Nistelrode

Plaats
Dorp
Bernheze
Noordoost-Brabant
Noord-Brabant

nistelrode_pinksterfeesten_2019_poster.jpg

De Pinksterfeesten Nistelrode (zaterdag tot en met dinsdag in het pinksterweekend) zijn er al sinds 1974. Dankzij sponsorbijdragen van lokale ondernemers en gemeente zijn alle evenementen en activiteiten gratis toegankelijk. (© Google StreetView)

De Pinksterfeesten Nistelrode (zaterdag tot en met dinsdag in het pinksterweekend) zijn er al sinds 1974. Dankzij sponsorbijdragen van lokale ondernemers en gemeente zijn alle evenementen en activiteiten gratis toegankelijk. (© Google StreetView)

NB gemeente Nistelrode in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Nistelrode in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Nistelrode in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Nistelrode

Terug naar boven

Status

- Nistelrode is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Bernheze. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1993.

- Wapen van de voormalige gemeente Nistelrode.

- Onder het dorp Nistelrode vallen ook de buurtschappen Bus, De Rakt (deels), Donzel, Kantje, Loo (grotendeels), Menzel, Slabroek (deels, twee panden) en Zevenbergen. Opgeteld zijn dat 8 buurtschappen.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Nisserói, Nisselròòi.

Oudere vermeldingen
1e kwart 13e eeuw Nisterle, 1291 kopie 14e eeuw parrochia de Nysterle, 1312-1350 Nisterle, 1378, 1439 Nistelre, 1429 Nisterle, 1530 in Nystelre opten Vorstenbosch, 1538 Nistelroey opten Vorstenbosch, 1560 Nistelroye, 1665 Nestelen, 1773 Nistelroy.

Naamsverklaring
Wordt meestal beschouwd als een plaatsnaam op rode 'rooiing van bos, ontginning', maar rode treedt in de naam pas laat op en berust op reïnterpretatie na metathesis van -rl- > -lr-. Oorspronkelijk een samenstelling van lo 'licht, open bos' en een onduidelijk eerste deel nister, waarin mogelijk de naam van een (thans verdwenen) locatie Nist*, misschien het Middelnederlandse nest, nist 'nest, leger van dieren', eigenlijk een 'plek om neder te zitten/zetten'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Nistelrode grenst in het W aan Vinkel, in het NW aan Heesch en Oss, in het N aan Berghem, in het NO en O aan Schaijk, in het ZO aan Uden, in het Z aan Vorstenbosch en in het ZW aan Loosbroek, en ligt O van 's-Hertogenbosch, OZO van Rosmalen, ZO van de A59, N van Veghel en NO van Dinther en Heeswijk. Door het O van het dorpsgebied loopt de A50 van N naar ZO en O langs de dorpskern, en in het uiterste N van het dorpsgebied ligt een deel van Knooppunt Paalgraven (A50/A59).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Nistelrode 363 huizen met 2.280 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp en de buurtschap Laar, samen 23/170 (= huizen/inwoners), het dorp Vorstenbosch 64/355 en de buurtschappen Donzel 45/263, Dijk 21/123, Klein-Wijk 27/129, Wijen 19/136, Het Kantje 21/214, Maxend 20/169, Achterstraat 15/105, Delst 28/138, Loo 32/198, Menzel 40/217 en Loosbroek 8/63. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.500 huizen met ca. 6.200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Windmotor Nistelrode is rond 2010 afgebroken.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de volgende instantie en sites:

- "Heemkunde, naar het oude woord heem, betekent kennis van en onderzoek naar de eigen historische leefomgeving. Heemkringen houden zich bezig met de geschiedenis van hun plaats, gemeente of streek. Zij beheren lokaal erfgoed en organiseren allerlei ledenactiviteiten. Ook bestuderen zij de veranderingen door de tijd en raadplegen velerlei geschreven en ongeschreven bronnen. Daarna leggen zij de resultaten van hun onderzoek vast en de resultaten worden gedeeld. Zij inventariseren en conserveren zaken, die de moeite waard zijn om te behouden voor de toekomst, voor ons nageslacht, de heemkundigen van straks. Heemkundekring Nistelvorst is opgericht in 1983 als heemkundekring voor de dorpen Nistelrode en Vorstenbosch met de bijbehorende buurtschappen. Sinds 2011 beschikken wij over een eigen heemhuis op Maxend 3, gehuurd van de gemeente Bernheze.

Het aantal leden bedraagt ca. 100. Nieuwe leden zijn van harte welkom. Je kunt deelnemen aan ons interessante jaarprogramma. Ook kun je zitting nemen in de diverse werkgroepen. Onze actieve werkgroepen houden zich bezig met o.a. genealogie, bidprentjes, monumenten, fotoverzameling, knipsels, archeologie, bibliotheek, het digitaliseren van oude kadasterkaarten van Nistelrode en Vorstenbosch e.d. Wij geven ondersteuning met je eventuele eigen onderzoekswensen. Ook nieuwe initiatieven worden toegejuicht. De contributie bedraagt €25,00 p/jr, €17,50 p/jr voor het 2e lid uit hetzelfde huishouden. Leden ontvangen een jaarprogramma met lezingen, tentoonstellingen, excursies en een kerstviering. Tegen een vergoeding kan men deelnemen aan onze gezellige en informatieve jaarlijkse heemreis. Maandelijks (10 maal per jaar) ontvangen de leden een nieuwsbrief met actuele zaken. Wekelijks is er op maandag een bijeenkomst van de werkgroepen. Wij nodigen je van harte uit om op maandagavond eens geheel vrijblijvend te komen kennismaken. De sfeer is altijd ongedwongen en de koffie staat klaar."

- Verhalen over de geschiedenis van Nistelrode op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Nistelrode heeft 9 rijksmonumenten.

- Beschrijving orgel Sint-Lambertuskerk.

- Korenmolen Windlust.

- Gevelstenen in Nistelrode.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- De Pinksterfeesten Nistelrode (zaterdag tot en met dinsdag in het pinksterweekend) zijn in 1974 ontstaan dankzij de ondernemende activiteiten van Ben van Dijk. Hij stak met diverse lokale ondernemers de koppen bij elkaar In de jaren daarna ontwikkelde dit evenement zich tot een vierdaags publieksevenement vol plezier en vertier voor de hele regio. Uit de presentatie van lokale ondernemers en verenigingen ontstond een wervelende kermis met braderie met meer dan 100 kramen, met een diversiteit aan ondernemers van over het gehele land. Ieder jaar komen er leuke straatartiesten en is er een groot kinderparadijs met kinderschmink, luchtkussens, klimwanden en ander vermaak, én alles is ook nog eens gratis toegankelijk.dankzij sponsorbijdragen van lokale ondernemers en gemeente.

- Tijdens de Pinksterfeesten is er ook de Pinksterloop, die ruim 400 deelnemers trekt.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Natuurcentrum De Maashorst is gevestigd in een monumentale boerderij in Nistelrode. De boerderij is in 2008 gerestaureerd en het interieur is volledig vernieuwd. Het binnen- en buitenterrein vormen samen een tentoonstelling over de regio. Het centrum is is een ideaal start- en informatiepunt voor natuurgerichte activiteiten in de regio. De tentoonstelling is bestemd voor jong en ouder en vertelt je over het gevarieerde landschap van natuurgebied De Maashorst, de historie van het gebied en de bijzondere geologische verschijnselen. Kinderen maken kennis met Tom en ontdekken met hem verschillende bewoners van de regio. Op het erf van het Natuurcentrum vind je een speelweide die aansluit bij de tentoonstelling. Zo kunnen kinderen over het erf uitkijken als een vogel, kruipen door de gangen van een das en zich als een hooglander door het bos bewegen. Tevens is er een terras aangelegd en kun je een bijenstal bezichtigen. Aan de informatiebalie geven de medewerkers graag uitleg over wandel- en fietsmogelijkheden, verhuurmateriaal en verdere activiteiten.

- "In Hooge Vorssel N van Nistelrode vind je natuur waar je van de ene verrassing in de andere valt. Struin langs sloten en kikkerpoelen, over terpen en zandverstuivingen. Bezoek grafheuvels uit de oertijd en ontdek hoe je roversbendes tegenhoudt. Klaar om jouw avontuur te starten? Ga dan naar 't Bomenpark in Heesch. Zij zijn het ideale startpunt voor jouw avontuur door De Maashorst en weten je alles te vertellen over Hooge Vorssel. Daarnaast is er genoeg parkeergelegenheid. Zo stap je vanuit je auto gemakkelijk het aanliggende bos in om jouw avontuur te beginnen. Restaurant Het Bomenpark is een van de recreatieve entrees van De Maashorst die je met open armen ontvangt. Vanuit deze accommodatie het gebied verkennen, is de moeite waard. Het restaurant ligt in een arboretum of bomentuin met verschillende soorten bomen en struiken en biedt een prachtig, stijlvol decor om je fiets- of wandeltocht door De Maashorst idyllisch te beginnen. Vanuit Restaurant Het Bomenpark kun je via fiets-, wandel- en ruiterpaden het natuurgebied in. In het restaurant zelf kun je terecht voor koffie of een borrel, een lunch of diner. Bij mooi weer geniet je op het terras aan het water van het groene landschap."

- "Eind 2020 zijn herstelwerkzaamheden uitgevoerd in een aantal heidegebieden in De Maashorst. Dit was nodig om te voorkomen dat de kwaliteit van de belangrijkste heidegebieden verder achteruit gaat. De hoge stikstofneerslag is de oorzaak van de afnemende kwaliteit van de heide. Door de herstelwerkzaamheden wordt de heide robuuster en is zij beter bestand tegen extreme droogte en stikstofneerslag. Wat is er gedaan?: maaien en chopperen om meer structuur- en leeftijdsvariatie aan te brengen in de heidevegetatie van Hooge Vorssel (N van Nistelrode) en Slabroekse Bergen (bij buurtschap Slabroek); opslag verwijderen in Hooge Vorssel om dichtgroeien te voorkomen; steenmeel verspreiden op heideterreinen in Hooge Vorssel, bij het Groot Ganzenven, de Kanonsberg en Slabroekse Bergen, om de bodem te helpen herstellen.

De heidevlakten op de Kanonsberg, Slabroekse Bergen, Herperduin (bij Herpen) en in Hooge Vorssel staan bekend om hun rijke biodiversiteit, met zeldzame heidesoorten. Door de hoge stikstofneerslag gaat de ecologische kwaliteit van de heide echter achteruit. Door de herstelwerkzaamheden kunnen we bijzondere heidesoorten, zoals de stekelbrem, de kruipbrem en de grondster behouden. Voor diersoorten als de blauwvleugelsprinkhaan en de levendbarende hagedis zijn de werkzaamheden ook van groot belang. Dit project is onderdeel van het Plattelands Ontwikkelingsprogramma (POP). Het is mede mogelijk dankzij de steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) en de provincie Noord-Brabant." (bron: gemeente Oss, november 2020)

- Het project 'wijstherstel Donzel' (bij de gelijknamige buurtschap) is in 2016 afgerond. Sloten zijn gedempt en stuwen zijn verplaatst en vervangen. Particulieren hebben 8 ha grondgebied ingebracht, die wordt omgevormd tot natuur. Doel: het beter zichtbaar maken van de verschijnselen van wijst; het opstijgen van water door grondlagen die geen water doorlaten. Voor nadere informatie over het regionale verschijnsel 'wijst' en de herstelprojecten in dat kader, zie bij Peelland.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nistelrode, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Nistelrode (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- MFC: - "Cultureel Centrum Nesterlé is gevestigd in de oude RK Jongensschool in Nistelrode. Toen deze school in de jaren zeventig haar deuren sloot, heeft het gebouw nog jarenlang dienst gedaan als huisvesting voor Stichting Dewan Maluku, de activiteiten van Stichting De Eijnderic, en de lokale bibliotheek. Vanaf de start van het project voor een nieuw gemeenschapshuis in 2009 zijn de toekomstige vaste gebruikers systematisch betrokken bij het ontwerp en de inrichting van “hun” nieuwe cultureel centrum. Ook zijn de aanbevelingen van andere, bestaande gemeenschapshuizen in de definitie van het bestek meegenomen. Daardoor ontstond het ontwerp van een eigentijds gemeenschapshuis waarin de lessen geleerd door anderen, én de wensen van de vaste gebruikers nagenoeg allemaal konden worden gerealiseerd.

Nadat de gemeenteraad van Bernheze het krediet voor de renovatie en uitbreiding van Nesterlé tot cultureel centrum in december 2011 had goedgekeurd, is in februari 2012 gestart met de bouw. De oude school bleef aan de buitenkant bewaard - en is zelfs op punten weer in de originele staat gebracht - maar is van binnen volledig gerenoveerd. Op de voormalige speelplaats is een foyer gebouwd. Deze 'huiskamer van Nistelrode' functioneert als ontvangstruimte en is de verbindende schakel tussen het oude deel van Nesterlé en de nieuwe podiumzaal, waarin plaats is voor 250 personen. Nesterlé werd op 5 april 2013 bouwkundig opgeleverd. Na een intensieve periode van inrichting is de sleutel op 25 juni 2013 door de gemeente Bernheze overhandigd aan Stichting Cultureel Centrum Nesterlé, waarna de activiteiten in het nieuwe cultureel centrum direct van start zijn gegaan.

Cultureel Centrum Nesterlé heeft als missie het bevorderen van sociaal culturele activiteiten in Nistelrode en biedt ruimte aan verenigingen, stichtingen en incidentele gebruikers uit het dorp en omgeving. Daarnaast worden met grote regelmaat evenementen en theater- en filmvoorstellingen georganiseerd. Visie: Nesterlé heeft ‘elkaar ontmoeten in huiskamersfeer’ hoog in haar vaandel staan onder het motto: “Nesterlé, zó dichtbij, kom, geniet, en ontmoet”. Gastvrijheid, klantgerichtheid, en financiële zelfstandigheid zijn de belangrijkste drijfveren achter het beheer en de exploitatie van Nesterlé. Vrijwilligers uit het dorp en omgeving zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling en begeleiding van de activiteiten en voor het verlenen van een efficiënte service aan de vaste en incidentele gebruikers, onder leiding van het bestuur van Stichting Cultureel Centrum Nesterlé."

- Onderwijs: - Basisschool De Beekgraaf. - Basisschool 't Maxend.

- Muziek: - Fanfare St. Lambertus. - Slagwerkgroep St. Lambertus.

- Sport: - RKSV Irene omvat de onderdelen voetbal en korfbal.

- In 1967 is een klein gebied tussen de Vorstenbosscheweg en de Dintherseweg aangewezen als mogelijk geschikte locatie voor een zweefvliegveld. Het duurde tot 1970 voor het veld kon worden ingericht en een eerste hangar werd gebouwd. In dat jaar is ook de vereniging Aeroclub Nistelrode (ACN) opgericht, die inmiddels meer dan 100 leden heeft. Op 15 april 1972 is het vliegveld officieel geopend. Op dit moment is het nog de enige vrij-toegankelijke zweefvliegclub in Noord-Brabant, omdat alle andere vliegvelden gelegen zijn op militaire vliegbases. Zoals bij de meeste zweefvliegvelden heeft ook ACN een grasbaan van ongeveer één kilometer lang waarop zweefvliegtuigen, schermvliegers en motorzwevers kunnen starten en landen. Het vliegveld ligt in de Control Region van vliegbasis Volkel, waardoor er alleen gevlogen kan worden wanneer de luchtmachtbasis inactief is. Vanaf begin maart tot en met eind oktober wordt er meestal in het weekend en op feestdagen gevlogen. Op onregelmatige basis wordt er ook op de donderdag- en vrijdagavonden gevlogen.

Tijdens de wintermaanden worden de zweefvliegtuigen, lier en aanhangers onderhouden door de technici (Aeroclub Nistelrode heeft vier bevoegde technici) en andere clubleden. De club beschikt verder over een clubhuis, een werkplaats voor onderhoud aan de vliegtuigen, lier en aanhangers. De zweefvliegtuigen staan gestald in twee hangars, op het terrein van de club. In 2017 en 2018 zijn er grote aanpassingen verricht aan het vliegveld: het vliegveld is verbreed en er is een nieuwe hangar gebouwd. Dit was nodig om aan de huidige Europese wetgeving voor vliegvelden te blijven voldoen. Ook het clubhuis heeft enkele aanpassingen en een uitbreiding gehad. In 2018 is daarom besloten om het clubhuis een nieuwe naam te geven: 't Keerpunt. Deze naam heeft een dubbelzinnige betekenis: de verbouwingen zijn natuurlijk een keerpunt in de historie van de zweefvliegclub, maar een keerpunt is ook het vastgestelde punt waarop de zweefvlieger zijn route verlegt als onderdeel van een geplande wedstrijd of lange afstandsvlucht.

- Zorg: - Zorgboerderij De Lindenhoeve.

- "De Nistel in Nistelrode is een zorgonderneming in een natuurlijke omgeving, gespecialiseerd in dagbesteding op maat voor mensen met een verstandelijke beperking en/of een afstand tot de arbeidsmarkt. Binnen De Nistel worden verschillende vormen van dagbesteding aangeboden: Werken in de horeca, in het groen, in de binnenwerkruimte en in de houtwerkplaats. Knus, gemoedelijk maar zeker ook gericht op kwaliteit: De Nistel biedt een afwisselende arbeidssetting waarin onze medewerkers werkzaamheden verrichten voor zowel bezoekers als voor bedrijven en lokale ondernemers.

Het Koffiehuis is een ware belevenis: sfeervol genieten van de met zorg bereide koffiespecialiteiten, bijzondere theesoorten en overheerlijke zoetigheden, op ons terras of bij een knapperend haardvuur. Onze koffie wordt met liefde bereid, en dat proef je! Het aanbod in de Landwinkel is kleinschalig maar divers: verse biologische producten van eigen grond aangevuld met mooie kwaliteitsproducten uit de streek, houtproducten uit eigen werkplaats en bijzondere cadeaus om te geven of te krijgen. De Beleeftuin is een tuin waar alle zintuigen geprikkeld worden: een educatief belevingspad, vlindertuin, natuurvijver, mini blote-voetenpad, groente- en kruidentuin, fruitboomgaard en bloemenplukweide. Een plek waar zorg, ontspanning, educatie en recreatie samengaan. En dan is er ook nog het Speelbos; De Nistel is een ontmoetingsplek voor jong en oud. Terwijl er genoten wordt van onze koffie, vermaken de kinderen zich volop op ons mooie terrein en in het Speelbos."

Reactie toevoegen