Ommel

Plaats
Dorp
Asten
Zuidoost-Brabant Peelland
Noord-Brabant

ommel_plaatsnaambord_kopie.jpg

Ommel is een dorp in de provincie Noord-Brabant in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Asten.

Ommel is een dorp in de provincie Noord-Brabant in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Asten.

Ommel

Terug naar boven

Status

- Ommel is een dorp in de provincie Noord-Brabant in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Asten.

- Onder het dorp Ommel vallen ook de buurtschappen De Beek (deels), De Berken, Diesdonk en Oostappen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1518 Oemell, 1530 Omael, 1645 Clooster Ommelen, 1740 Ommelen of Ommel, 1846 naast de huidige spelling ook Omel.

Naamsverklaring
Etymologie onbekend. Wel opgevat als een samenstelling van lo 'licht, open bos' met de persoonsnaam Ommo. De verklaring als misschien samentrekking van het Middelnederlandse oode 'leeg, verlaten' en mael 'kenteken, grensteken' is een slag in de lucht.(1)

Terug naar boven

Ligging

Ommel ligt N van Asten en grenst in het Z aan de A67.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Ommel 37 huizen met 242 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 350 huizen met ca. 900 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

"Eeuwenlang bestond deze nederzetting slechts uit ca. 40 bewoonde panden, voor het merendeel boerderijen. Tot aan de laatste wereldoorlog is de bebouwing nauwelijks toegenomen. Pas na 1960 nam de bebouwing toe doordat nieuwbouw werd gepleegd. Ommel was sinds de aanleg van de tramlijn Asten - Brouwhuis - Helmond een bekende halteplaats in deze verbinding. In de Tweede Wereldoorlog is ongeveer driekwart van de huizen in de dorpskern door beschieting vernield. Dat gebeurde in 1944. Bij deze beschieting vond een aantal inwoners de dood. Door de ontploffing van een granaat op een schuilkelder in de Jan van Havenstraat verloren veel gezinsleden van de families Klaus en Michiels het leven.

Bedevaartplaats
Ommel is door de eeuwen heen altijd een zeer bekende katholieke bedevaartplaats van Maria geweest en is dat nog altijd. Ieder jaar bezoeken alleen al in de meimaand meer dan 50.000 mensen het beeldje van Onze Lieve Vrouw met Kind in de kerk. Rond het jaar 1400, zo vertelt de legende, werd op een weipaal tussen het dorp en buurorp Asten een klein beeldje gevonden van Onze Lieve Vrouw met Kind. De vinder bracht het beeldje naar de pastoor van Asten. Deze zette het beeldje in de kerk. Maar het beeldje wilde helemaal niet in Asten zijn en verliet de kerk toen deze gesloten was. Het beeldje werd teruggevonden op de hiervoor genoemde weipaal. Het beeldje werd weer teruggebracht naar de kerk van Asten maar verdween opnieuw. Weer bleek het te zijn teruggewandeld naar de weipaal. Dit herhaalde zich enkele keren, zo luidt de legende.

Op haar tocht zou het beeldje telkens gerust hebben onder een lindeboom. Op deze plek net in de bebouwde kom van Asten, staat op een kleine verhoging nog altijd een “Keskesboom”. Een afbeelding van Onze Lieve Vrouw van Ommel is tegen de stam aangebracht. “Kesken” is afgeleid van “castgen”, wat kastje betekent. Het beeldje werd namelijk voorlopig in een kastje op de weipaal geplaatst zodat het niet meer naar de kerk van Asten terug hoefde. Deskundigen zijn van mening dat het beeldje is gemaakt tussen 1000 en 1200 na Christus. Het is een ivoren reliëf van 24 centimeter hoog en een halve centimeter dik. Waarschijnlijk is het in Byzantium (het huidige Istanboel in Turkije) gesneden en tijdens de kruistocht mee naar Nederland genomen." (bron: Franciscusparochie)

Voor het dorp belangrijke gebeurtenissen door de eeuwen heen:
"1400 Een beeldje van Onze Lieve Vrouw met Kind wordt gevonden op een weipaal tussen Asten en Ommel. Het beeldje wordt naar de kerk van Asten gebracht maar verzet zich hiertegen.
1444 Koopman Jan van Haven dreigt te verhongeren op de Leverzee. Door windstilte kan zijn schip niet verder varen. In een droom belooft Onze Lieve Vrouw hem te helpen als hij belooft om haar beeltenis in Ommel te “verheffen”. In augustus wijdt de bisschop van Luik de kapel in die Jan van Haven voor het beeldje heeft laten bouwen.
1539 Maria Joosten-van den Goor uit Heeze sticht in het dorp het klooster Maria Schoot.
1598 Klooster Maria Schoot wordt verbonden met de kapel die Jan van Haven had laten bouwen.
1732 De ongeveer 40 aanwezige zusters Franciscanessen moeten klooster Maria Schoot verlaten en vertrekken naar het Limburgse. Zij nemen het beeldje mee. Zij moeten vertrekken vanwege de dreiging die er hangt omdat er in de Nederlanden een verbod geldt op openbare godsdienstoefeningen en processies.
1798 Klooster Maria Schoot wordt officieel opgeheven.
1812 Het beeldje komt terug uit het Limburgse, maar kan niet langer in Ommel terecht omdat de kapel geheel is vervallen. Het beeldje neemt haar intrek in Asten.
1840 De kapel is hersteld en het beeldje neemt hierin opnieuw haar intrek.
1847 Het beeldje wordt gestolen. Het wordt later teruggevonden nabij de Loop, een klein waterweggetje tussen het dorp en buurdorp Asten.
1882 Ommel wordt een zelfstandige parochie.
1888 Oprichting handboogschutterij Vredekring.
1900 Inwijding van de neogotische kerk.
1909 Het beeldje wordt gerestaureerd en tegen een Byzantijnse achtergrond geplaatst.
1913 Aanleg van processiepark Maria-oord.
1914 Oprichting kerkelijke fanfare Sancta Maria.
1917 Oprichting lokale afdeling van de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond.
1921 Oprichting R.K. school St.-Pieter.
1927 Oprichting lokale afdeling van de RKJB (later Katholieke Plattelands Jongeren).
1933 Bouw Lourdesgrot.
1939 De zusters Franciscanessen bouwen een nieuw klooster Maria Schoot en nemen hierin hun intrek.
1944 Verwoesting van de dorpskern, met o.a. de neogotische kerk.
1944 Het pakhuis van de Boerenbond wordt in gebruik genomen als noodkerk.
1945 Oprichting lokale afdeling van de Katholieke Vrouwen Organisatie.
1946 Oprichting toneelvereniging Ontspanning Na Arbeid.
1962 Inwijding van de nieuwe (huidige) kerk door Mgr. Bekkers, bisschop van Den Bosch.
1963 Oprichting korfbalvereniging Olympia.
1965 Oprichting voetbalvereniging Olympia Boys.
1982 Viering 100-jarig bestaan parochie Ommel.
1985 Opnieuw een diefstal. Het hoofd van het beeldje van Onze Lieve Vrouw wordt afgeslagen en verdwijnt. Per post komt het uiteindelijk weer terug.
1988 Opheffing lokale afdeling van de Katholieke Plattelands Jongeren.
1989 Viering 50-jarig jubileum klooster Maria Schoot.
1989 Viering 75-jarig bestaan kerkelijke fanfare Sancta Maria.
1995 50-jarig jubileum lokale afdeling van de Katholieke Vrouwen Organisatie.
1996 75-jarig jubileum R.K. Basisschool Sint-Pieter.
1999 Opheffing klooster Maria Schoot en afscheid van de zusters.
2007 125-jarig bestaan van de parochie.
2008 40-jarig priesterfeest Pastoor Smit.
2010 Frans Verspeek 65 jaar koster." (bron: Franciscusparochie)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Anno 2017 zijn er bouwplannen voor een kavel achter de boerderij van de familie Kaag op Kloosterstraat 8. Het gaat om ca. 17 woningen. Dat is het grootste bouwplan voor Ommel voor de komende jaren. Ontwikkelaar Steinvast wil met name bouwen voor en rekening houden met de behoeften van starters en senioren, omdat daar de meeste vraag naar is in het dorp.

- Sinds 2014 wordt er jaarlijks een 'Beste idee van Ommel' gekozen. In 2014 was dat Luzan Janssen. Zij wilde een trapveldje realiseren in het dorp, waar de jeugd kan voetballen en basketballen. Inmiddels ligt er zo’n veld met kunstgras naast gemeenschapshuis De Kluis. In 2015 won Ad Vermeulen met zijn idee voor het ontwerpen van een dorpsvlag. Vooralsnog is er echter weinig aninmo om dit daadwerkelijk te realiseren. De in 2017 overleden Wim Loverbosch had het beste idee van 2016. Hij wilde een flinke opknapbeurt voor het processiepark naast de kerk. Een werkgroep is dit aan het uitwerken en zoekt nog naar fondsen om het te verwezenlijken. Het beste idee van 2017 was van Ans Knoops. Zij had het idee voor een 'kwiek-beweegroute' door het dorp: ouderen die bij speciale stoeptegels in het dorp stilstaan voor een fysieke oefening zoals spieren rekken of het maken van kniebuigingen. "Het is een heel laagdrempelige activiteit, met name voor ouderen. Je maakt bij de oefeningen gebruik van straatmeubilair en maakt een route van 1,5 km door het dorp. Zo simpel kan het zijn", aldus Knoops bij de bekendmaking van het idee.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Ommel heeft 3 rijksmonumenten, zijnde een 13e-eeuws ivoren reliëfje met voorstelling van de H. Maagd, en een houten kruisbeeld uit ca. 1300, beide in de kerk, en de Calvarieberg met Lourdesgrot en 6 bedevaartskapelletjes bij de kerk in het Processiepark. "De plannen om het Processiepark Mariaoord in ons dorp weer mooi en vitaal te maken krijgen steeds vastere vorm. De projectgroep met Ommelnaren, leden dorpsraad, kapelaan Harold van Overbeek en sympathisanten van buiten het dorp buigt zich momenteel over het uitwerken van een plan van aanpak. Daarover wordt de komende tijd met allerlei betrokkenen – zoals parochiebestuur, gemeente, provincie, monumentenzorg – verkennend gesproken."

- De huidige RK kerk Onze Lieve Vrouw Presentatie in Ommel (Marialaan 16) dateert uit 1962 en is de opvolger van de kerk uit 1843, die in 1944 als gevolg van oorlogsgeweld is verwoest. In de tussentijd is gebruik gemaakt van een noodkerk op Kloosterstraat 30. Vóór de eerste kerk uit 1843 heeft hier een 15e-eeuwse kapel gestaan. De kerk en geloofsgemeenschap vallen tegenwoordig onder de Franciscusparochie.

- Het pand op Marialaan 33 is het restant van het in 1922 door brand verwoeste klooster uit 1537. De Missiezusters Franciscanessen van de H. Antonius van Padua nemen dit pand in 1939 gebruik als klooster Maria Schoot. De zusters dragen aanvankelijk de zorg voor de kerk, de kleuterschool en een naaicursus. In 1954 worden enkele zwakzinnige kinderen opgenomen en verzorgd. In Ommel ligt dus het begin van de zorg voor geestelijk gehandicapte kinderen door de congregatie. In 1961 verhuizen de kinderen naar Beek en Donk en Ottersum. In 1999 verlaten de zusters het huis.

Terug naar boven

Evenementen

- "Ieder jaar in de meimaand, maar ook daarbuiten, vinden heel veel mensen troost bij Onze Lieve Vrouw van Ommel. Om deze reden wordt zij ook wel de “Troosteres in elke nood” genoemd. In de meimaand zijn heel veel parochianen actief om de grote stroom bedevaartgangers in goede banen te leiden. Het aantal bedevaartgangers dat het dorp alleen al in de meimaand bezoekt, wordt geschat op meer dan 50.000." (bron: Franciscusparochie)

- "Op een zaterdag begin november 2020 vindt vermoedelijk de 3e editie plaats van de Ommelse dorpsquiz OmmelKnows (anno voorjaar 2020 was dit nog niet zeker, maar in 2016 was de 1e editie en in 2018 de 2e editie, en het is wel aannemelijk dat er in 2020 een 3e editie komt). Tijdens deze quizavond strijden de deelnemende teams om de felbegeerde titel: "Het slimste team van Ommel". Het is de bedoeling dat je zelf een team samenstelt. Het team mag uit circa 10 personen bestaan. Zorg er wel voor dat het team uit minimaal 8 personen bestaat, anders wordt het een te grote opgave om alle vragen van de quiz te beantwoorden. Iedereen mag deelnemen aan het evenement, dus ook mensen die niet (meer) in het dorp wonen. Deelname aan de quizavond kost € 20,- per team. Geen geld natuurlijk voor zoveel gezelligheid, spanning, plezier én een fantastische feestavond. Het is de bedoeling dat je zelf met je team op zoek gaat naar een locatie om de vragen en opdrachten in te vullen. Dit kan bijvoorbeeld bij iemand van het team thuis zijn of op het werk. Kies wel een strategische locatie, want tijdens de quiz mag er gebruik worden gemaakt van allerlei soorten hulpmiddelen, zoals internet, computers, laptops, rekenmachines, telefoon, encyclopedieën, buren, vrienden, enzovoorts.

De quiz bestaat uit vele vragen en opdrachten verdeeld over verschillende rubrieken, die zijn opgenomen in het quizboek. Daarnaast bevat de quiz ook een geheime opdracht. Voor deze geheime opdracht dient het team één teamlid af te vaardigen om op de quizavond op een bepaald tijdstip naar een bepaalde locatie te komen om daar een opdracht uit te voeren. Bovendien zullen af en toe een of meer teamleden de straat op moeten om een antwoord te zoeken dat alleen ergens in het dorp te vinden is. De antwoorden dienen op dezelfde avond uiterlijk om 23.00 uur in het Café (Kluisstraat 1) te worden ingeleverd, waarna nog gelegenheid is om uitgebreid na te praten. Natuurlijk wil je na het zweten en zwoegen bij het beantwoorden van de vragen en opdrachten van de quiz weten wie er nu een jaar lang met de eer "Het slimste team van Ommel" mag gaan strijken. Daarvoor wordt twee weken later op zaterdag een feestavond georganiseerd in gemeenschapshuis De Kluis, met feestelijke bekendmaking van de uitslag en uitreiking van leuke prijzen. Een DJ zorgt voor de muzikale omlijsting."

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- De Beekdalroute (34 km) is een fietstocht met start en finish in Ommel, en komt door de plaatsen Oostappen, Diesdonk, Helmond, Bakel, Deurne en Vlierden.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Ommel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Ommel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Ommel.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Ommel vervult een brugfunctie tussen (gemeente)bestuurders en inwoners met als doel de wederzijdse kennis en inzichten maximaal te betrekken bij het bepalen van het welzijn- en leefbaarheidsbeleid in het dorp. De Dorpsraad richt zich op het in stand houden en waar nodig bevorderen van het welzijn van de bevolking in de breedste zin van het woord. Activiteiten die het woon- en leefklimaat optimaliseren worden opgestart c.q. gestimuleerd. De uiteindelijke praktische uitvoering behoort meestal niet tot de kerntaken.

- MFA: - Gemeenschapshuis De Kluis in Ommel is in 2012 vernieuwd tot multifunctionele accommodatie. Het voorgaande gemeenschapshuis De Kluis was sterk verouderd en had allerlei gebreken. De gebruikers, onder andere de KBO, fanfare en toneelvereniging, waren toe aan nieuwe ruimtes die meer mogelijkheden bieden.

- Onderwijs en kinderopvang: - "OBS Het Toverkruid is een openbare school met zo'n 125 leerlingen en valt onder het bestuur van PlatOO. Er zijn 2 locaties, namelijk een lespunt in Asten aan de rand van nieuwbouwwijk Loverbosch III en een lespunt in Ommel. Laatstgenoemde locatie beschikt over 4 lokalen, een ruime speelzaal en een multifunctioneel lokaal. Buiten is er erg veel ruimte om actief te bewegen. We hebben de kinderen ingedeeld in drie sociaal-emotionele stamgroepen: Oranje, Geel en Rood. De kinderen krijgen instructies in instructiegroepen passend bij hun didactisch niveau. Peuterwerk Korein zit ook op onze school, op dinsdag- en vrijdagochtend. Na schooltijd is de buitenschoolse opvang in goede handen bij Kinderopvang Ziezo en Korein Kinderplein. Je bent natuurlijk van harte welkom voor een persoonlijk bezoek. Maak dus gerust een afspraak met directeur Lutske Cornelissen om te zien hoe ons onderwijs er in de dagelijkse praktijk uitziet en voor aanvullende informatie tijdens het aansluitende gesprek."

- Muziek: - "Fanfare Sancta Maria in Ommel wordt in 1914 opgericht door de toenmalige pastoor Van de Pas. Na 100 jaar wordt de naam veranderd in Muziekvereniging Sancta Maria. Niet alleen een naamsverandering; deze wijziging biedt ook de mogelijkheid om meer instrumenten en zang toegang te bieden binnen de vereniging. Sancta Maria heeft het 100-jarig bestaan in 2014 het gehele jubileumjaar door uitbundig gevierd met muzikale activiteiten. Sinds 2012 is Jan van den Eijnden de dirigent van het muziekkorps. Samen met de dirigent wordt er telkens gewerkt richting een nieuw doel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een filmconcert, dinerconcert of met kerst de heilige mis in de kerk opluisteren. De muziekstukken die worden gespeeld zijn dus ook heel divers, wat het natuurlijk ook erg leuk maakt. De muziekstukken variëren namelijk van koralen tot aan walsen, maar ook muziek uit de top 40. Hierdoor kunnen er uitdagende muziekstukken bij zitten die om thuisstudie vragen. Het is een uitdaging om met het hele korps een goed concert neer te zetten waar telkens hard aan wordt gewerkt. Er wordt gerepeteerd op maandag van 20.00-22.15 uur. Als het jou ook wel wat lijkt om muziek te maken bij onze vereniging, ben je van harte welkom om eens te komen kijken bij een van onze repetities."

- Officiële fanpagina van David 'DJ Dèva' Vermeulen en Otto 'MC Bignose' van den Heuvel, het Ommelse duo achter de draaitafel.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Olympia Boys.

- Korfbalvereniging Olympia.

- Vrouwen: - "Katholiek vrouwennetwerk ZijActief afdeling Ommel biedt een gevarieerd jaarprogramma, waarin ontmoeting, ontspanning en ontplooiing centraal staan. Samen met vrouwen uit je omgeving deelnemen aan een breed scala aan activiteiten: informatieavonden over de meest uiteenlopende onderwerpen, culturele activiteiten, workshops op creatief of culinair vlak en interessante excursies. Elkaar leren kennen, gezellig even stoom afblazen en de accu opladen voor een nieuwe dag. Lijkt het je interessant om lid te worden van ZijActief, dan kun je altijd een keer naar een bijeenkomst komen om te kijken of het iets voor je is. In de Agenda kun je zien wat voor activiteiten er de komende tijd worden georganiseerd."

Reactie toevoegen