Meddo

Plaats
Dorp
Winterswijk
Achterhoek
Gelderland

meddo_plaatsnaambord_kopie.jpg

Meddo is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Winterswijk.

Meddo is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Winterswijk.

meddo_rk_johannes_de_doperkerk.jpg

Buurtschap Meddo wordt een dorp door/na de bouw van de RK Johannes de Doperkerk in 1864.

Buurtschap Meddo wordt een dorp door/na de bouw van de RK Johannes de Doperkerk in 1864.

meddo_molen_van_sellink.jpg

De Molen van Sellink in Meddo is gebouwd in 1873. In 1933 is wegens brand het wiekenkruis verwijderd, en even later ook de kap, zodat sindsdien alleen de molenromp nog over is.

De Molen van Sellink in Meddo is gebouwd in 1873. In 1933 is wegens brand het wiekenkruis verwijderd, en even later ook de kap, zodat sindsdien alleen de molenromp nog over is.

meddo_oldewievendag_2017.jpg

Mooie slogan van de Oldewievendag Meddo 2017, waar ze "met alle vrouwleu duftig feest vier'n", aldus hun Facebookpagina

Mooie slogan van de Oldewievendag Meddo 2017, waar ze "met alle vrouwleu duftig feest vier'n", aldus hun Facebookpagina

meddo_jc_elbekurkie_kopie.jpg

Jongerencentrum Elbekurkie in Meddo heeft in 2013 het 40-jarig bestaan gevierd en is nog altijd alive and kicking!

Jongerencentrum Elbekurkie in Meddo heeft in 2013 het 40-jarig bestaan gevierd en is nog altijd alive and kicking!

Meddo

Terug naar boven

Status

- Meddo is een dorp* in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Winterswijk.

* Deze kern wordt soms nog altijd een buurtschap genoemd, omdat het vanouds onder de reeks buurtschappen viel rondom en vallend onder Winterswijk, maar sinds de bouw van de kerk in 1864 is Meddo geleidelijk uitgegroeid tot een dorp met een duidelijke dorpskern.

- Het dorp heeft tegenwoordig als plaatsnaam in het postcodeboek 'Winterswijk Meddo'. Ook bij alle andere buurtschappen in deze gemeente is de toevoeging 'Winterswijk' voor de plaatsnaam geplaatst. Vermoedelijk omdat men anders steeds aan deze en gene moest uitleggen dat hun relatief onbekende woonplaats bij Winterswijk ligt. Op de plaatsnaamborden staat - wat ons betreft terecht - alleen de eigenlijke plaatsnaam (in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Nederweertse dorp Eind, waar men het postadres-voorvoegsel 'Nederweert-' wél op enig moment ook op de plaatsnaamborden heeft aangebracht).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
In de archieven wordt in 1399 melding gemaakt van het innen van tienden (afdracht aan de pachtheer) door de erven van Gelle. Gelle is de oudere naam voor Meddo.

Terug naar boven

Ligging

Meddo ligt N van Winterswijk, ZO van Groenlo en grenst via het buitengebied in het N en O aan Duitsland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Meddo 135 huizen met 1.040 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 600 huizen met bijna 1.600 inwoners. Enkele jaren geleden waren het er nog maar 1.400. Hoe dat komt, kun je lezen in het hoofdstuk Recente ontwikkelingen.

Terug naar boven

Geschiedenis

In 1815 wordt Willem I koning van Het Koninkrijk der Nederlanden. Onder zijn bewind worden veel maatregelen uit de Napoleontische tijd overgenomen. Zo wordt ook de door de Fransen voorbereide verdeling van markegronden in 1837 in de Markewet vastgelegd. De uitvoering daarvan vindt in Meddo pas in 1857 plaats. Er is veel grootgrondbezit en het klassenstelsel blijft bestaan, ook in de rechtspraak. Boeren plegen diefstal van eigen graan om aan de gehate belasting te ontkomen.

Het is armoe troef. In 1820 ontstaat een landbouwcrisis en in 1840 werderom. Hierdoor en mede door gewijzigde godsdienstopvattingen besluit een aantal boeren uit dit gebied te emigreren, vooral naar Amerika. Door de Noordamerikaanse graanexport naar Europa wordt duidelijk dat verbouw hiervan zich hier niet meer loont en legt men zich meer toe op veeteelt. In 1920 worden de woeste gronden op het Hazenveld en Masterveld in het buitengebied van Meddo ontgonnen. Later volgt ook het Meddose Veen.

Ondanks de crisisjaren in de jaren dertig blijven de boeren in Meddo tot de Tweede Wereldoorlog hun overwegend gemengd bedrijf uitoefenen. De naoorlogse jaren kennen moeilijke perioden. Een aantal boeren emigreert naar landen als Amerika en Canada. Toch blijft het dorp een agrarische gemeenschap. Door maatschappelijke en economische veranderingen komt hier in de jaren vanaf 1980 verandering in. Vele boeren zien zich door verschillende oorzaken genoodzaakt tot stopzetting van het bedrijf. De overgebleven agrarische bedrijven kunnen hun bestaansrecht alleen zekerstellen door fusie of schaalvergroting. Na de Ruilverkaveling waarbij stukken grond worden 'geruild', verkocht of gekocht, ontstaat er ook enigszins een wijziging in het landschappelijk aanzicht van het dorp. Toch blijft het merendeel voornamelijk uit landbouwgrond bestaan, afgewisseld met prachtige stukken natuur, waaronder bos en natveen. (bron: dorpssite Meddo.net, waarvoor zie het hoofdstuk Links > Algemeen)

Straatnaamgeving
De wegen in het buitengebied van Meddo hebben pas in 1994 namen gekregen. Vóór 1994 hadden de huizen en boerderijen als adres alleen de voor dit dorp specifieke letter D (iedere kern in Winterswijk had zijn eigen letter), gevolgd door een nummer. De huizen waren in oplopende volgorde genummerd, maar hierbij werd geen rekening gehouden met wegen. De nummering liep dwars door het landschap in een grote boog om de kern heen. De boerderijen met bijv. de adressen D91 en D92 lagen dus wel dicht bij elkaar, maar niet per se aan dezelfde weg.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Veel dorpen, ook in de Achterhoek, hebben last van 'krimp' (= bevolkingsdaling), door de fenomenen 'ontgroening' (= minder jeugd, omdat er enerzijds door de kleinere gezinnen van tegenwoordig en veel een- en tweepersoonshuishoudens minder kinderen worden geboren en anderzijds de jeugd deels naar de grotere kernen trekt) en 'vergrijzing' (absoluut en relatief steeds meer ouderen, die ook nog steeds ouder worden, waardoor mede een steeds hoger gehalte aan een- en tweepersoonshuishoudens en dus minder mensen per huis dus ook daardoor bevolkingsdaling). Maar in dit dorp doen ze daar niet aan. Er wordt namelijk - in verhouding, voor dit kleine dorp - in Meddo fors genieuwbouwd; in 2008 heeft de gemeenteraad zijn zegen gegeven aan het nieuwbouwplan Roetendael Plus, dat aan de noordkant van het dorp verrijst, met in totaal ca. 60 woningen, in fasen te realiseren. Op de Facebookpagina onder de link houden ze je op de hoogte van de actuele ontwikkelingen. De eerste fase, aan de wegen Harberthof en Greverkamp, is gerealiseerd rond 2010. Anno 2020 is een volgende fase in ontwikkeling, genaamd Nieuw Gelle, met 21 kavels.

- De enige supermarkt in het dorp, de Dagwinkel, een voortzetting van de vroegere Spar van Jan en Lucy Lanting, die de winkel t/m 2017 ruim 30 jaar hebben gerund, is in september 2019 gesloten. Daarmee verliest het dorp ook zijn PostNL servicepunt en geldautomaat, die ook in de winkel waren gevestigd. De omzet was dusdanig gedaald dat het niet lonend meer was om de winkel nog langer open te houden. De laatste jaren was de winkel eigendom van groothandel Van Tol Retail uit Bodegraven, die zo'n zevenhonderd supermarkten, buurtwinkels, rijdende winkels en recreatiemarkten bedient en die onder het concept Dagwinkel onder meer de supermarkt in Meddo van producten voorzag. De winkel werd sinds 2018 gerund door Rob en Wilma van Emden uit Doetinchem. Ondanks alle moeite die ze hebben gedaan om op de behoeften van de consumenten in te spelen (waarvoor zie het artikel onder de link), is het ze kennelijk toch niet gelukt om het voldoende rendabel te krijgen. Mensen kwamen er vooral voor 'de elders vergeten boodschappen'. Het echtpaar Van Emben is er al na vrij korte tijd mee gestopt, waarna Van Tol het nog als filiaal heeft voortgezet.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Meddo heeft 7 rijksmonumenten, zijnde de Sevinkmolen, de molenromp Molen van Sellink, en de T-boerderij Gelder Esch met bijbehorende objecten (dat zijn in totaal 5 rijksmonumenten) op Geldereschweg 96.

- Meddo heeft 11 gemeentelijke monumenten, zijnde de hallenboerderij op Balkenschotweg 1, de boerderij op Beerninkweg 15, de boerderij op Beitelweg 7, de RK kerk Johannes de Doper, de T-boerderij op Geldereschweg 52, de Pastorie op Goorweg 2, de pannenschuur aan de Goossensweg, de boerderij op Poolserweg 3, de schuur op Wandersweg 5, de boerderij op Wesselinkweg 1, en de boerderij op Wormskampweg 11.

- RK Johannes de Doperkerk (Geldereschweg 25) uit 1864. De ingang is verwerkt in de kerktoren, waarin enkele grote verticale raampartijen zijn verwerkt. De toren is afgewerkt met een torenspits. De kerk is een zaalkerk. De inwoners van dit dorp zijn, in tegenstelling tot het overige deel van de gemeente Winterswijk, overwegend rooms-katholiek. Vanaf 1850 zijn al pogingen ondernomen om in Meddo een kerk te stichten. In 1863 krijgt de gemeenschap van het ministerie van Eredienst, dat onderdeel uitmaakte van het ministerie van Buitenlandse zaken, de goedkeuring voor de bouw van een kerk. Een pastorie ontbrak nog, waardoor de kerk onder de Winterswijkse parochie viel. De wens was er om een eigen parochie te stichten, waarvoor in 1888, na overplaatsing van een pastoor uit Winterswijk, goedkeuring kwam. De pastorie is in 1898 gereedgekomen. De bouw van de kerk heeft ertoe geleid dat de plaats van buurtschap is getransformeerd tot een dorp met een duidelijke kern. In 2018 is bekendgemaakt dat de kerk uiterlijk in 2026 aan de eredienst zal worden onttrokken.

- Mariakapel.

- De Sevinkmolen in Meddo (Meddoseweg 40) is in 1868 gebouwd in opdracht van drie Meddose boeren: D.W te Gronde, G.W. te Voortwis en J.H. Seevink. De molen is op grond van Seevink gebouwd en wordt daarom de Sevinkmolen genoemd, hoewel de eigenlijke naam De Zorg is. Het is een ronde beltkorenmolen. In 1916 is de molen wegens de slechte bouwkundige staat stilgezet. De molen is daarna verkocht aan J.W. Helder, die hem heeft laten herstellen. Daarna is de molen tot 1928 in bedrijf geweest. In dat jaar waaide tijdens een storm het wiekenkruis van de molen. Daarna is de molen gebruikt als onderkomen voor een mechanische maalderij en als opslagplaats van Coöperatieve Landbouwvereniging Winterswijk. In april 1999 is Stichting De Sevink Molen gestart met een restauratie. Deze is in juni 2001 gereedgekomen. Rond de molen ligt recreatiepark Sevink Molen.

- De Molen van Sellink (Geldereschweg 3) is gebouwd in 1873 en is genoemd naar de eerste molenaar. In 1933 is wegens brand het wiekenkruis verwijderd, en even later ook de kap, zodat sindsdien alleen de molenromp nog over is.

- Twee van de grootste zwerfkeien in Nederland zijn gevonden in Meddo. Een van deze keien, met een gewicht van 38.000 kg, staat bij de kantine van de plaatselijke voetbalclub. De andere kei heeft een gewicht van ruim 43.000 kg en staat bij het gemeentehuis van Winterswijk.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Oldewievendag Meddo (op een zondag begin februari) is "met alle vrouwleu duftig feest vier'n", aldus hun Facebookpagina. Hoe dat eraan toegaat kun je zien in het fotoalbum Oldewievendag 2017.

- Carnaval. - CV De Knorrepotten.

- Elk jaar staat het dorp tijdens Pasen in vuur en vlam. Dan vindt namelijk het VuurFestival plaats. Zo'n 10.000 mensen hebben dan Meddo op hun vizier staan om te genieten van de mooiste muziek, acts en vermaak. Maar de hoofdreden is natuurlijk het grote Paasvuur, dat door middel van een spectaculaire openingsshow wordt aangestoken.

- Autocross en Motorcross (2e paasdag).

- Volksfeest Meddo (weekend eind juni).

- Music Generations Meddo (weekend in augustus) is het ouderwets gezellige Bosfeest van vroeger, maar dan in een nieuw jasje. Een samenwerking tussen Elbekurkie, Spiekerman en het Motor Hotel.

- Het Oldtimerfestival (3e weekend in september, in 2020 voor de 27e keer) trekt jaarlijks meer dan 1.000 oldtimers (tractoren, landbouwmachines, personen- en vrachtauto’s, stationaire- en wegmotoren van 30 jaar of ouder) uit het hele land. Het evenement wordt gekenmerkt als een gemoedelijk samenzijn van oldtimerliefhebbers in een ongedwongen sfeer met een grote variëteit aan bezienswaardigheden. Een degelijke organisatie en vriendelijke prijzen van de (warme) versnaperingen op het terrein en de dranken in de tent, maken er een echt oldtimerfeest van. Sinds 2000 begeeft "alles wat rookt, ronkt en roest" (tractoren, landbouwmachines, personen- en vrachtauto’s, stationaire motoren en wegmotoren) met een "ruime levenservaring" (30 jaar of ouder) zich in het 3e weekend van september naar Oldtimerfestival Meddo. In 2019 is het evenement verhuisd van de Illegoorseweg naar de Eibergseweg. Voor een indruk van wat je er zoal kunt aantreffen, zie de videoreportage van de intocht van het Oldtimerfestival editie 2019.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Meddo Natuurlijk Mooi is een prachtige site met honderden foto's van het rijke dieren- en plantenleven in en rond het dorp. De site wordt regelmatig aangevuld met nieuwe waarnemingen.

- De voormalige zandafgraving 't Hilgelo (ook wel Hilgelomeer genoemd) is tegenwoordig in gebruik als zwemplas.

- Het vlonderpad in het Meddose Veen is in 2008 geheel vernieuwd. Het pad maakt onderdeel uit van de Korenburgerveenroute. Voor de palen en de planken is PLATO hout gebruikt; inlandse zachte en snelgroeiende houtsoorten die zijn verduurzaamd door een speciaal kookproces, waar geen chemicaliën aan te pas komen, tot hoogwaardig hout met een lange levensduur. Het pad is destijds aangelegd in het kader van het Hoogveenherstelproject Korenburgerveen. De gemeente Winterswijk heeft het Meddose Veen in 2013 overgedragen aan Natuurmonumenten. Het Meddose Veen wordt als onderdeel beschouwd van het Korenburgerveen, dat al bij Natuurmonumenten in beheer was. Nadere informatie over het Korenburgerveen op de site van beheerder Natuurmonumenten.

- De oevers in het Meddoseveld worden in ieder geval tot 2016 natuurvriendelijk beheerd. Daarover is in 2010 een overeenkomst tussen alle grondeigenaren en Waterschap Rijn en IJssel getekend. De coöperatieve vereniging PAN coördineert het onderhoud in het Meddoseveld in opdracht van het waterschap. Het werk wordt verzet door ingehuurde agrariërs, die daarmee een extra bron van inkomsten verkrijgen. De samenwerking tussen landbouwers, de agrarische natuurvereniging PAN (Particulier Agrarisch Natuurbeheer) en Waterschap Rijn en IJssel, heeft de afgelopen 6 jaar 4 hectare aan nieuwe natuur opgeleverd.

In de overeenkomst worden de gebruikelijke smalle onderhoudspaden aan beide zijden van watergangen getransformeerd tot een meer robuuste, 4 meter brede strook aan één kant van het water. Het onderhoud van 15 kilometer aan watergangen kan zo eenvoudiger, goedkoper en natuurvriendelijker plaatsvinden. Door deze aanpak ontstaat een grotere variatie aan flora en fauna. De afgelopen jaren is de 'onkruiddruk' voor de naastgelegen weilanden al merkbaar verminderd. Onkruiden die zich vanaf de waterkant verspreidden, zijn vervangen door meer gewenste kruiden. Distels, brandnetels en bijvoorbeeld ridderzuring krijgen daardoor minder kans. Boeren hebben daardoor minder overlast en het bespaart tevens werk. Weidevogels als wulpen, kieviten en veldleeuweriken, die in Nederland onder zware druk staan, lijken het in het Meddoseveld tegenwoordig relatief goed te doen. Verschillende soorten vlinders, fazanten en patrijzen worden ook vaker dan voorheen waargenomen. (bron: Waterschap Rijn en IJssel, 11-6-2010)

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Meddo (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - De site van en over Meddo is een van de oudste dorpssites, en na 20 jaar nog altijd alive and kicking: "Het idee om een website voor ons dorp via het internet te publiceren is ontstaan in 1999. Na vooronderzoek en het opdoen van kennis, was in juni 2000 de eerste versie van de site op het internet aanwezig. Net op tijd voor een van de grotere festiviteiten in het dorp, het Volksfeest. Door de snel opeenvolgende ontwikkelingen rond de techniek van websites, browsers etc. is de website door de jaren heen verschillende keren gemoderniseerd en aangepast. Het ontwerp en beheer van deze website is sinds de 1e publicatie altijd op vrijwillige basis gedaan en doelstelling is om dit ook toekomstig te blijven doen. Bijdragen die van derden worden ontvangen worden aangemerkt als "vrijwilligersbijdrage" en komen ten goede aan de website en de beheerskosten zelf."

- Onderwijs en kinderopvang: - "Basisschool 't Kempken in Meddo wil een wezenlijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van zelfstandige en initiatiefrijke kinderen. Deze missie komt tot uiting in ons motto: ‘Samen met P.I.T. op weg’. P.I.T. staat voor plezier, interesse en talent, voor het team, de kinderen en de ouders! Wij vinden het belangrijk om vanuit P.I.T. de leerlingen een prettige en geborgen omgeving te bieden, waar ze leren om op een verantwoorde wijze zelfstandig hun weg in de maatschappij te vinden. Onze visie, waar willen we heen?: “ ‘t Kempken is een school waar kinderen met plezier naar school gaan en waar ze betekenisvol boeiend onderwijs krijgen dat recht doet aan verschillen in capaciteit , talent, interesse en manier van leren.” Hier horen kernwaarden bij, waarden die wij samen belangrijk vinden en essentieel zijn in ons werk. De kernwaarden zijn: samenwerken / respect / kwaliteit / zorg."

- "De Kwieke Kievit is een kinderdagverblijf op een boerderij in Meddo waar melkkoeien worden gehouden. Wij bieden kleinschalige kinderopvang aan voor kinderen van 10 weken tot en met 12 jaar. Er wordt gewerkt met gediplomeerde leidsters. De Kwieke Kievit biedt kinderopvang waar ieder kind zich thuis kan voelen. Er is veel ruimte, rust en ontspanning. De leidsters benaderen de kinderen op een positieve, individuele en respectvolle manier. Ze geven hierbij elk kind de ruimte om zowel geestelijk als lichamelijk zichzelf te zijn en om in eigen tempo ervaringen op te doen. Kernpunten van De Kwieke Kievit: een kleinschalige, huiselijke kinderopvang op een boerderij; veel ruimte in een rustige omgeving; de kinderen hebben ieder een eigen tempo en ritme in de ontwikkeling; we hebben respect voor elkaar, de omgeving en de natuur; we gaan elke dag naar buiten om te spelen en te ontdekken."

- Jongeren: - "Jongerencentrum JC Elbekurkie is opgericht in 1974 en organiseert al sindsdien door het jaar heen van alles voor de jeugd van Meddo en omstreken. Elbekurkie is erg trots op het feit dat ze financieel volledig op eigen poten staat en altijd heeft gestaan. Met zo’n 250 leden en een groot aantal actieve vrijwilligers in de leeftijd van 14 tot 35 jaar kunnen zij in het kleine gebouwtje veel voor elkaar krijgen. Nou worden er niet alleen voor de jeugd feestjes georganiseerd maar ook activiteiten. Op de zaterdagen zijn er feestjes voor de leeftijd vanaf 15 jaar. Dit zijn bands avonden, dj’s, thema avonden en nog veel meer. Met zo’n 14 activiteiten per jaar is er altijd wel wat voor iedereen. Verder wordt er voor de leeftijd van ca. 8 tot en met 12 jaar ook elke maand een activiteit georganiseerd, denk hierbij aan: koekjes bakken, carnaval, disco, paaseieren zoeken en nog veel meer.. Deze groep heet de Kinderdag groep. Dan hebben we nog de leeftijd van 12 tot 16 jaar. Ook voor deze jongens en meisjes worden activiteiten gehouden. Karten, lasergamen, bowlen, spelavonden, Friday Night Disco avonden etc.. Deze groep heet de Kurketrekkers. Ook hebben we voor de Kurketrekkers en de Kinderdag elk jaar een kamp. In de herfstvakantie voor de Kurketrekkers en in de zomer voor de Kinderdag."

- Muziek: - De kern Winterswijk heeft 3 muziekkorpsen die in de hoogste divisie spelen. Maar ook in enkele omliggende Winterswijks kernen zijn muziekkorpsen van hoog niveau. Zo is er in Meddo de in 1929 opgerichte Muziekvereniging Sint Jan, een levendige vereniging met ongeveer 100 leden actief in fanfare-orkest, slagwerkgroep en majorettes. Daarnaast zijn er continu 30 nieuwe muzikanten in opleiding.

- Sport: - Voetbalvereniging Sc Meddo is opgericht in 1960. - Facebookpagina van het 3e elftal. - Facebookpagina Dames 1.

- Weer: - De in het dorp geboren en getogen Ans Prinsen-Boeijink verzorgt al sinds 1987 de weerberichten voor Meddo. Dus vandaag de dag alweer 33 jaar. Gewoon, omdat ze dat leuk vindt om te doen. Wat heel bijzonder is, en wat we eigenlijk bij nog geen ander van de tientallen weerstations-sites in ons land hebben gezien, is dat Ans er ook dagelijks een stukje op haar site bij schrijft over wat ze die dag zoal heeft gedaan en/of wat er anderszins die dag in het dorp gebeurd is, mét mooie foto's er ook nog bij. Dus haar site is niet alleen voor het weer maar ook evengoed als je in dit dorp geïnteresseerd bent leuk om te lezen én te bekijken.

- Zorg: - "Zorgboerderij Panovenhuuske is in 2007 gestart in de daartoe verbouwde gelijknamige boerderij in Meddo. Op zorgboerderij Panovenhuuske bieden wij kleinschalige dagverzorging aan ouderen. Ons zorgaanbod richt zich op zowel dementerende ouderen als ouderen met een lichamelijke zorgvraag. Er is ruime ervaring aanwezig in de begeleiding van deze groepen. Ook jong-dementerenden kunnen bij ons terecht. Wij kijken samen met de cliënt naar de mogelijkheden voor dagverzorging, waarbij zijn/haar specifieke wensen en beperkingen centraal staan. Ons motto luidt: “persoonlijke aandacht is onze kracht”."

- Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé (SZMK) heeft in Meddo 2 groepswoningen voor mensen met dementie. Het biedt de cliënten een veilige woonomgeving in een huiselijke sfeer. In een groep wonen 6 mensen. Centraal staat het welbevinden van de cliënt. Om de cliënten structuur te bieden worden zij actief betrokken bij het dagelijks leven in de groepswoning. Ze doen of helpen mee met de was, de strijk, boodschappen en koken. En dat alles in een tempo dat bij de leeftijd van de cliënt past.

Reactie toevoegen