zo bijzonder. Bijzonder kostbaar en waardevol met name voor de opvoeding van kinderen."

- Jeugd: - De Raggebende en Jeugdvereniging De Karekieten organiseren maandelijks leuke activiteiten organiseert voor de jeugd van het dorp.

- Senioren: - KBO Landhorst organiseert diverse activiteiten voor senioren in het dorp.

- Muziek: - Fanfare en Slagwerkgroep Landhorst is opgericht in 1985. Tijdens het jubileumconcert in 2010 is o.a. Circus Renz gespeeld. Met een solo van Bart van Bree. Roy en Femke speelden de clowns. - Popkoor Zip is opgericht in 2012, en doet met ca. 43 enthousiaste, muzikale leden ca. 16 optredens per jaar.

- Sport: - Voetbalvereniging VV Menos is opgericht in 1957 en heeft dus in 2017 het 60-jarig jubileum gevierd. Wij waren gelijk benieuwd naar deze voor een voetbalclub niet alledaagse naam. Wellicht ben jij dat ook, daarom lichten we het hier toe. De naam is destijds bedacht uit dankbaarheid aan voetbalclub Constantia uit Wanroij, die met raad en daad heeft bijgestaan bij het ontstaan van de voetbalclub in Landhorst. Kennelijk kwam daar een zeker doorzettingsvermogen bij kijken, want Menos is namelijk een Griekse naam met dezelfde betekenis als de Romeinse naam Constantia, namelijk "Standvast, Volharding, Taaiheid en Strijdlust".

- Korfbalvereniging Klick '15 is ontstaan door een fusie tussen de korfbalverenigingen Ajola uit Landhorst en De Wilma's uit Wilbertoord.

Reactie toevoegen