Markenbinnen

Plaats
Dorp
Alkmaar
Zaanstreek
Noord-Holland

markenbinnen_buurthuis_en_brievenbus.jpg

In het kleine dorpje Markenbinnen zijn natuurlijk ook de voorzieningen naar rato klein. Zo is er een klein kerkje, was er een klein schooltje, waar vermoedelijk nu het kleine buurthuisje in zit (foto) en er is zelfs een klein brievenbusje! (© Google)

In het kleine dorpje Markenbinnen zijn natuurlijk ook de voorzieningen naar rato klein. Zo is er een klein kerkje, was er een klein schooltje, waar vermoedelijk nu het kleine buurthuisje in zit (foto) en er is zelfs een klein brievenbusje! (© Google)

markenbinnen_column_volkskrant_2009.jpg

De Volkskrant herdenkt de in 2009 overleden schrijver Martin Bril met een reeks bijdragen van columnisten, schrijvers, journalisten en tekenaars 'in de geest van Martin Bril'. Zoals deze column van Bert Wagendorp over het dorpje Markenbinnen.

De Volkskrant herdenkt de in 2009 overleden schrijver Martin Bril met een reeks bijdragen van columnisten, schrijvers, journalisten en tekenaars 'in de geest van Martin Bril'. Zoals deze column van Bert Wagendorp over het dorpje Markenbinnen.

Markenbinnen

Terug naar boven

Status

Markenbinnen is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de regio Zaanstreek, gemeente Alkmaar. Oorspronkelijk viel het dorp onder de gemeente Uitgeest. In 1993 is het dorp middels grenscorrectie naar de gemeente Graft-De Rijp overgegaan. In 2015 is die gemeente en daarmee ook dit dorp opgegaan in de gemeente Alkmaar (waarmee dit het enige dorp van de gemeente Alkmaar is dat in de Zaanstreek ligt).

Terug naar boven

Naam

Spelling
De formele spelling van deze plaatsnaam (d.w.z. voor het postcodeboek en voor de gemeentelijke basisregistratie BAG) is door de gemeente en/of PTT - bewust of onbewust - in 1978 (bij het ontstaan van het huidige postcodesysteem) vastgesteld als Markenbinnen. Vanouds was de spelling van deze plaatsnaam echter in twee woorden, met koppelteken. Wij vermoeden daarom dat de spelling in één woord er bij het ontstaan van het postcode'boek' in 1978 is 'ingeslopen', daarmee de facto is geformaliseerd, en later nooit is hersteld. Soortgelijke situaties doen zich overigens voor bij de buurdorpen Oost-Knollendam en West-Knollendam. In tegenstelling tot bij die dorpen is hier de spelling in één woord inmiddels wel gangbaar geworden, vandaar dat wij die op deze pagina ook hanteren.

Oudere vermeldingen
1395-1396 Marken, 1665 Marken, 1698 Marcken, 1769 Marken binnen, 1840 Marken-Binnen.

Naamsverklaring
Meervoud van mark 'grens, grensland, afgebakend gebied, onverdeelde gemeenschappelijke gronden'. Vóór de bedijking van het Starnmeer was het een eilandje, met de toevoeging binnen 'binnenslands' ter onderscheiding van het eiland Marken, dat ook wel Marken-buiten heette.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Markenbinnen ligt N van het dorp Westknollendam, NW van de dorpen Oostknollendam en Wormer, NNW van het dorp Wormerveer, NNO van de dorpen Krommenie en Assendelft, O en ZO van het tweelingmeer Alkmaardermeer-Uitgeestermeer, O van het dorp Uitgeest, ZO van het dorp Akersloot, ZZO van het dorp De Woude, ZZW van het dorp West-Graftdijk en ZW van de dorpen Oost-Graftdijk, Graft en De Rijp.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft het dorp Markenbinnen 28 huizen met 183 inwoners. Tegenwoordig omvat het dorp ca. 120 huizen met ruim 300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis van Markenbinnen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan kleine kernen van de toenmalige gemeente Graft-De Rijp (Markenbinnen, Noordeinde, Oost-Graftdijk en West-Graftdijk) (2012).

- Bij een van de twee agrariërs van Markenbinnen, Arno van der Helm (Dorpsstraat 65) kun je melk en eieren verkrijgen, en mest voor de tuin en stro voor de huisdieren.

In het kader van de Ruimte voor Ruimte regeling mogen boeren die overbodig geworden opstallen slopen, als compensatie per een bepaald aantal m2 gesloopte bedrijfsruimte elders een woning bouwen. Sinds 2006 zijn er al plannen om het bedrijf van dhr. Van der Helm te verplaatsen naar elders in de omgeving, omdat het i.v.m. milieunormen op de huidige plek niet meer past. In het kader van de genoemde regeling mogen i.v.m. de opstallen die dan verdwijnen, in principe tevens 5 woningen in Markenbinnen worden bij gebouwd. Dit om de beoogde verplaatsing te bekostigen. Dat er bij beide nogal wat komt kijken aan overwegingen, kun je lezen in het verslag van de ARO-vergadering d.d. 30-6-2015, waar de reeks voor- en nadelen van bepaalde locaties aan de orde komt. De ARO is de provinciale Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkeling, met deskundigen op het gebied van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie, economie (waaronder landbouw) en water.

Zowel vanuit de inwoners als vanuit de politiek was er weerstand tegen de plannen. De Dorpsstraat is smal op de plek waar de huizen zouden moeten komen, men vreesde overlast van extra autoverkeer, en bovendien komen de huizen in het open weidelandschap te staan, in het uitzicht van direct omwonenden. Eind september 2017 heeft de Raadscommissie Ruimte besloten dat zij het nieuwbouwplan van Markenbinnen niet ziet zitten. Daarmee is het afgeblazen. De commissie heeft de wethouder wel verzocht om te kijken of de agrariër op andere wijze gesteund kan worden in zijn streven zijn bedrijf te handhaven.

- Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) heeft in 2015 en/of 2017 vergunningen afgegeven aan twee boerenbedrijven voor het verlagen van het waterpeil bij hun terrein. Omwonenden hebben daar in 2018 bij de rechtbank bezwaar tegen gemaakt. Zij spreken van een ’salamitactiek’: plakje voor plakje worden vergunningen gegeven en plannen uitgerold, waardoor beetje bij beetje het grondwaterpeil zakt, en uiteindelijk de stokoude funderingen onder de huizen in Markenbinnen gaan rotten. "Het lijken onbeduidende stappen, maar het is een tikkende tijdbom. Over vijf of tien jaar zitten we met schade. Wie neemt dan de verantwoordelijkheid? Wij vrezen voor chronische schade en dat de inwoners die compensatie willen dan van het kastje naar de muur worden gestuurd", zo stelden zij bij de bestuursrechter. In een brief d.d. 7-11-2017 legt HHNK uit dat en waarom volgens haar aan alle voorwaarden wordt voldaan en van enig nadeel voor de omwonenden geen sprake is. De rechtbank heeft d.d. 5-9-2018 de bezwaren van de bezwaarmakers verworpen, omdat zij te ver weg wonen van de percelen in kwestie en het waterpeil niet in het geding is.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De voormalige Hervormde kerk van Markenbinnen dateert uit 1704, en is in 1985 gerestaureerd. Het pand is een rijksmonument. Over het kerkje is maar weinig in de literatuur terug te vinden. In de meeste verwijzingen wordt gesproken over een kerkbouw van een Nederlands Hervormde Kerk in 1704, die in de plaats kwam van een (Katholiek) kapelletje dat er al voor de Reformatie stond, en waarschijnlijk gewijd was aan de H. Maria. In eerste instantie kwam hier een kapelaan en daarna de pastoor van Krommeniedijk voor de uitvoering van de kerkdienst. Zoals in de meeste kerken vroeger gebruikelijk was, werden de overledenen ook hier in de kerk begraven. De enkele grafzerken die hier aanwezig zijn, zijn echter moeilijk te zien. Het kerkje is niet meer als zodanig in functie. Tegenwoordig worden er concerten, theatervoorstellingen, lezingen en exposities georganiseerd. Zie daarvoor het hoofdstuk Evenementen etc.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- "Stichting Beheer Kerk Markenbinnen zet zich al sinds ca. 1980 in voor het behoud van het kerkje. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een prachtig gerestaureerd deel van ons erfgoed in het dorp. Jarenlange samenwerking en steun van de Culturele Commissie heeft het kerkje in de wijde omtrek op de kaart gezet, vooral door de prachtige concerten en boeiende tentoonstellingen. De geweldige ambience zorgt er telkens weer voor dat zowel het publiek als de uitvoerende artiesten hier al jarenlang graag komen en zich thuis voelen. Verscheidene artiesten hebben vanwege de sublieme akoestiek er zelfs voor gekozen om de opnames voor een nieuwe cd in ons kerkje te laten plaatsvinden.

Na 25 jaar samenwerking heeft de Culturele Commissie jammer genoeg moeten stoppen met deze concertreeksen o.a. vanwege wegvallende cultuursubsidies. Het bestuur van het kerkje heeft het stokje echter opgepakt en verzorgt sindsdien een jaarlijks programma met diverse boeiende concerten (modern repertoire, jazz en klassiek), theatervoorstellingen, lezingen en exposities. Hiertoe is o.a. de samenwerking aangegaan met het Conservatorium van Amsterdam. De unieke culturele functie mag namelijk niet verloren gaan in een dergelijk prachtig cultuurhistorisch pand midden in dit mooie dorpje! Het kerkje is dan ook niet voor niets tot bijzondere trouwlocatie benoemd."

Kunsthistoricus Feyko Alkema, bestuurslid van Historische Vereniging Alkmaar, heeft een mooie column geschreven met o.a. een stukje geschiedenis van dit dorp, waarbij hij aan het begin stelt dat dit dorpje "het geheim van de gemeente Alkmaar" is, omdat bijna niemand het kent en er hooguit voorbij rijdt op weg naar het werk elders. Aan het eind van zijn column onthult hij wat het échte geheim van dit dorp is, en waarom niet teveel mensen dit verder moeten vertellen: "Het kerkje van Markenbinnen is het echte geheim. Niet meer in gebruik voor kerkdiensten, maar het heeft een herbestemming gekregen als concertzaaltje waar talentvolle jonge musici voor uitgenodigd worden. In januari speelde de Ierse pianist Sean Morgan-Rooney er de sterren van de hemel. Tout Marken was aanwezig en heus niet alleen om na te kunnen genieten in de naastgelegen kroeg. Dit geheim maar liever niet verder vertellen; zo groot is het kerkje nou ook weer niet."

- Op een zondag begin september is er in Markenbinnen jaarlijks de Markenbinnenrun (in 2020 voor de 7e keer). Deze run loopt door de prachtige Markerpolder en de N daaraan grenzende Starnmeerpolder. Je kunt kiezen uit de afstanden 5/10/16,1 km. Editie 2019 kon door overmacht helaas niet doorgaan. De organisatie meldde daarover: "Vanwege flink uitgelopen werkzaamheden aan de nieuwe Amaliabrug kan de Markenbinnenrun 2019 helaas niet plaatsvinden. De organisatie had goede hoop dat de Amaliabrug, met nieuw fietspad, op tijd klaar zou zijn, maar gaat helaas nog maanden vertragen. Dit gecombineerd met de vernieuwing van de Kogerpolderbrug zien wij helaas geen goede mogelijkheid om de Markenbinnenrun door te laten gaan. Een run tussen twee bruggen, alleen maar heen en weren, haalt de kwaliteit van de mooie run naar beneden en dat is zonde! Wij kijken nog vol trots en plezier terug op de run van vorig jaar en hopen dat we in 2020 het enthousiasme van de deelnemers kunnen voortzetten."

- IJsclub MSW (= Markenbinnen, Stierop en De Woude) organiseert in de winter, mits het uiteraard hard genoeg vriest, ijsactiviteiten op het meertje bij het dorp. - Filmpje uit 1967 van het schaatsen in het dorp.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Speeltuin De Kloek is opgericht in 1964. Het is een openbare speeltuin voor alle kinderen uit Markenbinnen en voor bezoekers van het dorp. De speeltuinvereniging is zelf verantwoordelijk voor het onderhouden en vervangen van de speeltoestellen. Daarom organiseren zij jaarlijks in de zomer een werkavond. De speeltoestellen worden jaarlijks gekeurd door een onafhankelijke instantie (Speeltopveilig).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Markenbinnen.

- Belangenvereniging: - Contactcommissie Markenbinnen bestaat uit 7 leden, rechtsreeks gekozen door de inwoners. De commissie streeft naar een optimale leefbaarheid in het dorp met betrekking tot het sociale klimaat, inrichting en onderhoud van de openbare ruimte, planologie, veilig verkeer, behoud dorpsgezicht e.d. Zij geeft invulling aan dit streven door vanuit het contact met de inwoners de gemeente Alkmaar, de Provincie Noord-Holland en anderen zowel gevraagd als ongevraagd advies te geven over zaken betreffende het dorp.

- Dorpshuis: - Dorpshuis 't Trefpunt.

- Sport: - Sport-, spel- en ontspanningsvereniging SSOV biedt diverse sportmogelijkheden in Markenbinnen. Mensen die op zoek zijn naar rust en ontspanning kunnen terecht bij de yogalessen. Na de les kom je niet alleen ontspannen weer thuis, maar zul je merken dat je na verloop van tijd ook sterker en leniger wordt. Wil je je conditie verbeteren? Dan is de looptraining, of zijn de workout-lessen met aerobics, steps en tae-bo wellicht iets voor jou.

- Klaverjasclub de Markerjassers in Markenbinnen heeft ca. 16 leden en speelt van september tot april 1x per 14 dagen in dorpshuis 't Trefpunt.

Reactie toevoegen