Gemeente Numansdorp in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Numansdorp is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek en gemeente Hoeksche Waard. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1983. In 1984 over naar gemeente Cromstrijen, in 2019 over naar gemeente Hoeksche Waard.
- Wapen van de voormalige gemeente Numansdorp.
- Onder het dorp Numansdorp vallen ook de buurtschappen De Klem (deels), Middelsluis, Oudesluis (deels) en Schuring.
Terug naar bovenNaamsverklaring
De Buitensluis, een voormalige buitendijkse buurtschap, is in 1492 door keizer Maximiliaan van Oostenrijk geschonken aan rentmeester Gerard Numan. De sindsdien ontstane nederzetting is daarom Numansdorp genoemd, hoewel de naam De Buitensluis ook nog lang in gebruik is gebleven.
Het dorp Numansdorp ligt N van de wateren Haringvliet en Hollands Diep, de stad Willemstad en het dorp Helwijk, NO van het Knooppunt Hellegatsplein en het dorp Ooltgensplaat, O van het eiland Tiengemeten, OZO van het dorp Zuid-Beijerland, Z van het dorp Klaaswaal, ZZW van de dorpen Westmaas en Mijnsheerenland, ZW van het dorp Maasdam, W van het dorp Strijen, WNW van het dorp Strijensas en NW van de stad Klundert. De A29 loopt W door het dorpsgebied.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de gemeente 'Numansdorp, gezegd Buitensluis', wat dan kennelijk de naam van de gemeente is, 312 huizen met 2.383 inwoners, verdeeld in het dorp Numansdorp 177/1.275 (= huizen/inwoners) en buurtschappen De Middelsluis 95/773 en De Schuring 40/335. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 3.500 huizen met ca. 8.700 inwoners.
Terug naar boven- Numansdorp heeft 6 rijksmonumenten.
- Ned. Herv. Kerk (Kerkstraat 18). Eenbeukige kerk met driezijdige sluiting en slanke westtoren, gebouwd in 1566 en volgende jaren. Noordvleugel van twee traveeën. Ingrijpend hersteld in 1655. Tot de inventaris behoren: een preekstoel uit 1816 met koperen lezenaar en twee kaarsenarmen, 18e eeuw, alsmede een grafzerk, 1698, orgelkas 19e eeuw. Klokkenstoel met klok van W. Wegewaert, 1622, diam. 61 cm.
- Molen Landzicht of Landzigt (Burgemeester de Zeeuwstraat 52) is gebouwd in 1856. Rond 1953 zijn de wieken en kap verwijderd, waarna er een motor is geplaatst voor de aandrijving van de werktuigen. Tot 1960 is er zo nog gemalen.
- De geschiedenis van Fort Buitensluis begint in de 18e eeuw. Vanaf 1793/1794 werden de beginselen van het fort gelegd. In die tijd was het nog een aarden fort met kanonnen. Doel was om vijandelijke troepen tegen te houden het Hollandsch Diep over te steken. Het fort werd gebouwd bij de ingang van de ‘Haven vóór de Buitensluis’ in Numansdorp, vandaar de naam Fort Buitensluis. In de jaren 1860/1863 werd het fort verder uitgebreid met bakstenen wachthuis en remises. Het werd onderdeel van de Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Fort Buitensluis verder versterkt met gewapend beton en extra bunkers. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Duitsers Fort Buitensluis.
Tot eind 2014 werd het fortterrein door het ministerie van Defensie gebruikt als oefenterrein voor politie en Defensie en door Stichting Vafamil (Vakantie Faciliteiten Militairen). De activiteiten van Vafamil bestonden uit het verlenen van faciliteiten op het vlak van vakantie en vrijetijdsbesteding in de vorm van kamperen en watersport aan defensiepersoneel, veteranen en voormalig personeel en hun gezinsleden. Een en ander vond plaats op voormalige schietterreinen en forten van het ministerie van Defensie, waaronder Fort Buitensluis. Aangezien deze forten door het Ministerie worden afgestoten heeft Stichting Vafamil geen reden van bestaan meer. Stichting Vafamil is inmiddels opgeheven. Sinds 2017 is Fort Buitensluis eigendom van gemeente Hoeksche Waard. Het beheer ligt in handen van Stichting Fort Buitensluis. - Bekijk hier de ontwikkelingen sinds 2014.
"Met de keuze voor Koninklijke Woudenberg te Ameide in maart 2021 kan begonnen worden met de voorbereiding van de restauratie en herbestemming van Fort Buitensluis te Numansdorp. Benieuwd naar de uitgebreide verbouwingsplannen en hoe het fort er straks uit gaat zien? Kijk dan op de pagina 'Toekomst Fort Buitensluis'. Aafke van der Werf, algemeen directeur van Koninklijke Woudenberg, Harry van Waveren, wethouder erfgoed gemeente Hoeksche Waard, Sander Ros, directeur van RoosRos Architecten uit Oud-Beijerland en Jack de Leeuw, voorzitter van tichting Fort Buitensluis, die het Fort beheert en ontwikkelt, spraken met elkaar af het in originele staat verkerende Fort zorgvuldig te restaureren en geschikt te maken voor de ontvangst van een breed publiek dat kan leren over de bijzondere geschiedenis, kan wandelen over de fortwallen en heerlijk kan eten in het restaurant of op het dakterras met een prachtig uitzicht over Hollandsch Diep en Volkerak.
Samen met een installatietechnisch adviesbureau en een constructeur gaat het bouwteam Fort Buitensluis nu van start. Doel is om het voorlopig ontwerp voor de bomvrije kazerne in bouwteamverband verder uit te werken, materialen te kiezen, bouwhistorische details te herstellen en vorm te geven aan de nieuwe bestemming: een restaurant en evenementenlocatie met goede voorzieningen voor ventilatie, verwarming en verlichting. Niet alleen op technisch gebied moet er veel worden uitgewerkt. Er ligt ook nog een uitdaging rond de financiering. Door een eenmalige subsidie van € 250.000 van provincie Zuid-Holland is de restauratie en verdere ontwikkeling van Fort Buitensluis bij Numansdorp in een stroomversnelling gekomen. Maar er is meer nodig. De stichting komt binnenkort naar buiten met plannen voor “Vrienden van Fort Buitensluis”. Daarnaast wil de stichting sponsorovereenkomsten aangaan met bedrijven en is zij op zoek naar participanten die in de ontwikkeling van het Fort willen bijdragen. Het streven is om eind 2021 te kunnen beginnen met de daadwerkelijke restauratie en de nieuwe aanbouw waarin toiletten, garderobe, keuken en technische voorzieningen worden gerealiseerd." (bron: Persbericht Fort Buitensluis, maart 2021)
Terug naar boven- Sinds 1712 wordt de Buitensluisse Paardenmarkt (2e woensdag van juni) onafgebroken jaarlijks georganiseerd (met uitzondering van een jaar in de 18e eeuw en in 1953 vanwege de watersnoodramp). Met Jaarmarkt en Kermis.
Terug naar boven- Veerpont Anna (alleen voor fietsers en voetgangers) vaart in de zomer van woensdag tot en met zondag vier keer per dag van Willemstad naar Numansdorp v.v.
- In 2009 en 2010 heeft Deltanatuur 'nieuwe natuur' aangelegd in het gebied Oosterse Bekade Gorzen, gelegen ZO van Numansdorp, O van bungalowpark Numansgors, langs het Hollands Diep. Het is de laatste van een serie van 3 aaneengesloten natuurgebieden tussen Strijensas en Numandorp. De Oosterse Bekade Gorzen waren voorheen nog omdijkte weilanden. Een flink stuk grond van de weilanden is afgegraven en de dijk is op één plaats doorgestoken, zodat het gebied deels onderloopt. Een voordeel van de afgraving is dat oude zink- en arseenvervuilingen meteen zijn opgeruimd. De ondiepere drogere stukken stromen dagelijks bij hoog water onder. Het Hollands Diep heeft een getijdenverschil van ca. 50 centimeter. Zo ontstaan rietlanden, grasgorzen, stroompjes en kreken.
Doordat de eerste dijk - direct langs het Hollands Diep - is doorgestoken, wordt de hogere tweede dijk - verder landinwaarts - belangrijker als waterkering. Deze dijk is daarom verstevigd. De knotwilgen die daar langs de dijk stonden, zijn verwijderd en op de verstevigde dijk teruggeplaatst langs het fietspad. Er zijn paden, een ligweide en een uitkijkpunt aangelegd. Een vlonderpad loopt een stuk het gebied in. In de directe omgeving van de Oosterse Bekade Gorzen zijn fietspaden aangelegd. Inmiddels heeft de natuur zijn intrek genomen en voelen planten en dieren zich prima thuis in het gebied dat door eb en vloed wordt gevormd.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Numansdorp, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Fotoreportage van Numansdorp door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook deel 2 en 3.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Numansdorp (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Numansdorp.
= Dorpshuis: - "Op 22 januari 2020 is een inloopavond in het dorp georganiseerd. Wat de initiatiefnemers en sympathisanten met deze avond voor hadden is om te kijken wat de inwoners van Numansdorp van het plan vinden om weer een multifunctioneel centrum te hebben en wat hun ideeën zijn, zoals wij dat nu voor ogen hebben, om het ongebruikte ex-Gemeentehuis van Cromstrijen om te dopen tot “Het Numans-Dorps-huis”. De gedachten zijn nu om daar huisvesting en ruimten te creëren voor bijeenkomsten en vergaderingen van verenigingen, groeperingen als kunstenaars, dans en muziek met expositie en waar demonstraties gehouden worden. Ook denken we aan kleine woningen voor de jeugd of voor wie even een plekje zoekt, maar flexplekken voor kleine- en eenmansbedrijven zijn ook mogelijk. Er kan ook ruimte voor politie en de eigen gemeente gerealiseerd worden voor gesprekken met de dorpsbewoners. Ook kan het servicecentrum weer op zijn bestaande plek terugkeren waarbij de medewerkers weer gebruik kunnen maken van de faciliteiten en de privacy die door de inwoners gewenst is. Voor meer informatie, vragen of ideeën over dit project kun je mailen naar numansdorphuis@gmail.com." Aldus de werkgroep die zich met dit onderwerp bezighoudt.
Vervolg: "Gemeente Hoeksche Waard en HW Wonen hebben de afgelopen periode onderzoek gedaan naar een nieuwe invulling voor het leegstaande gemeentehuis in Numansdorp. Er zijn kansen om na een grondige verbouwing van het pand invulling te geven aan 3 belangrijke wensen van inwoners, namelijk woningen voor jongeren/studenten, woningen voor verschillende doelgroepen die korte tijd een huis nodig hebben en een plek voor ontmoeting (‘dorpshuisachtige voorziening’). De gemeente en HW Wonen vinden het belangrijk dat omwonenden en belanghebbenden betrokken worden bij de mogelijke plannen. De komende tijd vinden er daarom een (digitale) bijeenkomst en gesprekken plaats. Waarover gaat het en voor wie is het? Een gedeelte van het gebouw wordt verbouwd tot 40 kleine zelfstandige appartementen, elk met een eigen keuken en badkamer. HW Wonen gaat de woningen verhuren met tijdelijke huurcontracten (maximaal 2 jaar). 40% van deze woningen (16 woningen) is specifiek voor jongeren bestemd. De overige 60% van deze woningen (24 woningen) wordt gebruikt voor andere woningzoekenden die tijdelijke woonruimte nodig hebben. Deze woonvorm noemen we Flexwonen.
Uit eerdere gesprekken met bewoners en diverse verenigingen bleek dat er ook behoefte is aan een plek voor ontmoetingen en (maatschappelijke) activiteiten. Een deel van het gebouw willen we daarom beschikbaar stellen voor verenigingen en clubs. Zij kunnen hier activiteiten organiseren. Denk hierbij aan een leesclub, expositieruimte, repaircafé en een theater- en filmclub. Ook kunnen er koffiemomenten en spreekuren (bijvoorbeeld met de gemeente of een wijkagent) voor de inwoners van de Hoeksche Waard plaatsvinden en ontstaat er ruimte voor flexwerkplekken en stageprojecten." (bron: gemeente)
- Sport: - "Gymnastiekvereniging DIO (= 'Door Inspanning Ontspanning') in Numansdorp is in 1956 opgericht door Cees de Koff en hij is pas in 2018 gestopt met lesgeven. Nu wordt er geturnd in de mooie, moderne sporthal Cromstrijen, maar dat is wel eens anders geweest. De eerste lessen waren in een kleine zaal aan de Torenstraat en daar moest de aanloop voor de sprong zelfs bij de toiletten beginnen! De eerste onderlinge wedstrijden vonden plaats in de feestzaal van het Schippershuis. Zo werden er allerlei oplossingen gevonden om te kunnen turnen en om wedstrijden te houden. Later kwam er een gymzaal aan de Wilhelminastraat, wat een enorme luxe was. Tal van kinderen en volwassenen genoten daar van de gymlessen.
Jaren later kreeg Numansdorp een heuse sporthal, waar ook de gymnastiekvereniging haar onderkomen kreeg. Na een grote brand verrees er in 2000 een hele nieuwe sporthal. DIO is daar veel uren in te vinden: jongens en meisjes, recreatief en selectie en van peutergym tot 50+. Sinds 2015 is de turnvereniging van Klaaswaal toegevoegd aan DIO. DIO nu. Zoals bovenstaand te lezen is hebben wij een prachtige sporthal ter beschikking, dit in combinatie met een enthousiaste groep trainers zorgt ervoor dat wij de volgende lessen kunnen geven: - Peutergym (ouder-kind); - Recreatie Meisjes vanaf groep 1 t/m 5; - Recreatie Meisjes groep 6 t/m 8; - Recreatie Jongens vanaf groep 3; - Recreatie 12+; - Senioren (dames & heren)."
- Duurzaamheid: - De afgelopen en komende jaren worden de windturbines van de oudere generaties geleidelijk vervangen door exemplaren van de nieuwste generaties, die meer vermogen leveren en ook beduidend groter van formaat zijn. Voordeel is dan wel dat men met minder turbines toe kan om hetzelfde of meer vermogen te leveren. Zo is anno 2019 Windpark Westerse Polder - gelegen in de gelijknamig polder, W van Numansdorp, direct W van de A29, aan het Haringvliet - ruim 20 jaar oud en aan vervanging toe. Voor de 7 windturbines met een gezamenlijk vermogen van 3,5 megawatt (MW) komen 5 vijf moderne windturbines terug met elk een vermogen van 4 MW. De turbines krijgen een ashoogte van 135 meter en een rotordiameter van 127 meter. De verwachting is dat Windpark Westerse Polder in 2020 - in welk jaar het vernieuwde park gereed beoogt te komen - genoeg groene stroom levert voor ongeveer 20.000 huishoudens in de Hoeksche Waard. Omwonenden betoogden in november 2018 bij de Raad van State dat ze bang waren dat de nieuwe windturbines veel slachtoffers onder vogels gaan maken.
Reactie toevoegen