Langweer

Plaats
Dorp
De Fryske Marren
Fryslân

langweer_collage.jpg

Langweer, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Langweer, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

langweer_skutsjerun_kopie.jpg

Op een zaterdag half april is er in Langweer jaarlijks de Langwarder Skûtsjerun. Het evenement valt samen met de start van het watersportseizoen. (© www.skutsjerun.com)

Op een zaterdag half april is er in Langweer jaarlijks de Langwarder Skûtsjerun. Het evenement valt samen met de start van het watersportseizoen. (© www.skutsjerun.com)

Langweer.JPG

Langweer, de Buurt heet nu Buorren, meer dan 100 jaar later. Volgens de lokale Sociëteit 1777 "de mooiste en meest authentieke dorpsstraat van alle kernen in gemeente De Fryske Marren".

Langweer, de Buurt heet nu Buorren, meer dan 100 jaar later. Volgens de lokale Sociëteit 1777 "de mooiste en meest authentieke dorpsstraat van alle kernen in gemeente De Fryske Marren".

Langweer (2).JPG

De Hervormde kerk van Langweer aan de Oasingaleane

De Hervormde kerk van Langweer aan de Oasingaleane

Langweer (3).JPG

Dorpsgezicht Langweer

Dorpsgezicht Langweer

Langweer (5).JPG

De Buorren in Langweer in augustus 2013

De Buorren in Langweer in augustus 2013

Langweer (7).JPG

Een blik op de Langweerder Wielen

Een blik op de Langweerder Wielen

Langweer (6).JPG

Jaarlijks is er in april in Langweer het Skûtsjesilen Langwar, als opening van het skûtsjesilen-seizoen en het watersportseizoen in Fryslân. Langweer doet met het eigen skûtsje ‘Twee Gebroeders’ mee aan de wedstrijden van de SKS.

Jaarlijks is er in april in Langweer het Skûtsjesilen Langwar, als opening van het skûtsjesilen-seizoen en het watersportseizoen in Fryslân. Langweer doet met het eigen skûtsje ‘Twee Gebroeders’ mee aan de wedstrijden van de SKS.

Langweer

Terug naar boven

Status

- Langweer is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente De Fryske Marren. T/m 1983 gemeente Doniawerstal. In 1984 over naar gemeente Skarsterlân, in 2014 over naar gemeente De Fryske Marren.

- Gezien de grootte of beter gezegd kleinte van buurdorp Boornzwaag, werken de inwoners van dat dorp op veel gebieden samen met het dorp Langweer, zijn er veel gemeenschappelijke voorzieningen, en worden ze ook wel als tweelingdorp beschouwd. Formeel, d.w.z. voor de postadressen, plaatsnaamborden e.d., zijn het echter nog aparte dorpen.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Langwar.

Oudere vermeldingen
13e eeuw Languere, 1399 Langwerre, 1473 op Langweer, 1505 Langhweer.

Naamsverklaring
Weer, were betekent 'perceel, grondbezit', Nieuwfries war 'laaggelegen grasland', met lang 'langgerekt', wijzend op de bijzondere lengte.(1)

Terug naar boven

Ligging

Langweer ligt W van de A7 en Joure, NW van Scharsterbrug, NNW van Sint Nicolaasga, NNO van Idskenhuizen, NO van Dijken en het meer De Kûfurd en ZW van het water de Langweerder Wielen en de dorpen Broek en Snikzwaag.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Langweer 79 huizen met 489 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 450 huizen met ca. 1.100 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis van Langweer. - Nog een pagina over de geschiedenis van het dorp.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Sociëteit 1777, een groep Langweerders die regelmatig bij elkaar komt om "de situatie in de wereld" te bespreken, heeft een verkenning gedaan naar de kansen van recreatie in hun dorp. Het boekje ‘Hup Iedereen’ is het resultaat. Het is in mei 2018 verschenen en aan alle inwoners verstrekt. Met het boekje beoogt Sociëteit 1777 een bijdrage te leveren aan de recent verschenen 'Recreatievisie 2018-2025 gemeente De Fryske Marren'. De gemeente vermeldt daarin al dat er voor Langweer mogelijkheden liggen, zeker nu de Langweerder Wielen wordt verdiept. "Hiermee wordt ruimte geboden voor een doelgroep met luxere en grotere boten", aldus de visie.

De gemeente deelt haar grondgebied in de Recreatievisie op in verschillende zones. Zo staat de Tsjûkemar voor ‘actief’, krijgt Terherne het predicaat ‘gezellig’, Gaasterland het label ‘rust’, Lemmer ‘vertier’ en is Joure ‘Ambachtsstad’. Langweer doet volgens de gemeente "denken aan Vlieland en geeft een eilandgevoel van klasse". Het dorp krijgt van de gemeente daarom het label ‘luxe’.

De sociëteit kan zich daar in vinden en doet in ‘Hup Iedereen’ een aantal voorstellen om het recreatieklimaat in het watersportdorp te verbeteren. Belangrijke kernboodschap is om het huidige profiel van Langweer (‘voor elk wat wils’) te verschuiven naar meer voorzieningen voor senioren en sportieve gezinnen. Volgens de ‘dorpsdenktank’ zijn dat doelgroepen die de komende jaren stabiel blijven en zelf groeien, die kwaliteit waarderen en daar geld voor over hebben. Een van de voorgestelde maatregelen is het stoppen van het verrommelde beeld van dorpsstraat de Buorren, volgens de sociëteit "de mooiste en meest authentieke dorpsstraat van alle kernen in de gemeente".

De gemeente schreef eerder al dat de laan met karakteristieke leilindes - waarvan de inwoners aangeven dat ze er daar nog wel meer van willen - Langweer het ‘Vlieland-gevoel’ geeft. Volgens Sociëteit 1777 staat dat beeld onder druk door horeca-ondernemers "die elkaar proberen af te troeven om aandacht te trekken". Afstemming en versobering van reclame-uitingen acht de club daarom wenselijk. Ook het actief tegengaan van parkeren in de dorpsstraat, waar officieel een parkeerverbod geldt, is een advies om bij te dragen aan de beoogde uitstraling van de Buorren. En fietsen moeten bij voorkeur worden geparkeerd in een stalling bij het VVV-gebouw.

De inwoners zien ook kansen om Langweer als culinair dorp te versterken. Ook bepleit Sociëteit 1777 kleinschalige voorzieningen en acht het de komt van grote vakantieparken rond het dorp onwenselijk, omdat die de kwaliteit van de omgeving aantasten. Ook zouden campers meer moeten worden gefaciliteerd, nieuwe activiteiten als suppen (= staande peddelen op een surfplank) worden gestimuleerd, zouden er meer wandel- en fietsroutes moeten worden uitgezet, en is het organiseren van zomermarkten met streekproducten wellicht een mooie aanvulling op het programma dat het watersportdorp nu al biedt.

Sociëteit 1777 staat open voor nog meer suggesties. De club vergelijkt Langweer met een mooi boeket met enkele stevige takken groen: "Vaste evenementen voor de structuur van het boeket. Daar omheen een veelkleurige compositie van bloemen waaraan iedereen kan ruiken en een keuze uit kan maken. Voor het ontwikkelen van deze fleurige toekomst is eensgezindheid en lef nodig." Wethouder Van der Pal is blij met het document: "Dit ‘onderstreepje’ wy allegear ek. Wy sille hjir seker mei Langwar oer prate en wy wolle it doarp oeral by belûke." (bronnen: De Sint Nykster, LC, De Noordoostpolder)

- Jarenlang bood de voormalige zuivelfabriek, later Hotel De Wielen, een vervallen aanblik in de jachthaven. Plannen om hier met nieuwbouw verandering in te brengen waren er wel maar tegenstanders, verenigd in Stichting Hart voor Langweer, dienden bezwaren in bij de Raad van State. De nieuwbouw zou te massaal en te hoog zijn, niet passend bij het oude centrum van het dorp. De bezwaren zijn echter afgewezen. Het vervallen pand van voorheen Hotel De Wielen is gesloopt. Eind 2018 is het nieuwe appartementencomplex Residentie De Wielen opgeleverd. Het gebouw bestaat uit 11 ruime luxe appartementen en 5 penthouses. Op de begane grond is een grand café gerealiseerd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Langweer heeft 15 rijksmonumenten.

- De huidige Hervormde (PKN) kerk (Oasingaleane 9) is een zaalkerk uit 1777, met driezijdige koorsluiting en korfboogvensters, gebouwd ter vervanging van een kerk met zadeldaktoren uit 1683. Het eerste kerkgebouw, uit de 13e eeuw, is in 1517 door brand verwoest. In de toren van drie geledingen met hoekpilasters en ingesnoerde spits hangen twee klokken, waarvan een uit 1683 van Petrus Overney. De windwijzer heeft de vorm van een zwaan. Boven de ingang bevindt zich een snijraam in Lodewijk XVI-stijl met een dubbele hoorn des overvloeds. De preekstoel, gemaakt door Benedictus Jans, het doophek en de herenbanken dateren uit 1684. Een herenbank is van grietman Frans Julius Johan van Eysinga (1752-1828). Hij schonk de door Lubbartus Bekenkamp gemaakte orgelkast. Het orgel uit 1874 is gemaakt door Lambertus van Dam. In 1923 is de kerk gerestaureerd. De naastgelegen pastorie uit 1910 is een ontwerp van W.C. de Groot. De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Langweer. Sinds 2014 is Aart Veldhuizen hier predikant. De kerkdiensten van deze kerk kun je hier terugzien en -luisteren.

- Geschiedenis van de 17e-eeuwse Osinga State (Oasingaleane 17). De oorspronkelijke stins is gebouwd in opdracht van Syts van Osinga, grietman (1619-1652) van Doniawerstal. Osinga State was grietenijhuis en later gemeentehuis. Na eerdere verbouwingen in de 19e eeuw is de state in 1939 gesloopt en vervangen door een nieuw gebouw. Sinds de gemeentelijke herindeling van 2014 is Osinga State geen gemeentehuis meer. Het gebouw is nu particulier bezit en niet te bezichtigen.

- Reeds in 1434 was er sprake van enige vorm van onderwijs in Langweer. De oude school heeft hoogstwaarschijnlijk altijd naast de kerk gestaan, met daarbij de schoolmeesterswoning. De school is in 1914-1915 afgebroken, maar het oude skoalhûs, gebouwd in 1887, staat nog altijd aan de Oasingaleane (weet iemand daar het huisnr. van?, red.). De kerk betaalde vroeger mee aan het loon van de schoolmeester. Hij moest namelijk naast lesgeven ook nog voorzingen in de zondagse eredienst, het uurwerk in de toren smeren en het gras maaien op het kerkhof.

- Gevelstenen in Langweer.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Nieuws over evenementen en activiteiten in Langweer op Facebook.

- "Aan het begin van 2014 kwam het idee ineens op: zou het niet leuk zijn om eens een hardloopwedstrijd te organiseren in Langweer? En na wat rondvragen bleken er meerdere mensen al een tijdje met datzelfde idee rond te lopen. Na een korte eerste vergadering was het duidelijk: we gaan het doen. Als datum voor de eerste keer lag 12 april 2014 voor de hand. Dat was de dag waarop het watersportseizoen van start gaat en ook de Frykse skûtsjes voor het eerst in het seizoen strijden in het water. Wij zorgden voor een mooie route, mooi uitzicht op de zeilen van de skûtsjes en een aardig presentje na de wedstrijd. En de opkomst was boven verwachting; meer dan 150 hardlopers kwamen om te genieten van een prachtige dag. Op een zaterdag in april 2020 is iedereen weer van harte welkom voor alweer de 7e editie van de Langwarder Skûtsjerun. En natuurlijk kun je ook weer genieten van de machtige skûtsjes op het water." Je kunt kiezen uit de afstanden 3,5 zeemijl en 7 zeemijl (omgerekend: 6,78 kilometer en 12,45 kilometer). Alle info over het skûtsjesilen in hetzelfde weekend vind je in de alinea hieronder. Op zondag is er ook weer een wandeltocht rond de Langweerder Wielen; de Skûtsjekuier."

- Jaarlijks organiseren de Vereniging Skûtsjesilen Langwar en de KWVL met ondersteuning van de Horeca en Vereniging Promotie Langweer de start van het Skûtsjeseizoen. In 2020 (weekend in april) is het de 12e keer dat deze wedstrijden plaatsvinden. Tevens is de openingswedstrijd van het Skûtsjeseizoen de opening van het watersportseizoen Fryslân. De wedstrijden van Skûtsjesilen Langwar zijn altijd een enorm spektakel (aldus de organisatie).

Langweer doet met een eigen skûtsje aan de wedstrijden mee; het skûtsje ‘Twee Gebroeders’ is in 1914 in opdracht van Rienk Zwaga op de werf Wildschut in Gaastmeer gebouwd. Het was met een tonnage van 51 ton een echt “greideskûtsje” (modderskûtsje), breed voor zijn lengte. Het heeft in de volksmond nog altijd de naam ‘de grutte griene’. Dit skûtsje is zes maal kampioen geworden, vier maal met Ulbe Zwaga, de zoon van Rienk sr., eenmaal met Rienk Zwaga en één keer met Lammert Zwaga, beiden zoon van Ulbe Zwaga. Freon fan De Swan, voorheen Business Club De Zwaan, is in 2001 opgericht om het Langweerder skûtsje financieel te ondersteunen en er mede voor te zorgen dat het schip behoorlijk kan meedoen in het kampioenschap van de SKS.

- Avondvierdaagse (eind mei).

- "Orgelcommissie Langweer organiseert jaarlijks in de zomermaanden ca. 4 concerten op het monumentale L.J. Van Dam orgel uit 1784 in de Dorpskerk. Als extraatje word door enkele organisten het Regaal bespeeld, een soort tafelorgel met 1 enkele stem, gemaakt door ons commissielid W. Dijkstra. Bovendien is er een concert waarbij de blokfluit wordt bespeeld, begeleid door een klein huisorgel van de uitvoerende organist. Voor belangstellenden bestaat de mogelijkheid het orgel en speeltafel te bezichtigen, ook kun je een praatje met de uitvoerende organist maken. Voor mensen die muziek beoefenen is dit een mooie gelegenheid eens kennis te maken met de prachtige orgelklanken van dit instrument. Vooral de specifieke stemmen (registers) zijn meer dan de moeite waard."

Terug naar boven

Natuur en recreatie

Wandelen
"Stel je voor. Je loopt door Langweer met je smartphone en wanneer je in de buurt komt van het voormalig Regtshuys duikt een gevangene op die je mee terugneemt in de tijd. Of op de pier zie je hoe vroeger gebruik werd gemaakt van de Langweerderwielen door boeren en voor zeilwedstrijden. Flauwekul? Nee, Augmented Reality (AR) op zijn best! Beleef dit tijdens de historische wandeling door het dorp met de Mear Fryslân app.* Je beleeft het dorp op z'n mooist door deze route te wandelen. De route duurt 45 tot 60 minuten en is ongeveer 2 kilometer lang. We nemen je mee naar de volgende locaties: de kerk, de Orangerie en voormalig gemeentehuis, het Regtshuys, de Waag, Hotel De Wielen, de Pier, de Greate Gaest, en de Langweerdermolen."
* Hoe werkt de app? Je kunt de Mear Fryslân app gratis downloaden. Vervolgens krijg je een overzicht van alle beschikbare routes. Klik op Langweer en download de route. Loop naar een van de punten op de kaart en beleef de app op de locaties.

- De pont Langweerdervaart bevindt zich in Langweer aan de Pontdyk en is geschikt voor zowel auto's als fietsers. De pont is de kortste route van het dorp naar Sneek v.v.

- Aan de Langweerder Wielen, op slechts 500 meter van het dorpscentrum, is een strandje waar kinderen naar hartelust kunnen zwemmen en spelen op de speeltoestellen. Op het strandje staat een recreatiegebouw waar in de zomer altijd wat te beleven valt, zowel met mooi weer als met slecht weer.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Langweer, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over het dorp (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Op de site Visit Langweer kun je lezen wat er in dit dorp allemaal te zien en te doen is.

- Onderwijs: - "Basisschool 't Swannestee is een school waar ieder kind zich in zijn eigen tempo zo breed mogelijk ontwikkelt, zowel sociaal-emotioneel als op het gebied van het leren. We willen een school zijn die openstaat voor veranderingen in de samenleving, om kinderen voor te bereiden op deelname in die samenleving, waarbij samenwerken en zelfstandigheid een duidelijke plaats wordt gegeven binnen het onderwijs. Met betrekking tot de verscheidenheid in godsdienst en levensbeschouwing zijn we gericht op een respectvolle benadering en verdraagzaamheid. Wij willen een dorpsschool zijn waarin wij actief deelnemen aan het dorpsgebeuren en zoeken naar verbindingen met andere clubs / organisaties in en om het dorp. Denk hierbij aan sport en cultuur. Ook willen wij een school zijn voor alle kinderen in en om Langweer in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. Kinderen die het reguliere basisonderwijs niet kunnen volgen willen wij uit sociale overwegingen betrokken houden bij de school."

- Sport: - "Voetbalvereniging v.v. Langweer is opgericht in 1933 en beschikt over 2 seniorenteams en maar liefst 4 jeugdteams. De seniorenteams spelen op zondag. Het eerste team speelt in de 5e klasse KNVB. Ons sportcomplex aan de Tsjillânleane bestaat uit een hoofdveld en een nieuw trainingsveld. Het trainingsveld is uitgerust met lichtmasten zodat er ook op avond kan worden getraind. Het gehele sportcomplex krijgt momenteel een kwaliteitsimpuls. Zo worden rondom het hoofdveld diverse investeringen gedaan ter vergroting van de uitstraling. Ook worden de terreinvoorzieningen verbeterd. De kleedkamers zijn recentelijk aangepakt en kunnen weer jaren mee. Dankzij de vele sponsoren die onze vereniging een warm hart toedragen worden deze investeringen mogelijk gemaakt.

Vooral aan de jeugd wordt veel aandacht en zorg besteed. Door de trainers een gerichte cursus te geven door een professionele jeugdcoördinator kunnen veel gerichter trainingen worden gegeven en kan derhalve de betreffende jeugdspeler sterker worden gemaakt. De groei van het aantal jeugdleden is de laatste jaren fors geweest en door deze aanpak denken wij dat dit aantal ook in de komende jaren verder zal toenemen. Tenslotte nodigen wij je graag uit onze vereniging eens te bezoeken, hetzij om de spelers aan te moedigen bij een wedstrijd, of als potentiële speler, dan wel, als je dat leuk vindt, om een vrijwilligersrol te gaan vervullen binnen de vereniging. Vrijwilligers voor een bestuursfunctie dan wel vrijwilligers voor activiteiten rondom de vereniging zijn altijd welkom. Hierbij kan worden gedacht aan kantine, terreinverzorging, leider, trainer, lijnentrekker, consul etc." Aldus de vereniging op haar site.

- De verenigingshaven van de in 1859 opgerichte Koninklijke Watersportvereniging Langweer (KWVL) beschikt over: een 20-tons kraan met speciaal hijsjuk voor het makkelijk plaatsen en/of verwijderen van masten, toiletten en douches, wasmachine en wasdroger, wastrog met koud en warm water, walstroom, speelveld (gras), afvalstation, buitenligplaatsen en boothuizen, buiten- en binnen bootstalling, en een overdekte kano- en zeilbotenloods. Verder is er ook een roeiclub en organiseren ze zeilwedstrijden en jeugdzeilcursussen.

- Bridgeclub BC Langweer is opgericht in 1967 en heeft ca. 50 leden.

- Zorg: - Maeykehiem heeft drie locaties in het zuidwesten van Fryslân; kamers en appartementen voor cliënten met een verstandelijke beperking die zo zelfstandig mogelijk willen wonen, en groepswoningen waar ze intensieve zorg bieden. Op alle locaties is 24 uur per dag toezicht en begeleiding. Om cliënten te ondersteunen of, als dat nodig is, te verzorgen. Wie wel eens in Langweer komt, kan er niet omheen: een prachtige, grote en gloednieuwe boerderij aan de ingang van het dorp. Zo'n 30 cliënten van Maeykehiem wonen er, veelal zelfstandig. De bovenste verdieping bestaat uit 5 appartementen, elk met een eigen woon- en slaapkamer, keuken, douche en balkon. De tweede verdieping is ingericht voor jongeren die net uit huis komen en willen leren om op eigen benen te staan. De jongeren hebben een eigen zit- en slaapkamer. Overdag gaan ze naar school, dagbesteding of werk. ‘s Avonds kunnen ze relaxen in de gezamenlijke woonkamer, de fitnessruimte of de snoezelkamer. Op de benedenverdieping van de boerderij zijn de kamers en gemeenschappelijke ruimtes van twee groepen van ca. 8 cliënten die behoefte hebben aan meer begeleiding.

- Veiligheid: - Brandweer Langweer.

- Vervoer: - "Duim Omhoog is een laagdrempelige manier om vanuit een kleine kern vervoer te organiseren van en naar de dichtstbijzijnde grote kern, waar veel bewoners heengaan voor allerhande voorzieningen. Het is als bewonersinitiatief in het dorp Heeg ontwikkeld en uitgevoerd in aansluiting op de Dorpsvisie. Langweer is in navolging hiervan het tweede dorp waar gelift kan worden. Waarom? Met deze nieuwe manier van vervoer: help je medebewoners voor wie het lastig reizen is; is minder autoverkeer tussen de kleine en de grote kern nodig; vul je de gaten in het openbaar vervoer; maak je een gastvrij gebaar naar toeristen zonder fiets of auto. Hoe? Duim Omhoog is een liftsysteem. Aan beide kanten van de meest gebruikte route tussen de kleine en de grote kern wordt een liftpaal geplaatst. Via uitgebreide communicatie in de kleine kern wordt aan alle bewoners helder gemaakt: als je een medebewoner of gast bij de paal ziet staan en je gaat toch die kant op met nog een lege zitplaats in de auto, neem die persoon dan mee. Een informatieve website ondersteunt het liftsysteem. Kost het geld? Nee, het principe van Duim Omhoog is dat het lifters geen geld kost en chauffeurs geen geld oplevert. Het staat lifter en chauffeur echter vrij iets anders overeen te komen."

- Bedrijfsleven / ondernemen: - "Ondernemers Vereniging Langweer (OVL) behartigt sinds jaar en dag de belangen van de ondernemers in dit dorp en omstreken. Een van de mooiste Friese watersportplaatsen biedt naast water, bos en mooie natuur een florerend ondernemersbestand, verenigd in een dynamische ondernemersclub. Ons dorp heeft veel te bieden op het gebied van watersport, recreatie en toerisme. Maar ook voor je dagelijkse boodschappen kun je prima terecht. De OVL fungeert als belangenbehartiger naar de plaatselijke politiek door middel van periodiek overleg met B en W en de diverse politieke partijen van gemeente De Frysk Marren. Vaak in samenwerking met Vereniging Promotie Langweer, Plaatselijk Belang en VVV/ANWB. De onderwerpen variëren van recreatievisie en toerisme, bereikbaarheid, dorpsvisie tot aan ontwikkeling van het bedrijventerrein en andere zaken die op ons pad komen. Voor zaken die de dorpsgrenzen overstijgen werkt de OVL nauw samen met Ondernemers Vereniging Skarsterlân (OVS), een overkoepelend orgaan voor ondernemersverenigingen in gemeente de Fryske Marren."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Langweer en - idem kerk.

Reactie toevoegen