Megchelen

Plaats
Dorp
Oude IJsselstreek
Achterhoek
Gelderland

Megchelen

Terug naar boven

Status

Megchelen is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Oude IJsselstreek. T/m 2004 gemeente Gendringen.

Terug naar boven

Naam

Bijnaam
Gezien de ligging van Megchelen in een uithoek van de Achterhoek, noemen de inwoners hun dorp ook wel gekscherend 'de blindedarm van Gelderland'.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Megchelen ligt ZO van de dorpen Netterden, Azewijn, Lengel en Zeddam en de stad 's-Heerenberg, ZZO van de dorpen Gendringen, Varsselder, Ulft, Etten en Gaanderen en de stad Terborg, Z van het dorp Silvolde, ZW van de plaats Anholt in Duitsland en de dorpen Breedenbroek en Sinderen, WZW van het dorp Dinxperlo, - de hierna nog volgende plaatsen en weg liggen alle in Duitsland - WNW van de plaats Isselburg, NNW van de plaats Empel, N van de plaats Millingen en de A3 (die in het N aansluit op de Nederlandse A12), NO van de plaats Praest, O van de plaats Emmerich en OZO van de plaats Klein-Netterden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Megchelen 90 huizen met 661 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 400 huizen met ca. 1.050 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Tweede Wereldoorlog
Behalve heftig oorlogsgeweld in de laatste oorlogsweken, heeft Megchelen ook een noodhospitaal en opvang van vluchtelingen gekend. Die vluchtelingen kwamen 8 kilometer verderop uit Kamp Rees, waar Nederlandse mannen tussen de 14 en 46 jaar naartoe werden gebracht. Een afschuwelijk kamp dat bekend staat als ‘de Hel van Rees’. De Duitsers pakten de mannen tussen november 1944 en maart 1945 op. Ze moesten tankgrachten graven, die bedoeld waren om geallieerden tegen te houden. Het kamp was gevestigd in een dakpannenfabriek, onteigend van een Joodse familie. Het regime was er onmenselijk. Van de 4.500 mannen die in het kamp werden opgesloten, overleefden er 847 de Oorlogswinter niet. Door ondervoeding, stokslagen, ziekten en ontberingen.

Een flink aantal (1.700 dwangarbeiders) lukte het te ontsnappen. Met hulp van Duitsers en Nederlanders kwamen ze 8 kilometer verderop in Megchelen terecht. Daar werden ze ondervoed, vol met luizen en velen met diarree opgevangen in een noodhospitaal dat Mies Neuhaus, een onderwijzeres, had ingericht. Het hele dorp hielp mee. Vrouwen wasten en kookten voor de gevluchte dwangarbeiders. Het noodhospitaal was gevestigd in de dorpsschool. Een boer stelde de deel van zijn boerderij beschikbaar om daar de kinderen les te geven. Merkwaardig genoeg lieten de Duitse bezetters het hospitaal met zijn vluchtelingen ongemoeid. Elk jaar staan Duitsers en Nederlanders gezamenlijk stil bij de ‘Hel van Rees’, de vluchtelingen en het noodhospitaal. Dat gezamenlijke is een vanzelfsprekendheid. Ter herinnering houden Duitsers en Nederlanders ieder jaar een wandeltocht die de tocht van de gevluchte dwangarbeiders symboliseert. (bron: Naober Magazine, voorjaar 2014)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Dorpsplan Megchelen 2012-2025.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Megchelen heeft 3 rijksmonumenten.

- Megchelen heeft 10 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde kerk, ook wel de Protestantse kapel (Koninginneweg 2), is een witgepleisterde zaalkerk die in 1411 al wordt vermeld. De kerktoren met kleine spits is in 1776 aan het gebouw toegevoegd. Tot 1862 is de kerk ook als school gebruikt. De kerkklok is in 1787 gegoten door Johannes Voigt. Het kerkorgel is in 1870 gebouwd door de firma Eckert.

- De huidige Sint Martinuskerk (Pastoor Molderstraat 2) dateert uit 1935 en verving de vorige kerk, die uit 1855 dateerde.

- Op de markt in Megchelen staat een zogeheten Luisterplek (nr. 72). Daar vertelt Arend-Jan Disberg, wiens vader als 16-jarige naar Kamp Rees werd afgevoerd (zie daarvoor verder bij Geschiedenis), zijn verhaal. Hoe zijn vader stokslagen kreeg, omdat hij een bevroren voederbiet had opgepakt om zijn honger te stillen. Elk jaar, op de tweede zondag in maart, loopt ook Arend-Jan Disberg op klompen mee op de vluchtroute. Luisterplekken zijn onderdeel van de Libération Route die van Normandië naar Berlijn loopt en op bijzondere punten stil staat bij belangrijke gebeurtenissen uit de oorlog.

- Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog is in dit dorp zwaar gevochten. Ruim 80 procent van de woningen en boerderijen in het dorp loopt zware schade op of raakt totaal vernield. Niet de Duitsers, maar de geallieerden schieten in maart 1945 de boel in puin om de halsstarrige bezetters te verjagen. Op 28 maart 1945, om 6 uur ’s avonds, geeft de Duitse commandant zich met de woorden “Jetzt ist schluss” over en is Megchelen de eerste Nederlandse plaats boven de grote rivieren die bevrijd wordt. Gezien de vele verwoeste woningen krijgt het dorp na het einde van de oorlog maar liefst 71 noodwoningen.

Noodwoning de Moezeköttel, gelegen aan het Asbroek, en genoemd naar de gelijknamige boerderij op dezelfde plek die bij de bevrijding is verwoest, is in 2015 gerestaureerd. Het huisje was in de loop der jaren in verval geraakt en is nog net op tijd van de ondergang gered. Vele vrijwilligers met 'twee rechterhanden' hebben zich hier voor ingezet. "Wij willen dat dit stukje historie bewaard blijft, want wat er in de oorlogsjaren gebeurd is, mag nooit meer voorkomen. Het mag niet vergeten worden en het moet doorverteld worden", zo motiveren de leden van projectgroep Moezeköttel, die de restauratie gecoördineerd heeft, de inzet om dit huisje te behouden. En: "Als je in deze noodwoning rondkijkt, word je stil en raak je onder de indruk van hoe mensen hier gewoond en geleefd hebben. Onvoorstelbaar." Bron en voor nadere achtergrondinformatie zie het uitvoerige artikel over de Moezeköttel in Megchelen in Naober Magazine, voorjaar 2014. - Noodwoning De Moezeköttel is van april t/m oktober dagelijks tussen 10.00-18.00 uur te bezichtigen. Voor nadere informatie over wat er allemaal te zien en te doen is, zie de link.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Paasvuur.

- Plantencentrum Louis Venhorst in Megchelen is jaarlijks op 2e pinksterdag het decor voor het Berkenhofconcert. Voor de muziekliefhebber is er een gevarieerd programma met veel gezelligheid en vermaak.

- "Oldtimer Festival Nostalgie Megchelen (1e weekend van augustus) is een toertocht voor oldtimer motoren en tractoren. Het terrein opent zondagochtend om 08:30 uur. De eerste groep tractoren vertrekt rond 09:00 uur. De start van de motoren is rond 10:00 uur. Omdat het vorige keren zo gezellig was bieden we sinds 2019 de mogelijkheid om bij ons op het terrein te overnachten! Op zaterdag om 16:00 uur openen de poorten van het terrein op 't Asbroek 2a. Je kunt dan je caravan (o.i.d.) bij ons neerzetten. Die zaterdagavond organiseren we een gezellige feestavond in de tent. Deze avond is voor iedereen toegankelijk en de entree is gratis. Zondagmiddag, na afloop van de toertochten, zal er het een en ander te bekijken zijn op het terrein en sluiten we deze middag gezellig met elkaar af. Ook deze middag is voor publiek toegankelijk en de toegang is gratis. Jullie kunnen dan nog één nachtje blijven slapen. Alleen is uitslapen er dan niet bij, want op maandag dienen jullie vóór 10:00 uur het terrein te hebben verlaten."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2014 zijn rond Megchelen grensoverschrijdende fietsroutes gerealiseerd: één route over Nederlands, een tweede over Duits grondgebied. Samen ongeveer 90 kilometer lang. Ze verbinden de verschillende herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Beide routes lopen vanaf noodwoning de Moezeköttel, die ook via de bestaande knooppuntenroute is te bereiken: even verder dan knooppunt 68E.

- In Megchelen is er nog een stukje natuur van meer dan 100 jaar oud. Het landschapsjuweeltje ligt aan de rand van het kantoor en de tuin van NL Greenlabel. Het is een meidoornhaag van circa 135 jaar oud. Je kunt hem zien liggen vanaf de Julianaweg, tussen de Groeneweg en genoemd kantoor. Behalve uit meidoorn bestaat deze haag verder nog uit vlier- en braamstruiken en er groeit zelfs hulst in. In de winterdag kun je de dikke oude meidoornstammen, die het fundament van deze haag vormen, het beste zien. In het voorjaar bloeit de meidoorn uitbundig, wat natuurlijk veel insecten en daardoor ook weer vogels en andere dieren aantrekt. In juni is hier vlakbij zelfs een zeldzame grote bosmuis aangetroffen. In de (na)zomer en herfst kun je er de vruchten (vlierbessen, bramen) plukken en de meidoornbessen zijn weer welkom voedsel voor de lijsterachtigen zoals merel en de wintergasten kramsvogel en koperwiek. (bron en voor nadere informatie zie: Gelderse Post, 28-11-2018)

- In de noordoostelijke uithoek van het dorpsgebied van Megchelen, tegen de grens met Duitsland, ligt het 49 hectare grote Landgoed Landfort. Het landgoed wordt beheerd door Gelders Landschap en is opengesteld voor publiek. Quote Magazine zet jaarlijks de tien duurste huizen die in ons land te koop staan op een rijtje. In 2015 stond het op dit landgoed gelegen landhuis Landfort te koop. Het paleisje uit 1250, met 2,6 ha (= 26.000 m2 en geen 2.600 m2, wat diverse media schreven) had een vraagprijs van 7,5 miljoen euro, stond daarmee in 2015 op plek 5 van de duurste te koop staande huizen in ons land en op plek 1 van duurste te koop staande huizen in Gelderland, en is inmiddels verkocht. Het pand heeft 20 kamers en is zeer geschikt voor een golfliefhebber, want een golfbaan ligt hier slechts 1,5 km vandaan.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Megchelen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Algemeen: - Site van en over Megchelen.

- Nieuws: - De maandelijkse dorpskrant 't Megchels Ni-js is via de link ook online te lezen.

- Buurtvereniging: - Vereniging Zwanebroek omvat twee buurten in Megchelen, namelijk de Asbroek en de Zwanenburg.

- Muziek: - Harmonie St. Caecilia.

- Sport: - Voetbalvereniging SVGG (Sport Vereniging Gedeon Garde).

- In 1968 was het al weer 50 jaar geleden dat in Megchelen de sporthal feestelijk werd geopend. De sporthal is geheel door de Megchelse bevolking gebouwd, onder leiding van pastoor Beekman. Als je je had opgegeven om hand- en spandiensten te verrichten, kwam hij je op zaterdagsmorgens uit bed trommelen. In november 1968 was er de grote dag van de opening. Op deze dag werden er spelen georganiseerd en demonstraties gegeven door de sportverenigingen. (bron: Oudheidkundige Vereniging Gemeente Gendringen)

- Gilde: - Schuttersgilde Sint Martinus.

- Vrouwen: - Vrouwencafé Megchelen.

Reactie toevoegen