Nijhoven

Plaats
Buurtschap
Baarle-Nassau
West-Brabant Baronie en Markiezaat
Noord-Brabant

Nijhoven

Terug naar boven

Status

- Nijhoven is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Baarle-Nassau.

- De buurtschap Nijhoven valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Baarle-Nassau.

Terug naar boven

Naam

Naamsverklaring
- De naam betekent ‘nieuwe ho(e)ven’, dus nieuwe boerderijen.

- Hof in de zin van grote boerderij vinden wij in de nederzettingsnamen eindigend op –hoven. (…) Nijhoven moet ondanks de jeugdig aandoende naam al in de 8e eeuw hebben bestaan, maar hove-namen kunnen uit de hoge Middeleeuwen stammen, mogelijk zelfs uit de vroege Middeleeuwen. (1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Nijhoven ligt rond de gelijknamige weg, O van Baarle-Nassau.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Nijhoven 13 huizen met 150 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

“In 1950 heeft de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek een succesvolle opgraving verricht nabij de Sint Salvatorkapel in de buurtschap Nijhoven. Doel daarvan was gegevens te verzamelen omtrent de oudste aldaar gelegen begraafplaats en de oudste sporen van gebruik en bewoning. Bij dit onderzoek kwamen scherven van Pingsdorfer en Romeins aardewerk te voorschijn. Verder bleek uit aangetroffen paalresten en grondsporen dat hier reeds in de 8e eeuw een houten woudkapelletje stond, dat dit in de 10e eeuw door een houten zaalkerkje is vervangen en dat er in de 11e eeuw een drieschepige houten kerk is gebouwd.

Mede naar aanleiding van deze opgraving kwam een plaatselijk historicus tot de volgende conclusies: ‘Op Nijhoven moet een oude Christelijke bede- en begraafplaats hebben gelegen, stammend uit de tijd van Sint Willibrord. De kapel moet gesticht zijn op het terrein en met behulp van een Frankisch edelman of van een koning. Deze heer was Austrasisch-Frankisch georiënteerd. De kapel is in gebruik geweest tot de 13e eeuw. Later is er een stenen kerk gesticht. Al in 980, maar mogelijk ook al eerder, heeft er een tweevoudig kerkelijk Baarle bestaan, met als centra de Remigiuskerk aan de Singel en de Sint Salvatorkapel te Nijhoven’” (38).

De stenen veldkapel is in 1585 afgebrand. In de 17e eeuw werd de kapel herbouwd als kruiskerk. Deze kerk kon zich in omvang meten met de toenmalige parochiekerken. In 1648 vernielden beeldenstormers de inventaris. Een groot houten kruisbeeld bleef op wonderbaarlijke wijze gespaard en staat nu in de Sint Remigiuskerk van Baarle-Hertog. In 1807 werd een groot deel afgebroken en in 1926 ging de protestantse gemeenschap over tot totale sloop. Alle vrijkomende ornamenten werden gebruikt voor de restauratie van de Hervormde kerk op de Markt in Ginneken.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Er is een omlegging van de provincialeweg N260 (van Gilze via Alphen en Baarle-Nassau richting Turnhout) O om Baarle-Nassau heen voorzien. Deze omlegging dreigt de Sint Salvatorkapel te Nijhoven en omgeving aan te tasten. De buurtschap heeft hier in 2009 een zienswijze op ingediend, met alternatieven waardoor de kapel met omgeving behouden kan blijven, en tevens voorzieningen zoals het parkeren vebeterd kunnen worden.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In 1930 bouwen de katholieken de huidige Sint Salvatorkapel* op de oude fundamenten van het vroegere priesterkoor. Architect is de benedictijner monnik Van der Laan. Bijzonder is de bidtuin met kruisweg en Mariagrot. In 1996 is de bidtuin gerestaureerd als onderdeel van een project tot restauratie van ‘kleine monumenten’, in het kader van de viering van 200 jaar zelfstandig Brabant. De naamgeving is overigens zeldzaam. Salvatorkerken zijn er in Nederland verder alleen nog in Utrecht en in ’s-Hertogenbosch. Vroeger waren er ook nog Salvatorkerken in Elst (Gelderland) en Susteren. - Geschiedenis St. Salvatorkapel.
* Nijhoven 1. Tel. 013-5079226/5079391. Geopend mei t/m september.

Terug naar boven

Links

- Buurtvereniging Nijhoven omvat de gelijknamige weg en verder nog de wegen en buurten Veldbraak, Kievit, Keizershoek, Akkers, Visweg en Kapelstraat (de laatste twee gedeeltelijk).

Reactie toevoegen