Meerssen

Plaats
Dorp en gemeente
Meerssen
Heuvelland
Limburg

DK_20120124_7074_Meerssen_kerkplein.jpg

Meerssen, aan de Markt, het plein voor de basiliek

Meerssen, aan de Markt, het plein voor de basiliek

DK_20120124_7086_Meerssen_hoeve_in_mergelsteen.jpg

Meerssen, monumentale hoeve in mergelsteen

Meerssen, monumentale hoeve in mergelsteen

meerssen_ns_station.jpg

Meerssen, stationsgebouw uit 1901

Meerssen, stationsgebouw uit 1901

LB gemeente Meerssen in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Meerssen in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Meerssen in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Meerssen

Terug naar boven

Status

- Meerssen is een dorp en gemeente in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland. Het is de hoofdplaats van de gemeente.

- Wapen van de gemeente Meerssen.

- De gemeente is in 1982 vergroot met de gemeenten Bunde, Geulle en Ulestraten en omvat naast de gelijknamige hoofdplaats en deze dorpen verder nog de dorpen Geulle aan de Maas, Moorveld en Rothem en de buurtschappen Broekhoven, Brommelen, De Kling (deels), Humcoven, Hussenberg, Kasen, Oostbroek, Raar*, Schietecoven, Snijdersberg, Voulwames, Waterval, Weert* (grotendeels) en Westbroek. Dat zijn 7 dorpen en 14 buurtschappen in totaal.
* Deze buurtschappen vallen onder het dorp Meerssen. De buurtschap Weert valt grotendeels onder dit dorp (en deels onder het dorp Bunde en deels onder de gemeente en de stad Maastricht). De overige buurtschappen vallen onder de andere dorpen.

- Voor de postadressen valt ook het dorp Rothem onder het dorp Meerssen.

- De gemeente is aangesloten bij de Europese stedenband Douzelage.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Meerssen.

- De gemeente oriënteert zich al een aantal jaren op al dan niet en hoe dan samenwerken of herindelen met omliggende gemeenten. In september 2020 heeft het College van B&W de gemeenteraad opgeroepen te kiezen voor een herindeling met de gemeente Maastricht. Ook de gemeente Maastricht vindt dat de beste oplossing. Het ingangsjaar zou dan 2023 worden. Ook de Ondernemingsraad stelt namens het personeel dat, gezien de personele situatie, nog zes jaar doorgaan als zelfstandige gemeente geen haalbare kaart is, en adviseert de gemeenteraad in september 2020: "Neem geen besluit dat herindeling met Maastricht per 1 januari 2023 onmogelijk maakt."

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Meersje.

Oudere vermeldingen
847 kopie 9e eeuw Marsna, 908 kopie tweede helft 10e eeuw ad Marsanam, 1119 Mersenam, 1883 Meersen, 1902 Meerssen.

Naamsverklaring
- De naam wordt opgevat als een afleiding: Mar-is-oniu*. De betekenis daarvan is ‘aan de moerassige beek’.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
- (3032) stelt dat de naam Marsna uit de Karolingische tijd stamt en is afgeleid van het Latijnse woord voor mergel, marna.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Meerssen ligt NO van de stad Maastricht, in het Geuldal. Verder ligt het dorp NO van het dorp Rothem, het Knooppunt Kruisdonk (A2/A79) en het 'dorp in de stad' Amby, N van de A79, NW van de dorpen Houthem en Berg, ZW van het dorp Ulestraten, Z van het dorp Geulle, ZZO van het dorp Geulle aan de Maas, O van de A2 en ZO van het dorp Bunde.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 heeft de gemeente Meerssen 387 huizen met 2.031 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 192/1.000 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Rothem 86/380, Limmel 72/372, Raar 19/148 en Weert (deels) 18/131.

- Per 1 januari 1982 is de gemeente in het kader van de gemeentelijke herindeling opgeheven en gelijk weer opgericht. De nieuwe gemeente is als volgt samengesteld:
van Meerssen: 876 hectare met 8.501 inwoners;
van Bunde: 528 hectare met 4.722 inwoners;
van Ulestraten: 650 hectare met 3.882 inwoners;
van Geulle: 642 hectare met 2.980 inwoners.

- Verder hebben er grenscorrecties plaatsgevonden in 1907, 1920, 1951, 1970 en 1990.

- Tegenwoordig heeft de gemeente Meerssen ca. 8.500 huizen met ca. 20.000 inwoners. Het gelijknamige dorp heeft ca. 2.700 huizen met ca. 6.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De oudste schriftelijke vermelding van Meerssen dateert uit 847, maar lang voor die tijd is er al menselijke activiteit in het Meerssense, zoals blijkt uit diverse archeologische vondsten uit de steen- en bronstijd, de Romeinse periode (villa Herkenberg, waarvan in 2001 nog een bijgebouw is gevonden) en de Merovingische periode (grafveld te Rothem). In de loop van de 9e eeuw wordt het een Karolingisch koningsgoed, dat in het brandpunt van de Westeuropese politiek staat. Na het overlijden van Lodewijk de Vrome in 840 begint de desintegratie van het Frankische rijk.

Meerssen blijkt een zeer geschikte ontmoetingsplaats voor de ruziënde erfgenamen. Sindsdien is de plaatsnaam onverbrekelijk verbonden met een viertal bijeenkomsten, waaraan de machtsdragers van het toenmalige West-Europa deelnemen: in 847, 851, 870 en 878. De bekendste is die uit 870, waarin het Verdrag van Meerssen wordt gesloten. Nadat het Karolingische rijk in 843 te Verdun is verdeeld in west-, midden- en oostrijk, wordt met het verdrag van 870 de driedeling van het Lotharingsche middenrijk geregeld. Een en ander heeft sterk bijgedragen aan de verdere desintegratie van het Frankische rijk.

In 968 schenkt de Franse koningin Gerberga het oude koningsgoed Meerssen, dat zij als huwelijksgift van haar eerste echtgenoot, hertog Giselbert II van Lotharingen, heeft gekregen, aan de Benedictijnerabdij van St. Remigius in Reims. Daarmee breekt de periode van de zogeheten Proosdij aan. De komst van de Franse troepen in 1794 maakt een einde aan het bestaan van dit ‘kerkelijk filiaal’ van Reims, vanaf het begin van de 17e eeuw eigendom van de abdij van Eaucourt.

Tussen 1794 en 1814 staat het dorp onder Frans bestuur en wordt de grondslag gelegd voor de uniforme, moderne bestuursorganisatie, die een enorme breuk vormt met het eeuwenlange feodale bestuur. Meerssen wordt in 1795 hoofdplaats van het gelijknamige kanton, waar ook Geulle, Limmel, Amby, Bemelen, Heer, Keer, Borgharen, Itteren, Bunde, Ulestraten, Beek, Elsloo, Stein en bijbehorende buurtschappen deel van uitmaken. In 1800 wordt het kanton opgeheven en wordt Meerssen een zelfstandige gemeente. Als de Fransen in 1814 het veld ruimen, wordt de gemeente, na een kort Pruisisch gouverneurschap, onderdeel van het grote Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I.

In 1830 steunt Limburg de Belgische opstand en ook Meerssen maakt in de periode 1830-1839 deel uit van het Belgisch koninkrijk. Het belang van de gemeente als regionaal economisch centrum neemt nu merkbaar toe daar een deel van de bedrijvigheid van Maastricht, dat tot Nederland blijft behoren, zich hierheen verplaatst. Vanaf 1834 wordt de grondslag gelegd voor de Weerter*1 papierfabriek. In 1835 dienen de inwoners van Limmel een verzoek in bij koning Leopold I tot afscheiding van de gemeente. Dit is het begin van een langdurige bestuurlijke controverse, die in 1920 wordt afgerond met de annexatie van Limmel door Maastricht. Na de scheiding van Nederland en België in 1839 komt de gemeente weer onder bestuur van de Nederlandse koning Willem I.
* Bedoeld wordt hier de buurtschap Weert.

Tussen Limmel en Meerssen komt een prachtige landgoederenzone van industriële ondernemers tot ontwikkeling. De Weerter papierfabriek van Tielens ontwikkelt zich tot een van Nederlands grootste producenten. In 1853 wordt het dorp een halteplaats aan de oudste Limburgse spoorweg, die tussen Maastricht en Aken.

Meerssen wordt tijdens het interbellum (de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog) zeer hard getroffen door sterk groeiende werkloosheid. De gemeente organiseert tal van werkverschaffingsprojecten, zoals de ontginning van de Meerssener heide en de IJzeren Kuilen in 1922. Vanaf 1923 verbetert de situatie en brengt de aanleg van het Julianakanaal ook in deze gemeente veel werkgelegenheid. In 1930 treedt er weer een snelle verslechtering van de economische toestand op en in 1932 begint de gemeente weer met werkverschaffing, o.a. t.b.v. uitbreiding van het rioleringsstelsel, de bouw van het zwembad en de kiezelwinning in de kiezelgroeve.

Als Duitsland in de vroege ochtend van 10 mei 1940 Nederland binnenvalt, verschijnen de Duitse troepen reeds om 6.00 uur te Meerssen. Zij ondervinden nauwelijks tegenstand. Vanaf 13 mei komt een grote stroom krijgsgevangenen richting Duitsland op gang. In de weilanden van het Proosdijveld wordt een krijgsgevangenkamp ingericht, waar zich op 26 mei naar schatting 10.000 Belgen en Fransen bevinden. Op 20 juni 1940 zijn de laatste gevangenen verdwenen en zijn de plaatselijke Nederlandse dienstplichtigen nagenoeg allemaal naar huis teruggekeerd.

Tijdens de oorlog verliezen elf joodse Meerssenaren en dertig Meerssenaren van niet-joodse origine het leven. In juli 1943 wordt de lokale Nederlands-Israëlitische gemeente ontbonden. Rothem wordt op 15 september 1944 bevrijd, Meerssen in de late namiddag van zondag 17 september. In de periode rond de bevrijding wordt de gemeente weer geconfronteerd met een aanzienlijke stroom vluchtelingen.

Na de Tweede Wereldoorlog ondergaat de gemeente een grote bevolkings- en nederzettingsontwikkeling. Het inwonersaantal neemt in de periode 1945-1980 toe van 6.880 tot 8.543. Voor het eerst wordt planmatig buiten de eeuwenoude nederzettingsstructuren gebouwd. De bevolking wordt ook steeds mobieler en vestigt zich vaker buiten de vestigingsplaats van de werkgever. Het karakter van de gemeente verandert hierdoor aanmerkelijk. Vanaf 1960 neemt het forensisme vanuit Meerssen, met name richting Maastricht, sterk toe.

Per 1 januari 1982 wordt de gemeente opgeheven en gaat ze samen met de gemeenten Bunde, Geulle en Ulestraten op in de nieuwe gemeente Meerssen.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen van) deze gemeente, kun je terecht bij de volgende instanties:

- De historische informatie over deze gemeente en haar kernen (exclusief Geulle en zijn buurtschappen) is samengesteld door en © Heemkundevereniging Meerssen. De vereniging heeft een onderkomen in het Erfgoedhuis (dat is gevestigd in het gemeentehuis op Markt 50) en is wekelijks te bezoeken op donderdag van 14 tot 16 uur. Je kunt er de boeken en documentatie van de vereniging inzien. De vereniging is kennelijk opgericht in 1993, want in 2018 is een boekje verschenen over het 25-jarig bestaan van de vereniging. Hoewel de vereniging door de jaren heen al vele publicaties het licht heeft doen zien en regelmatig activiteiten organiseert, maakt zij die - alsmede algemene informatie over wie zij zijn en wat zij doen - voor zover ons bekend tot heden niet op het internet middels een website of -pagina wereldkundig.

- "Het doel van Erfgoedhuis Meerssen is een plek te zijn waar zowel permanent als wisselend ruimte is voor de geschiedenis, de natuur, de kunst en ander cultureel erfgoed van de gemeente. De bedoeling is vooral ook de Meerssense bevolking meer bewust te maken van de uitzonderlijke natuur, cultuur en geschiedenis van de gemeente. Voor de jeugd zullen samen met de scholen educatieve programma’s worden gemaakt. Maar ook de toerist krijgt de mogelijkheid snel bekend te raken met de schatten van schoonheid in natuur, cultuur en erfgoed die in de kernen te vinden zijn. Er zal vooral plaats zijn voor wisselende tentoonstellingen met bijzondere accenten bijv. Heerlijke Heerlijkheden (kasteel Geulle, Vliek, Meerssenhoven etc.), Mirakelse wonderen (bloed- en brandwonder), Meerssense Industrie in de 19e eeuw (Tielens en Regout), de Meerssense School, Kloosters uit de 19e eeuw. Verder beroemde architecten en de gemeente in drie godsdiensten (Basiliek, Synagoge, Leopoldskerkje). Het Erfgoedhuis is geopend gedurende de tijd dat het gemeentehuis ook open is. Openstelling In het weekend voor groepen op afspraak en gedurende exposities van Meerssense kunstenaars.

Van kolenkelder tot Erfgoedhuis Meerssen. In het begin van de jaren zestig gaf de heer Paul van der Putten de aanzet tot wat later het Natuurhistorisch Museum en Heemkunde Centrum zou worden. Zijn doel was de jeugd bewust te maken van al het moois dat de natuur te bieden heeft. Met hulp van vrijwilligers richtte van der Putten de Jeugd Natuur Historische Vereniging op. De eerste huisvesting was de oude kolenkelder in een meisjesschool. Daarna verhuisde de jonge vereniging naar een bouwkeet; al een hele verbetering. De vereniging bleef groeien en al snel bestond de behoefte aan een splitsing in een groep junioren en een groep senioren. Bij de junioren bleef de nadruk op het educatieve aspect liggen, terwijl de senioren zich toelegden op het onderhoud van de huisvesting en het aanleggen van een verzameling van natuurhistorische voorwerpen. Die collectie groeide uit en opnieuw was de vereniging toe aan een grotere huisvesting.

In 1978 stelde de gemeente een ruimte van de monumentale Proosdijhoeve ter beschikking. Dit 17e-eeuwse pand ligt op de historische markt in Meerssen. Het Natuurhistorisch Museum en Heemkunde Centrum was daarmee een feit. Als gevolg van renovatiewerkzaamheden aan de Markt was het noodzakelijk een nieuw onderkomen voor het museum te realiseren. Inmiddels is het museum, sinds de feestelijke opening op 16 oktober 2015, definitief gevestigd in het Erfgoedhuis in het gemeentehuis (Markt 50). Wij nodigen je uit om binnen te wandelen en met ons kennis te maken."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Beheersverordening kernen gemeente Meerssen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Meerssen heeft 37 rijksmonumenten.

- Meerssen heeft 39 gemeentelijke monumenten.

- Huize Kruisdonck (Meerssenerweg) dateert uit de 19e eeuw. Het was oorspronkelijk een molen.

- Gevelstenen in Meerssen.

- Mijnmuseum De Beukel is in principe alleen virtueel, maar is op aanvraag ook te bezoeken.

- De Bartholomeus Basiliek of Basiliek van het Heilig Sacrament (Markt) is een van de meer weelderige laatmiddeleeuwse kerken van Zuid-Limburg. In de 14e eeuw verving ze de oudere kerk die was vervallen door oorlog en gebrek. Zijnde de leden van een proosdij verlangden de bouwheren enig prestige te reflecteren in hun nieuwe bedehuis. Het lag voor de hand dat men zich tot Frankrijk wendde om te zien bij welke modes en innovaties men zich diende aan te sluiten. Een hechte afhankelijksheidband met de benedictijner abdij van St. Rémy bij Reims was echter doorslaggevend voor deze Franse beïnvloeding. Het resultaat is een kruisbasiliek die grotendeels in die eeuw tot stand kwam, zij het in meerdere fasen.

De oostelijke delen zijn iets jonger dan de westelijke: tussen 1320 en 1340 bouwden de monniken van Reims het lage koorgedeelte in gotische stijl (vanaf de preekstoel richting altaar). Het middendeel werd aan deze stijl aangepast. In 1465 viel de kerk gedeeltelijk ten prooi aan de vlammen. Tot overmaat van ramp waaide in 1649 de kerktoren gedeeltelijk. Vervolgens besloot men hem in 1773 geheel af te breken. Een verregaande restauratie rond 1900 had tot doel oude luister te herstellen. Voor geoefende ogen is het niet onmogelijk het onderscheid te maken tussen middeleeuws en modern, maar de nagestreefde eenheid is daarbij bereikt. In 1836-1838 verlengde men het schip westwaarts met twee traveeën. Ook toen lukte het om de gelijkvormigheid te behouden.

Vermoedelijk omstreeks 1900 heeft men ook de bonte beschilderingen aangebracht. Hoewel deze op middeleeuwse voorbeelden gebaseerd zijn (dergelijke bontheid kwam inderdaad veel voor!), moeten ze toch vooral als 19e-eeuwse decoraties worden beschouwd. Colonetten, schalken, maaskapitelen en gewelven zijn bedekt met allerhande florale en geometrische motieven. Bladranken zijn met goudverf bestreken. Sculpturen van aartsvaders, engelen en van Maria onder een baldakijn zijn te zien aan het noordelijk portaal.

Ook binnen vinden we hoogstaande decoraties. Op de boog die viering en koor scheidt, is een gebeeldhouwde kruisiging te vinden uit de late middeleeuwen. Er is meer ambachtelijk steen- en beeldhouwerswerk, want opmerkelijk is ook het sacramentshuis van mergelsteen. Dit 12 meter hoge kunststuk van mergelsteen staat links in het koor en is zowel rijk gedecoreerd als zwaar gerestaureerd. Dan is er nog een 15e-eeuws doopvont met koppen en een houten Barbarabeeld. Achter het koor vinden we een grafkapel van de familie Regout, een grafkelder met nissen bevattend, die in 1883 werd gebouwd naar ontwerp van Petrus Regout zelf.(2) Nadere informatie over de Bartholomeus Basiliek.

- De parochiekerk Sint Joseph Arbeider (Pastoor Dominicus Hexstraat) is in 1958 naar een ontwerp van Charles Eyck gebouwd. Ook het gebrandschilderde glas in deze kerk en een immense muurschildering zijn van de hand van de Meerssense kunstenaar. De beeldhouwwerken buiten de kerk zijn van Simon De Gas, die deze aan de hand van schetsen van Charles Eyck gemaakt heeft.

- Als in 1835 te Meerssen officieel een einde komt aan het simultaneum*1, krijgen de protestanten toestemming een eigen kerk te bouwen. De hervormde kerk aan de Gansbaan is gebouwd in 1836-1837. Dit eenvoudige, driezijdig gesloten zaalkerkje van baksteen met dakruitertje op het zadeldak is een zogenaamd 'Leopoldskerkje'. Dit wil zeggen dat het geschonken is door de Belgische regering. Dit hield verband met de toentertijd heersende onzekerheid of Limburg bij Nederland of bij België zou worden ingelijfd. Het kerkje, dat aan de buitenkant volledig is gerestaureerd, heeft rondboogvensters tussen de pilasters.
* Het gemeenschappelijk gebruik van een kerk door katholieken en protestanten.

- De zeshoekige Vredeskapel (hoek Kerksteeg-Kerkstraat, in het Proosdijpark, ingang aan de Stationsstraat) is in baksteen en natuursteen gebouwd naar een ontwerp van architect Joseph Cuypers en op 29 september 1940 ingezegend. De kapel is opgericht uit dankbaarheid voor het feit dat de gemobiliseerden uit Meerssen na de Duitse inval in mei 1940 heelhuids terugkeerden. In 1950 zijn op de vier pilaren van het hekwerk naast de kapel stenen beelden geplaatst naar ontwerp van Charles Eyck. Ze zijn gekapt door Giel Lahey.

- Het Proosdijklooster vlakbij de hoofdingang van de basiliek van het H. Sacrament (Markt) is rond 2000 door de Kleine Zusters van de H. Joseph verlaten. De gemeente heeft het gebouw gekocht. Aanvankelijk waren er sloopplannen maar daar heeft de bevolking massaal tegen geprotesteerd. Het Proosdijklooster is namelijk het laatste van de 7 kloosters van de bedevaartsplaats Meerssen dat nog niet is gesloopt. Bovendien horen de basiliek, het klooster en de vredeskapel bij elkaar te blijven, aldus de lokale Stichting Behoud Religieus Erfgoed. Het voormalige kloostergebouw wordt verbouwd tot appartementencomplex. Het hoofdgebouw blijft behouden, inclusief kapel, hoofdingang en zij-ingang. De vleugel aan de achterzijde wordt gesloopt. Achter het kloostergebouw komt nieuwbouw, passend binnen de historische karakteristiek en het groene karakter van het dorp.

- De synagoge (Kuileneindstraat 22A) is tussen 1851 en 1853 gebouwd naar een ontwerp van de gerenommeerde Beekse architect J.L. Lemmens. Nagenoeg alle joodse inwoners van het dorp worden in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd en in 1947 houdt de lokale joodse gemeente officieel op te bestaan. De inboedel van de synagoge wordt grotendeels verhuisd naar de leeggeroofde synagoge van Maastricht. Vervolgens doet het dienst als repetitielokaal, gymnastieklokaal en verenigingsgebouw van de EHBO. Het gebouw raakt in de loop der jaren danig in verval, wat nog wordt versneld door een brand. Stichting Synagoge Meerssen weet definitieve sloop van het gebouw te voorkomen door het aan te kopen en te restaureren. In 1992 wordt de vernieuwde synagoge feestelijk geopend. Na de restauratie is de synagoge in gebruik als Leerhuis. Regelmatig vinden er culturele evenementen en tentoonstellingen plaats.

- De Groote Molen, ook wel Oude Molen of Banmolen, gelegen aan de Geul, langs de Molenveldweg, is waarschijnlijk een van de oudste molens van Limburg. De molen wordt reeds genoemd in de schenkingsakte van koningin Gerberga. De Groote Molen is thans nog altijd als graanmolen in werking.

- Het zeer romantisch, onregelmatig gecomponeerde stationsgebouw uit 1901 wordt gekenmerkt door een L-vormige bovenbouw met terras boven een lage middenpartij, en is voorzien van rijk geprofileerde kruiskozijnen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Aanhawwersj. - Jeugcarnavalsvereiniging De Geulmennekes.

- Kermis (vier dagen in juni) op de Markt.

- KVW Meerssen organiseert al sinds 1989 in de zomer de Kindervakantiewerkweek voor de kinderen van het dorp en buurdorp Ulestraten. Er wordt in die week getimmerd, geschilderd en gespeeld. Vele vrijwilligers zorgen er voor dat de KVW ieder jaar weer een succes is.

- Bij de Marathon Meerssen (op een zondag in september) kun je kiezen uit de afstanden marathon, 20 mijl, halve marathon, kwart marathon en 5 km.

- Sinterklaas.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het Proosdijpark is een wandelpark met vijver, Gloriëtte en eeuwenoude bomen. De Gloriette is een neoclassicistisch gebouw uit 1895 en vroeger in gebruik als theehuisje. De Bomenroute is bij VVV Zuid-Limburg verkrijgbaar. Geopend van zonsopgang tot zonsondergang. De toegang is gratis.

- IVN afd. Meerssen organiseert regelmatig wandelingen en excursies naar interessante gebieden in de regio.

- Milieudefensie Meerssen.

- Openluchtzwembad De Parel is geopend van eind april tot begin september. Bij goede weersomstandigheden is het bad in deze periode behoudens enkele uitzonderingen dagelijks geopend van 10.00-18.00 uur.

- De Dellen en het Meerssenerbroek (92 hectare) liggen ten zuiden van Meerssen op de zuidelijke helling van het Beneden-Geuldal. Het gebied bestaat uit helling- en plateaubos, met in het dal bossen en graslanden langs de Geul. Onder het gebied liggen enkele (afgesloten) mergelgrotten. Zo'n afwisselend bosgebied heeft een positieve invloed op de dierenwereld. Het gebied is ideaal voor dassen. De poelen op het plateau worden bevolkt door bruine kikkers en soms ook door een enkele vroedmeesterpad. Deze zijn waarschijnlijk afkomstig uit de juist ten oosten van De Dellen gelegen Curfsgroeve.

Het Meerssenerbroek, dat direct grenst aan De Dellen, is nagenoeg vlak. De bodem bestaat er uit rivierklei die de Geul er gedurende duizenden jaren heeft afgezet. Tot enkele jaren geleden bevonden zich hier een populierenbos, graslanden en akkers. Nu is het aan de natuur teruggegeven. Behalve begrazing speelt ook water een belangrijke rol in het gebied. De Geul meandert over geringe lengte langs het gebied, maar een oude molentak, het Geulke, komt er midden doorheen. In 2000 heeft het Waterschap ook een verbinding gemaakt tussen het Geulke en de laagste delen van het Meerssenerbroek, waardoor in perioden met hoog water een deel van het Meerssenerbroek overstroomt. Het gebied is voor wandelaars vrij toegankelijk op wegen en paden. In de Dellen is een ruiterroute aanwezig. Het grootste deel van het gebied wordt door Galloways begraasd. Honden zijn daarom alleen (en aangelijnd) toegestaan in het bos en op de geasfalteerde weg.

- Sinds 2012 is de Curfsgroeve tussen Meerssen en Berg, voor het eerst in 60 jaar, voor publiek toegankelijk. De groeve, waar tot 2009 nog in dagbouw mergel werd gewonnen, is ca. 40 ha groot en wordt beheerd door Stichting Het Limburgs Landschap. Het is een heel waardevol terrein, met zeldzame planten en dieren. Het gebied was volgens de stichting altijd te onveilig om in rond te lopen. Dat komt omdat er regelmatig grote mergelbrokken van de rand naar beneden komen en omdat regenwater in de groeve vrij spel heeft. Om de veiligheid te vergroten, is er een wandelpad aangelegd. Er is een uitkijkpunt en zo nu en dan worden er excursies georganiseerd.

De stichting ijvert er al geruime tijd voor om de groeve in eigendom te verkrijgen. Op die manier is Limburgs Landschap er namelijk zeker van dat de plek als natuurgebied behouden blijft en dat er geen ongewenste ontwikkelingen plaatsvinden. Jaren geleden lag er een plan om er een recreatiegebied van te maken. Gelukkig heeft de overheid daar toen niet voor gekozen. De provincie heeft Het Limburgs Landschap in december 2018 een voorstel gedaan om het eigendom van de Curfsgroeve over te dragen. De stichting heeft dat in onderzoek.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Meerssen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Meerssen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Meerssen. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / nieuws: - Lokale omroep Meer Vandaag. - Nieuws van omroep Meer Vandaag op Facebook.

- Onderwijs: - Basisschool Op 't Hwagveld. - Basisschool De Gansbeek.

- Jongeren: - Jonkheid Bartholomeus houdt zich o.a. bezig met het inhalen van de Bartholomeus-den of mei-den (woensdag voor Hemelvaart), Verder organiseren ze door het jaar heen nog meer evenementen en activiteiten, waar ze je via de Facebookpagina onder de link van op de hoogte houden.

- Sport: - Voetbalvereniging s.v. Meerssen is opgericht in 1918.

- Welzijn: - Ontmoetingspunt De Ketel is een laagdrempelige inloopvoorziening, waar mensen die een stukje gezelligheid zoeken dagelijks kunnen binnenlopen. Je kunt elkaar spontaan ontmoeten rondom een gevarieerd aanbod van activiteiten en diensten. Even gezellig kletsen, een kopje koffie drinken, de krant lezen, even op internet, of juist uitleg ervan krijgen. Ook zijn er leuke workshops zoals Bloemschikken en Knutselen. Maar bijv. ook Vluchtelingenwerk-bijeenkomsten, Nederlandse Les en Mantelzorg-bijeenkomsten maken deel uit van het aanbod van activiteiten en diensten.

- Waterbeheersing: - De regering heeft in 2019 extra geld beschikbaar gesteld voor het aanpakken van de wateroverlastproblemen in de gemeente. De gemeente is daarmee een nationale gebiedspilot en kan rekenen op een bijdrage van 3 miljoen euro. Voor de jaren 2019 en 2020 stelt de regering twee keer tien miljoen euro beschikbaar voor klimaatadaptatie en het voorkomen van schade daarvan. Dat geld krijgt verschillende bestemmingen. In eerste instantie kunnen drie projecten in Nederland met een hoge urgentie gezamenlijk rekenen op circa tien miljoen euro. Meerssen is benoemd tot een van die projecten. Met het geld wordt niet alleen gewerkt aan de oplossing van de knelpunten. De projecten worden tevens beschouwd als nationale gebiedspilots, waar kennis en ervaring wordt opgedaan die ook in andere probleemgebieden kan worden toegepast.

De gemeente en Waterschap Limburg dienden hiervoor samen een projectvoorstel in. Dijkgraaf Patrick van der Broeck: "Gelukkig ziet de minister ook het belang in van de urgentie in Meerssen. Met de extra financiering kunnen we nu echt doorpakken. Het motiveert ons ook om door heel Limburg vergelijkbare trajecten op te pakken, samen met alle andere partijen." Ook wethouder Waterbeheer Paul Sanders is blij met het extra geld: "Dit is heel goed nieuws! Nu kunnen we echt spijkers met koppen gaan slaan en de wateroverlast in onze gemeente beteugelen. Een woord van dank aan de getroffen bewoners en ondernemers, die tijdens werkbezoeken duidelijk voor het voetlicht hebben gebracht hoe nijpend de wateroverlast in onze gemeente is. Dank aan de minister voor deze bijdrage en aan diverse Tweede Kamerleden dat zij onze gemeente duidelijk in het vizier hebben gebracht."

"Er zijn natuurlijk veel dringende probleemgebieden in Nederland en ook in Limburg zijn er meerdere knelpunten als het gaat om wateroverlast" zegt bestuurder Josette Van Wersch van Waterschap Limburg. "In deze gemeente zijn de problemen extra urgent omdat de veiligheid van inwoners in gevaar kan komen. Het is goed dat nu ook de Tweede Kamer die aandacht heeft weten vast te houden. Dat is een hart onder de riem voor de mensen die er wonen." De andere projecten die op extra steun van het Rijk kunnen rekenen zijn de klimaatadaptieve herstructurering van verschillende typen woonwijken in de regio Utrecht en de koppelkansen klimaatadaptieve inrichting en aardgasvrije wijk Paddepoel (Groningen). Meerssen is een van de gebiedsprojecten van het programma 'Water in Balans', het programma dat is opgezet om urgente problemen op het gebied van wateroverlast door de klimaatverandering aan te pakken. De aanpak gebeurt samen met tal van partijen en inwoners. (bron: gemeente, april 2019)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Meerssen Prot.

Reactie toevoegen