Nijeberkoop is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Ooststellingwerf.
- Nijeberkoop is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Ooststellingwerf.
- Onder het dorp Nijeberkoop vallen ook de buurtschappen Egypte en Frankrijk.
- Het dorp Nijeberkoop heeft geen dorpskern, er is alleen sprake van lintbebouwingen (in het dorp en in de buurtschappen), die kennelijk zodanig dunbebouwd zijn dat de gemeente het geen 'bebouwde kom' vindt. Het dorp heeft daarom witte plaatsnaamborden in plaats van de voor de meeste dorpen gebruikelijke blauwe.
Terug naar bovenKlemtoon
Nijeberkóóp.
In het Fries
Nijeberkeap.
Oudere vermeldingen
1320 Oostbrocop, Westbrocop, 1408 Oostnyebercoop, Westnyebercoop, 1530 Nyebercoep, 1579 Niebercap, 1664 Nye Bercoop, 1718 Nye Berkoop.
Naamsverklaring
Etymologie onzeker. Nije betekent 'nieuw', ter onderscheiding van Oldeberkoop. Brokope wijst volgens sommigen op brôk* 'broek' en apa* 'rivier, stroom', maar apa-namen zijn in Friesland uiterst schaars en belangrijker, hun productiviteit eindigde in de volksverhuizingstijd. Anderen zien hierin brôk-kope* 'gekocht broekland'**, een parallel van de cope-namen in de Utrecht-Hollandse laagvlakte. Een cope 'gekocht land' was een volgens een vooropgezet plan door de landsheer, hier de bisschop van Utrecht, ter ontginning uitgegeven stuk veen. Met Oost- en West- in de oude vormen moeten twee verschillende plaatsen zijn aangeduid. Volgens sommigen kan Westbrockop geïdentificeerd worden als Nijeholtpade.(1)
* Gereconstrueerde vorm.
** Aan beide zijden van de riviertjes de Linde en de Tjonger waar Nijeberkoop aan ligt, lagen vroeger landerijen die een groot deel van het jaar onder water stonden.
Het dorp Nijeberkoop ligt NO van de dorpen Oldeberkoop, Nijeholtpade en Noordwolde, O van het dorp Nieuwehorne, OZO van het dorp Oudehorne, ZO van de dorpen Gorredijk en Jubbega, ZZO van het dorp Hoornsterzwaag, ZW van de dorpen Makkinga, Donkerbroek en Oosterwolde, W van het dorp Appelscha, WNW van het dorp Elsloo, NW van het dorp Zorgvlied en N van het dorp Boijl.
Terug naar bovenIn 1840 omvat het dorp Nijeberkoop 21 huizen met 142 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 110 huizen met ca. 270 inwoners en is daarmee het kleinste dorp van de gemeente Ooststellingwerf.
Terug naar bovenOnderwijs
Rond 1800 is er in Nijeberkoop een 'winterschool'. Na 1819 wordt de school gecombineerd met die van Oldeberkoop, waar dan een vaste school komt. In 1899 wordt in het dorp weer een openbare lagere school opgericht. In 1988 wordt de school gesloten omdat er te weinig leerlingen waren overgebleven om nog verantwoord door te kunnen gaan. Het schoolgebouw is herbestemd tot woonhuis.
- Nijeberkoop heeft 1 rijksmonument, zijnde de klokkenstoel op de begraafplaats.
- Nijeberkoop heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de arbeiderswoningen op Bovenweg 50-52-54-56.
Terug naar boven- SGW Friesland organiseerde elk jaar een Cross Country en Marathon voor paarden en pony's in Nijeberkoop. Tijdens deze dagen gingen er honderden paarden en pony's door de natuurgebieden en weilanden van het dorp. Na 34 jaar is dit evenement in 2016 voor het laatst georganiseerd. Omdat het lange tijd zo'n gerenommeerd evenement was en pas betrekkelijk recent is gestopt, vermelden wij het hier toch nog. Onder de link kun je de evenementen van de afgelopen jaren nog terugzien.
"De organisatie stopt om verschillende redenen met het organiseren van dit evenement", aldus Michel Retz van SGW Friesland in een toelichting. "De kosten lopen steeds meer op, terwijl de inkomsten dalen. De bijdrage van sponsors wordt elk jaar minder; de spaarpot raakt leeg. Bovendien raken de bouwploeg en het bestuur aardig op leeftijd. De jongere generatie heeft minder tijd om zich hiervoor in te zetten. Dit team is volledig op elkaar ingesteld, iedereen weet wat hij moet doen. Op deze twee dagen hebben wij aan vrijwilligers nooit gebrek gehad, iedereen wil dan graag helpen." De wethouder heeft de hoop dat een jongere generatie het evenement in de toekomst weer wil oppakken. "Omdat dit bijzondere paardenevenement niet verloren mag gaan. SGW Nijeberkoop was altijd een begrip in de paardenwereld, met in de afgelopen jaren meerdere nationale en provinciale kampioenschappen." (bron en voor nadere informatie zie Nieuwe Ooststellingwerver, 17-10-2016)
- "Bezoek onze in wildebloemenzaden gespecialiseerde kwekerij Cruydt-Hoeck in Nijeberkoop op onze jaarlijkse Open Dag (op een zaterdag begin juni). Eén dag per jaar open we onze deuren. Een feestelijke dag waarbij je de complete kwekerij kunt bezoeken en uitleg krijgt over het kweekproces van onze zaden. Op het land is te zien hoe wij onze wilde planten kweken. Je kunt een kijkje nemen in de zaadkluis, dé plek waar wij ons 'goud' bewaren. Een heerlijk geurende ruimte waar wij 700-800 verschillende soorten zaden bewaren. Op de kwekerij organiseren we allerlei verschillende activiteiten voor jong en oud (kinderen zijn van harte welkom). We hebben leuke kraampjes met bijzondere producten en uiteraard verkopen we ook onze wildebloemenzaden en wilde planten van Kwekerij De Heliant. Toegang is vrij!"
- "Op zaterdag 22 juni 2019 bruist het op het sportveld achter de kantine. Van de 108 adressen in het dorp is bijna de helft ondernemer, zzp'er of heeft een prachtige hobby of talent. Dat laten we zien tijdens deze 1e Zomerfair. We willen laten zien aan de inwoners van het dorp en omstreken wat een bijzonder "ondernemend" dorp Nijeberkoop is! We toveren het sportveld om tot een prachtig terrein met kraampjes vol leuke, mooie, interessante en lekkere dingen. Zo komt er onder meer een voorlichting over de ziekte van lyme, laat de Cruyt-Hoeck zien hoe we alles kunnen laten groeien en bloeien, kun je meedoen aan de badeendenrace, is er een springkussen voor de kinderen, een poffertjeskraam en natuurlijk muziek. Kortom genieten van alles wat het leven leuk maakt. De toegang is gratis."
- IJsclub Samenwerking organiseert jaarlijks op tweede kerstdag een Kerstwandeling (in 2020 voor de 36e keer) door en rond Nijeberkoop. Lengte ca. 10 km. Startpunt: Café-Restaurant Boszicht. Starttijd: tussen 10.00-11.00 uur. Halverwege de wandeling staat er warme chocomelk en kerstbrood klaar en aan het einde van de wandeling kunnen de deelnemers genieten van een lekkere kom soep. In 2017 waren er 67 deelnemers, in 2018 waren dat er 136, dus de Kerstwandeling mag zich verheugen in een groeiende belangstelling.
- "De in 1899 opgerichte IJsclub Samenwerking is de enige vereniging die ons dorp nog rijk is. Wist je dat we de afgelopen 20 jaar elk jaar konden schaatsen op onze ijsbaan aan de Grindweg in Nijeberkoop? Soms slechts één dag, maar door grote inzet van onze leden krijgen we het altijd weer voor elkaar om onze ijsbaan gereed te krijgen. Dat is nog een hele klus, omdat we een natuurbaan hebben met altijd water erin. Dit betekent dat we elk jaar met waadpakken de 'baan' in moeten met een zeis om hem te ontdoen van de waterplanten. Door deze natuurlijke baan, die gelegen is tegen een boswal, hebben we altijd snel ijsgroei en kunnen als een van de eersten 'los' met onze baan. Hier zijn we erg trots op! Daarbij zijn we aangesloten bij de 'Bond van ijsclubs van Ooststellingwerf'. Hierdoor hebben we eens in de zoveel tijd officiële baankampioenschappen van Ooststellingwerf op onze baan. Het openstellen van onze baan is om ijspret in de ruimste zin van het woord te stimuleren. Ik wil u graag uitnodigen om lid te worden van onze IJsclub Samenwerking. Het kost je slechts 5 euro per jaar per gezin. Tijdens de ijsperiode kun je dan gratis schaatsen op onze baan en je kunt tegen een gereduceerd tarief meedoen aan onze Kerstwandeling. En hoe meer leden hoe groter de 'Samenwerking'! Roelof André Groen, voorzitter."
Terug naar boven- De Diakonievene is een natuurgebied NW van de dorpskern van Nijeberkoop, met veel natuurschoon en een rijke geschiedenis. Het natuurgebied wordt beheerd door It Fryske Gea. Vroeger werd de veenrijke grond hier gebruikt voor de opgraving van turf. De kerkelijke armenzorg vond dat de plaatselijke bevolking ’s winters geen kou mocht lijden. De door het graven ontstane plassen zijn volledig afhankelijk van regenwater. Samen met de aanwezige heide hebben ze een grote aantrekkingskracht op dieren zoals de adder, ringslang en verschillende soorten kikkers. Ook diverse vogelsoorten hebben op de plassen hun broedplaats gevonden.
De Diakonievene in Nijeberkoop is het hele jaar door te bezoeken. Om het buiten bewegen te stimuleren, is in 2018 de entree tot het gebied aan de Alberdalaan toegankelijker gemaakt. Dit is mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage vanuit het Groen & Fit Collectief van De Friesland Zorgverzekeraar. Naast de realisatie van meer parkeerplaatsen en een informatiepaneel, kun je nu ook zittend van het prachtige uitzicht (na)genieten, op de geplaatste (picknick)bankjes. Naast de Diakonievene ligt natuurgebied Delleboersterheide, dat onder buurdorp Oldeberkoop valt. De twee gebieden sluiten goed op elkaar aan en zijn beide uitermate geschikt voor een wandeling. Daardoor is het mogelijk vanaf de vernieuwde entree, naast een korte wandeling, ook een grotere wandeling door beide natuurgebieden te maken.
- "Op Landgoed Boschhoeve in Nijeberkoop werken wij met steun van Wetterskip Fryslân en Provincie Fryslân aan het verbeteren van de waterhuishouding op 60 hectare van het landgoed. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat het landgoed snel verdroogt. Dit was goed te zien in de zomer van 2019 (onze eerste zomer op het landgoed). Velden waren bruin, bomen lieten massaal hun blad vallen en er was nergens een druppel water te vinden. Een ernstige zaak als je het ons vraagt! Veel van de watergangen in Nederland zijn ingericht om water zo snel mogelijk af te voeren. Door de huidige manier van landbouw, denk aan ruilverkaveling, steeds verder egaliseren en vergroten van weilanden, aanleg van drainage etc. verdwijnen er vooral lokaal gigantisch veel poelen, vijvers, sloten en nattere gebieden.
Plekken waar water juist kan infiltreren in de bodem of kan worden opgeslagen voor later gebruik. Maar vooral plekken waar insecten, vogels, bloemen, kruiden en tal van dieren hun water vinden! Naar onze mening is het noodzaak om dit soort plekken te behouden of terug te brengen in het landschap. Direct na onze aankomst in Nijeberkoop maakten we dan ook een plan om het landgoed te redden. Inmiddels zijn de eerste verbeteringen een feit. Voor nadere informatie zie deze video waarin wij deze mooie resultaten in tekst en beeld toelichten. Koop je vlees bij ons, dan draag je indirect bij aan dit prachtige project! Leren van ons project? Schrijf je in voor een van onze cursussen!" Aldus Landgoed Boschhoeve d.d. 22-1-2021. Voor nadere informatie over Landgoed Boschhoeve zie het hoofdstuk Links > Agrarisch.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nijeberkoop, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Nijeberkoop (online te bestellen).
- Het boek 'Veldnaemen van Stellingwarf. Diel 1: Ni'jhooltpae en Ni'jberkoop' (Philomène Bloemhoff-de Bruijn, uitg. Stichting Stellingwarver Schrieversronte, 1982) is via de link ook online te lezen.
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Nijeberkoop.
- Nieuws: - Nieuws uit Nijeberkoop van Plaatselijk Belang op Facebook. - Dorpskrant De Dorpsomroeper verschijnt 10x per jaar huis-aan-huis in het dorp. Via de link is de dorpskrant ook online te lezen (ook oudere nummers).
- Belangenorganisatie: - "Stichting Plaatselijk Belang (SPB) Nijeberkoop heeft als doel het behartigen van de plaatselijke belangen van het dorp en omgeving, alsmede het bevorderen van voorzieningen en dienstverlening op maatschappelijk, economisch en cultureel gebied. De stichting tracht haar doel onder meer te bereiken door: het houden van ten minste één openbare vergadering en/of bijeenkomst per jaar; het samenwerken met en het leggen en onderhouden van contacten met de plaatselijke, provinciale en rijksoverheden en overige daarvoor in aanmerking komende instanties; het verlenen van steun aan alles wat kan dienen tot bevordering van de plaatselijke vooruitgang en leefbaarheid van het dorp en omgeving; het samenwerken met andere stichtingen of verenigingen die hetzelfde doel nastreven..SPB zorgt naast de belangenbeharting van het dorp en zijn inwoners ook voor het in stand houden van de kantine/dorpshuis en de ijsbaan, en verzorgt dorpskrant De Dorpsomroeper."
- Dorpshuis: - In 1973 is de kleed-, douche- en scheidsrechtersaccommodatie gerealiseerd voor de in 1953 opgerichte korfbalclub DES '53 in Nijeberkoop. Maar er was nóg een wens en dat was een kantine. De sportkantine is op Koninginnedag 30 april 1987 feestelijk geopend. De korfbalvereniging huurde deze accommodatie samen met zangvereniging Zang en Vriendschap van Plaatselijk Belang, want die is eigenaar van dit gebouw. Nadat de beide verenigingen zijn opgeheven, is de sportkantine de Dorpskantine geworden, zoals hij sindsdien officieel heet. Een kantine voor het hele dorp dus, oftewel een dorpshuis.
Na bijna 30 jaar trouwe dienst was Dorpskantine Nijeberkoop wel aan een 'grote beurt' toe, om hem weer te laten voldoen aan de eisen des tijds. De verbouwing van de dorpskantine startte in mei 2014 met het vervangen van het dak. De asbesthoudende platen zijn op professionele wijze verwijderd. Ook de houten buitenwanden van het gebouw zijn aangepakt. De wanden zijn nu voorzien van groene werzalit kunststofplaten. De kantine is van binnen opnieuw in de verf gezet en voorzien van nieuw meubilair. Een van de voormalige kleedkamers is verbouwd tot tweede vergaderruimte. Het resultaat van dit alles mag er zijn; het dorp kan hier weer vele jaren mee vooruit. De verbouwde Dorpskantine is in juni 2015 feestelijk in gebruik genomen. Wethouder Sierd de Boer verrichtte de openingshandeling. Albertje Krol-Tjassing, de voorzitter van Plaatselijk Belang, roemde in haar toespraak de inzet van de vrijwilligers die aan deze verbouwing hebben meegeholpen en zij bedankte de fondsen - waaronder Stichting Bercoop Fonds - voor hun financiële bijdragen.
De wethouder en de voorzitter verrichtten de openingshandeling door de dorpsvlag voor het bord weg te halen. Het bord is gemaakt van duurzame materialen met als afbeelding vier vlakken, voorstellende de nationale vlag, het wapen van de gemeente Ooststellingwerf, de klokkenstoel van het dorp en de Friese vlag. In 1992 is dit bord, toen bestaande uit houten materialen, aangeboden aan Plaatselijk Belang t.g.v. haar 80-jarig jubileum. Het bord is ontworpen door Annie Roersma. In 2012, bij het 100-jarig bestaan van Plaatselijk Belang, is het bord, gerenoveerd met duurzame materialen, opnieuw aangeboden. Het bord hangt sinds de heropening weer aan de buitenwand van het verbouwde pand. Wethouder De Boer sprak lovende woorden over het gebouw en roemde de inzet van alle vrijwilligers die hebben meegeholpen: "In het kader van de participatiemaatschappij is Nijeberkoop zijn tijd ver vooruit."
- Dierenopvang: - In 1993 vestigt roofdierenopvangcentrum Stichting Pantera zich in Nijeberkoop. In 2013 is het centrum overgenomen door Stichting Vier Voeters (de Nederlandse vestiging van Four Paws International) en heet sindsdien Felida Big Cat Sanctuary. De stichting biedt onderdak aan 'grote katachtingen', zoals luipaarden, leeuwen en tijgers. Felida vangt dieren op die voornamelijk uit dierentuinen en circussen komen. Dieren die daar fysiek toe in staat zijn, worden overgeplaatst naar een reservaat van Vier Voeters in Zuid-Afrika. Natuurlijk is Felida blij met donaties in geld, maar ook sponsoring in natura middels materialen die zij goed kunnen gebruiken is zeer welkom. Zie de link voor aan welke materialen ze nog behoefte hebben.
- Agrarisch: - "Het huidige denken in de agrarische sector is zo veel mogelijk dieren op een vierkante meter, en die zo efficiënt mogelijk voeren, zodat ze snel groeien en geslacht kunnen worden of zo veel mogelijk melk produceren. Het leidt tot veel schadelijke meststoffen, en over het welzijn van het dier en de gezondheid van het voedsel wordt niet echt nagedacht. Velen zijn er inmiddels wel van overtuigd dat dit een doodlopend spoor is. Maar veranderen... hoe dan? In 2010 is Richard van Pelt in Ravenswoud begonnen met het ‘anders houden van vee’. Eerst door Schotse Hooglanders in te zetten in natuurgebieden en later, in 2015, door Tamworth varkens in bossen te houden. Varkens die op een dergelijke manier worden gehouden, worden bosvarkens genoemd.
Al snel volgt het opzetten van een eigen slagerij, om de keten en de marges (eerlijke prijs voor je product) zelf in de hand te hebben. Het is voor Richard en enkele collega-boeren belangrijk dat ze weten waar de dieren geslacht worden en door wie, dat ze op een rustige manier gehanteerd worden en dat het vlees op een schone en respectvolle manier wordt verwerkt, met zo min mogelijk verliezen. Een tweede belangrijk motief is om nu eens vleesproducten te maken waar helemaal geen toevoegingen in zitten. Geen conserveringsmiddelen of andere E-nummers, alleen maar vlees en soms wat natuurlijke kruiden voor de smaak.
Hun innovatieve manier van veehouderij past op veel plekken niet in de bestaande wet- en regelgeving. Daarom zijn ze uit eigen beweging begonnen om in gesprek te gaan met de gemeente, de provincie en de landelijke overheid. Dit kost allemaal veel tijd, tijd die ze als boeren al niet veel hebben, want als je dieren houdt is er altijd wel wat. Ze doen dit lobbyen ook niet alleen voor zichzelf; ze willen dat meer veehouders op deze manier vee kunnen houden. Daarnaast doen ze veel kennis op die ze willen verspreiden onder andere geïnteresseerde boeren. Ook willen ze onderzoek doen om nog meer kennis op te doen en hun praktische ervaringen te kunnen onderbouwen en aan te tonen dat hun methode werkt en hoe het werkt. Daarvoor zijn ecologische adviesbureaus en onderzoeksinstituten nodig. De budgetten hiervoor passen niet binnen de portemonnee van hun bedrijf en bovendien vinden ze dat ze niet de enige hoeven te zijn die deze kosten dragen, het is immers bedoeld om de omgeving van ons allemaal beter te maken.
Daarom zijn ze Stichting Boeren in het Bos gestart. De stichting wil laten zien dat met de inzet van hun dieren en de aanleg van een voedselbos gericht op zowel vee als mens, een ondernemer diervriendelijk en duurzaam voedsel kan produceren met een gezonde financiële opbrengst. Daarbij dragen ze de kennis en ervaring die ze opdoen uit, door geïnteresseerden te ontvangen op hun bedrijf, actief kennis te delen met andere agrarische ondernemers en door samenwerking te zoeken met lokale partijen, en ook breder georiënteerde onderwijs- en onderzoeksorganisaties. Hun doelen zijn: een nieuwe en natuurlijke manier van voedselproductie voor mens en dier in gang zetten; dieren houden op een zoveel mogelijk natuurlijke manier; biodiversiteit en natuurwaarde verhogen; bospercelen met een natuurlijke functie en productiebossen multifunctioneel maken door er naast hout ook andere producten te produceren; een verdienmodel ontwikkelen voor natuurlijke veehouderij dat ook door andere agrarisch ondernemers kan worden gebruikt.
In 2019 zijn we verhuisd naar Nijeberkoop. Daar ligt op Bovenweg 23 namelijk Landgoed Boschhoeve, dat bestaat uit 160 hectare loof- en gemengd bos, heide, ven, agrarisch grasland en akkerland. Het landgoed strekt zich uit tussen de riviertjes Linde en Tjonger en is omgeven door landbouwgronden, natuur en bossen. Een prachtig plekje waar allerlei bijzondere beestjes en plantjes hun plek hebben. Op het landgoed staat een historisch waardevolle gelede boerderij, die oorspronkelijk stamt uit 1900. Tot nu toe hebben wij, Richard en Mariska, altijd mobiel gewerkt in natuurgebieden en in het bOERbos. We zochten een plek waar we kunnen aarden en settelen. Waar we een ziek dier even kunnen onderbrengen en waar we de jonge dieren aan ons kunnen laten wennen, zodat ze straks in de grote natuurgebieden ook nog gemakkelijk naar ons toekomen. Waar we mensen kunnen ontvangen en kunnen laten zien wat er allemaal mogelijk is met natuurlijk vee houden en natuurlijke landbouw. En waar we de diversiteit aan producten kunnen verwerken en verkopen.
Met het vertrek van de laatste pachter zochten de eigenaren van Landgoed Boschhoeve in Nijeberkoop naar een duurzame, toekomstbestendige manier van beheer. Ons plan voor een volledig gemengd boerenbedrijf waar natuur en landbouw worden gecombineerd, viel in goede aarde. We gaan het landgoed verrijken met fruit- en notenboomgaarden, groentes en granen en vee, zoals kippen, runderen, varkens, kalkoenen, schapen en ganzen. Daarnaast bouwen we een eigen productverwerkingsruimte, een winkel, een workshopruimte en we hebben de ambitie om ecologische off-grid boshuisjes te verhuren.
Boeren in het Bos op de Boschhoeve. Sinds mei 2019 zijn wij dus gevestigd op de Boschhoeve in Nijeberkoop. We zullen het landgoed stap voor stap ontwikkelen. Op deze nieuwe locatie gaan we de omgekeerde uitdaging aan vergeleken met wat we tot nu toe gedaan hebben. We gaan naast voedsel produceren in de natuur nu ook natuur maken van landbouwgrond! De scherpe afscheiding tussen weide of akker en bos, ven en heide gaan we langzaam laten verdwijnen, om nog meer biodiversiteit te laten ontstaan. De dieren mogen vrij lopen, en worden soms gestuurd omdat ze een klusje mogen doen (wieden, wroeten, maaien, bemesten). We planten rijen met fruit en noten en zullen daartussen ook groentes en andere gewassen telen. En dat alles zonder bestrijdingsmiddelen, kunstmest of andere niet-natuurlijke middelen."
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Nijeberkoop alg.
Reactie toevoegen