Lichtenberg wordt op grondgebied van de gemeente Rijssen-Holten met ch gespeld en ligt o.a. rond de Lichtenbergerweg, met ch dus, maar ook rond de Ligtenbergerdijk met een g...
Buurtschap Lichtenberg, Ligtenbergerweg hoek Ligtenbergerdijk
- Lichtenberg is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streken Salland en Twente, in grotendeels gemeente Rijssen-Holten, deels gemeente Hellendoorn. T/m 2000 viel het onder 3 gemeenten: Hellendoorn, Holten en Rijssen.
- De buurtschap Lichtenberg valt voor de postadressen deels onder (het Z puntje van het buitengebied van) Nijverdal (gem. Hellendoorn), deels onder Holten, deels onder Rijssen (beide gem. Rijssen-Holten).
- De buurtschap Lichtenberg heeft 2 verschillende soorten plaatsnaamborden, met ook nog eens 2 verschillende spellingen: in de gemeente Hellendoorn heet de buurtschap op de bordjes Ligtenberg, en in de gemeente Rijssen-Holten heet zij Lichtenberg (zie de afbeeldingen hieronder).
Terug naar bovenIn het Nedersaksisch
Leggenbarg.
Spelling
1. Straatnamen
Al onderzoekend welke spelling van deze plaatsnaam het meest wenselijk zou kunnen zijn, met g of met ch (al is het maar omdat wij deze plaatshomepage slechts 1 titel kunnen geven...), stuitten wij op een spellingsmoeras m.b.t. deze buurtschap, dat wij u niet willen onthouden. In het eerste postcodeboek (1978) komt onder Holten de straatnaam Lichtenberg voor, die tegenwoordig niet meer bestaat dus kennelijk een andere naam heeft gekregen. Verder wordt in Holten de Lichtenbergerweg vermeld. Beide met ch dus. In Rijssen vinden we in 1978 de Ligtenbergerdijk en de Ligtenbergerweg, beide met g dus. De Ligtenbergerdijk gaat tegenwoordig na nr. 51 overigens verder met nr. 133-139, die er in 1978 nog niet waren. Ook die 'logica' ontgaat ons, tenzij er nog nieuwbouwplannen zijn om de nrs. 53-131 op te vullen? Maar dit terzijde. De Ligtenbergerweg in Rijssen heet tegenwoordig Lichtenbergerweg en sluit zich daarmee aan bij de vanouds Holter spelling van die weg (die in de Topografische atlas Overijssel editie 2004 (1) overigens nog steeds Ligtenbergerweg heet...), maar de dijk aldaar heet nog steeds Ligtenbergerdijk. Dat is er dus niet eenduidiger op geworden. In Nijverdal last but not least, was in 1978, en is nog steeds, sprake van een Ligtenbergerweg.
2. Veldnaam
In de Topografische atlas Overijssel ligt op Rijssens grondgebied een veldnaam Ligtenbergerveld.
3. Boerderijnaam
Op de Kuijperkaart van ca. 1870 van de gemeente Holten is in de uiterste NO hoek sprake van een hoeve Klein Ligtenberg.
4. Plaatsnaamborden
Dan de plaatsnaamborden: onder Nijverdal gem. Hellendoorn staan vanouds plaatsnaambordjes Ligtenberg. In het buitengebied van de gem. Rijssen-Holten zijn tamelijk recent bordjes Lichtenberg geplaatst. Kennelijk vond de gemeente dat een betere spelling, dan wel wilden zij hun deel van de buurtschap middels een andere spelling bewust onderscheiden van het gemeente Hellendoorn-se deel?
5. Pragmatische keuze van Plaatsengids.nl
Aangezien wij 1 naam moeten kiezen als titel voor deze homepage (en ons ook verder op de pagina graag aan 1 spelling houden), het grootste deel6 van het grondgebied van deze buurtschap in de gemeente Rijssen-Holten ligt, en zij getuige de recente plaatsnaamborden aldaar kennelijk heeft gekozen voor de spelling Lichtenberg, sluiten wij ons daarbij aan.
Oudere vermeldingen
1865 den Ligtenberg.
Naamsverklaring
De naam is een samenstelling met licht 'licht van kleur' en een berg 'heuvel', waar in dit geval lichtgekleurd zand of kiezel aan de oppervlakte ligt.(2)
- De buurtschap Lichtenberg ligt W van Rijssen, NO van Holten, Z van Nijvedal en Hexel, rond de Ligtenbergerweg (Nijverdal), Lichtenbergerweg (Rijssen en Holten) en Ligtenbergerdijk (Rijssen). De buurtschap grenst in het W op Holtens (Z) grondgebied aan de Holterberg, en op Hellendoorns/Nijverdals (N) grondgebied aan landgoed de Noetselenberg.
- De Lichtenbergerweg op Rijssen-Holtens grondgebied vormde hier t/m 2000 de grens tussen de gemeenten Rijssen (in het O) en Holten (in het W). De grens liep midden door de weg. Vandaar dat de huizen aan de W kant 'in' Holten liggen en de huizen aan de O kant 'in' Rijssen. Mogelijk vandaar de vanouds verschillende spellingen voor deze weg, om zo de ligging in de voorheen 2 gemeenten te kunnen onderscheiden?
Terug naar boven- De buurtschap Lichtenberg wordt in geen der toenmalige 3 gemeenten in de Volstelling van 1840 (3) vermeld.
- Tegenwoordig omvat de buurtschap Lichtenberg ca. xx huizen met ca. xx inwoners in de gemeente Hellendoorn, en ca. xx huizen met ca. xxx inwoners in de gemeente Rijssen-Holten.