De Duitse bezetters stuurden medio 1943 een brief vanuit België aan de burgemeester van Linden. Zij wisten kennelijk niet dat die gemeente al per 1-8-1942 was opgeheven. Óf werd wellicht een van de andere Lindens in Europa bedoeld?
Gemeente Linden in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Linden is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente (en streek) Land van Cuijk. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-7-1942. Per 1-8-1942 over naar gemeente Beers, in 1994 over naar gemeente Cuijk, in 2022 over naar gemeente Land van Cuijk.
- Wapen van de voormalige gemeente Linden. Het lint in het wapen berust op een foutieve interpretatie van de plaats-/gemeentenaam.
- Linden onderhoudt vriendschappelijke betrekkingen met 5 andere plaatsen in Europa met dezelfde naam. Dit heet een jumelage.
Terug naar bovenNaamgeving
Het dorp heette vroeger ook wel Groot-Linden, om het te onderscheiden van de O hiervan gelegen buurtschap Klein Linden. Deze voormalige buurtschap is tegenwoordig onderdeel van buurdorp Katwijk gerekend. De grens tussen beide dorpen is namelijk langs de A73 getrokken en de genoemde buurtschap ligt evenals Katwijk O van de A73. Toen na 1942 Groot- en Klein- tot verschillende gemeenten gingen behoren (resp. Beers en Cuijk), verdween het voorvoegsel Groot-.
Oudere vermeldingen
Hoewel dit een heel oud dorp is, wordt pas in 1308 bij de uitgifte van de 'gemene gronden' en in het testament van Jutta van Nassau uit 1312 voor het eerst over het dorp geschreven. Er wordt dan gesproken over Kerklienden en Linen. 1400 Lynen, 1456 in Magno Lynden, 1854 Groot Linden.
Naamsverklaring
Aanknoping bij lind 'lindeboom' ligt voor de hand en dan een betekenis: 'bij de lindebomen'. Een waternaam Lind(e) is echter niet uitgesloten (vergelijk Linne, Linschoten) en dan: '(plaats) aan de Lind(e)'.(1)
Linden ligt NW van Cuijk en grenst in het N aan de Maas en in het O aan de A73. Een klein stukje grondgebied O van de A73 valt ook nog onder het dorp (Oostermeerweg e.o.), de havens aldaar vallen onder het O gelegen buurdorp Katwijk.
Terug naar boven- In 1840 heeft de gemeente Linden 69 huizen met 495 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 35/243 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Klein-Linden 11/84, Katwijk 12/99 en Galberg 11/69. Verder was er in de gemeente nog sprake van de buurtschappen Nielt, Den Drul, De Groote Geest en De Kleine Geest.
- Per 1-8-1942 is de gemeente opgeheven en als volgt verdeeld:
naar de gemeente Cuijk en Sint Agatha: 282 inwoners (dit betrof het dorp Katwijk met de buurtschap Klein Linden);
naar de gemeente Beers: 258 inwoners (dit betrof het dorp (Groot) Linden).
Uiteindelijk zijn bij de herindeling van 1994 al deze kernen alsnog weer in één gemeente terecht gekomen (zijnde de nieuwe gemeente Cuijk).
- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 110 huizen met ca. 270 inwoners en is daarmee het kleinste dorp van de gemeente Cuijk.
Terug naar bovenLinden is een van de oudste nederzettingen in het Land van Cuijk. Dit kwam omdat het relatief hoog lag ten opzichte van de Maas, op een rivierduin. Archeologen hebben funderingen blootgelegd van boerenhoeven die van ongeveer 2000 v. Chr. dateren. Er zijn ook aardewerkfragmenten en vuurstenen werktuigen teruggevonden van nog eens 500 jaar ouder, en urnen en Romeins vaatwerk, waarschijnlijk uit de eerste eeuw.
Hoewel Linden een kleine gemeente was, huisvestte het dorp gedurende een korte tijd in de 19e eeuw een seminarie. Tussen 1813 en 1829 zijn er 164 studenten opgeleid tot priester. Later is deze opleiding overgebracht naar het seminarie in Den Bosch.
Vanouds was er zoals hierboven reeds genoemd, sprake van het dorp Groot en de buurtschap Klein Linden. De meeste voorzieningen bevonden zich in het dorp, zoals kerk, school, zuivelfabriek, cafés en winkels. Het gemeentehuis stond in de buurtschap. Het kloeke herenhuis bestaat nog en ligt vanuit het dorp richting Katwijk vlak voor het spoorwegviaduct aan de linkerkant.
Sinds 1 juli 1921 was hier een hulppost-, telegraaf- en telefoonkantoor, per 1 april 1927 omgezet in een post-, telegraaf- en telefoonstation met telegrambestelling. Deze 'postale inrichting' heette (getuige o.a. de poststempels) 'Linden en Katwijk (N.B.)'. In de praktijk stond dit kantoortje in de buurtschap Klein Linden en fungeerde kennelijk tevens voor Katwijk.
Nadere informatie over de geschiedenis van dit dorp:
- Verhalen over de geschiedenis van Linden op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).
Terug naar boven- De RK Sint Lambertuskerk (Kerkstraat 34), met naastgelegen pastorie op nr. 32, is een 15e-eeuws gotisch kerkje, en het enige rijksmonument van het dorp. Het oudste deel is de bakstenen, vlakopgaande toren. Iets jonger is het eenbeukig schip, dat een wat smaller en lager koor heeft. In de kerk is een vroeg-16e-eeuws beeld van de Heilige Barbara te vinden en 15e-eeuwse beelden van de Heilige Antonius en de Heilige Anna. De klok stamt uit 1624. Deze is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter gestolen, maar na de bevrijding in 1944 in Tilburg teruggevonden. De kerk is van 1998-2002 gerestaureerd.
"De kerk van Linden is niet alleen het kleinste kerkje in het kleinste dorp van de gemeente Cuijk, maar ook veruit het oudste. Het gebouw dateert namelijk al van rond 1450. De oorspronkelijke kapel stond er waarschijnlijk al rond 1300. De onderbouw van het koor moet nog uit die tijd stammen. Die oorspronkelijke kapel is gesticht door Jan I van Cuijk. Volgens de overlevering deed hij dat als boetedoening voor zijn betrokkenheid bij de moord op de Hollandse graaf Floris V in 1296. Tussen 1450 en 1475 is het huidige gebouw neergezet. De kapel was in deze tijd nog onderhorig aan de parochiekerk van Sint Martinus in Cuijk. Rond 1550 had de kerk eigen kerkmeesters en een koster. Er werden ook missen opgedragen. Kortom, er is al ontwikkeling richting een zelfstandige parochiekerk. In 1564 krijgt de kapel die status dan ook, maar dat is binnen een eeuw weer over.
Want na de Vrede van Munster in 1648 wordt de Lambertuskerk gesloten: in de jonge Republiek der Verenigde Nederlanden is de openbare uitoefening van het Rooms-katholieke geloof niet meer toegestaan. De kerk in Linden gaat (bij gebrek aan protestanten die het gebouw zouden kunnen gebruiken) op slot. De Lindense katholieken gaan kerken in Kleef of Mook. Even, van 1672 tot 1674, krijgen de Lindenaren hun kerk terug, van de Fransen. Maar na hun vertrek verliest de kerk opnieuw zijn functie als godshuis en wordt voortaan gebruikt als zoutopslagplaats. Aan het eind van de 17e eeuw wordt het allemaal wat losser; op veel plaatsen bouwen de katholieken een zogeheten schuurkerk: een onopvallend gebouw waarin men ter kerke kan gaan.
In Linden komt geen schuurkerk, maar een huiskerk (of kerkhuis). In 1698 bouwt pastoor Verstraten een kerkhuis met woning. Een heel fraai soort schuilkerk, waar een van zijn opvolgers later nog dankbaar gebruik van zal maken voor zijn seminarie. Na opnieuw een inval van de Fransen en de stichting van de Bataafse Republiek krijgen de Lindenaren in 1798 hun aloude kerk weer terug. Pastoor De la Roche was niet zo heel erg blij met dat oude, vervallen gebouw. Dit in tegenstelling tot zijn parochianen, die wel blij waren met het oude kerkje. De onenigheid daarover heeft zich jarenlang voortgesleept en leidde uiteindelijk tot de overplaatsing van de pastoor in 1813. Dankzij de parochianen, onder aanvoering van burgemeester Ruth Kuijpers, die de naburige boerderij De Romein bewoonde, bestaat het kerkje tot op de dag van vandaag. Het is inmiddels een aantal malen gerestaureerd, en een sieraad voor Linden." (bron: Brabants Historisch Informatie Centrum BHIC)
De parochie Heilige Lambertus in Linden heeft tot 1 juli 2013 een zelfstandig bestaan geleid, toen is ze opgegaan in de Cuijkse fusieparochie Heilige Martinus Parochie. Dat moest door een decreet van bisschop Anton Hurkmans van het Bisdom 's-Hertogenbosch. Met het decreet kwam er een einde aan 449 jaar zelfstandige parochie. De leden van de Lambertusparochie hebben zich lang tegen de fusie verzet. Wel was aangegeven op termijn te willen aansluiten bij de 'mammoetparochie'.
- Linden heeft 2 gemeentelijke monumenten, zijnde de langgevelboerderij uit eind 19e eeuw op Kerkstraat 17 en de voomalige pastorie uit eind 19e eeuw op Kerkstraat 32. De pastorie wordt bewoond door Jozee en Han Maassen.
- De Lindense / Katwijkse Molen uit 1869 viel vanouds onder het dorp Linden, maar valt voor het postadres tegenwoordig onder buurdorp Katwijk gerekend, vanwege de ligging O van de A73. Daarom hebben zowel de Lindenaren als de Katwijkenaren gelijk, die hem respectievelijk de Lindense Molen en de Katwijkse Molen noemen. :-) Op lokale sites zien we dat hij, om beide dorpen tegemoet te komen, de Lindense / Katwijkse Molen wordt genoemd, dus dat nemen wij dan ook maar over. Officieel heeft de molen, voor zover bekend, nooit een naam gehad.
De molen is gelegen aan de verbindingsweg tussen de beide dorpen. Bij hoog water werd de molen vooral gebruikt door de boeren die de molens in Beers en Cuijk daardoor niet meer konden bereiken. Omdat het bovenachtkant zonder tussentafelelement rechtstreeks op de onderbouw is aangebracht, heeft de molen een zeer bijzondere aanblik. De kenners zijn er nog niet uit waarom men destijds voor deze bijzondere constructie heeft gekozen. Er zijn wel theorieën over, die door ingewijden niet plausibel worden gevonden. Voor nadere informatie zie de link. De molen is geopend op zaterdagen van 09.30-12.30 uur en op afspraak.
Terug naar boven- Op een zaterdag begin april organiseert de Lindense Slagwerkgroep de Kraayenbergse Plassenloop, waarbij je kunt kiezen uit de afstanden 5, 10 en 20 km.
Terug naar boven- Linden wordt inmiddels vrijwel rondom omsloten door het water van de 400 hectare grote Kraaijenbergse Plassen, die zijn ontstaan door grootschalige zand-, grind- en kleiwinning, welke activiteiten in 2010 zijn beëindigd.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Linden, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Linden, die overigens Grootlinden.nl heet, waarmee men nog aan de oude naam van het dorp refereert.
- Nieuws: - Oudere nummers van dorpskrant 'Rondom de Lindense Toren' zijn via het menu met die naam op de hierboven gelinkte dorpssite ook online te lezen.
- Belangenorganisatie: - Ook het nieuws van de Dorpsraad vind je onder het menu met die naam op de onder 'Algemeen' gelinkte dorpssite.
- Dorpshuis: - Dorpshuis De Burcht. "In 2014 is er met man en macht en onder de bezielende leiding van Frans en Joost ontzettend veel werk verzet voor de verbouwing van het dorpshuis in Linden. Wel bijna iedereen heeft de armen uit de mouwen gestoken en zijn of haar bijdrage geleverd. Natuurlijk waren er ook de profesionele werkers, maar alles wat de Lindenaren konden doen, drukte niet op de begroting. Hier vind je een verzameling foto's die laten zien wat we met z'n allen gedaan hebben en tot stand hebben gebracht."
- Jeugd: - Topkok Martien Bos uit Linden staat elke week samen met een grote groep enthousiaste, gecertificeerde vrijwilligers 2 dagen belangeloos in de keuken van Smaakcentrum Land van Cuijk locatie Linden (in Dorpshuis De Burcht) en locatie Boxmeer (in De Weyer) om groepen van maximaal 30 kinderen uit groep 7-8 te leren koken. De kinderen krijgen eerst een uur theorieles, bijvoorbeeld over de schijf van 5, hoe je etiketten leest, de herkomst van voedsel en duurzaamheid. Daarna gaan ze de tuin en keuken in. Voor nadere informatie over dit project zie de pagina Land van Cuijk, kopje Links.
- Muziek: - Slagwerkgroep Linden heeft in 2014 het 50-jarig bestaan gevierd.
- Zorg: - Zorgboerderij De 2 Linden.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Linden.
Reactie toevoegen