Status

- Lieshout is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Laarbeek. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996.

- Wapen van de voormalige gemeente Lieshout.

- Onder het dorp Lieshout vallen ook de buurtschappen Achterbosch, Beemdkant (grotendeels), Deense Hoek, Het Laar (deels) en 't Hof.

Naam

In het Brabants
Liessent.

Oudere vermeldingen
1146 Litholz, 1194 kopie 13e eeuw Lyzoth, 1199 kopie 13e eeuw Lishot, Lisoth, 1252 kopie 13e eeuw Lisholt, 1281 kopie 13e eeuw en 1311 kopie 1510 Lieshout, 1283 kopie 13e eeuw villa de Lisehout, 1312-1350 Lissouth, Lieushout.

Naamsverklaring
Etymologie onzeker. Misschien een afleiding met het verzamelsuffix -uþi*, variant van -iþi*, of een samenstelling met hout, holt 'hoogopgaand loofbos' en een onduidelijk eerste deel, mogelijk lis*-, behorend tot de woordgroep van het Oudhoogduitse lesa 'rimpel', en het Middelnederlandse lese 'spoor, groeve, vore', vergelijk Lisse. Af te wijzen zijn lis, lies 'liesgras, bies', dat immers teruggaat op een vorm met -sk-, die niet is aangetroffen, en het Middelnederlandse lide 'weg, gang, pad', dat vrouwelijk was en geen buigings-s had.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Lieshout ligt NO van Eindhoven en Nuenen, NW van Helmond en Aarle-Rixtel, ZW van Beek en Donk en grenst in het Z aan het Wilhelminakanaal.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Lieshout 209 huizen met 1.204 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 70/384 en de buurtschappen Ginderdoor 47/328, Beemdkant 38/199, Molenstraat 26/137, Achterbosch 22/112 en Het Hof 6/44 (het dorp Mariahout bestond toen nog niet, die kern is pas sinds begin 20e eeuw ontstaan). Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.700 huizen met ca. 4.200 inwoners.

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Lieshout en Mariahout, kun je terecht bij de volgende instantie en site:

- De in 1982 opgerichte Heemkundekring 't Hof van Liessent heeft ruim 200 leden. Zij heeft als doel het bevorderen in brede kring van de belangstelling voor en de kennis van eigen streek, volk en gebruiken daarvan en heemkundig waardevolle overblijfselen uit vroeger tijden, in het bijzonder met betrekking tot de voormalige gemeente Lieshout. Hoe beogen zij hun doelstellingen te bereiken?: ze geven mogelijkheden voor studie en onderzoek; ze houden maandelijks lezingen; elke dinsdag en woensdag is het Heemhuis* met archief open; ze organiseren jaarlijks excursies naar interessante heemkundige plaatsen; ze werken samen met heemkundig deskundigen en instanties; ze geven adviezen en publiceren boeken en cd’s; ze publiceren vier maal per jaar het blad d’n Effer.

* "Het Heemhuis van 't Hof van Liessent is gevestigd op Dorpsstraat 13. Het Heemhuis is toegankelijk voor leden en niet-leden! Openingstijden: dinsdagavond van 19.00 tot 21.00 uur en woensdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.30 tot 16.00 uur. In het Heemhuis vind je ruime documentatie, met name betreffende: over de gemeente Lieshout in zes secties; veel genealogische gegevens; uitgebreide bibliotheek; uitgaven van andere instanties en verenigingen; informatie over gebeurtenissen in het dorp uit de Laarbeeker e.d. gesorteerd op plaats, persoon of gebeurtenis; dialectische informatie; OAT van 1832 (OAT = Oorspronkelijk Aanwijzende Tafels); Maatboek 1792; Huizenlijst 1791; Kohieren 1700;
Toponiemen."

- Verhalen over de geschiedenis van Lieshout op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Bezienswaardigheden

- Lieshout heeft 8 rijksmonumenten.

- Lieshout heeft 3 gemeentelijke monumenten.

- De huidige RK Servatiuskerk (hoek Ribbiusstraat/Burgemeester van den Heuvelstraat) is de zesde Servatiuskerk van Lieshout, en is gebouwd op de historische plaats waar voorheen het omgrachte huize Ribbius stond. Ook de nieuwe kerk is geheel omgeven door de brede oude slotgracht, die men in stand hield. De kerk is in 1962 gebouwd, naar een ontwerp van architect J. de Reus uit Oss. "Als men in het kort een beschrijving zou moeten geven van de kerk, zou men haar kunnen noemen: “Burcht van God” doordat zij gelijkt op een vesting door haar torenachtige uitbouwsels en doordat ze geheel omwaterd is door de brede oude slotgracht. De hoofdlijnen zijn sober en strak. De muren zijn in verschillende tinten gekleurde baksteen opgetrokken. De bakstenen zijn “schots en scheef” door elkaar gemetseld. De hoofdingang is van weerszijde in glas in lood gevat.

De constructie is van die aard, dat het plafond is opgehangen aan een vrijdragende staaloverkapping. Daardoor is een grote vierkante ruimte ontstaan, zonder hinderlijke pilaren die de gelovigen het uitzicht op het altaar zouden kunnen beletten. De akoestische kwaliteiten bleken uitstekend te zijn. De vloer is een “kiezel in beton” vloer, die het in verband met het metselwerk zeer goed doet. Het altaar is op een hoogte geplaatst, en bestaat uit een voet van beeldhouwwerk met daarop het altaarblad, dat maar liefst zo’n 3,5 ton weegt. Edelsmid H. van den Thillard ontwierp kruis, kandelaars en tabernakel. Onder het altaar heeft men marmeren breuksteen gelegd, dit marmer is het enige materiaal dat uit de vorige kerk uit 1839 afkomstig is. Het orgel is in 1967 gebouwd door Bernard Pels en Zoon NV te Alkmaar. De sierpanelen zijn in opaline uitgevoerd door Arnoud Paashuis te Vught." (bron: Parochie Zalige pater Eustachius van Lieshout. Onder de link vind je uitvoerige beschrijvingen van de geschiedenis van alle zes de kerken die het dorp door de eeuwen heen heeft gehad.) - Beschrijving orgel Sint-Servatiuskerk in tekst en beeld.

- Molen De Leest (Molenstraat 40) is in 1899 gebouwd met onderdelen uit andere molens. De molen was van 1907 tot 1975 eigendom van familie De Leest en ontleent daaraan zijn naam. In 1975 koopt de toenmalige gemeente Lieshout de vervallen molen en laat hem restaureren. De molen is te bezoeken op dinsdag van 13.00-16.30 uur, op zaterdag van 11.00-16.30 uur en op afspraak.

- Molen Vogelenzang (Molendreef 8) is een ronde stenen beltmolen met als functie korenmolen. De molen is gebouwd in 1819, ter vervanging van de standerdmolen die in 1816 is omgewaaid. De huidige molen bevat een aantal onderdelen van die standerdmolen. Het is een van de eerste stenen molens die in het Kwartier van Peelland zijn gebouwd. De stenen zijn ter plaats gebakken uit leem dat men betrok uit een achter de molen gelegen ven. Naast het gebruik als korenmolen is hij ook als oliemolen en mogelijk als pelmolen gebruikt, wat uitzonderlijk is in Noord-Brabant. Tot 1964 is de molen beroepsmatig in gebruik geweest. Tegenwoordig zijn er vrijwillige molenaars. Molenaar Pieter Sanders woont in het witte huis bij de molen. De molen is te bezichtigen op zaterdagen van 10.00-16.00 uur en op afspraak.

- In een woning van de familie Van Eeuwijk, in de bossen bij Lieshout, vind je Poppenmuseum Nostalgie, met een collectie van zo'n 1.000 poppen, waaronder antieke exemplaren (onder de link vind je een filmpje over het museum, plus de adresgegevens).

- Gevelstenen in Lieshout.

Natuur en recreatie

- "De tijd vliegt. Zo bedenk je dat je in de grote zaal van het Dorpshuis in Lieshout weleens voorstellingen zou kunnen plannen en zo kom je tijdens het opstellen van het programma voor seizoen 2019-2020 tot de conclusie dat je dit alweer 20 jaar doet! Cabaret, muziek, familievoorstellingen; door de jaren heen kwam het allemaal voorbij. Begon het met losse stoelen klaarzetten in de zaal, ondertussen ontvangen we je al weer enkele jaren in een zaal met een prachtige stoelenwand. Tegenwoordig kun je zelfs via ons reserveringssysteem bij verschillende optredens je stoelnummer reserveren. Er zijn echter ook wat “lossere” muziekavonden waarop we gebruik maken van een andere zaalindeling zonder plaatstoewijzing. Zoals altijd hebben we geprobeerd de prijzen betaalbaar te houden en ontvang je bij elke voorstelling een gratis consumptie. Ook de reserveringskosten zijn bij de entreeprijs inbegrepen. Bekijk het programma 2019-2020 en klik op de voorstelling van je keuze. Dit mooie programma is mede mogelijk gemaakt door de ondersteuning van Royal Swinkels family brewers, Hermus Notaris en de gemeente Laarbeek. Graag tot ziens in Ons Tejater!
Werkgroep Ons Tejater."

Eten en drinken

- Lieshout is landelijk bekend vanwege bierbrouwerij Bavaria, sinds de oprichting in 1764 geleid door de familie Swinkels, tegenwoordig reeds de 7e generatie. De naam Bavaria bestaat overigens pas sinds 1925 en verwijst naar het 'Beiersch bier', zoals ondergistend of pilsener bier in het verleden werd genoemd.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lieshout, met laagsteprijsgarantie!

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Lieshout (online te bestellen).

Links

- Dorpshuis: - "In het Dorpshuis van Lieshout is het alle dagen een drukte van belang. Vele verenigingen, welzijnsorganisaties, schoolkinderen, heemkundeleden en muzikanten lopen regelmatig in en uit. Wij verwelkomen ze allemaal vol enthousiasme en gastvrijheid. De foyer is een verzamelpunt van alle gasten. Hier kun je een krantje of tijdschrift lezen, een kaartje leggen, biljarten, of gewoon alleen even een kopje koffie of een borreltje drinken. Kortom wij zijn graag jouw huiskamer om elkaar te ontmoeten. Wij beschikken over 7 zalen en een professioneel ingericht theater met tribune."

- Jeugd: - Scouting Nederland is de grootste jeugd- en jongerenorganisatie van Nederland. Scouting staat voor uitdaging. Scouting biedt leuke en spannende activiteiten waarmee meiden en jongens worden uitgedaagd zich persoonlijk te ontwikkelen. Scouting Lieshout - Mariahout heeft bijeenkomsten voor Bevers (tot 7 jaar), Welpen (van 7 tot 11 jaar), Scouts (van 11 tot 15 jaar) en Explorers (vanaf 15 jaar).

- Muziek: - Harmonie Sint Caecilia Lieshout / Mariahout is opgericht in 1876. De vereniging omvat een harmonieorkest, een seniorenorkest en een slagwerkgroep. Naast concerten geven is St. Caecilia ook erg actief op straat. Zo’n 40 keer per jaar geeft de vereniging acte de présence bij feestelijkheden of memorabele gebeurtenissen in de twee dorpen en ver daarbuiten. Maatschappelijke betrokkenheid, een vaste plaats in het dorpsleven wordt als een belangrijke taak gezien. Een vereniging kan niet blijven bestaan zonder nieuwe aanwas. Daarom biedt St. Caecilia muziekonderwijs aan voor de basisschoolkinderen. Zo leren ze het bespelen van een muziekinstrument, individueel, maar ook in groepsverband. Via de verschillende leerlingen- en opleidingsorkesten worden ze 'klaargestoomd'. Goed muziekonderwijs, maatschappelijke betrokkenheid, plezier in muziek maken en muzikale prestaties leveren. Dat is waar Harmonie St. Caecilia voor staat.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Lieshout.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)