Luxwoude

Plaats
Dorp
Opsterland
Fryslân

Luxwoude

Terug naar boven

Status

- Luxwoude is een dorp in de gemeente Opsterland.

- Dorpswapen Luxwoude.

- Slogan: op de lokale dorpssite profileert het dorp zich met de slogan 'Doarp yn it grien...' (= 'Dorp in het groen').

- Onder het dorp Luxwoude valt ook een deel van de buurtschap Wijngaarden.

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Lúkswâld.

Oudere vermeldingen
1840 Luxwolde.

Terug naar boven

Ligging

Luxwoude ligt NO van Heerenveen, WZW van Gorredijk. De dorpskern grenst in het O en Z aan de A7. Z van de A7 ligt ook nog een stuk grondgebied van het dorp, nl. het Luxwouder deel van de buurtschap Wijngaarden (= Groot-Wijngaarden).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Luxwoude 17 huizen met 137 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 190 huizen met ca. 450 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Luxwoude is van origine een veenontginningsdorp. Lange tijd is het de kleinste kern van de gemeente Opsterland geweest. In 1749 woonden er nog maar 3 gezinnen. Volgens de lokale dorpssite heeft de plaats vanouds nooit een kerk gehad. In de 19e eeuw wordt de plaats betiteld als 'buurt met dorpsrechten', waarmee men doorgaans bedoelt dat de kerk is afgebroken, maar wel het recht heeft er t.z.t. één te herbouwen. Wikipedia stelt dat de plaats in 1315 een 'kapel of kerk' had, en dat kennelijk niet bekend is wanneer deze precies is verdwenen, maar dat in ieder geval in de 17e en 18e eeuw de Luxwouders in het Aengwirdense buurdorp Gersloot ter kerke gaan.

In de 20e eeuw heeft het dorp kennelijk een kerk gehad, genaamd De Paedwyzer, van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Deze kerk is gesloopt. Weet iemand meer over deze vroegere kerk te vertellen?

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De Dorpsvisie Luxwoude (2012) is helaas niet meer op de dorpssite te vinden.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op een zaterdag in april en september is er in It Trefpunt jaarlijks het Kledingruilfeest. Op de ruilbeurs kun je terecht voor alle maten dameskleding, positiekleding en babykleding (april) en kinderkleding (september). Inbreng: maximaal 1 shopper met schone nette voorjaars- en zomerkleding. Je mag maximaal 1 goed gevulde shopper mee terug nemen. Je kan inbrengen tussen 10.00u en 12.00u. Vanaf 12.45 uur mag er geruild worden. De entree bedraagt 3,50 euro (inclusief 1 consumptie). Ook de mini-bieb is die dag geopend. Kleding die overblijft gaat naar de kledingbank in Wolvega. Je kunt je aanmelden via kledingruilbeurs@gmail.com.

- Dorpsfeest Luxwoude (weekend in september).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Luxwoude telt sinds maart 2018 30 nieuwe bomen. Ze zijn op de Provinciale Boomfeestdag geplant door de kinderen van OBS De Hoekstien. 25 van de bomen staan langs de Lúkster Heawei, bij de ingang van het dorp. De andere vijf vormen een ‘levende tipi’ op het schoolplein. In alle gevallen zijn het knotwilgen, bomen die minder vatbaar zijn voor ziekten dan de iepen die voorheen langs de Lúkster Heawei stonden. Dankzij de heersende iepziekte zal van alle iepen in de gemeente Opsterland slechts tien procent overleven, vertelde wethouder Wietze Kooistra tijdens het planten van de bomen.

- Waterbedrijf Vitens produceert op het Friese vasteland zo’n 50 miljoen m3 water per jaar, verspreid over locaties in Oldeholtpade, Noardburgum, Spannenburg en Terwisscha. Omdat de winning in Terwisscha vanwege natuurafspraken moet worden teruggeschroefd én omdat de vraag naar drinkwater toeneemt, zocht Vitens al enige tijd naar een vijfde locatie. Het water moet daar dan ook ter plaatse worden gezuiverd. In dat kader heeft Vitens in 2018 proefboringen verricht op het terrein van Staatsbosbeheer aan de Hegedyk in Luxwoude. De boringen waren succesvol; kwantiteit en kwaliteit waren zodanig dat het een geschiket locatie is voor drinkwaterwinning. Na afronding van alle onderzoeken en procedures die hier verder nog voor nodig zijn, verwacht Vitens de vergunningaanvraah medio 2020 te kunnen indienen. Intussen zoekt Vitens ook naar andere wingebieden, waarvandaan gewonnen water voor zuivering wordt getransporteerd naar een van de vijf productielocaties. Het bedrijf gaat in dat kader proefboringen doen bij Boornbergum. Alle relevante achtergrondinformatie over de beoogde waterwinning bij Luxwoude vind je hier, op de site van Vitens.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Luxwoude.

- Dorpshuis: - Dorpshuis It Trefpunt in Luxwoude is in 2015 drastisch verbouwd en deels vernieuwd. Een en ander is gerealiseerd kunnen worden dankzij een lange periode hard werken aan het gebouw door heel veel vrijwilligers uit het dorp, naast uiteraard beroepskrachten die ook het nodige hebben gedaan. Maar als de dorpelingen zich niet zo zouden hebben ingezet, zou de vernieuwing van het dorpshuis financieel niet mogelijk zijn geweest. Een citaat uit het Plan voor de verbouw van het dorpshuis (uit 2013) onderbouwt waarom de verbouwing nodig was: "Na ruim 18 jaar gebruik is het dorpshuis nu echt toe aan een grote revisie. Een revisie die niet alleen noodzakelijk is om het gebouw zelf te optimaliseren, maar ook noodzakelijk omdat de behoeften van het dorp in de huidige tijd anders zijn dan bij de opening van het gebouw. De samenleving verandert in rap tempo. Waar 20 jaar geleden de min of meer traditionele activiteiten als kaarten, biljarten en toneel een groot deel van de activiteiten uitmaakten, zien we nu dat er veel meer sprake is van min of meer spontane ideeën zonder een structurele vaste basis. Denk daarbij aan spontane activiteiten als het eieren zoeken met Pasen, het gezamenlijk kijken naar wedstrijden van SC Heerenveen, een spontane barbecue voor de mannen uit het dorp, het ontstaan van een zitmaaierrace etc.

Luxwoude kenmerkt zich juist door het steeds weer ontstaan van dit soort nieuwe activiteiten. Sommige van deze activiteiten blijken eenmalig te zijn, andere, zoals de zitmaaierrace, krijgen een meer structureel karakter. Dorpshuis 't Trefpunt is veelal het punt waar nieuwe activiteiten worden geboren en waar deze nieuwe activiteiten, naast de bestaande, worden uitgevoerd. Het gebouw is echter gebouwd voor de traditionele activiteiten en minder geschikt voor het flexibele gebruik wat tegenwoordig nodig is. Zo wordt een deel van de ruimte in beslag genomen door een vast toneel, terwijl deze activiteit tegenwoordig veel minder voorkomt. Ook beschikt het gebouw over twee kleedboxen, terwijl de korfbalvereniging die er gebruik van maakte enkele jaren geleden opgehouden is te bestaan. De ruimte wordt nu noodgedwongen gebruikt als opslagruimte, terwijl er behoefte is aan een extra multifunctionele ruimte voor vergaderingen, spreekuren etc."

- Onderwijs: - Basisschool De Hoekstien is met ca. 50 leerlingen de kleine maar bloeiende dorpsschool van Luxwoude. "Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich ontwikkelen tot verantwoordelijke en zelfstandige wereldburgers. Wij streven ernaar helder te communiceren naar onze ouders en leerlingen. Hierbij vinden we het belangrijk dat er wederzijds vertrouwen is tussen ouders en leerkrachten. Samen bouwen we aan de toekomst van onze leerlingen. Op onze school bieden we een leeromgeving waarin we leerlingen uitdagen om nieuwsgierig te zijn, creativiteit te tonen en de wereld om zich heen te ontdekken. Wij hechten veel waarde aan de traditionele vakken zoals rekenen, lezen, spelling en taal. Daarbij willen we de leerlingen een brede basis bieden. Daarom is er ook aandacht voor andere vakken, zoals Engels en Fries, expressie, wetenschap en techniek, sport en natuur. Daarnaast bieden we kinderen de ruimte om hun eigen talenten te ontdekken."

Reactie toevoegen