- Montferland is een streek en gemeente in de provincie Gelderland, in deels de streek Liemers en deels de streek Achterhoek.
- De gemeente Montferland is in 2005 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Bergh en Didam.
- De gemeente Montferland omvat de stad 's-Heerenberg, de dorpen Azewijn, Beek, Braamt, Didam, Kilder, Lengel, Loerbeek, Loil, Nieuw-Dijk, Stokkum en Zeddam en de buurtschappen Friesland, Greffelkamp, Heide, Holthuizen, Klein-Azewijn, Oud-Dijk (deels), Vethuizen, Vinkwijk en Wijnbergen (deels, althans: niet alles wat Wijnbergen is, het buurtschapsgedeelte wel in zijn geheel). Dat zijn 1 stad, 11 dorpen en 9 buurtschappen in totaal.
- Wapen van de gemeente Montferland.
- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Montferland.
Terug naar bovenHet Montferland bestaat uit een geïsoleerde stuwwal, ontstaan door opstuwing door het landijs in de voorlaatste ijstijd. De hoogste delen reiken tot een hoogte van ongeveer 85 meter en steken zo’n 70 meter boven het omringende dekzand- en rivierenlandschap van de Oude IJssel uit. De stuwwal zelf was vroeger een uitgestrekt heide- en bosgebied dat voor het grootste deel behoorde tot de heerlijkheid Bergh. De nederzettingen liggen aan de voet van de heuvel (Stokkum, ’s-Heerenberg, Zeddam, Braamt, Kilder, Loerbeek en Beek). Het zijn esdorpen met akkercomplexen op de flank van de stuwwal.
Aan de oostkant van ’s-Heerenberg en Zeddam strekten zich uitgestrekte broekgebieden uit, zoals het Azewijnse Broek en het Vinkwijkse Broek, onderbroken door hogere gronden waar de rivierdorpen Netterden, Azewijn en de buurtschap Vethuizen liggen. Aan de west- en noordkant van de berg lagen heidevelden die zich tot Wehl en Didam uitstrekten. Behalve dorpen vinden we aan de voet van de berg ook verschillende havezaten, kastelen en buitenplaatsen.
Terug naar bovenDe gemeente Montferland heeft ca. 14.000 huizen met ruim 35.000 inwoners.
Terug naar boven- Historisch-geografische beschrijving van het Montferland.
Terug naar boven- De intentie is dat de dorpshuizen in de gemeente Montferland zich de komende jaren zelf gaan 'bedruipen' (wat overigens een landelijke trend is). Daartoe zijn in 2017 de dorpshuizen van Zeddam, Stokkum (Jeugdgebouw), Loil (De Zomp) en Nieuw-Dijk (De Meikever) voor het symbolische bedrag van 1 euro aan de dorpen overgedragen. Tevens zijn er fondsen toegekend voor onderhoud en exploitatie in de komende jaren. Daarnaast zijn fondsen gereserveerd voor verbouw of nieuwbouw van de dorpshuizen in de laatstgenoemde 3 kernen, waar de dorpen zelf ook een bijdrage aan zullen moeten leveren. Het Kelrehuus in Kilder is door de gemeente al eerder aan een lokale stichting overgedragen.
Terug naar boven- MTB-route Montferland (26 km) is een door de gebruikers zeer gewaardeerde route door de bossen op de stuwwal. De route heeft meerdere startpunten.
- In het zuiden van de Achterhoek ligt tussen de plaatsen Doetinchem, Didam en ’s-Heerenberg aan de Duitse grens het Montferland. Wandelaars, fietsers en ruiters kunnen er hun hart ophalen. Je vindt er mooie heuvelachtige bossen met prachtige vergezichten. Rondom de heuvels liggen kruidenrijke, door houtwallen omzoomde akkers. In de zomer een lust voor het oog. Natuurmonumenten beheert hier drie fraaie natuurgebieden; het Bergherbos, het bos Bijvanck, en Bevermeer, een belangrijk verbindingsgebied tussen deze streek en de Veluwezoom.
- Het werkgebied van IVN Regiowerkgroep Montferland is een heuvelachtig bosgebied dat vooral bepaald wordt door een aantal heuvels, waarvan de Hettenheuvel met 91,6 meter de hoogste is. Het gebied is onderdeel van een stuwwal die zich vanaf het Montferland via Kleef en Nijmegen richting Betuwe uitstrekt. Delen van deze stuwwal zijn door de eroderende werking van de Rijn verdwenen, maar zijn op plaatsen in de diepere ondergrond nog aanwezig. Het Bergherbos is een 1837 ha groot natuurgebied, eigendom van Natuurmonumenten en Stichting Huis Bergh. Het Bergherbos ligt op de uitlopers van de heuvels waarop ook 's-Heerenberg te vinden is. De Eltenberg (Elterberg) is een heuvel bij Elten. De berg heeft een hoogte van 82,4 m. Vanuit Nederland is deze heuvel onder andere te bereiken via een 'groene grensovergang' tussen Stokkum en Elten. Deze grensovergang is een weg die voert over Bundesautobahn 3 die is afgesloten voor auto's. Tussen 1949 en 1963 behoorde de Eltenberg tot Nederland. In geografisch opzicht maakt de Eltenberg deel uit van het heuvelachtige bosgebied van Montferland.
De Regiowerkgroep organiseert regelmatig wandel- en fietstochten onder leiding van hun gidsen in het Bergherbos en bij de 'oosterburen' vanuit Hoch Elten. De Regiowerkgroep verzorgt op verzoek ook excursies voor bijvoorbeeld je familie, buurt, vereniging, school, medewerkers of collega's. Ook kinderpartijtjes zijn erg gewild. Leden van de Regiowerkgroep zijn ook actief op de heiden van het Bergherbos om te plaggen en voor het verwijderen van de opslag.
- De gemeente Montferland heeft in 2016 gewerkt aan herstel van natuur en de aanleg van toeristische voorzieningen in het Bergherbos en op de Elterberg. De gemeente werkte daarbij samen met de Duitse gemeente Emmerich, Natuurmonumenten en Stichting Huis Bergh. Het doel was meer samenhang te krijgen tussen de Elterberg en het Bergherbos. Hoewel ze op de kaart als een geheel ogen, worden ze in de praktijk als aparte gebieden beleefd, omdat ze doorsneden worden door de snelweg A3. In het gebied zijn uitzichtpunten gerealiseerd bij Stokkum en Elten. Verder zijn er speelvoorzieningen voor kinderen geplaatst en zijn wandel- en fietsroutes verbeterd en uitgebreid.
- Op grondgebied van de gemeente Montferland is in 2017 ca. 8 ha aan akkerranden ingezaaid. Vooral de patrijs moet van het initiatief profiteren. Het akkerrandenproject moet tevens resulteren in een mooie fiets- en wandelroute van 12 km rondom het Bergherbos. Onder de inwoners van Montferland zijn 3.000 zakjes met zaad van een bloemenmengsel uitgedeeld, zodat ook zij een bijdrage kunnen leveren aan de natuurlijke aankleding van de omgeving. Het project wordt door 13 partijen ondersteund. Dat zijn niet alleen organisaties van boeren, maar ook imkers, boswachters en natuurvrienden. Voor de deelnemende boeren zijn er vergoedingen om de verliezen te compenseren. Het bewerken van de akkerranden, samenstellen van zaaigoed en inzaaien is verzorgd door Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek West. De achterliggende gedachte van het project is dat, wanneer het met de kwetsbare patrijs goed gaat, ook de omstandigheden voor veel andere soorten verbeteren. Het project duurt 5 jaar. Ieder half jaar vinden tellingen plaats van de patrijzenstand, door Landschapsbeheer Gelderland, om het succes van het project te monitoren. (bron: De Gelderlander, 21-3-2017)
- Het gebied van het in 2017 afgeronde project 'Verkavelen voor Groei in Monterland' is 700 ha groot en ligt tussen Loerbeek / Didamseweg en Kilder / Wehlseweg met de A18 als noordelijke grens en het Bergherbos als zuidelijke grens. Het project was gericht op het realiseren van een klimaatcorridor. De klimaatcorridor is een groene zone als onderdeel van de verbinding Veluwe - Reichswald, die ervoor moet zorgen dat dieren en planten zich bij een klimaatverandering kunnen verplaatsen. De corridor bestaat uit natuur- en landschapselementen binnen een strook van circa 2,4 km lang en circa 0,75 km breed binnen het projectgebied.
De aanpak van Verkavelen voor Groei in Montferland was gericht op: landbouwbedrijven die via vrijwillige kavelruil meewerken aan de realisatie van een klimaatcorridor en hun verkaveling verbeteren; (kleine) grondeigenaren die kleinschalige natuur- en landschapselementen op eigen grond willen realiseren. Met Verkavelen voor Groei kunnen landschap en verkaveling in een gezamenlijke aanpak verbeteren. Tijdens werksessies maken de eigenaren en grondgebruikers zelf een verbeteringsplan voor de verkaveling en de inrichting van hun gebied. Betrokkenen bij het project waren gemeente Montferland, provincie Gelderland en Natuurmonumenten, die de natuur- en landschapselementen gaat inrichten en beheren.
In het gebied wisselde ruim 11 ha van eigenaar. Onder de 8 deelnemers waren 6 boeren. Geen optimaal resultaat. "We hebben onze doelstelling niet helemaal gehaald", erkende projectleider Hennie Mones bij de feestelijke oplevering van het project in november 2017. "De totstandkoming van de klimaatkorridor is redelijk goed gelukt. Maar ons tweede doel, het verbeteren van de landbouwstructuur, daar had meer ingezeten." Het projectteam stuitte in eerste instantie op veel weerstand in het projectgebied. "Grond is voor veel mensen veel meer waard dan de economische waarde, ze zijn er emotioneel zeer bij betrokken. Heel begrijpelijk. Dat veel mensen niet mee wilden doen, heeft volgens mij te maken met nare ervaringen uit het verleden met verplichte landherinrichtingsprojecten. Dat is jammer, want dit project was puur gebaseerd op vrijwilligheid en bood ondernemers veel kansen op milieu-, tijd- en kostenbesparingen en eventuele nevenfuncties.
Maar de tevredenheid en draagvlak van iedereen die wél heeft meegedaan maken alles meer dan goed. Er waren soms pittige gesprekken nodig, maar er is iets ontstaan waar wij blij mee zijn en alle deelnemers. Ik zie hier alleen maar stralende gezichten. 6 partijen hebben hun verkaveling verbeterd. Ze zijn er echt op vooruit gegaan. En door deze nieuwe verkaveling is er ook een goede bijdrage geleverd aan stapstenen voor de verplaatsing van insecten, vlinders en kleine dieren. Vanuit de particuliere grondeigenaren was er ook belangstelling voor het project; 4 van hen hebben landschapselementen aangelegd. De mogelijkheid om gesubsidieerd landschapselementen aan te leggen blijft voorlopig." (bronnen: STEVIG en Montferland Nieuws)
- Landelijk is er de laatste jaren steeds meer overlast van de jeuk veroorzakende haartjes van de eikenprocessierups. Zo ook in de gemeente Montferland. Door alleen maar nesten weg te zuigen, wat in 2018 en 2019 veelvuldig is gebeurd, wordt de rups niet effectief bestreden. En het is ook erg kostbaar. De gemeente heeft daarom in 2020 700 nestkastjes voor koolmezen en pimpelmezen aan de inwoners ter beschikking gesteld. Daarnaast worden tweehonderd nestkastjes door vogelwerkgroep De Liemers opgehangen en in de gaten gehouden. Zo moet er een beeld ontstaan of de nestkastjes op de goede plekken hangen en inderdaad mezen trekken, die zich te goed doen aan de rupsen. In 2021 worden ook nestkastjes aangeboden die de bewoners zelf in elkaar kunnen zetten. Ook de Montferlandse scholen nemen dan deel aan het bouwen en plaatsen van nestkastjes. In Duiven en Winterswijk worden de kastjes al gebruikt, en Bronckhorst begint er ook in 2020 mee. Tevens worden microscopisch kleine aaltjes, nematoden, met water op de grond onder de bomen gesproeid, waarna die zich op de larven van de rupsen rondom de boom storten. Deze methode om insectenlarven te bestrijden is beproefd in de tuinbouw. Daarnaast wordt een bacteriepreparaat van sporen en kristallen gebruikt om de rupsen te bestrijden. De gemeente beoogt dat door de inzet van natuurlijke vijanden er op den duur een biologisch en natuurlijk evenwicht ontstaat en de plaag verdwijnt.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Montferland (online te bestellen).
Terug naar boven- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Montferland. - Nieuws van de gemeente op Facebook.
- Nieuws: - Nieuws uit een aantal kernen van de gemeenten Montferland, Doetinchem en Oude IJsselstreek, door Johan en Heino Bohmer. - Online krant de Stem van Montferland biedt een platform voor tal van zeer diverse Montferlandse onderwerpen. Er is niet alleen ruimte voor de wekelijkse nieuwsberichten, maar ook voor achtergrondverhalen, columns en artikelen die de bestaande media nauwelijks halen. Deze berichten worden verzameld en geschreven door een eenkoppige redactie gesteund door een groep bloggers, die verspreid door de gemeente teksten, foto’s en video’s van allerlei pluimage verzamelt en aanlevert.
- Sport: - Pétanque Club Montferland (PCM) te Zeddam is opgericht in 1999 op initiatief van de in 2005 overleden Joep Rikken, waarnaar het boulepark is vernoemd. Dit balspel, in de volksmond ook wel jeu de boules genoemd, wordt bij PCM zowel recreatief als in wedstrijdverband beoefend. De ruim 100 leden komen uit de hele gemeente. Sfeer en gezelligheid in combinatie met een dosis sportieve uitdaging in een fraaie bosrijke omgeving, verklaart waarom PCM voor velen zo aantrekkelijk is. In 2009 hebben de leden zelf een nieuw clubhuis gebouwd, dat weer helemaal aan de eisen des tijds voldoet. Groepen van bedrijven, Rotaryclubs en complete families hebben intussen de weg naar het Joep Rikkenpark gevonden voor hun bedrijfsuitje of familiefeest, waarbij catering tot de mogelijkheden behoort. - De Montferlandruiters (paardensport) doen aan dressuur, springen en voltige. De lessen zijn in verschillende plaatsen in de regio.
- Schutterijen: - Schutterskring Montferland is opgericht in 2006, na opheffing van de Schutterskring Didam. Aangesloten zijn schutterijen uit de gelijknamige gemeente en uit de gemeente Doetinchem.
- Welzijn: - Iedereen doet mee bij Welcom! Ontmoet mensen tijdens een kop koffie, een gezamenlijke maaltijd, bij een activiteit of vrijwilligerswerk. Samen met anderen is het gewoon leuker. Welcom heeft diverse locaties in de gemeente Montferland, altijd dichtbij in jouw buurt of wijk. Je bent van harte welkom. Inwoners van deze gemeente kunnen bij Welcom terecht voor tal van activiteiten en diensten. Van jongerenwerk tot dagverzorging voor ouderen; van mooie films en voorstellingen in het knusse theater van het Barghse Huus tot hulp bij het invullen van formulieren. Vakantieactiviteiten voor kinderen, informatie en advies voor ouderen of tal van cursussen, is maar een kleine greep uit het aanbod. Welcom is eind 2009 ontstaan uit een fusie van Stichting Welzijn Ouderen en Stichting Welzijn & Cultuur.
- Openbaar vervoer: - "Buurtbus Montferland, Lijn 196, rijdt een vaste uurdienst tussen de kernen ’s-Heerenberg, Stokkum, Beek/Loerbeek, Kilder, Wehl, Nieuw-Wehl, Loil, Didam en Nieuw-Dijk. De buurtbus rijdt in opdracht van de provincie Gelderland en wordt geheel door vrijwillige chauffeurs bemand. Belangrijk verschil met de streekbussen is dat de buurtbus op verzoek ook stopt buiten de halteplaatsen om reizigers op te nemen of uit te laten stappen. Dit kan vooral nuttig zijn voor mensen die buiten de bebouwde kom wonen. De buurtbus rijdt van maandag tot en met vrijdag tussen 7.00 en 19.00 uur. Op zaterdag en zondag en op officiële vrije feestdagen door de week wordt niet gereden. We kunnen aansluitingen op ander vervoer nooit 100% garanderen, maar we doen wel ons best."
Reactie toevoegen