Marknesse

Plaats
Dorp
Noordoostpolder
Flevoland

marknesse plaatsnaambord.jpg

Marknesse is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

Marknesse is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

marknesse_op_kaart_openstreetmap.jpg

Marknesse ligt O van Emmeloord en grenst in het N aan Luttelgeest, in het O aan de Overijsselse stadjes Blokzijl en Vollenhove en in het Z aan Kraggenburg.

Marknesse ligt O van Emmeloord en grenst in het N aan Luttelgeest, in het O aan de Overijsselse stadjes Blokzijl en Vollenhove en in het Z aan Kraggenburg.

marknesse_dorpskern_op_kaart_openstreetmap.jpg

Close up van de dorpskern van Marknesse ((© van de beide kaarten: www.openstreetmap.org)

Close up van de dorpskern van Marknesse ((© van de beide kaarten: www.openstreetmap.org)

marknesse_dorpsgezicht.jpg

Marknesse, dorpsgezicht

Marknesse, dorpsgezicht

marknesse_rm_barakkenkamp.jpg

Marknesse heeft slechts 2 rijksmonumenten, maar wel 2 heel bijzondere die geen enkele andere plaats heeft, namelijk het onder Landschap etc. beschreven Waterloopbos en deze voormalige woonbarak uit 1944, de enig overgeblevene van de 5 woonbarakken.

Marknesse heeft slechts 2 rijksmonumenten, maar wel 2 heel bijzondere die geen enkele andere plaats heeft, namelijk het onder Landschap etc. beschreven Waterloopbos en deze voormalige woonbarak uit 1944, de enig overgeblevene van de 5 woonbarakken.

marknesse_gm_blokzijlerweg_10_boerderij.jpg

Marknesse heeft 4 gemeentelijke monumenten, waaronder deze boerderij op Blokzijlerweg 10.

Marknesse heeft 4 gemeentelijke monumenten, waaronder deze boerderij op Blokzijlerweg 10.

Marknesse Protestantse kerk.jpg

Marknesse, Protestantse kerk

Marknesse, Protestantse kerk

Marknesse De Pionier 1942.jpg

Marknesse, het beeld De Pionier herinnert aan de eerste pioniers in de Noordoostpolder in 1942

Marknesse, het beeld De Pionier herinnert aan de eerste pioniers in de Noordoostpolder in 1942

Marknesse

Terug naar boven

Status

Marknesse is een dorp in de provincie Flevoland, gemeente Noordoostpolder.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Het huidige Marknesse is vernoemd naar het reeds in 1132 (falsum kopie 2e helft 13e eeuw) vermelde Marcnesse, 1245 (idem) Marchnesse. Die nederzetting lag ter hoogte van Urk of Schokland en is op enig moment verdronken.

Naamsverklaring
Samensteling van mark 'grens, bezit, dorpsgebied' en nes 'in water uitstekende punt land, landtong'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Marknesse ligt O van Emmeloord en grenst in het N aan Luttelgeest, in het O aan de Overijsselse stadjes Blokzijl en Vollenhove en in het Z aan Kraggenburg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Marknesse heeft ca. 1.500 huizen met ca. 3.800 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De geschiedenis van het huidige dorp begint in 1942, als hier kort na de inpoldering van de Noordoostpolder 'barakkenkamp dorp B' wordt gevestigd. In 1944 wordt dat hernoemd tot Marknesse. De bouw van het eigenlijke dorp start in 1948, naar een ontwerp van de Directie van de Wieringermeer / Noordoostpolderwerken.

Heemkunde
"Historisch Marknesse in Woord en Beeld is een commissie van Dorpsbelang, een groep enthousiaste vrijwilligers die zich bezighoudt met de vastlegging van de geschiedenis van ons dorp. Wij doen dit door het verzamelen en archiveren van foto’s, boeken, films en video’s, krantenknipsels, materialen e.d. van het dorp vroeger en nu. Het Markehuisje aan de Oudeweg is ons onderkomen. De voorkamer is ingericht in de stijl van de jaren vijftig. Het huis maakt deel uit van sociaal cultureel centrum de Marke. Het is het oudste stenen gebouw in de Noordoostpolder. In dorpskrant SluisPuntNL geeft onze secretaris Dirk Kingma onder het kopje ‘cultuur’ tweewekelijks zijn treffende visie bij een foto of tekening van een gebeurtenis, object, activiteit of persoon."

De werkgroep is opericht in 1981 en heeft in 2021 dus het 40-jarig jubileum gevierd, o.a. door de uitgave van het jubileumboek 'Marknesse in 75 verhalen'. Het boek kost slechts € 12,50 en is zolang de voorraad strekt te bestellen via woordenbeeld@gmail.com.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

DorpsOntwikkelingsPlan (DOP)
"De dorpsvisie 'Marknesse Ruimte voor verschil' is gemaakt in 2014 en was bedoeld als leidraad tot 2026. Als Dorpsbelang vonden we in het voorjaar van 2019 dat er al heel wat gerealiseerd was. Door nieuwe inzichten en ontwikkelingen in het dorp is er behoefte ontstaan aan vernieuwing en actualisering van de bestaande dorpsvisie. Hiervoor is de commissie Dorps Ontwikkelings Plan (DOP) gevormd, die een afspiegeling van de dorpsbevolking moest zijn. Deze groep heeft een jaar lang zeer intensief aan een nieuwe dorpsvisie gewerkt, met het resultaat dat we hier kunnen aanschouwen. Het vormt de leidraad voor de komende jaren voor ons dorp, met richtingen die we op zouden kunnen gaan. We leven in een tijd waarin alle veranderingen elkaar in een razend tempo opvolgen. Laat dit document daarbij een hulpmiddel zijn. Tenslotte wil ik de commissieleden DOP, o.l.v. Henk Suelmann, bedanken voor hun enthousiaste medewerking aan dit mooie hulpstuk voor ons dorp." Aldus Hans Rommens, voorzitter Dorpsbelang, in het Voorwoord van het Dorpsontwikkelingsplan.

"'Marknesse: Ruimte voor Verschil' heette het dorpsontwikkelingsplan dat ik in 2015 als wethouder namens de gemeente Noordoostpolder van de toenmalige voorzitter Cees Masteling van Dorpsbelang in ontvangst mocht nemen. Vier jaar later kreeg ik als ambteloos burger van de huidige voorzitter Dorpsbelang Hans Rommens de vraag: “Zou jij voorzitter willen worden van een nieuw te installeren commissie DorpsOntwikkelingsPlan, die zich het komende jaar bezig gaat houden met het actualiseren van het huidige dorpsontwikkelingsplan?” Ik heb daar spontaan ja tegen gezegd en heb er geen moment spijt van gehad. Integendeel! Nu de klus is geklaard, kijk ik met veel plezier terug op de samenwerking binnen deze commissie. De verschillende achtergronden van de commissieleden en de interactie met de bewoners van ons dorp maakte de opdracht tot een boeiende uitdaging.

Om de wensen, behoeften en ideeën (van zowel bewoners als ondernemers) zo goed mogelijk in kaart te brengen, heeft de commissie DOP in 2019 drie thema-avonden georganiseerd. Deze avonden zijn goed bezocht en de inbreng van de aanwezigen was zeer waardevol. Ook de basisschoolleerlingen hebben een belangrijke en soms verrassende bijdrage geleverd. Namens de commissie DOP, u allen onze hartelijke dank daarvoor! Persoonlijk wil ik hierbij de commissieleden Inge van Diepen, Jozé Deen, Jaap Jonker, Pascal Vegterlo, Nathan Rommens, Harco Christiaens, Jos de Witte en Gusta Drenth (verslaglegging) bedanken voor de buitengewoon fijne samenwerking." Aldus Henk Suelmann, voorzitter Commissie DOP, in het Voorwoord van het DorpsOntwikkelingsPlan (DOP) Marknesse 2020-2026 'Samen maken wij de toekomst'. - Bekijk hier de videoreportage met mensen die bij de totstandkoming van het DOP betrokken zijn geweest.

Chez
Uitgaanscentrum Chez Marknesse van Louw Mulders was decennialang een begrip in de Noordoostpolder en verre omtrek. De laatste jaren loopt het discotheekbezoek in heel Nederland terug en dat was ook hier te merken. In het voorjaar van 2020 heeft Chez de deuren gesloten. Het complex is te koop gezet. Het geheel staat op 28.870 m2 eigen grond. Het betreft de volgende onderdelen: - D.P.A. Weeversstraat 5 en 7: discotheek met bovenwoning, garage, groot parkeerterrein en bouwgrond. - D.P.A. Weeversstraat 1 en 3: woonboerderij met schuur en bouwgrond. Discotheek: begane grond: ca. 1.750 m2; verdieping ca. 495 m2. Appartement van ca. 220 m2 met een dakterras van ca. 200 m2 en 75 m2. Garage: ca. 50 m2 en verdieping van ca. 25 m2. Parkeerterrein ca. 8.000 m2. Wellicht zijn er alternatieve bestemmingen mogelijk, maar het huisvesten van arbeidsmigranten hoort daar wat de gemeente betreft niet bij. Compleet verbouwde woonboerderij (ca. 10 meter x 32 meter), oorspronkelijk bouwjaar 1946 en in 2007 compleet gerenoveerd o.a. andere indeling, kozijnen, dakkapellen, sanitair, keuken, dak, vloeren, etc. Vraagprijs D.P.A. Weeversstraat 5 en 7: € 2.000.000,-- op basis van ca. 18.870 m2. D.P.A. Weeversstraat 1 en 3: Bieden vanaf € 1.000.000,-- op basis van ca. 10.000 m2.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Marknesse heeft 2 rijksmonumenten, zijnde het Waterloopbos (waarvoor zie verder het hoofdstuk Landschap etc.) en de voormalige woonbarak op Oudeweg 23, die verderop in dit hoofdstuk wordt beschreven.

Gemeentelijke monumenten
Marknesse heeft 4 gemeentelijke monumenten, zijnde tuinbouwbedrijf Baarloseweg 4-II (1956), tuinbouwbedrijf Blokzijlerweg 1 (1962), boerderij Blokzijlerweg 10 (1949, Oostenrijks ontwerp met schuur van A.D. van Eck) en RK kerk Maria Sterre der Zee uit 1956 met pastorie.

RK kerk
"Op 27 augustus 1944 werd in Marknesse de eerste noodkerk gebouwd. In 1948 werd een begin gemaakt met de bouw van het dorp. Hierdoor werd de noodkerk al gauw te klein. Er was een flink bedrag nodig om een kerkgebouw te kunnen neerzetten. In 1953 kwam er een gunstige financieringsregeling tot stand. De helft van de bouwkosten was voor de overheid, de andere helft voor de kerkgemeenschap. Rond 1954 ontwierp architect A.J.M. Vosman uit Deventer de nieuwe kerk. In juni 1956 werd de eerste steen gelegd, in april 1957 is de RK kerk Maria Sterre der Zee (G. Lokkenstraat 32) ingewijd.

Gebouw. Het kerkgebouw heeft een zadeldak en de tegelijkertijd gebouwde pastorie een schilddak. De vensters in het kerkgebouw zijn grotendeels rondboogvormig en voorzien van onderdorpels met afzaat en in stalen stijlen en regels gevat, glas-in-lood. Het symmetrische vooraanzicht van de kerk wordt gedomineerd door de toren, waarvan het zadeldak dwars op de kap van het schip staat. De entree is rondboogvormig en met een dubbele paneeldeur met een sluitsteen in de betonnen omlijsting. Het onderste deel van de toren heeft een steunbeer aan weerszijden. In het midden van de gevel staat een gebeeldhouwd reliëf van een Madonna met kind.

De luidklok is gegoten door Petit en Fritsen in Aarle-Rixtel. De klok heeft toonhoogte A. Zij weegt 493 kilo en de klepel weegt 20 kilo. Het beeld van Maria aan de voorzijde van de kerk is ontworpen door P.C. van Dungen uit Oostrum en is vervaardigd uit tufsteen. Het orgel is in 1956 gebouwd door de fa. Valckx & Van Kouteren." De RK kerk van Marknesse en de RK Geloofsgemeenschap H. Ireneüs vallen tegenwoordig onder de Emmaüsparochie, die de gemeente Noordoostpolder beslaat. De gegevens over de kerk zijn ontleend aan de vroegere site van de voormalige Ireneüsparochie. Tot 1 januari 2015 waren er 4 parochies in de Noordoostpolder, ieder met een eigen bestuur. Op 1 januari 2015 fuseerden de parochies en gingen samen verder als Emmaüsparochie, onder leiding van één bestuur. Op de pagina 'Historie' kun je lezen op welke wijze de parochie tot stand is gekomen. Door deze juridische verandering gingen de 4 voormalige parochies de naam 'geloofsgemeenschap' dragen.

Verlosserkerk
De Protestantse (PKN) Verlosserkerk (Sluis 2) is in 1955 gebouwd als Hervormde kerk. Het is een belangrijke wederopbouwkerk met toren. Het orgel is in 1955 gebouwd door de fa. Willem van Leeuwen Gzn uit Leiderdorp. De destijds gevormde lokale Samen Op Weg-gemeente (wat vooraf ging aan de latere fusie tot PKN) ging de Hervormde kerk gebruiken als Samen-Op-Weg-kerk. De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Marknesse. De Gereformeerde kerk (Noordeinde 3, bouwjaar 1960, architect Th. Verlaan) is afgestoten. Het Flentrop-orgel uit 1961 is verhuisd naar Heerenveen. De Gereformeerde kerk is inmiddels gesloopt. Op de vrijgekomen plek is een vijf bouwlagen hoog appartementencomplex gebouwd. Bij de entree ervan heeft de oude klok uit de afgebroken kerk een plaats gekregen.

Nederlands Gereformeerde kerk
"Kerkgebouw Het Anker van de Nederlands Gereformeerde Kerk van Marknesse staat op de hoek van de Oudeweg en de Hoogzijde. In het dorp staat het ook wel bekend als het kerkje bij Weevers. Het gebouw is ontworpen door de groninger architect Ir. P. Van Loo, en is gebouwd in 1954. De kerkzaal heeft een capaciteit van ca. 100 zitplaatsen en is gemeubileerd met stoelen, waardoor meerdere indelingen mogelijk zijn. Hierdoor is de ruimte voor diverse doeleinden bruikbaar. De kerkzaal is vrijwel ongewijzigd gebleven. Wel is de oorspronkelijke elektrische verwarming in 1996 vervangen door centrale verwarming, waarbij de roosters van de voetverwarming zijn gehandhaafd, en voorzien van een warmwaterleiding. Oorspronkelijk bevatte het gebouw naast de kerkzaal alleen een consistoriekamer en algemene ruimten als keuken, berging en toilet. In 1998 is het bijgebouw vergroot waardoor een extra vergaderzaal ontstond, een grotere keuken, garderoberuimte en een extra berging.

Orgel. In de kerkzaal op een galerij, staat een pneumatisch eenklaviers kerkorgel met zelfstandig pedaal met 1 stem. Het klavier bevat 7 stemmen. Het orgel is oorspronkelijk gebouwd door de fa. de Olde uit Enschede voor de kerk van de Gereformeerde Gemeente in Emmeloord. Toen deze kerk in 1967 een nieuw orgel aanschafte is het orgel door de fa. Verschueren uit Heijthuizen verplaatst naar Marknesse, en uitgebreid met de subbas. Het Anker. Tot 1998 had ons gebouw geen naam. De kerk kreeg toen een nieuw bijgebouw en de kerkenraad deed een oproep aan de gemeente om een naam te bedenken voor de kerk. Er kwamen eerst 10 namen binnen die werden bekend gemaakt. Later volgde nog een aanmelding van een zuster. Deze naam heeft de voorkeur gekregen van de gemeente en de kerkenraad. Vanaf toen was de naam: Het Anker. Het anker is in de Bijbel het teken van de hoop. “Die hoop is als een betrouwbaar en zeker anker voor onze ziel” (Hebreeën 6:19). “Het geloof legt de grondslag van alles waar we op hopen” (Hebreeën 11:1). Het anker is dus een teken van de zekerheid van ons geloof. Het past ook goed bij land uit de zeebodem." (bron: NGK Het Anker)

Woonbarak / cultureel centrum
Het rijksmonumentale pand op Oudeweg 21/23 is het oudste pand van Marknesse. Het is een voormalige woonbarak uit 1944 van het toenmalige barakkenkamp. De woonbarak is gebouwd voor de huisvesting van polderwerkers. Het is het enig overgebleven exemplaar van de oorspronkelijk vijf bakstenen barakken voor 'manschappen', die deel uitmaakten van het kamp 'Dorp B'. Het betreft hier de middelste van de drie die aan de Oudeweg stonden. De bakstenen barak is gebouwd in opdracht van de Directie van de Wieringermeer afdeling Noordoostpolderwerken, naar ontwerp van de Bouwkundige Afdeling van dezelfde dienst. De barak was oorspronkelijk verdeeld in een ruimte met gemeenschappelijke voorzieningen en wooneenheden, die bestonden uit een voorkamer en een slaapzaal voor 12 personen met stapelbedden.

Het was de bedoeling dat de wooneenheden later als eengezinswoning zouden worden ingericht, wat echter nooit is gebeurd. Het gebouw heeft onder meer nog gediend als postkantoor en tuinbouwschool voordat het in 1974 een functie kreeg als verenigingsgebouw en cultureel centrum De Marke. De inwendig verbouwde barak bevat naast het voormalige verenigingsgebouw nog één woning (huisnr. 23). Het gebouw staat vergezeld van een kleine schuur die deel uitmaakte van de oorspronkelijke opzet van het barakkencomplex. Een uitbouw aan de zuid-westgevel is van jongere datum en valt evenals het inwendige van de voormalige woonbarak buiten de bescherming van rijkswege. De barak behoort tot de oudste nog bestaande bebouwing in de Noordoostpolder. De woonbarak is van algemeen belang vanwege de grote cultuurhistorische waarde: de voormalige barak heeft grote cultuurhistorische waarde als relict uit de pionierstijd van de Noordoostpolder en als laatste tastbare herinnering aan het barakkenkamp Marknesse / Dorp B; het gebouw is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de ruime mate van gaafheid van het exterieur; het gebouw is bovendien van groot belang vanwege de functionele en typologische zeldzaamheid. (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Autocross Marknesse (Tweede Pinksterdag).

- Dorpsfeest Marknesse (eind juni).

- Sinterklaas.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Dierenpark en kinderboerderij
"Het in 2011 van start gegane MeerZoo is een kleinschalig dierenpark en kinderboerderij in Marknesse, waarbij spelen niet ontbreekt, dat samen met onze zorgboerderij (Reemzorg) wordt beheerd. In de komende jaren wil MeerZoo zich deels gaan richten op een groep dieren van het Amerikaanse continent (Canada, Noord-, Midden- en Zuid Amerika). Een deel van deze soorten zit nu ook al in onze collectie. Daarnaast zullen ook de diverse "productiedieren" een plek krijgen. Door de diversiteit aan dieren is het niet altijd mogelijk om het gehele park open te stellen. Wij hebben daarom twee soorten openstellingen. De standaard openstelling en de zes bijzondere dagen. Ons doel is om de diverse soorten dieren die in onze collectie zijn te behouden voor het nageslacht. Daarnaast wil MeerZoo de verblijven zo natuurgetrouw mogelijk nabootsen en educatie verstrekken over hoe de dieren in de natuur leven en zich voortplanten.

MeerZoo heeft niet tot doel om met alle dieren die in onze collectie zijn te gaan fokken of kweken. Wij willen ons vooral richten op soortbehoud van zeldzame en minder voorkomende diersoorten. Een overzicht van de dieren die worden gehouden en waar mee gekweekt wordt kun je op de site vinden aan de rechterzijde onder de rubriek Dieren. Tevens vind je daar caresheets, informatieformulieren bij, die een algemene indruk geven van hoe het dier in de natuur leeft en hoe wij ze houden. Daarnaast is MeerZoo in Marknesse, door middel van Stichting Vrienden van MeerZoo, een opvang voor reptielen, vogels, knaagdieren en kleine exoten. De stichting zal de opvangdieren na controle op gezondheid en handelbaarheid hetzij in de eigen colectie opnemen hetzij herplaatsen bij andere dierentuinen of opvangadressen." De entree voor volwassenen is slechts € 5,00. Kinderen t/m 2 jaar gratis. Kinderen van 3 tot en met 10 jaar € 3,50.

Waterloopbos
Het Waterloopkundig Laboratorium in Delft vindt in 1951 in de Noordoostpolder de ruimte om modellen op schaal te bouwen, waarmee grote waterstaatkundige werken doorgerekend en getest kunnen worden. Naar dit gebruik is dit 120 ha grote deel van het Voorsterbos - NO van Kraggenburg maar op grondgebied van Marknesse - dan ook het Waterloopbos gaan heten. Eerst worden vooral Nederlandse situaties uitgetest, maar al gauw worden ook exotischer locaties als Lagos en Bangkok op schaal nagebouwd. Tussen 1951 en 1996 voert het instituut ruim 200 onderzoeken uit. Onderzoeken aan water, de stroming ervan, de golfslag. Dit bezorgt ons land internationale faam op het gebied van waterloopkunde. Deze bijzondere historie is nog altijd voel- en zichtbaar in het huidige Waterloopbos.

In de loop der jaren werd, door de ontwikkeling van computermodellen, het bouwen van proefmodellen grotendeels overbodig. Het Waterloopkundig Laboratorium heeft daarom de keuze gemaakt om te concentreren in Delft. Als gevolg hiervan heeft zij in 1996 dit terrein verlaten. Een groot deel van het terrein was al eerder verkocht aan een projectontwikkelaar. Deze had plannen om er een bungalowpark van te maken. Deze plannen zijn gelukkig niet doorgegaan. Als Natuurmonumenten in 2002 eigenaar wordt van het Voorsterbos, treft zij in het Waterloopbos - dat onderdeel uitmaakt van het Voorsterbos - een vervallen boel aan: de bomen groeien dwars door de modellen heen. Het is er onveilig en kan dan ook pas na een opknapbeurt, in 2005 voor publiek worden opengesteld.

Het is te kostbaar om alle 33 locaties te restaureren. Bovendien zijn ze slechts voor de tijdelijkheid gebouwd, want voor de duur van het onderzoek bedoeld geweest te functioneren. Een deel van de modellen laat men daarom 'begeleid vervallen', een ander deel wordt met minimale middelen geconsolideerd, en een handvol modellen wordt duurzaam gerestaureerd, als staalkaart van het onderzoek dat hier in de loop der jaren gedaan is. Het betreft met name de modellen van de Deltawerken, van de haven bij IJmuiden, van een Libische oliehaven, van het riviermodel bij Westervoort en van het stromingsmodel van het Noordzeekanaal. - Het Waterloopbos is in 2016 benoemd tot rijksmonument. - Fotoreportages van het Waterloopbos van weblogger Afanja. - Pagina over het Waterloopbos van beheerder Natuurmonumenten.

Romijnstuw. Een van de objecten in het Waterloopbos bij Marknesse is de Romijnstuw. Deze is als meet- en regelstuw gebruikt. De stuw bestaat uit een ‘bovenhoofd’ met twee instroomopeningen voorzien van een zogeheten Romijnschuif. De ‘kolk’ benedenstrooms van de instroomopeningen is door een gemetselde wand zodanig gescheiden dat het water van de ene instroomopening naar een dubbele uitstroomopening gaat en die van de andere instroomopening naar een enkele uitroomopening. In de tussenwand is een afsluitbare opening uitgespaard waardoor het water in de beide delen weer met elkaar kan worden verbonden. In de beide instroomopeningen is een hefschuif geplaatst volgens een principe dat door ir. Romijn voor de Tweede Wereldoorlog is beschreven. De schuif is aan de bovenzijde voorzien van een min of meer horizontale plaat waardoor de hoeveelheid water die door de stuw stroomt nauwkeurig kan worden gemeten. Het is destijds veel toegepast in het toenmalige Nederlands Oost-Indië in verdeelwerken voor de irrigatie. De uitstroomopeningen zijn uitgevoerd met een klepstuw. De stuwen werden met handkracht bediend.

De meetstuw verkeerde anno 2016 in een slechte staat, was in feite overgegeven aan de natuur. Voor de constructie is dit funest. Natuurmonumenten besloot dit kenmerkende object te restaureren om verder verval tegen te gaan en tevens de waterstand te kunnen blijven reguleren. De gerestaureerde stuw mocht er daarbij niet mooier uit komen te zien dan de oorspronkelijke. Het metsel- en pleisterwerk is daarom zo veel mogelijk gerestaureerd naar de oorspronkelijke situatie. De stuwschuiven en -kleppen en hun bewegingswerken zijn gerestaureerd en van een nieuwe conservering voorzien. Verdwenen onderdelen zijn nagemaakt volgens de oorspronkelijke constructie. De jury van de HSSN*-prijs 2017 heeft grote waardering voor de wijze waarop dit unieke object in oude glorie is hersteld. Dat geldt in cultuurhistorisch opzicht maar ook voor de technische kwaliteit van de restauratie. Het oorspronkelijke concept als eenvoudig opgebouwde stuw als waterbouwkundig meet- en regelwerk komt hiermee volledig tot zijn recht. De direct bij de entree gelegen, voor publiek zichtbare, terughoudend gerestaureerde stuw verhoogt bovendien de belevingswaarde van het Waterloopbos. Deze restauratie is 1e geworden bij het meedingen naar de HSSN-prijs 2017 (van de in totaal 6 inzendingen).
* = Stichting Historische Sluizen en Stuwen Nederland.

Deltagoot. Het grootste model in het Waterloopbos, de Deltagoot, is tussen 1978 en 1980 gebouwd. De Deltagoot is een enorme betonnen bak van 240 meter lang, 5 meter breed en 7 meter diep. Deze afmetingen waren van belang omdat de Deltagoot werd gebruikt om de op dat moment nog aan te leggen Oosterscheldekering te testen. Omdat kleine ontwerpfouten na uitvoering op de benodigde grote schaal rampzalige gevolgen kunnen hebben, wilde men de werkelijkheid zo dicht mogelijk benaderen. Het water, dat voortdurend met veel geweld tegen de wanden beukte, kwam uit een speciaal voor dat doel geslagen grondwaterput. Een bewegende wand functioneerde als hydraulische golfmaker, waarmee golven van drie meter hoog konden worden gemaakt als bij een westerstorm. Hiermee zijn o.a. onderzoeken en testen uitgevoerd naar de gigantische pijlers in de stormvloedkering voor de Oosterschelde.

Met de ingebruikname van de Oosterscheldekering op 4 oktober 1986 was de stormvloedkering voltooid en Zeeland veilig. De Deltagoot had het belangrijkste werk waarvoor hij was gemaakt achter de rug, maar hij bleef nog jarenlang in gebruik. Medewerkers van het Waterloopkundig Laboratorium, dat inmiddels is opgegaan in Deltares, bleven er nog lang onderzoek doen met zand, beton, steen en ander materiaal om te testen of diverse dijkontwerpen en -bekledingen bestand zouden zijn tegen de invloeden van wind en water. Deltares heeft inmiddels in Delft een nieuwe Deltagoot laten bouwen, waarmee golven van ruim 4 meter hoog kunnen worden gemaakt. Natuurmonumenten, de huidige eigenaar van het Waterloopbos, heeft van de lange goot een enorm Deltamonument laten maken. Dit Deltamonument wordt een van de trekpleisters van het Waterloopbos. - Fotoreportages van de Deltagoot, door weblogger Afanja.

In 2016 is de Ontwikkelagenda 'Waardevol Waterloopbos 2016-2026' gepresenteerd. Deze ontwikkelagenda is de opmaat naar de toekomst. Het in verschillende stadia bewaren, behouden en ontwikkelen van de waterloopkundige modellen vormt de kern van deze toekomst.

Directeur Teo Wams van Natuurmonumenten noemt het Waterloopbos ‘driesterren-natuur’: "Het Waterloopbos is een omweg waard. We hebben de ambitie om van het Waterloopbos een levend rijksmonument te maken dat nationaal en internationaal bekend is." Natuurmonumenten heeft in november 2017 bij provincie Flevoland een voorstel ingediend om het Waterloopbos bij Marknesse door te ontwikkelen tot een belangrijk knooppunt en bestemming van recreatie en toerisme in Flevoland. De provincie wil hier financieel aan bijdragen, mits de gemeente Noordoostpolder dat ook doet. Natuurmonumenten wil het bos met nieuwe voorzieningen voor een breder publiek en zeker ook voor kinderen aantrekkelijker maken. Het plan behelst onder meer het realiseren van een nieuwe entree, een Deltamonument, een overdekte speelgelegenheid en het Waterloopspeelbos met uitkijktoren. Daarnaast worden de bereikbaarheid en parkeermogelijkheden verbeterd en wordt een multimediale presentatie “Building with nature” ontwikkeld. Natuurmonumenten verwacht in 2021 klaar te zijn met de realisatie van het plan en schat in dat het Waterloopbos daarna jaarlijks circa 150.000 bezoekers zal trekken. De verwachting is dat de ontwikkeling van het Waterloopbos, in combinatie met andere toeristische trekpleisters zoals Schokland en Urk, zal leiden tot een toename in zowel dagrecreatie als verblijfstoerisme in Noordelijk Flevoland. (bron: Provincie Flevoland, 2017)

Abe Hoekstra (medewerker van het Waterloopkundig Laboratorium van 1966-1996) heeft een groot deel van de geschiedenis van Waterloopkundig Laboratorium De Voorst vastgelegd en toegankelijk gemaakt op het internet. Deze website bevat een schat aan informatie in de vorm van foto's, video's, tekeningen en beschrijvingen van de verschillende schaalmodellen.

"Doordat de watergangen in het Waterloopbos langzaam dicht slibden, zijn deze het afgelopen 1,5 jaar in delen gebaggerd. In totaal is uit 3 kilometer watergang ruim 9.000 m3 bagger verwijderd. Daarmee is de doorstroming naar de waterloopkundige modellen weer gegarandeerd en de kwaliteit van het water flink verbeterd. Inmiddels is het baggerdepot ingeplant met nieuwe bomen. Daarmee zijn de baggerwerkzaamheden in het Waterloopbos nu volledig afgerond.

Bij het openzetten van de stuwen stroomt automatisch veel bagger mee de kanalen in. Dit zorgt voor ‘verlanding’, te zien aan het vele riet dat groeit in de waterwerken en kanalen. Door de gemiddeld één meter dikke laag slib uit de watergangen weg te halen, kan het water weer beter doorstromen. Daardoor wordt niet alleen de watertoevoer naar de modellen gegarandeerd; de waterkwaliteit verbetert ook. Beschermde diersoorten zoals de ijsvogel, grote gele kwikstaart, groene glazenmaker, gevlekte witsnuitlibel, ringslang en grote gerande oeverspin profiteren na het baggerproject van het schonere water.

Baggeren met een bootje. Het overgrote deel van de te baggeren tochten was niet bereikbaar voor groot materieel vanaf de kant. Ook zou groot materiaal in het kwetsbare bos teveel schade aanrichten. Daarom zijn de baggerwerkzaamheden uitgevoerd met een kleine baggerboot. De van de bodem opgezogen bagger is vervolgens via een pijplijn naar het baggerdepot getransporteerd. Daar kon de bagger inklinken voordat het werd afgevoerd. Ruimte voor bomen. Het baggerdepot dat voor deze ‘operatie’ was aangelegd, is niet meer nodig. Daarom zijn op deze locatie door Natuurmonumenten weer bomen geplant, waaronder linde, haagbeuk en zoete kers. De komende jaren zal het voormalig depot langzaam dichtgroeien en weer helemaal opgaan in het Waterloopbos." (bron: Natuurmonumenten, april 2022)

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Marknesse.

- Nieuws: - De 2-wekelijkse kleurrijke dorpskrant voor Marknesse e.o.* SLUISpuntNL is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers). - Nieuws van de dorpskrant op Facebook.
* Wordt ook in Kraggenburg, Luttelgeest en omliggende buitenwegen bezorgd, oplage ca. 3.200 stuks.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsbelang Marknesse behartigt de belangen van de inwoners van het dorp. We zetten ons in voor de leefbaarheid van ons dorp. U kunt daarbij denken aan het organiseren en ondersteunen van vele activiteiten, maar ook het onderhouden van contacten met provincie, gemeente, bewoners, verenigingen en ondernemers. De vereniging heeft een onpartijdige grondslag. Het bestuur van dorpsbelang vergadert 11 keer per jaar en 1 keer per jaar is er een algemene ledenvergadering. Tijdens deze laatste vergadering legt het bestuur verantwoording af, bespreken zij actuele zaken met haar leden bespreekt en worden de bestuursleden gekozen. Daarnaast is er periodiek een 10-dorpenoverleg, waarin per dorp binnen de Noordoostpolder de voorzitter en een tweede bestuurslid deelnemen. Hier worden ervaringen uitgewisseld en zaken, die in meerdere dorpen spelen, samen opgepakt. Commissies en zaken die onder de vereniging Dorpsbelang vallen zijn: Feestcommissie; Promotiecommissie; Beheerscommissie; de Historische werkgroep; Contactgroep; Dorpskrant de SluisPuntNL (samen met de sportvereniging en de ondernemersvereniging); Marknesse Duurzaam."

- Dorpshuis: - "Inwoners van Marknesse hebben de behoefte om verbindingen te leggen, tussen diverse activiteiten, maar nog belangrijker tussen het samenkomen van diverse doelgroepen. Tijdens de diverse thema-avonden betreffende het Dorpsontwikkelingsplan is dit door de dorpsbewoners aangegeven. Zij willen graag samen komen voor een praatje (buurtkamer), een spelletje, vakantie-activiteiten / activiteiten na schooltijd, het lezen van de krant, het beoefenen van hun verenigingsactiviteit, het samen kunnen komen na (bijvoorbeeld) een uitvaart.

Een extra motivatie is dat we in Marknesse zien dat zowel ouderen als jongeren te maken hebben met een vorm van eenzaamheid, waarbij de sociale eenzaamheid de boventoon voert. Met name de jongeren die nog net te jong zijn (12-15 jarigen) om ergens heen te mogen gaan hebben behoefte om samen te komen. Evenals de net iets oudere jeugd (16-17 jaar), die behoefte hebben aan een legitieme fysieke ‘chill-/hangplek’. ‘Vrienden online’ is zeker niet hetzelfde als ‘offline’ vrienden/sociale contacten hebben. Door persoonlijk contact wordt de vriendschap naar een hoger niveau gebracht, de intimiteit vergroot en het eenzame gevoel neemt eerder af. De sociale interactie zorgt enerzijds voor ontspanning, gezien worden, zorg om elkaar en anderzijds voor de fysieke, dan wel sociale en psychische gezondheid.

Van oudsher kwamen de dorpsgenoten, club- en het verenigingsleven samen in Centrum de Marke (in de rijksmonumentale voormalige woonbarak, die wordt bechreven in het hoofdstuk Bezienswaardigheden, red.), wat door het ontbreken van de huidige normen en eisen voor gebruik verplaatst werd naar het aanvankelijk Chez André, later Chez Marknesse geheten uitgaanscentrum. Echter, sinds het sluiten van Chez in het voorjaar van 2020 komen (spontane) ontmoetingen en verbindingen nog maar minimaal voor en blijft het realiseren van de nieuw te wensen activiteiten uit. Daarbij is het verenigingsleven* de drijvende kracht achter de sociale leefbaarheid van het dorp en dienen zij een plek te hebben waar ze dit kunnen uitvoeren. Om de nieuwe activiteiten te kunnen initiëren en huidige activiteiten** door te ontwikkelen, realiseren we in Marknesse een nieuw te bouwen dorpshuis.

* = Accordeonvereniging Crescendo, Algemene Toneel Vereniging, Alpha, Avondvierdaagse, Contactgroep, Christelijke gemengde zangvereniging, De Loopgroep, De Soos, Drumfanfare DOKA, Feestcommissie, HSV ’t Snoekje, Mix-ML, IJsclub, Ondernemingsvereniging, Open Huis, Promotiecommissie, SluisPuntNL, Sportvereniging Marknesse, Tennisclub ATV De Voorst, Dorpsbelang, Visclub Jeugd en de Volkstuinenvereniging.
** We denken met name aan de volgende activiteiten: Ontmoeten: - JOJ (Jongeren Ontmoeten Jongeren); - Chillplek 16+; - Koffie-ochtenden; - Buurtkamer ouderen; - Lokale (streek)markt. Ontspannen: - Vrouwen-leesclub; - Doe-hoek; - Ouderensport & ontspanning; - Accordeon; - Soosmiddagen. Ontwikkelen & ontdekken: - Levensverhaal; - Samen mantelzorgen; - Cursussen en workshops; - Historisch Marknesse in Woord en Beeld; - Flexwerken ZZP’ers. Ondersteuning: - Zorg- en welzijnsloket; - (vrijwilligers)thema-avonden. Met de activiteiten realiseren we een laagdrempelige ontmoetingsplek, waarmee de sociale cohesie en de leefbaarheid in het dorp wordt vergroot.

Dorpshuis Marknesse is geschikt voor vele verschillende activiteiten en doelgroepen. Waarbij er specifieke aandacht is voor kinderen, jongeren, vrouwen en ouderen (65+). Daarnaast zijn wij gericht op de medebewoners met een (arbeids-)migratieachtergrond in ons dorp. De activiteiten die voor de doelgroep gerealiseerd worden dienen ten doel de verbinding tussen en binnen de doelgroepen te bevorderen om zowel lichamelijk, psychisch, sociaal als spiritueel (zingeving) te groeien. Met de realisatie van het dorpshuis gaat een langgekoesterde wens van de inwoners van Marknesse in vervulling namelijk: laagdrempelige ontmoeting en activiteiten, waardoor onderlinge verbinding en saamhorigheid ontstaat."

De intentie is dat het nieuwe dorpshuis eind 2022 gereedkomt. Bron en voor nadere informatie zie het projectplan voor het nieuwe dorpshuis, mei 2021, van de gemeente en Stichting Dorpshuis Marknesse. Het dorpshuis gaat ruim een miljoen euro kosten, waarbij van de dorpelingen ook een bijdrage wordt gevraagd. Ze organiseren dan ook sinds medio 2020 al activiteiten zoals bingo's en fietstochten om fondsen voor het dorpshuis te werven. Informatie over actuele acties vind je onder de aan het begin van de vorige alinea gelinkte Facebookpagina.

- Onderwijs en kinderopvang: - "OBS De Driesprong in Marknesse is een openbare school voor betrokken, leergierig en ondernemend onderwijs. Met elkaar staan wij volmondig voor deze vier kernwaarden: Openbaar, Betrokkenheid, Leergierigheid en Ondernemerschap* brengen kennis en vaardigheden met zich mee, die we uw kind op dit moment leren. Ze zijn voor ons daarnaast ook toekomstgericht. We realiseren ons dat we uw kind op school dingen leren voor een toekomst die alles behalve duidelijk is. De kennis en vaardigheden uit onze visie zorgen dat uw kind, ook met veranderende kennis en inzichten van de toekomst, goed voorbereid naar de middelbare school gaat, en later als volwaardig burger kan participeren. * Openbaar: We tonen respect naar elkaar en staan open voor elkaar. Betrokkenheid: We hebben oprechte aandacht voor elk kind en elke ouder. Leergierigheid: We streven naar het hoogst haalbare onderwijs voor uw kind. Ondernemerschap: We leren uw kind zich presenteren, samenwerken, initiatief en verantwoordelijkheid nemen."

- "De KBS Mariabasisschool in Marknesse wil kinderen in ons onderwijs ondersteunen in hun persoonlijkheidsontwikkeling, door het stimuleren van het maken van eigen keuzes. Elk kind moet de mogelijkheid krijgen om een positief zelfbeeld te ontwikkelen. In een sfeervolle omgeving met een positief pedagogisch klimaat werken de leerkrachten en leerlingen en leerlingen onderling hierin samen. Coöperatieve werkvormen, zelfstandig werken en ICT hebben daarbij een plaats in de school. We stemmen ons onderwijs af op de onderwijsbehoeften van elke leerling, zodat deze zich optimaal kan ontwikkelen. De vaardigheden van de 21e eeuw worden aangeboden en gebruikt in de lessen, zodat de leerlingen goed worden voorbereid op de toekomstige maatschappij. Niet alleen de leerlingen, ook de leerkrachten leren: Bij het opleiden van studenten in de school krijgen wij als school een veel actievere rol. Het is voor ons óók een kans tot verdere professionalisering. Door het leren van de student leren ook de ontvangende teamleden. Leerkrachten, die soms al jaren voor de klas staan, worden ineens op kwaliteit aangesproken. De vragen waarmee de studenten komen houden ons scherp. Het dwingt ons tot nadenken om te kunnen verantwoorden waarom we de dingen doen zoals we die doen. Het vraagt om een open houding en biedt nieuwe kansen."

- "Basisschool CBS De Zeester in Marknesse heeft ca. 90 leerlingen verdeeld over 4 combinatiegroepen. Naast de reguliere lokalen beschikken we over een mooie gemeenschapsruimte met podium. Deze ruimte geeft de mogelijkheid tot allerlei activiteiten. Ons motto is: ”Je bent een ster tussen alle andere sterren.“ Wat houdt dat in? Ons motto zit verweven in ons christelijk, didactisch en pedagogisch handelen. We bedoelen hiermee dat elk kind recht heeft op de juiste aanpak, de juiste benadering. Elke “ster” is een “ster” met zijn of haar mogelijkheden en van de leerkracht wordt daarom verwacht die mogelijkheden op een positieve manier te ontwikkelen. We willen dat jouw kind elke dag met plezier naar school gaat. Daarom werken we aan een goede sfeer in de groepen. We vinden het belangrijk dat kinderen tot hun recht komen. Daarom besteden we extra aandacht aan kinderen die moeite hebben met leren of daar juist heel goed in zijn. Kinderen zitten op school om te leren. Leren van elkaar en van de leerkracht."

- "Na een lange schooldag is het tijd om leuke dingen te doen! Op de unieke locatie Dierenpark MeerZoo in Marknesse is zowel een buitenschoolse opvang als een zorgboerderij. Hierbij worden kinderen begeleid bij allerlei leuke activiteiten zoals het voeren van dieren, knuffelen met konijnen, borstelen van de minipaardjes, knutselen, lopen met de uilen, op zoek naar vervellingen van slangen, spelletjes doen, buitenspelen of misschien heb je zelf een nog leuker idee. Bij Meer-BSO hoef je je nooit te vervelen en is er altijd wel wat nieuws om te doen en te leren. In kleine groepjes van ongeveer zes kinderen is er voor iedereen tijd en aandacht en maken we er een leuke dag van.

Wij willen graag iedereen de mogelijkheid bieden voor een leuke opvang. Daarom hebben we naast de reguliere BSO ook een BSO plus (extra). Hiermee kunnen we ook kinderen die wat extra aandacht nodig hebben een leuke dag bieden. Bij Meer-BSO in Marknesse vinden we het belangrijk dat elk kind zich welkom voelt en zijn of haar talenten kan ontwikkelen. Wij bieden professionele begeleiding waarbij uw kind in een kleine groep extra aandacht krijgt. We integreren de reguliere BSO met de BSO plus zodat uw kind mee kan draaien met zijn of haar leeftijdsgenoten. Voor de BSO plus (extra) zijn de groepen wat kleiner dan de reguliere BSO. De groepsgrootte van de BSO plus (extra) is ongeveer 6 kinderen. Iedereen vanaf 4 jaar oud is welkom bij Meer-BSO. Mocht u geïnteresseerd zijn, dan kunt u altijd contact opnemen voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek."

- Sport: - Voetbalvereniging s.v. Marknesse.

- "Tennisvereniging ATV De Voorst is opgericht in 1963. De vereniging begon met 2 gravelbanen op locatie de Voorst bij Kraggenburg. Later kwamen er 3 all weatherbanen bij op sportlocatie de Punt in Marknesse; inmiddels zijn dit kunstgrasbanen geworden. Wegens bezuinigingen moest na 50 jaar afstand worden gedaan van onze gravelbanen in het Voorsterbos. Er wordt nu alleen nog gespeeld op de 3 verlichte kunstgrasbanen op sportcomplex de Punt. In 2015 is het clubgebouw door onze leden grondig en energiek gerenoveerd, zodat het na 30 jaar weer klaar is voor de toekomst. De vereniging kent vele activiteiten voor zowel competitie als recreatieve spelers en de jeugd; hierbij is de kantine geopend."

- "FTC Marknesse is dé wielervereniging in de Noordoostpolder. Na de officiële start in 2007 (de oorsprong ligt in 2004) stond het bestuur van de FTC voor de uitdaging om het (race-)fietsen in de Noordoostpolder verder te ontwikkelen. In januari 2008 stond de teller op 27 leden. De “spin off” van de activiteiten in 2008 heeft de FTC veel leden opgeleverd wat resulteerde in een ledenbestand van 92 eind 2008. In 2015 is het ledental iopgelopen tot ruim 235. De activiteiten van de vereniging zijn o.a reguliere fietsavonden, toertochten op zaterdag/zondag, de Rabo Tulpenronde, de Zomeravondcompetitie voor licentiehouders, individuele tijd- en koppeltijdritten. Ook staan deelname aan klassieke toertochten en cyclo's op het programma, in binnen- en buitenland. Onze FTC is een georganiseerde Toer Fiets Club voor de sportieve fietser, jong en ouder, met aandacht voor de racefietser en mountainbiker. Een vereniging waar sportiviteit en gezelligheid zijn gebundeld onder het motto: samen uit, samen thuis. Een vereniging die haar leden alle faciliteiten biedt middels NTFU en KNWU.

Wil je leuk, ontspannen en onder deskundige begeleiding leren wielrennen? Lekker door de polder fietsen, genieten en gezond bezig zijn? Meld je dan aan voor de beginnersgroep wielrennen van FTC Marknesse. Deze cursus is voor iedereen van 12 tot 65 die graag wil gaan fietsen op een racefiets. Ervaring of een goede conditie is beslist niet nodig. Zelfs een eigen racefiets hoef je nog niet direct te hebben, want deze kun je de eerste keren ook huren via de Wielrenschool. Ook andere materialen zoals helmen, reservebanden of bijvoorbeeld een bidon zijn op aanvraag te huur. De cursusavonden zijn altijd op maandagavond en starten jaarlijks begin april. De cursus duurt 6 weken, waarbij we vanaf de basis beginnen. Onderdelen als noodstop, goede bochtentechniek, schakelen en het rijden in een groepje worden in een veilige omgeving geoefend. Op een ontspannen manier leer je de racefiets steeds beter beheersen en ga je vanzelf steeds iets sneller en iets verder weg fietsen. Na afloop van de cursus heb je voldoende ervaring om, als je dat wilt, met de meer gevorderde fietsers van FTC Marknesse mee te rijden. Deze hebben ook op maandagavond een trainingsgroep. Aan de cursus zijn kosten verbonden."

- Zorg: - "Zorgboerderij Reemzorg in Marknesse is gevestigd op een unieke locatie, namelijk dierenpark MeerZoo. Zorgboerderij ReemZorg biedt dagbesteding, opvang, logeren in de weekeinden en door de week, kortdurend verblijf en crisisopvang. Dit alles voor kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen met en zonder beperking. Wat bieden wij: duidelijke structuur en een dagelijks ritme; zorg op maat; werken op een unieke locatie: dierenpark MeerZoo; werken met kinderboerderijdieren en exotische dieren; professionele begeleiding (bij het werken aan doelen); een goede, gezellige en huiselijke sfeer. Naast de boerderijdieren zoals paarden, ezels, geiten, kippen, alpaca's enz. hebben wij ook neusberen, wasberen, slangen, hagedissen, schildpadden, uilen en nog veel meer. Wij vinden het belangrijk om de deelnemers vaardigheden aan te leren, waardoor ze beter met hun beperking om leren gaan en kunnen werken aan zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Ook vinden wij de verantwoordelijkheid voor de dieren, zelfvertrouwen, waardering en respect erg belangrijk, maar ook het genieten van het werk tussen de dieren in de natuur. Ieder mens is uniek op zijn/haar eigen manier en daarom kijken wij dus vooral naar de dingen die deelnemers wel kunnen en niet zo zeer naar de dingen die ze niet kunnen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de algemene begraafplaats van Marknesse.

Reactie toevoegen