Mennonietenbuurt (Amstelhoek)

Plaats
Buurtschap
De Ronde Venen
Utrecht

Mennoietenbuurt..JPG

De kleurrijke buurtschap Mennonietenbuurt bij het dorp Amstelhoek in gemeente De Ronde Venen

De kleurrijke buurtschap Mennonietenbuurt bij het dorp Amstelhoek in gemeente De Ronde Venen

Mennonietenbuurt (Amstelhoek)

Terug naar boven

Status

- Mennonietenbuurt is een buurtschap in de provincie Utrecht, gemeente De Ronde Venen. T/m 1988 gemeente Mijdrecht.

- De buurtschap Mennonietenbuurt valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Amstelhoek.

- De buurtschap Mennonietenbuurt heeft geen eigen plaatsnaamborden, ligt tegenwoordig binnen de bebouwde kom van het dorp Amstelhoek dus maakt daar nu kennelijk deel van uit. Ook in de Topografische atlas Utrecht / Flevoland (1) komt de plaatsnaam niet meer voor. De bebouwing ligt echter nog altijd apart van het eigenlijke Amstelhoek. De kernen worden namelijk van elkaar gescheiden door de N201. Daarom vinden wij het verdedigbaar om ook tegenwoordig deze nederzetting, althans geografisch gezien, nog als aparte buurtschap - en dus plaatsje - te beschouwen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1840 Mennonitebuurt. De buurt werd ook wel 'Mijdrecht aan het water' genoemd, ter onderscheiding van Mijdrecht-dorp.

Naamsverklaring
Genoemd naar de aanhangers van Menno Simons, die zich hier vestigden. Zij werden Menisten of Mennonieten genoemd, in ons land tegenwoordig bekend als doopsgezinden.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Mennonietenbuurt ligt rond de gelijknamige weg en de buurt Z daarvan, NW van Mijdrecht, Z van Uithoorn, ZW van de N201, (in het) ZW van Amstelhoek, langs de Amstel. Z van de buurtschap loopt de Mennonietenwetering.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Mennonietenbuurt 23 huizen met 187 inwoners (de buurtschap Amstelhoek bestond overigens in die tijd nog niet, zie de oude plattegrond onderaan de homepage van Mijdrecht). Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De Mennonietenbuurt was een achteraf-buurt. Vanuit zowel Thamen, De Kwakel, De Hoef als Mijdrecht was het al gauw een uurtje lopen om er te komen. In die buurt, aan het - vanuit Mijdrecht gezien - einde van de Mijdrechtse Zuwe, vestigden zich wederdopers of menisten. Zij voelden zich daar veilig. Als groep met een van de destijds geldende normen afwijkend geloof namen zij niet volwaardig deel aan de samenleving. Dat wilden zij ook niet. Daarom wensten zij niet deel te nemen aan het bestuur van het gerecht en kochten zij dat liever af. Zo kochten zij zich in 1623 voor 33 gulden vrij van het schepenambt. Dat geld kwam ten goede aan de armen van het dorp.

Aan militaire dienst hadden de menisten eveneens een hekel. Toen de Fransen ons land in 1672 binnen vielen en alle weerbare mannen werden opgeroepen om verdedigingslinies te graven, hoefden de ingelote menisten niet te komen. Voor deze tolerantie moest wel betaald worden: tien stuivers per dag, of meer als dat nodig was, om de plaatsvervangers te bekostigen.

Rond 1800 waren er geen menisten meer in de Mennonietenbuurt. Om allerlei redenen vertrokken zij. In 1774 bood een hunner zijn huis en erf aan de roomse kerkmeesters te koop aan. Het liefst had het kerkbestuur in deze buurt een huis ingericht als kerk, maar dat ging mede wegens tegenwerping van de protestanten niet door. In 1805 verkochten de doopsgezinden hun kerk en land in de Mennonietenbuurt.

In 1881 werd in de 'Buurt' de christelijke lagere school gebouwd.De openbare school, in 1862 gebouwd en geheel openbaar geworden, voldeed niet in de ogen van veel protestanten. Voor hen was 'Openbaar' het synoniem van goddeloos. Dankzij het feit dat een zekere Zuidervaart grond had aangekocht kwam hun school in de Buurt, met als gevolg dat heel veel Uithoornse kinderen elke dag de brug over moesten. Een reis met gevaren, niet alleen door het toenemende verkeer, maar ook door de klappen die je kon krijgen van rooms-katholieke jongens uit de Buurt die op weg waren naar hun school in de Schans. Uiteindelijk werd de school in de Mennonietenbuurt te 'zwaar', te gereformeerd van karakter. Vele hervormden wilden een eigen school. Deze werd in 1932 vlakbij de Thamerkerk aan de huidige Van Seumerenlaan gebouwd.

Op beide oevers van de Amstel stonden vroeger vele buitens. Fraaie huizen met mooie namen: 'Vredenlust" 'Suydwaterland', 'Bijgeval', 'Ruimzicht', 'Amstelmond', 'Terschelling', 'Altena'. Ze zijn allemaal verdwenen. Jammer, want twee eeuwen geleden moet dat alles een lust voor het oog zijn geweest. Niet voor niets sprak men van 'Amstels lustwarande'. Op oude prenten is er nog iets van terug te vinden. (bron: Bart Boele (red.), "Over Uithoorn en De Kwakel", 1987)

De voormalige Doopsgezinde Kerk in de Mennonietenbuurt is in 1805 in gebruik genomen als synagoge, wegens bouwvalligheid buiten gebruik gesteld in 1938 en in 1940-1945 gesloopt (door de joden zelf, om plundering te voorkomen).

In de Mennonietenbuurt heeft ook een Gereformeerde Kerk gestaan uit 1852. Deze is gesloopt na het gereedkomen van de nieuwe, grotere Gereformeerde Kruiskerk in Amstelhoek.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Op Mennonietenbuurt 30 staat een in 1903 gebouwde witte villa in Jugendstiltrant.

- Op nummer 31 een in 1912 gebouwde villa in neorenaissancestijl. De asymmetrische voorgevel wordt gekenmerkt door gele baksteenbogen en dito versiering.

Terug naar boven

Literatuur

- B. van der Horst-Engel, 'Jeugdherinneringen aan de Mennonietenbuurt en Kromme Mijdrecht uit vroeger jaren', 97 pag., Mijdrecht, jaar onbekend.

Reactie toevoegen