Deze pagina wordt mede mogelijk gemaakt door:

Terug naar boven

Wonen

Mutters Makelaardij is dé specialist in de gemeenten West Betuwe, Vijfheerenlanden, Gorinchem, Culemborg en de Alblasserwaard. Al jarenlang bewijzen wij dat we het daadwerkelijk anders doen! U bent van harte welkom voor een oriënterend gesprek op onze kantoren in Leerdam, Vianen en Culemborg. Met ons motto: "Waarborg tot betrokkenheid" garanderen wij het hoge serviceniveau dat u van een makelaar mag verwachten. Wij beseffen dat het verkopen of aankopen van uw woning geen alledaagse zaak is, daarom nemen wij u bij de hand en begeleiden wij u in iedere stap van het proces.

Terug naar boven

Status

- Lexmond is een dorp in de provincie Utrecht (t/m 2018 provincie Zuid-Holland), in de streek en gemeente Vijfheerenlanden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1985. In 1986 over naar gemeente Zederik, in 2019 over naar gemeente Vijfheerenlanden.

- Onder het dorp Lexmond vallen ook de buurtschappen Achthoven, Kortenhoeven en Lakerveld.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Leksmond, ca. 1180 Lakesmunde, 1277 Laxemunde, 1396 Lexmonde.

Naamsverklaring
Lexmond is genoemd naar de ligging aan de mond 'monding' van de Laak*, die hier in de Lek uitkwam. In de -es- van de oudste vorm schuilt een genitiefmorfeem, een verschijnsel dat zich bij riviernamen vaker voordoet (vergelijk Rijnsburg, Amersfoort), met name bij samenstellingen met metaforisch gebruikte lichaamsdelen als grondwoord.(1) * Dit stroompje liep oostelijk achter de bebouwing aan de Dorpsstraat naar de Lekdijk toe en speelde in het dorpsbeeld zelf nauwelijks een rol. In de jaren vijftig van de eeuw zijn de laatste resten er van opgeruimd.

Bijnaam
Lexmonders hebben als bijnaam Potlooiers.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Lexmond ligt ZW van de steden Nieuwegein en Vianen en NW van de stad Leerdam. Het dorpsgebied wordt doorsneden door de A27 en grenst in het N aan de rivier de Lek.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Lexmond 187 huizen met 1.320 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 100/700 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Achthoven 30/200, Lakerveld 45/300 en Kortenhoeven 12/120. Tegenwoordig heeft het dorp (inclusief de buurtschappen) ca. 1.100 huizen met ca. 3.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Lexmond is ontstaan in de oostzijde van het uitgestrekte Hollandveen, op de plaats waar het veenstroompje de Laak ontsproot uit de rivier de Lek. De plaats wordt voor het eerst genoemd in de kronieken van Jacob van Maerlant. Het gebied viel onder het bestuur van de jurisdictie van de Utrechtse kapittels De Dom en Oudmunster. De middeleeuwse schrijver Melis Stoke beschrijft de verwoesting in 1132 van de versterking alhier, en waarschijnlijk het daarbij gelegen dorp, door Floris de Zwarte. Tevens beschrijft hij het platbranden in 1237 van de oorspronkelijke vroeg-12e-eeuwse kerk. In de tweede helft van de 12e of begin van de 13e eeuw verplaatste de Lek haar loop en is het dorp weggespoeld. Iets zuidelijker zijn dorp en kerk herbouwd. Het dorp groeide en annexeerde de buurtschappen Kortenhoeven in het oosten en Achthoven in het westen, die beide reeds voor 1108 waren ontgonnen. In 1811 wordt de gemeente uitgebreid met de buurtschap Lakerveld.

Lexmond maakte deel uit van de heerlijkheid Vianen, die in bezit is geweest van het geslacht Van Brederode. Een bastaardtak was de familie Van Brederode van Bolswaert, die de uiterwaard Bolswaard - waarvoor zie het hoofdstuk Landschap etc. - bij het dorp bezat en zich hiernaar noemde. Op deze waard bezaten ze ook een huis, genaamd De Bol. In de directe nabijheid van dit huis is later de versterkte hoeve De Speltenborch gebouwd, waar de eerste eigenaar en eveneens bastaardzoon van Hendrik van Brederode, Dirk Hendriksz van Speltenborch, zich naar heeft vernoemd. In de tweede helft van de 14e eeuw is buitendijks het versterkte huis Killesteyn gebouwd, dat in de eerste helft van de 19 eeuw is afgebroken. De funderingen bevinden zich nog in de grond en zijn archeologisch beschermd.

In het buitendijkse gebied vormde een zogeheten kil - het restant van een rivierarm die dicht onder de dijk liep - de haven van Lexmond. Aan het eind van de 19e eeuw beleefde de haven een kleine opleving door het vervoer van landbouwproducten per schip. Na de overname daarvan door het wegverkeer verviel de functie. Thans is de haven in gebruik voor de recreatievaart. Eveneens buitendijks bevonden zich onder Lexmond twee steenovens, die uit de 17e eeuw bekend zijn: het Kinderwerk (een stuk uiterwaard van polder De Eendragt) en Luis den Buidel (op Achthoven. Een stuk uiterwaard dat tegenwoordig Luistenbuil heet). Zij worden op de topografische kaart van 1846/47 al niet meer aangegeven.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 1998 opgerichte Vereniging Historisch Lexmond en Hei- en Boeicop (VHLHB). "De doelstelling van de vereniging is het bevorderen van de kennis en de geschiedenis in het algemeen en die de genoemde dorpen in het bijzonder. De vereniging beoogt dit te bereiken door: het uitgeven van jaarlijks vier edities van de Lek en Huibert Kroniek; het organiseren van jaarlijks vier lezingen; het organiseren van jaarlijks twee excursies; publiceren van artikelen en boeken over de geschiedenis van de genoemde dorpen; het houden van exposities; het verzamelen en in stand houden van lokale documenten en objecten van historische betekenis; het doen van onderzoek naar de geschiedenis van de genoemde dorpen en hun bewoners; het stimuleren van het behoud van monumenten, dorpseigen karakteristieke gebouwen, infrastructuur en landschap."

Het huidige verenigingsgebouw van VHLHB, het Historium (Kortenhoevenseweg 28 in Lexmond) is op 1 juni 2018 feestelijk geopend. Daarmee was de vereniging na ruim een jaar weer onderdak. Het vorige onderkomen, Het Laakhuis, moest namelijk wijken voor nieuwbouw in De Laakse Weide. In het Historium wordt vergaderd, zijn werkgroepen actief, worden lezingen gehouden en er zijn kleine en grote tentoonstellingen. Het verenigingsgebouw is elke woensdagmiddag open om bezoekers de gelegenheid te geven onderzoek te doen, krantenknipsels of familieberichten door te zoeken en om boeken of andere historische bezittingen te bekijken. Er is voorts een leestafel met alle periodieken van de zusterverenigingen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Het dorpshart van Lexmond was op zoek naar samenhang en gezelligheid. De bewoners gaven aan dat een gezamenlijk plein ontbrak. Daarom is in 2010 samen met de inwoners een stedenbouwkundige visie ontwikkeld. De drager van de visie is een centraal plein voor activiteiten zoals een markt en Koningsdag. Om het plein heen zijn grondgebonden woningen gerealiseerd voor jong en ouder, in de stijl van de bestaande architectuur. De historiserende architectuur sluit aan bij de wensen van de bewoners en bij de stijl van het dorpslint. De architectonische detaillering is daarbij een moderne vertaling van de oorspronkelijke architectuur in het dorp. Er is gewerkt met natuurlijke materialen zoals baksteen, keramische pannen, beton en zink. De woningen kennen een klassieke opbouw met plint en daklijst. Het voormalige schoolgebouw, dat diende als dorpshuis, is naar een andere locatie verhuisd, met meer mogelijkheden en kansen.

Bij het ontwerp is over ieder detail nagedacht om de woningen zo onderhoudsarm mogelijk te maken. Het is project is ambachtelijk maar wel zeer complex, en liep daarmee risico op bouwfouten. Dit is voorkomen door het project 3D uit te tekenen in BIM, een methode waarmee alle gegevens van een bouwproject in één virtueel model komen. Ook hebben we een 3D-boekje voor de timmerman gemaakt met details in 3D. Daarmee kon de aannemer zichzelf controleren en is het project foutloos gebouwd. Het ontwerp kent een tweedeling in haar stedenbouwkundige setting. De woningen bestaan uit 1 of 2 lagen en zijn voorzien van een kap. Er ontstaat een gevarieerd beeld van langs- en dwarskappen, dat zowel op de dorpsstraat als op de achterliggende buurt aansluit." Aldus de firma KAW, die voor het project 'dorpshart Lexmond' verantwoordelijk was voor de onderdelen bewonersparticipatie, stedenbouwkundig plan en architectuur.

- "Op het sinds 2012 in fasen gerealiseerde Bedrijvenpark De Bull in Lexmond bieden wij gebruiksklare bedrijfs- en kantoorruimten in diverse afmetingen aan. Ook is er nog bouwgrond beschikbaar met bouwplan naar wens. De begane grond kan worden voorzien van een goed toegankelijke entree-/kantoor-/showroomruimte. Op de etagevloer is opslag-/kantoor-/showroom-/toiletruimte te realiseren. De objecten worden casco aangeboden. Afbouw en indeling zijn naar wens aan te brengen. De ruimten kunnen ook met andere huurderspecifieke wensen worden gehuurd. Hoogwaardig, onderhoudsarm materiaalgebruik. Groene en duurzaam ingerichte terreininrichting. Beveiligd terrein d.m.v. slagboom, kentekenregistratie en camerabewaking. Om het terrein de kwaliteit te laten behouden die het nu heeft, is er een Vereniging voor Beheer en Parkmanagement."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Lexmond heeft 14 rijksmonumenten, waarvan 3 in buurtschap Achthoven en 6 in buurtschap Lakerveld, dus het eigenlijke dorp heeft maar 5 rijksmonumenten, zijnde 'De Drie Snoeken' (Dorpsstraat 65-67), de 17e-eeuwse boerderij op De Laak 27, het dwarshuis uit 1603 op Kom Lekdijk 1, de Hervormde (PKN) kerk, en boerderij Huize Killestein uit 1857 op Kortenhoevenseweg 41-43.

- Lexmond heeft 40 gemeentelijke monumenten, waarvan 6 in buurtschap Achthoven en 10 in buurtschap Lakerveld.

- Het dorp Lexmond met de bijbehorende buurtschappen heeft nog veel meer monumentale panden, dan alleen de rijks- en gemeentelijke monumenten. Onder deze link worden ze allemaal beschreven.

- De Hervormde (PKN) kerk (Kortenhoevenseweg 4) is een kruiskerk, een gotisch bouwwerk met toren uit de eerste helft van de 14e eeuw en schip en koor uit de tweede helft van de 14e eeuw. Het interieur bevat een Strumpfler orgel uit de 18e eeuw. Tevens bevinden zich in de kerk het wapenbord van het schuttersgilde en een rouwbord van de Heren van Brederode. In de kerk zijn grafzerken te vinden uit de 17e en 18e eeuw. De kerk valt onder de Hervormde PKN Gemeente Lexmond. - De kerkdiensten kun je hier terugluisteren.

- De Protestantse (PKN) Gemeente Lexmond, ook wel Geloofsgemeenschap Lux Mundi, heeft ca. 700 leden en kerkt in Protestants Kerkelijk Centrum Lux Mundi (Zuidernes 45), dat in 1991 is gebouwd. Sinds 2015 is de jonge, toen zojuist afgestudeerde ds. Willem Roskam hier predikant. - Geschiedenis Geloofsgemeenschap Lux Mundi. Voorheen kerkte men in de Gereformeerde Kerk uit 1890 op De Laak 5. Sinds 1990 is hier een parketzaak gevestigd, die in het pand een verdieping heeft aangebracht.

- De Vlietmolen, de Bonkmolen en de Plukkopmolen staan in buurtschap Lakerveld en worden daarom aldaar beschreven.

- Het rijksmonumentale pand 'De Drie Snoeken' (Dorpsstraat 65-67), vanouds rechthuis van Lexmond (nr. 65) annex herberg (nr. 67), ligt tegenover de kerk op de plaats waar de Kortenhoevenseweg aanloopt op de Dorpsstraat. Het complex bestaat uit twee aaneengebouwde dwarse huizen van twee bouwlagen onder hoge zadeldaken, evenwijdig aan de straat. De voorgevels zijn van een pleisterlaag met ingesneden voegen voorzien en die van nr. 67 wordt met een geprofileerde kroonlijst afgesloten. Dakkapellen met zijwangen. Beide panden dateren zeker uit de 17e en misschien wel uit eind 16e eeuw. Sporen daarvan zijn te vinden in het metselwerk van de geveltop aan de linkerzijkant, een 17e-eeuws kozijn in de achtergevel van het voorhuis van nr. 67 en de kelder. De huizen zijn begin 19e eeuw verbouwd, waarbij balklagen, voorgevels en indelingen zijn gewijzigd. In de 20e eeuw zijn achterbouwen gerealiseerd, is de raadzaal opnieuw ingericht en is de afscheiding met de winkel rechtsvoor gerealiseerd. Het pand wordt sinds 2016 bewoond door voorheen Amsterdammer Simon van der Veer.

- De rijksmonumentale boerderij Huize Killestein (Kortenhoevenseweg 41-43) is een in 1857 voor veeteelt gebouwde boerderij van het langsdeeltype. Het betreft een zogehten T-boerderij met middenlangsdeel en een op een herenhuis gelijkend woonhuisgedeelte. Het woongedeelte is gebouwd in een aan het classicisme verwante stijl. Het bedrijfsgedeelte is opgetrokken in een meer ambachtelijk-traditionele bouwstijl. Opdrachtgever tot de bouw van Huize Killestein was de familie Dodde. De naam herinnert nog aan het voormalige kasteel Huis Killesteyn, waar het erf ooit bij heeft gehoort. De aan de rand van de bebouwde kom van Lexmond gesitueerde boerderij heeft zijn bedrijfsfunctie verloren, maar is in vrijwel oorspronkelijke staat bewaard gebleven.

Lexmonder Walter van Zijderveld wilde meer weten over het mysterieuze verdwenen Huis Killesteyn en zijn bewoners en dook de archieven in. Het resultaat is een 120 pagina’s tellende publicatie boordevol informatie. De oudste vermelding van Killesteyn dateert uit 1386, maar het is goed mogelijk dat het huis al uit het begin van de 14e eeuw stamde. Hoe het er toen uitzag is niet bekend. Vermoedelijk stond er toen een stenen woontoren. De afbeeldingen die er van zijn, dateren uit de 18e eeuw, zoals die van Andries Schoemaker. In het boek zijn veel afbeeldingen van tekeningen, kaarten, archiefstukken en archeologische sporen opgenomen. Van Zijderveld heeft in de archieven ook veel informatie kunnen vinden over verschillende generaties eigenaren en bewoners. Dat levert soms kleurrijke levensbeschrijvingen op. Killesteyn is in de jaren 1805-1810 gesloopt, waarschijnlijk als gevolg van toenemende overlast van de rivier. In de jaren ervoor was er steeds vaker sprake van hoge waterstanden en vertrokken veel bewoners van de uiterwaarden van Lexmond naar locaties binnendijks of elders. Het boek is nog verkrijgbaar via de link naar de historische vereniging in het hoofdstuk Literatuur onderaan deze pagina.

- Het oorlogsmonument aan De Laak is een herdenkingsmonument voor Bastiaan Bos, de enige inwoner van Lexmond die is omgekomen in de Tweede Wereldoorlog. Hij ligt begraven op de begraafplaats in het dorp. De zwerfstenen komen uit Nieuwlande in Drenthe, waar hij werd doodgeschoten.

- "Dinkwaterbedrijf Oasen heeft in 2008 De Laak in Lexmond, een van haar grootste zuiveringsstations, gerenoveerd. De Laak levert water aan bijna 200.000 mensen in de regio Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Het laatste deel van het station, dat uit 1972 stamt, is grootschalig gerenoveerd en klaar om zeker weer dertig jaar mee te gaan. We hebben De Laak in 2004 uitgebreid met onthardingsreactoren voor zachter water en actief-koolfilters voor een verbeterde zuivering van het water. Een gedeelte van het station veranderden we toen nog niet. In dit deel, dat uit de jaren zeventig stamt, staan de voorfiltratie, de elektrische aansluiting, de hogedrukpompen en de bijbehorende besturing. Deze onderdelen waren toe aan een opknapbeurt. Ook bouwkundig paste het oude gedeelte niet meer bij de nieuwbouw van het station. Hoog tijd voor een grootschalige renovatie dus. Bouwkundig stripten we het gebouw tot aan het betonskelet. De buitenzijde metselden we geheel in stijl van de nieuwbouw op. Ook de binnenzijde ziet er door gebruik van dezelfde materialen identiek uit als de nieuwbouw. We vervingen het leidingwerk en installeerden een nieuwe besturing. Ook richtten we het gebouw zo in, dat de stroom volgens het 2-straten principe naar de diverse apparatuur wordt verdeeld. Bij een storing kan de Laak dan nog gewoon op halve kracht door blijven draaien."

De aansluiting van een extra reservoir maakt de kwaliteit nog constanter, en bespaart energie- en transportkosten. Visser & Smit Bouw was verantwoordelijk voor de bouw van een betonnen opslagtank op zuiveringsstation De Laak, met een doorsnede van 23 meter en 10 meter hoogte, met daarbij horende werkzaamheden. Zo hebben zij ook een nieuw leidingwerk aangelegd, en tie-ins naar de bestaande bedrijfsvoering.

Terug naar boven

Evenementen

- Evenementenagenda Lexmond voor de komende maanden.

- Door het jaar heen is er regelmatig een Pubquiz Lexmond in Huis Het Bosch. "Een gezellige quizavond die je speelt met een team van max. 5 spelers. Met veel puntje van je tong momenten, lekkere hapjes en drankjes."

- IJsclub DEV (Door Eendracht Vooruit) is opgericht in 1917 en heeft in 2017 dus het 100-jarig bestaan gevierd. Ze faciliteren uiteraard het schaatsgebeuren in de winter, maar organiseren door het jaar heen nog meer evenementen, zoals een Motortoertocht op een zaterdag in mei.

- Nieuwjaarsduik 2019 trok ca. 30 deelnemers. De organisatie is in handen van IJsclub DEV.

- "De Snuffelmarkt in Lexmond vindt ieder jaar plaats op de 2e zondag van februari van 10.00-15.00 uur. Het betreft een overdekte markt in Huis Het Bosch (Nieuwe Rijksweg 6), waar tweedehands spullen worden verkocht, onder het motto: “Steek je neus eens in andermans zaken”. Een gezellige markt waar het leuk vertoeven is en bij de bar kan een hapje en een drankje worden gekocht. Toegang is gratis en parkeren ook. Iedereen kan een tafel huren. We houden de kosten zo laag mogelijk: een tafel van 70 bij 140 cm kost 10,00 euro, een tafel van 1 bij 2 m kost 12,50 euro. Aanmelden kan via de mail: snuffelmarktlexmond@gmail.com."

- "In maart is er jaarlijks de Lexmondse Kwis (in 2020 voor de 3e keer). Een epische strijd tussen teams met als inzet niets minder dan de titel Beste Team van Lexmond, een mooie prijs en heel veel eeuwige roem. Iedereen kan een team maken: familie, buren, appelboeren, biljarters, nieuwe Lexmonders, winkeliers, buurtverenigingen, sportverenigingen, pubquiz deelnemers, hoveniers, alles kan. Hoe werkt het? Je haalt het kwisboek op en neemt het mee naar jullie teamlocatie. Samen vullen jullie alle vragen in en net op tijd lever je het boek weer in. Je hebt een leuke avond met vrienden, je kennis van je dorp en vooral van andere zaken wordt getest en je strijdt tegen al die andere teams. Inschrijfgeld per team is 15 euro. Je levert het kwisboek natuurlijk in met je hele team in Huis het Bosch, zodat je meteen kunt napraten met alle andere teams en aan jullie welverdiende derde helft kunt beginnen." Aan editie 2019 deden 37 teams mee.

- Al vele jaren is de Kledingbeurs (in de 3e week van maart en in de 3e week van september), georganiseerd vanuit de Hervormde Gemeente Lexmond, een groot succes. De verkoop is in De Voorhof, achter de Hervormde kerk. Op de beurs vind je met name dames- en herenkleding, schoenen, kinderkleding, speelgoed, kinderfietsjes, traptrekkers, bolderkarren, kinderwagens en overige babyartikelen. Als je hier zelf kleding en speelgoed wilt inbrengen, kan dat van tevoren. Je spreekt af wat de prijs is die je ervoor wilt hebben. Van je verkochte spullen is 60% voor jou en 40% voor de Hervormde Gemeente. Je kunt er pinnen.

- Op een zaterdag in april is er de jaarlijkse Open Bedrijven Dag in Lexmond. Verschillende Lexmondse bedrijven gooien dan hun deuren open voor het publiek en gunnen je een kijkje achter de schermen. Bij sommige bedrijven is het een unieke kans om hun bedrijfsprocessen te bekijken, omdat ze door het jaar heen niet publiek toegankelijk zijn, zoals Zuiveringsstation De Laak, dat in 2019 voor het eerst aan de Open Bedrijven Dag meedeed.

- Het 3 dagen durende wielerevenement de Ronde van Lexmond (april, in 2020 voor de 47e keer) start op donderdag met een fietstocht door de omgeving voor fietsliefhebbers van alle leeftijden, op vrijdag gevolgd door de Rabo DIkke Banden Race. Tot slot wordt op zaterdag de driedaagse afgesloten met wedstrijden binnnen KNWU-verband.

- Koningsdag.

- "Op een zaterdag begin juni is er jaarlijks de Oldtimerdag Lexmond. Het dorp staat dan in het teken van historische voertuigen. Vrachtauto’s, auto’s, tractoren, motoren en bromfietsen ‘van vroeger’, van vóór je jeugd of juist uit je jeugd komen naar het dorp om deel te nemen aan de Oldtimerdag. Twee prachtige routes voeren de deelnemers op subtiele wijze door de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden, waarbij nagenoeg alle kernen worden aangedaan. Wij heten bezoekers en deelnemers van harte welkom. Vanaf 08:30 uur melden de eerste deelnemers zich, waarna rond 10:30 uur een indrukwekkende stoet van historische voertuigen vertrekt voor een rit door de prachtige gemeente Vijfheerenlanden."

- "Op een vrijdag half juni is er in Lexmond jaarlijks de Potlooienparty (in 2020 voor de 25e keer). En elke editie is weer anders dan de voorgaande feesten. Want vernieuwing is de kracht van het jaarlijkse evenement: voorbeelden in de loop der jaren zijn beter licht, meer speciale effecten, grotere bands, digitale kaartverkoop en een echte festivaltent. De bijna dertig leden van de organiserende vereniging steken in de voorbereiding elke keer de koppen bij elkaar om te kijken wat er nieuw en nog beter kan. En bij de club komen ook steeds jonge Lexmonders die het stokje overnemen van degenen die afscheid nemen. Zij zorgen voor nieuwe ideeën en pakken bijvoorbeeld het uitrollen van de social media op. Zo willen we ervoor zorgen dat de Potlooienparty er over tachtig jaar nog is.

De initiatiefnemers van het eerste uur, een vriendengroep, zetten in 1996 de eerste editie van de Potlooienparty op. “We gingen toen naar schuurfeesten, maar hadden dat niet hier in Lexmond. Vandaar dat we zelf een feest wilden organiseren. Er kwamen die eerste keer zo’n drie-, vierhonderd mensen op af en het was zo’n succes dat we er mee door zijn gegaan.” Aldus Ron, een van de initiatiefnemers. In de loop van de jaren groeiden de bezoekersaantallen door naar zo’n 1200, 1300. Het overgrote deel daarvan komt uit het dorp en de buurkernen Meerkerk, Ameide en Vianen. “Het is echt een lokaal feest”, stelt voorzitter Rolf van Dijk. “Maar we merken dat de bands die we uitnodigen ook hun eigen publiek uit heel het land meenemen." Maar het draait niet alleen om feesten. Sinds enkele jaren is een deel van de kaartopbrengst gereserveerd voor een goed doel. “We organiseren dit feest niet om winst te maken, maar willen juist iets voor de regio doen. We hebben bijvoorbeeld geld opgehaald voor materialen voor de plaatselijke EHBO; zij staan ook altijd bij evenementen klaar voor ons.”

- Potlooiencup (paardensport, juni en augustus).

- Op een zaterdag begin juli is er de Trekkertrek Lexmond, op het terrein dat grenst aan Achthoven 32. Het bestuur van dit evenement is zelf al jarenlang fan en deelnemer aan trekkertrekwedstrijden, en zij vonden het tijd worden om ook in hun eigen dorp iets dergelijks op poten te zetten. Er wordt gereden in de Standaardklasse en de Sportklasse. Er verschijnen meer dan 100 tractoren aan de start. Ook voor de kinderen is er van alles te doen. De entree is 5 euro, kinderen t/m 12 jaar gratis. De 1e editie in 2017 heeft 1500 bezoekers getrokken.

- Jaarlijks is er op een zaterdag rond 20 juli in Lexmond een Bokkenkeuring. De bokken worden ingezonden vanuit geheel Nederland en zijn afkomstig van veelal hobby-geitenhouders, die zijn aangesloten bij de Nederlandse Organisatie voor de Geitenfokkerij. Er worden doorgaans rond de 100 dieren aangemeld. Ze worden door twee keurmeesters beoordeeld op exterieur. Ook worden tijdens deze keuring boklammeren en eenjarige bokken in het stamboek opgenomen. Er worden dieren van zes rassen aangevoerd: Witte-, Toggenburger-, Bonte-, Nubische-, Boer- en Melk bokken. Het evenement vindt plaats op het terrein van de Killesteynruiters. Zie hier een verslag van de Bokkenkeuring 2017.

- "De Feestweek (augustus) is een lange traditie waar alle Lexmonders mooie herinneringen aan hebben. De editie van 2017 overtrof onze verwachtingen ruimschoots. Bijna alle straten deden mee met de versieringen. Op veel plekken was er ook weer veel aandacht aan besteed. In de feesttent was het alle dagen drukker dan we vooraf gedacht hadden. Driemaal waren we zelfs helemaal uitverkocht. Op alle avonden waren er heel veel Lexmonders die samen met alle gasten van buiten steeds weer een feestje bouwden. We hebben alleen maar positieve reacties uit Lexmond gehad over de Feestweek en zo hoort het ook: een feest voor en door Lexmonders." Aldus de Oranjevereniging op haar site. Vermoedelijk is de Feestweek, zoals ook bij veel omliggende dorpen, 1x in de 5 jaar. De volgende keer zou dan in 2022 zijn.

- "Jaarmarkt en Rommelmarkt (laatste zaterdag van augustus) in het centrum van Lexmond. Een gezellige Jaarmarkt met meer dan 100 kramen en staanplaatsen. Markttijden: 9.00-16.00 uur. Er is van alles te koop, zoals kleding, lederwaren, speelgoed en hobby-artikelen. De marktprijzen bedragen € 35,00 per kraam, € 7,50 per meter grondplaats. Eveneens wordt er op het kerkplein een Rommelmarkt gehouden met verkoop van tweedehands artikelen, veiling van artikelen per opbod, diverse etenswaren zoals wafels, oliebollen, koekkraam, hamburgers en fruit. De opbrengst van de Rommelmarkt komt ten goede aan de Hevormde kerk. En achter de Dorpsstraat wordt van 13.30 uur tot 15.30 uur voor de paardenliefhebbers een Ringrijderij georganiseerd. Aanmelden en informatie: H.J Mesker, tel. 0347-341707."

- "Op een zaterdag in oktober organiseert de Oranjevereniging samen met Huis Het Bosch het Oktoberfest. Oergezellig en natuurlijk met een Duits tintje."

- "Na het grote succes van de afgelopen jaren organiseren we ook dit jaar weer een Wintersfeermarkt in combinatie met het bekende Lexmondse Preuvenement. De twee evenementen zijn samengevoegd op 1 dag, dit jaar op 21 november 2019, van 17.00-21.00 uur, buiten op de dorpsstraat, de Laak en de Kortenhoevenseweg. De markt start om 17.00 uur en het Preuvenement start om 19.00 uur. Proef en ervaar de sfeer van de aankomende winter- en feestmaand december! De opzet van deze markt is een combinatie van proeverij en markt met verkoop van winterproducten c.q. -kleding, (feest)cadeaus en kerstartikelen. Naast de plaatselijke ondernemers staan er op de markt ook particulieren en markthandelaren. De markt is zo groot en breed mogelijk opgezet met een aantrekkingskracht voor de hele streek en om Lexmond op de kaart zetten, onder het motto: waar een klein dorp groot in kan zijn! Een kraam van 2 bij 4 meter kost € 28, een standplaats van 2 bij 4 meter kost € 25. De stroom is gratis, de gezelligheid ook. Nadere inlichtingen via marktlexmond@gmail.com."

- Sinterklaas.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Vanaf TOP (Toeristisch Overstappunt) Lexmond kun je diverse wandel- en fietsroutes volgen.

- Nieuws van de winkeliers in Lexmond.

- "Bij wandelroute Groene Wissel Lexmond (12 km) ga je avontuurlijk struinen in de uiterwaarden van de Lek, tussen koeien en struweel. Daarna koers je temidden van fruitbomen en landerijen af op het vogelrijke natuurgebied de Zouweboezem. En dan wacht je nog een bijzondere tocht door een voormalige boomgaard. De eerste 3 kilometer moet je even doorbijten. Je wandelt, wel met prachtig zicht op de Lek, over een weg met aardig wat autoverkeer. Gevaarlijk is het niet, wel een beetje hinderlijk. Na die 3 asfaltkilometers duik je de uiterwaarden van de Lek in. En dan begint het (risicoloze) avontuur. Want een pad heb je nu niet meer tot je beschikking. Je volgt gewoon naar eigen inzicht de rivier. En dat is geweldig leuk. Af en toe moet je wat prikkeldraad over. Soms via een overstapje, maar andere keren moet je de prikkels overstaploos trotseren. Mag ik hier wel komen?, vraag ik me soms af. Maar aan het begin stond toch echt een bordje dat je hier vrij mag wandelen." Hoe dit verslag van deze wandeloute verder gaat, kun je lezen op het weblog Frank Wandelt.

- Bolswaard is een prachtig natuurgebied van ruim 8 hectare, gelegen in de uiterwaarden van de Lek, direct N van de dorpskern van Lexmond. Het is niet publiek toegankelijk. Zuid-Hollands Landschap beheert het gebied als hooiland. Door jaarlijks het gras te maaien en af te voeren verschraalt de bodem. Bloem- en plantsoorten zoals margriet, groot streepzaad en knoopkruid krijgen hierdoor weer een kans.

- "Stichting Kringloop Zederik in Lexond is een echt kringloopbedrijf. We willen door inzameling, reparatie, verkoop en recycling: het hergebruik bevorderen van gebruiksgoederen en materialen; vaste, vrijwillige en tijdelijke arbeidsplaatsen creëren; sociaal-maatschappelijke projecten, activiteiten en initiatieven ondersteunen en; een laagdrempelige ontmoetingsplek zijn waar mensen (van) elkaar (leren) kennen. Wij richten ons in het bijzonder op de (her) inzet van mensen die om een of andere reden een afstand tot hun ‘eigen’ arbeidsmarkt hebben ontwikkeld. Kringloop Zederik ziet de toekomst voor mens en maatschappij duurzamer en groener. Naar ons idee is dat alleen mogelijk als mensen bewuster consumeren en ieder mens van betekenis kan en mag zijn. Juist daarom proberen we een ongedwongen werksfeer te creëren waarin mensen zich veilig voelen en zoveel als mogelijk op eigen wijze kunnen ontmoeten, kunnen leren en kunnen werken aan het hergebruiken en recyclen van goederen en materialen. Wij geloven in die zin dat het goed is als we dat samen doen, samen maken en samen delen. Kringloop Zederik: Goed doen!"

- Waterschap Rivierenland en de gemeente Vijfheerenlanden gaan in 2019 in Lexmond een waterberging van 0,6 hectare aanleggen. Daarmee ontstaat meer ruimte om extreme hoosbuien op te vangen en wordt tegelijkertijd de natuur vooruit geholpen. De gemeente en het waterschap dragen samen de kosten. Het gebied in de polder Nes ligt W van de bebouwde kom van het dorp. Een weiland wordt ingericht als een plas en sloten en duikers worden ruimer. Er komen natuurvriendelijke oevers, wat een impuls betekent voor de natte natuur. Knotwilgen en vrij uitzicht blijven behouden. Voor het beheer worden een onderhoudspad en een boothelling aangelegd.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lexmond, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Lexmond (online te bestellen).

- Op de site van Vereniging Historisch Lexmond en Hei- en Boeicop vind je een 10-tal, deels door de vereniging uitgegeven, boeken over verschillende aspecten uit de geschiedenis van het dorp. Via de link zijn ze deels nog verkrijgbaar.

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Nieuws uit Lexmond van huis-aan-huiskrant Het Kontakt.

- Buurtverenigingen: - Lexmond heeft maar liefst ca. 15 buurtverenigingen. - Buurtvereniging Zuidernes.

- Onderwijs en kinderopvang: - "De PWS in Lexmond is een openbare basisschool met als motto: 'Leren van en met elkaar'! Op de PWS worden alle kinderen uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen. De kinderen worden door professionals gestimuleerd om te groeien, te exploreren, te onderzoeken en te experimenteren. Kinderen worden uitgedaagd om "beter te worden dan zichzelf". De PWS is gericht op het halen van optimaal leerrendement, gericht op toekomstgerichte vaardigheden die we nodig hebben in ons leven. Ook dit jaar hebben wij met de eindtoets ver boven het landelijk gemiddelde gescoord! Kortom; De PWS haalt het maximale uit jezelf, is meer dan leren alleen en levert maatwerk! Onze school heeft 2 verdiepingen. Beneden zitten de groepen 1 t/m 4 en boven de groepen 5 t/m 8. Op de benedenverdieping zit ook nog de bibliotheek, peuterspeelzaal, kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. Met dit filmpje krijg je een snelle rondleiding door onze school." - De PWS biedt ook onderdak aan VSO/BSO Bijenkorfkanjers.

- "Als uitgangspunt voor het onderwijs van CBS Het Kompas geldt kwalitatief goed onderwijs, waarbij elke leerling zich zoveel mogelijk op het eigen niveau kan ontplooien in de richting van de kerndoelen. Dit eigen niveau is van belang vanwege de uniciteit die we zien in ieder schepsel van God. We focussen daarom niet alleen op de cognitieve ontwikkeling, maar ook bewust op de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. In het onderwijs worden de leerlingen voorbereid op het vervolgonderwijs, zodat zij in staat zijn tot deelname aan de samenleving. Wij realiseren ons dat deze samenleving zeer divers is. Ook in Lexmond en binnen het christendom zien we diversiteit in achtergronden en geloofsopvattingen. In de onderlinge omgang wordt uitgegaan van de gelijkwaardigheid van alle culturen, maar het christelijk perspectief is voor ons het uitgangspunt. Verscheidenheid wordt positief gewaardeerd. Er worden geen leerinhouden bij voorbaat uitgesloten en er wordt geen besloten omgeving gecreëerd. Het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen vinden wij belangrijk. Maar leerlingen worden wel enigszins beschermd tegen datgene waar ze nog niet aan toe zijn. Sommige keuzes kunnen ze nog niet zelf maken. Bij de aan te bieden leerinhoud wordt in alle groepen ruime aandacht gegeven aan de inhoud van de bijbelverhalen."

- Jeugd en jongeren: - In september 2019 is een Jongerenontmoetingsplek (JOP) gerealiseerd, bedoeld voor de Lexmondse jeugd van 12–23 jaar, op het evenemententerrein aan de Nieuwe Rijksweg. Een compleet ingerichte JOP met een ‘open’ karakter, zowel figuurlijk als letterlijk, door een maanvormige opening. "Voor de inwoners snijdt het mes aan twee kanten. Het plaatsen van de jongerenontmoetingsplek is niet alleen de start van veel gezelligheid voor de jongeren, het is ook het begin van een extra sociale impuls aan de dorpsgemeenschap. ‘Werkgroep Lexmond ontmoet en doet’ gaat namelijk ieder jaar een maatschappelijke tegenprestatie leveren. Zo gaan ze in 2019 samen met de leerlingen van groep 8 van de Brede School in de Brede School een lunch verzorgen voor de ouderen van het dorp. Ouderen die aan huis gebonden zijn, krijgen de lunch thuisbezorgd.

De jongerenontmoetingsplek is een initiatief van de werkgroep 'Lexmond ontmoet en doet’. De werkgroep bestaat uit negen jongerenambassadeurs en projectleider Christine van Reeuwijk. Met hulp van wijkambassadeur Nick van den Tol en steun van jongerenwerker Wolter Dijkstra van Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden Holland is het idee van de jongeren werkelijkheid geworden. Het initiatief heeft een opstartsubsidie gekregen van de gemeente Vijfheerenlanden en een bijdrage uit de subsidie voor Leefbaarheid Kleine Kernen van de provincie Utrecht." (bron: Provincie Utrecht, 16-9-2019) In deze speech bij de opening van de JOP kun je lezen over de voorgeschiedenis van het project.

- "JV Immanuël is er voor alle jongeren vanaf 16 jaar die houden van activiteit, gesprek, spel en en chips... Zondagavond om de week na de avonddienst van de Hervormde kerk."

- Muziek: - "Popkoor Let’s Get Started is een gemengd popkoor. Ons koor bestaat momenteel uit ruim 20 enthousiaste mannen en vrouwen. We repeteren elke woensdagavond van 20.00 tot 22.00 uur in “Huis het Bosch” te Lexmond, onder leiding van Raimond Metting uit Nieuwegein, die sinds 2017 onze dirigent is. We maken gebruik van zowel bladmuziek als mp3-bestanden waarmee je thuis heel makkelijk je eigen stempartij kunt oefenen. Je bent van harte welkom om eens een keer te komen kijken tijdens een van onze repetities. En natuurlijk is iedereen ook welkom bij onze optredens."

- Sport: - "Voetbalvereniging v.v. Lekvogels, opgericht in 1945, is een club die voor recreatief en prestatief staat. Wij streven naar sportief gedrag, zodat iedereen binnen onze vereniging op een prettige en fijne manier kan voetballen. Iedereen moet zich in de vereniging thuis kunnen voelen. Lekvogels heeft in Lexmond een maatschappelijke functie: voetbal als middel bij de opvoeding en ontwikkeling, zowel sportief als ook persoonlijk. De vereniging wil voor het dorp een onderscheidende vereniging blijven. Lekvogels staat voor respect voor elkaar binnen de vereniging, voor de scheidsrechter en voor de tegenstander. Waardigheid behouden en de goede naam van Lekvogels in ere houden en uitdragen. Uiteraard zijn wij een voetbalvereniging die ook op sportief gebied zijn doelstellingen kent, we streven ook op dat gebied het hoogst bereikbare na. De vereniging telt ruim 350 spelende en niet-spelende leden. De accommodatie, het Bosch, bestaat uit twee wedstrijdvelden en een trainingsveld."

- Tennisvereniging LTC Lexmond beschikt over drie kunstgrasbanen, alle voorzien van verlichting. Deze combinatie biedt je de zekerheid van het hele jaar door kunnen tennissen. De bar is niet altijd geopend, wel kun je daar gebruik maken van de ruime kleedkamers met douche.

- "Korfbalvereniging LKV Het Bosch is opgericht in 1981. We spelen met onze teams op zaterdag in district Oost, meestal in regio Vijheerenlanden / Albasserwaard / Betuwe. We hebben leden uit Lexmond, maar ook uit Ameide, Hei-en Boeicop, Meerkerk en Vianen. Bij onze vereniging staan sportiviteit en gezelligheid centraal, met ruimte voor talenten. Regelmatig zijn er diverse activiteiten bij de vereniging en we hebben eigen beachsportvelden voor diverse spelvormen. De jeugdcommissie organiseert ieder seizoen een aantal jeugdactiviteiten en soms zijn er clinics met een speler van het Nederlands team. Aan het eind van het seizoen hebben we een einddag voor alle leden, ouders, broertjes en zusjes. Er is meestal een gezellige bbq al dan niet in combinatie met andere activiteiten. Verder organiseren we verschillende goedbezochte open speldagen voor alle kinderen uit het dorp, het Schoolkorfbaltoernooi en de ELAR Beachsportdagen (beide met 150-200 deelnemers)."

- Gymnastiekvereniging VEK (= Vlugheid en Kracht) is opgericht in 1950. Hoe het allemaal zo gekomen is kun je lezen op de pagina Geschiedenis VEK. Naast gymnastiek houden ze zich ook bezig met allerlei danssoorten.

- "Paardensportvereniging PSV de Killesteynruiters in Lexmond organiseert wekelijkse rijlessen voor alle leden op hun eigen paard of pony. Hiervoor maken we gebruik van onze buitenrijbaan met clubgebouw. Wij hebben de beschikking over: 30 x 60 buitenbak; 20 x 40 buitenbak; paddock / longeerbak; gezellig clubhuis; weiland om te trainen. We zijn een actieve vereniging die wekelijks dressuurlessen en menlessen aanbiedt. Het organiseren van springlessen, bij voldoende animo, behoort ook tot de mogelijkheden. Daarnaast organiseren we jaarlijks diverse activiteiten die zoveel mogelijk aansluiten bij de wensen van onze paarden- en ponyleden en ondersteunende leden, zoals onderlinge (men)wedstrijden, KNHS dressuurwedstrijden, Marathon Midden Nederland Cup - menners, buitenritten, onderling wegtraject met hindernissen, Zederikdagen; paard en wagen, het clubkampioenschap en nog veel meer. Killesteynruiters biedt je een gezellige club waar je, met het daarbij behorende gevoel van respect voor elkaar en paard / pony, op een plezierige manier met je sport bezig kunt zijn."

- "De mooie midgetgolf wedstrijdbaan van sportvereniging WIK (Willen Is Kunnen) in Lexmond vind je op sportcomplex Het Bosch. Hier kun je als lid van de vereniging altijd een rondje midgetgolf spelen. Ook kun je, als je dat wilt, meedoen met diverse wedstrijden op elk niveau. Op elke woensdagavond is er clubavond. Je kunt dan altijd langskomen om kennis te maken met deze mooie sport."

- Schutterij: - Schuttersgilde St. Martinus & St. Antonius (voor Lexmond en Hei- en Boeicop) is het enige schuttersgilde van Zuid-Holland, en is (her)opgericht in 2002, naar aanleiding van de Feestweek van dat jaar. De schutterijen in deze dorpen zijn echter al eeuwenoud. De schutterij heeft de geschiedenis van deze schutterijen uit archieven stukje bij beetje zo goed mogelijk tevoorschijn gepeuterd en onder de link chronologisch op een rijtje gezet.

- Volkstuinen: - Volkstuinvereniging De Geer in Lexmond is opgericht in 1976 en heeft in 2016 dus het 40-jarig bestaan gevierd. Op dat moment waren 7 leden al vanaf het begin lid. De vereniging telt nog zo'n 40 leden. De laatste jaren zijn er veel mannen van de vereniging overleden of zo slecht van gezondheid geworden dat de vereniging ruim duizend m2 land over heeft. De vereniging hoopt dat er nieuwe leden bij komen voor deze stukken land. Dat blijkt lastig, want het mag dan in de stad een hype zijn om een groentetuin te hebben, op het platteland leeft dit een stuk minder. Hier is het hebben van een tuin voornamelijk voor de sociale contacten. Natuurlijk gaat het om tuinieren maar dan vooral ook om elkaar te helpen en met elkaar een praatje te maken. Op een deel van de braakliggende stukken worden groenten verbouwd voor de Voedselbank in Arkel.

- Zorg: - Zorg en Doen is een kleinschalige dagbesteding in het centrum van het dorp. Een van de activiteiten is het maken van leuke dingen die ze ter plekke verkopen.

- Huisartsenpraktijk en apotheek Lexmond.

- Welzijn: - Sinds 2015 is er Café UP!, een ca. maandelijks 'opgroeicafé' voor en door ouders in Lexmond e.o. met kinderen in de leeftijd van 0 t/m 12 jaar. Café UP is een laagdrempelig initiatief. Alle ouders zijn welkom en hoeven zich niet vooraf voor een avond aan te melden. De toegang is gratis (consumpties voor eigen rekening). Café UP werkt niet met budgetten. De bijdrage die sprekers (vaak zelf ook ouders) leveren is kosteloos. Ondernemers zijn welkom om het initiatief te steunen, bijvoorbeeld door het sponsoren van goederen of diensten. Ouders kunnen zelf thema’s aandragen voor de avonden.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - "De Lexmondse Ondernemersvereniging (LOV) is opgericht in 1985 en voortgekomen uit de Lexmondse Winkeliersvereniging. De doelstellingen van de LOV zijn het behartigen van de belangen van haar leden, contacten onderhouden met gemeentelijke bestuurders, politici en ambtenaren, Kamer van Koophandel en andere lokale ondernemersverenigingen, en het scheppen van een goede onderlinge verstandhouding tussen de leden door het organiseren van netwerkbijeenkomsten."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Lexmond, met foto's van de grafzerken. - Doop-, trouw- en begraafboeken van 17e eeuw t/m 19e eeuw.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)